اطلاعاتی در رابطه با دانشگاه مجازی

آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته آموزش الکترونیکی (مجازی)دانشگاه تهران

مقدمه:

توسعه و پیشرفت روز افزون فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) موجب دگرگونی در بستر آموزش و پیدایش و گسترش محیط جدید مجازی تحت عنوان " محیط چهارم یادگیری" شده است. رفع محدودیت های فیزیکی ، افزایش زمان، برد و ضریب دسترسی به آموزش دانشگاهی و ارتقای کمی و کیفی آموزش با بهره گیری از "فاوا" در آموزش منجر به دگرگونی در پذیرش دانشجو و تحول در شیوه ارائه آموزش گردیده است. وجه ممیزه تمامی مراکز و مؤسسات دانشگاهی در بخش اجرایی آموزش در سه بعد "زمان ، مکان و شیوه ارائه آموزش" به دانشجویان است. از همین رو است که سیاستگذاران حوزه آموزش عالی کشور بر قید عبارات "شبانه"، "مکاتبه ای"،"نیمه حضوری "و "مجازی" تاکید دارند. آموزش مجازی در همه ابعاد مزبور نسبت به سایر شیوه ها و با عنايت به استانداردهاي مربوطه متفاوت است. این نوع آموزش دارای قابليت دسترسی به دروس از پیش تولید شده در رشته های مربوط در هر زمان و از هر نقطه جغرافیایی بدون نیاز به حضور همزمان طرفین فرایند یاددهی - یادگیری و عوامل اجرایی آموزش است.

رشته مجازی عبارت است از مجموعه کامل دروس مصوب یک رشته که به صورت الکترونیکی بر اساس استانداردهای رایج (اسکورم یا هر استانداردی که مرکز آموزشهای الکترونیکی تعیین می کند) و با رعایت ضوابط و شاخص های ذیربط دانشگاه تهران تدوین و تولید گردیده اند و از طریق سامانه های مدیریت یادگیری استاندارد ارائه می شوند.

فصل اول – كليات

ماده ١ : تعاريف

- در این آیین نامه هر گاه واژه های دانشگاه ، مرکز و پردیس / دانشکده استفاده شود. به ترتیب منظور ، دانشگاه تهران , مرکز آموزش های الکترونیکی (مجازی) و پردیس یا دانشکده مجری برنامه آموزشی است.

- هرسه حوزه معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه ، پردیس/ دانشکده ذیربط، و مرکز آموزش های الکترونيک، بر اساس دستورالعمل اجرایی نحوه ي همکاری، در حیطه وظایف خود در تمامی فرایند¬ها از ثبت نام، پذیرش و آموزش تا فارغ التحصیلی دانشجو مسئولیت دارند.

- در دانشنامه¬ي اعطایی قید خواهد شد که "آموزش این دوره به طریق آموزش الکترونیکی (مجازی) بوده است."

ماده ٢- مجوز برگزاری دوره های مجازی

راه اندازی دوره های مجازی بر اساس مجوز شماره 8237/2 مورخ 21/05/1386 صادره از سوی وزارت علوم تحقیقات و فناوری و مصوبه 20/06/1386 شورای دانشگاه و با تایید معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه صورت می گیرد.

ماده ٣- مسووليت تدوين محتواي علمي

در چارچوب قوانین و مقررات دانشگاه مسئولیت کامل و نظارت همه جانبه علمی و آموزشی در تمامی دوره های مجازی بر عهده گروه های آموزشی پردیس/ دانشکده ذیربط می باشد. اعضای هیئت علمی پردیس/ دانشکده ذیربط ، مسئول تدوین محتوای علمی دروس الکترونیکی و تدریس دروس مزبور طبق ضوابط مربوط در بستر مجازی خواهند بود.

ماده ٤- نحوه فعالیت

مرکز ، پردیس/دانشكده¬های ذیربط طبق دستورالعمل اجرايی هر کدام در حیطه ي وظایف خود و با فراهم کردن امکانات علمی ، آموزشی ، اجرایی و فنی اقدام به برگزاری دوره های مصوب مجازی و پذیرش دانشجو در رشته های مجازی می نمایند.

ماده ٥- اهداف:

1. تحول در آموزش دانشگاهی و دوره های کاربردی و ارائه دوره های مجازی بر اساس مدل دانشگاه

2. تنوع بخشی به شیوه های پذیرش دانشجو

3. انجام بخشی از رسالت دانشگاه در تربیت نیروی انسانی متخصص

4. استفاده گسترده از محیط چهارم در پاسخگویی به نیازهای جامعه، صنعت و سازمانها

5. افزایش و گسترش کمی و کیفی دسترسی به آموزش دانشگاهي

6. همکاری با دانشگاههای معتبر خارجی در جذب و آموزش دانشجویان ايراني و غيرايراني

7. ارائهي مدل آموزش مجازی دانشگاه تهران با استانداردهای ذیربط در تدوین،تولید، ارائه و ارزیابی آموزش هاي نوین

8. استفاده از آخرین دستاوردهای فناوری و یافته های پژوهشی در آموزش مجازی

فصل دوم- شرایط ورود

ماده ٦- شرایط ورود به دوره به شرح زیر است:

1-٦: داشتن شرایط عمومی ورود به آموزش عالی

2-٦: داشتن گواهی پایان دوره کارشناسی یا بالاتر(مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و یا وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی) در رشته های مورد قبول شورای برنامه ریزی آموزشی دانشگاه

٣-٦: موفقیت درآزمون ورودی دوره براساس شيوه نامه مصوب

تبصره - مدرک معادل کارشناسی برای ورود به این دوره فاقد اعتبار می باشد.

فصل سوم- واحدهای درسی

ماده ٧- تعداد کل واحدهای درسی دوره ، با احتساب واحد پایان نامه ، برحسب رشته، حداقل 28 و حداکثر 32 واحد است.

تبصره 1- چنانچه به تشخیص شورای آموزشي –تحصیلات تکمیلی دانشکده/پردیس، گذراندن تعدادی از واحدهای درسی دوره کارشناسی، به عنوان دروس کمبود ، برای دانشجو، ضروری تشخیص داده شود، وی مکلف است ، آن درس را براساس برنامه مصوب، اضافه بر واحدهای درسی مقرر در دوره و مطابق این آیین نامه بگذراند. تعداد واحدهای کمبود در هر رشته حداکثر ١٢واحد است و گروه آموزشي موظف به توليد درس خواهد بود.

تبصره 2- در انتخاب دروس اولویت با دروس کمبود است. تعیین تعداد و نوع دروس و زمان انتخاب آنها در چهارچوب برنامه مصوب به عهده شورای آموزشي – تحصیلات تکمیلی گروه/ دانشکده/ پردیس است.

تبصره 3- انتخاب دروس کمبود از میان دروس دوره کارشناسی مربوطه می باشد و دانشجو موظف است شهریه آنها را طبق تعرفه دوره کارشناسی مجازي پرداخت نماید.

ماده ٨- تعداد جلسات شرکت در کلاس آنلاين يا حضوری مجموعا" 16هفته می باشد.

ماده ٩ - دانشجويان پذيرفته شده به شيوه آموزشي موظف به گذرانده ٢ تا ٤ واحد درس سمينار مي باشند.

ماده ١٠- تعداد واحد پایان نامه کارشناسی ارشد براي دوره هاي آموزشي و پژوهشي بین ٤ تا ٦ واحد درسی ، مطابق برنامه مصوب شورای برنامه ریزی آموزشی دانشگاه است.

ماده ۱۱- دانشجوی دوره کارشناسی ارشد مجاز است در هر نیمسال تحصیلی بین ٦ تا ۱٢ واحد درسی دوره را انتخاب کند. واحدهاي كمبود به تشخيص شوراي آموزشي – پژوهشي و در سقف حداكثر ١٤ واحد خواهد بود.

تبصره 1- در آخرین نیمسال تحصیلی، نام نویسی دانشجو در کمتر از ٦ واحد درسی بلامانع است.

تبصره ٢- دانشجو باید کلیه واحدهای درسی دوره کارشناسی ارشد به شيوه آموزشي – پژوهشي را حداکثر در پنج نيمسال تحصیلی و به شيوه آموزشي ٦ نيمسال تحصيلي بگذراند.

ماده ۱۲- انتقال ، ميهمان . تغيير رشته دانشجويان آموزشهای الکترونیکی (مجازی) مجاز نمی باشد.

فصل چهارم - طول دوره، مرخصی تحصیلی و انصراف از تحصیل

ماده ۱۳- طول دوره مدتی است که دانشجو بايد دروس تعيين شده آموزشی و نيز پژوهشی يا پايان نامه را بر اساس مقررات مربوط با موفقيت به اتمام برساند. طول دوره کارشناسی ارشد ناپيوسته آموزش الکترونيکی (مجازی) در شيوه آموزشي – پژوهشي پنج نيمسال و در شيوه آموزشي شش نيمسال تحصيلی است

تبصره - در صورتیکه دانشجو در مدت مجاز تحصیلی، نتواند تحصیل خود را با موفقیت به اتمام برساند، با درخواست دانشجو وتایید استاد راهنما و شورای پژوهشی – تحصیلات تکمیلی دانشکده/پردیس ، پس از موافقت شوراي آموزشي و پژوهشي یک نیمسال دیگر به مدت تحصیل دانشجو اضافه می شود، در این صورت دانشجو ملزم به پرداخت شهریه ثابت مطابق مقررات مربوط به دانشجویان آموزش هاي الكترونيكي (مجازي) است.

ماده 1٤- دانشجو در طول دوره می تواند حداکثر یک نیمسال تحصیلی، با تائید دانشکده و موافقت پردیس از مرخصی تحصیلی استفاده کند. موافقت پردیس باید جهت اطلاع به معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه منعکس گردد.

تبصره 1- مدت مرخصی تحصیلی جزو سنوات تحصیلی دانشجو محسوب می شود.

تبصره 2- درخواست مرخصی باید قبل از شروع نام نویسی در هر نیمسال تحصیلی به دانشکده مربوط تسلیم شود. موافقت دانشکده با مرخصی تحصیلی دانشجو با توجه به وضعیت تحصیلی وی صورت می گیرد و منوط به این است که ادامه تحصیل دانشجو از آن به بعد با مشکل مواجه نشود.

تبصره 3- در صورتی که دانشجو بدون کسب موافقت پردیس یک نیمسال ترک تحصیل نماید، از ادامه تحصیل محروم می شود.

تبصره 4- مادران شاغل به تحصیل، می توانند از یک نیمسال تحصیلی مرخصی زایمان(علاوه بر مرخصی مجاز دوره)، بدون احتساب در سنوات تحصیلی استفاده کنند.

ماده 1٥- دانشجو می تواند به هر دلیل، از تحصیل اعلام انصراف نماید. در این صورت باید درخواست خود را مبنی بر انصراف جهت اقدام لازم به معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشكده/ پردیس تسلیم نماید. پردیس مراتب را به اطلاع دانشکده رسانده و همزمان درخواست دانشجو را به دانشگاه ارسال می نماید. چنانچه دانشجو بعد از یک ماه درخواست خود را پس نگیرد، نسبت به صدور گواهی انصراف از تحصیل اقدام خواهد شد.

تبصره 1- دانشجوی انصرافی یا اخراجی موظف است به تعهداتی که سپرده است عمل نماید. به هر حال صدور هر گونه گواهی و تسلیم ریزنمرات و دریافت مجوز شرکت مجدد در آزمون ورودی منوط به تسویه حساب دانشجو با دانشگاه است.

تبصره 2- شهريه پرداختي دوره دانشجويي به هيچ وجه به منصرفين از تحصيل يا كساني كه محروم از تحصيل شده اند مسترد نخواهد شد.

فصل پنجم - ارزشیابی

ماده 1٦ – ملاك اصلي حضور دانشجو، مراجعه به کلیه فایل ها و منابع درسی، پاسخ به تكاليف درسي و كسب موفقيت در انجام تكاليف است. ارزيابي دانشجو به عهده استاد درس مي باشد و در صورت عدم تاييد استاد دانشجو مجاز به شرکت در امتحانات پایان ترم نبوده و نمره 5/0 در درس مذکور لحاظ خواهد شد.

ماده ۱۷- غيبت غير موجه در امتحان پایان هر درس موجب گرفتن نمره¬ي 5/0 در آن درس مي¬شود.

تبصره - درصورتی که غیب دانشجو درامتحان، از نظر مقررات آموزشی موجه تشخیص داده شود، درس مزبور حذف می گردد.

ماده ۱۸- حداقل نمره قبولی در هر درس اعم از دروس دوره و دروس کمبود 12 است.

تبصره - اگر نمره دانشجو در یک درس اختیاری کمتر از 12 باشد، می تواند با موافقت گروه آموزشی مربوطه به جای آن درس ، درس دیگری را انتخاب نماید و نمره قبلی جزء معدل دانشجو محسوب نخواهد شد.

ماده ١٩- میانگین نمرات دروس دانشجو در هر نیمسال تحصیلی نباید از 14 کمتر باشد. اگر میانگین نمرات دانشجو در دو نیمسال تحصیلی کمتر از 14 باشد، آن دانشجو از ادامه تحصیل محروم می شود.

تبصره- نمره درس کمبود در کارنامه دانشجو، جداگانه ثبت می شود اما در احتساب میانگین نمرات نیمسال تحصیلی و میانگین کل نمرات دانشجو منظور نمی گردد.

ماده 2٠- در صورتی که میانگین کل نمرات دانشجو، بدون احتساب نمره پایان نامه در پایان دوره از 14کمتر باشد، دانشجو فارغ التحصیل شناخته نمی شود.

تبصره - دانشجویی که پس از گذراندن کلیه واحدهای درسی دوره بدون احتساب واحد پایان نامه، میانکین کل نمرات او از 14 کمتر باشد، در صورتیکه حداکثر مجاز مدت تحصیل وی به پایان نرسیده باشد، می تواند تا 16 واحد از دروسی را که در آنها نمره کمتر از 14گرفته است را، فقط در یک نیمسال تحصیلی تکرار کند و در صورت جبران کمبود میانگین کل، از پایان نامه دفاع کند. دانشجویی که به هر دلیل نتواند از این فرصت استفاده کند از ادامه تحصیل و دریافت مدرک تحصیلی محروم می شود.

ماده 2١- امتحان پايان ترم به صورت حضوري برگزار مي¬شود.

تبصره1 : در موارد استثنایی با پیگیری دانشکده مربوطه و تصویب شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزمون پایان ترم بصورت مجازی قابل برگزاری خواهد بود.

تبصره2 : دانشجويان خارجي و ايراني مقيم خارج و دانشجويان در حال سفر مي توانند در يكي از مكان هايي كه دانشگاه تهران در ساير كشورها يا سفارت ايران در آن كشور اعلام مي¬كند، در امتحان پايان ترم شركت كنند.(این موارد منوط به قراردادهای مشترک بین طرفین خواهد بود)

تبصره3: در مواردي به تشخيص گروه آموزشي و تاييد تحصيلات تكميلي دانشكده/پرديس، آزمون

می تواند به صورت حضوری يا ON-LINE در يكي از مكان¬هاي مورد قبول دانشگاه، همراه با مراقب انجام پذيرد. (این موارد منوط به قراردادهای مشترک بین طرفین خواهد بود)

تبصره 4: محل امتحان در دانشگاه تهران ( دانشکده / پردیس) يا ساير دانشگاه¬ها و مراكز علمي مورد قبول دانشگاه تهران خواهد بود. در صورتي كه دانشگاه¬ها يا مراكز علمي در شهرستان ها و مراكز استان-ها با دانشگاه قرارداد همكاري داشته باشند، امتحان پايان ترم می تواند در آنجا برگزار شود. .(این موارد منوط به قراردادهای مشترک بین طرفین خواهد بود).

ماده ٢٢- در دوره هاي الكترونيكي(مجازي) پذيرش دانشجو مي تواند به شيوه آموزشي باشد. تعداد كل واحدهاي درسي در اين شيوه برحسب رشته حداقل ٣٢ و حداكثر ٣٦ واحد است . دانشجويان در اين شيوه جهت فارغ التحصيلي بعد از گذراندن كليه واحدهاي درسي موظف به ارائه پذيرش يك مقاله علمي پژوهشي و يا قبولي در امتحان جامع پايان دوره مي باشند.

ماده ٢٣- در صورتيكه پذيرش دانشجو به شيوه آموزشي – پژوهشي باشد دانشجو ملزم به تهيه طرح پايان نامه و دفاع از پايان نامه براساس مقررات ذيل مي باشد.

فصل ششم – پایان نامه

ماده 2٤- تدوین پایان نامه (دوره پژوهشی) آخرین بخش دوره است که طی آن دانشجو موظف است در یک زمینه مربوط به رشته تحصیلی خود، زیر نظر استاد راهنما، به تحقیق بپردازد.

ماده 2٥- استاد راهنما به پیشنهاد دانشجو،موافقت استاد و تایید شورای پژوهشی-تحصیلات تکمیلی دانشکده، از اعضای هیات علمی دانشگاه تهران با حداقل مرتبه استادیاری تعیین می شود.

تبصره1- در صورت ضرورت، در موارد استثنایی به تشخیص شورای پژوهشی- تحصیلات تکمیلی دانشکده ، پایان نامه می تواند با دو استاد راهنمای مشترک از داخل و خارج دانشگاه هدایت شود. داشتن مدرک دکتری برای استاد راهنمای خارج از دانشگاه تهران الزامی است.

تبصره 2- در موارد استثنایی و تشخیص شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه انتخاب استاد راهنمای بیرون دانشگاه بلامانع است.

ماده 2٦- دانشجو موظف است تا پایان نیمسال دوم تحصیل، موضوع پایان نامه خود را با نظر استاد راهنما انتخاب کند. موضوع پایان نامه پس از تصویب شورای پژوهشی- تحصیلات تکمیلی دانشکده با صدور احکام برای استاد راهنما و مشاور توسط معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده قطعیت می یابد.

تبصره- ثبت نام دانشجو در نیمسال چهارم منوط به تصویب قطعی طرح پژوهشی پایان نامه در شورای پژوهشی – تحصیلات تکمیلی دانشکده مربوط و صدور حکم استاد راهنما است.

ماده 2٧- استاد مشاور به پیشنهاد استاد راهنما و پس از تائید شورای پژوهشی – تحصیلات تکمیلی دانشکده(گروه) از بین اعضای هیات علمی یا متخصصان و محققان مربوط انتخاب و حکم او توسط معاون تحصیلات تکمیلی دانشکده صادر می شود.

ماده 2٨ – ارزشیابی پایان نامه در جلسه دفاعیه توسط هیاتی، متشکل از استاد(یا استادان) راهنما، استاد مشاور(حسب مورد) و دو نفر از اعضای هیات علمی یا متخصصان و محققان داخل یا خارج از پردیس به عنوان استاد داور با معرفی شورای پژوهشی- تحصیلات تکمیلی دانشکده و نماینده تحصیلات تکمیلی صورت می گیرد.

تبصره 1- جلسه دفاع با حضور حداقل سه نفر از اعضای هیات داوران و نماینده تحصیلات تکمیلی دانشکده رسمیت می یابد. حضور استاد راهنما و یکی از دو نفر اعضای هیات علمی یا متخصصان و محققان داخل یا خارج پردیس در جلسه ضروری است.

تبصره 2- نماینده تحصیلات تکمیلی پردیس/دانشکده به عنوان ناظر و بدون حق رای در جلسه دفاعیه شرکت می کند.

ماده ٢٩- پایان نامه توسط هیات داوران ارزشیابی شده و بر حسب نمره هیات داوران در 5 درجه قرار می گیرد.

نمره از 18 تا 20 : عالی،

نمره از 16 تا 99/17 : بسیار خوب،

نمره از 14 تا 99/15: خوب،

نمره از 12 تا 99/13: قابل قبول،

نمره از 12 کمتر: غیر قابل قبول.

ماده ٣٠- دانشجو پس از انتخاب واحد پایان نامه، تا زمان دفاع موظف است براساس تقویم دانشگاهی در نیمسال (های) بعد نیز ثبت نام نماید. در این حال نمره پایان نامه در آخرین نیمسال تحصیلی، وارد کارنامه دانشجو می شود و در میانگین نمرات او منظور خواهد شد.

ماده 3١- در صورتی که پایان نامه، از نظر هیات داوران غیر قابل قبول تشخیص داده شود، دانشجو می تواند در مدتی که از حداکثر مجاز تحصیل وی تجاوز نکند، پایان نامه خود را کامل و بار دیگر در زمانی که هیات داوران تعیین می کنند از آن دفاع نماید.

تبصره- اعطای گواهی گذراندن واحدهای درسی دوره به دانشجویی که به هر دلیل از ادامه تحصیل باز می ماند، حسب درخواست دانشجو پس از تسویه حساب بلامانع است.

فصل هفتم- سایر مقررات

ماده 3٢- در اجرای مفاد این آیین نامه برای واحدهایی که تشکیل پردیس در آنها هنوز بطور رسمی فعال نشده است، دانشکده جایگزین پردیس و گروه جایگزین دانشکده خواهد شد.

ماده 3٣- پذیرش دانشجو

پذیرش دانشجو در دوره¬ی مجازی در چارچوب سیاست ها و مقررات آموزشی ذیربط توسط دانشگاه و بر اساس"شیوه نامه پذیرش دانشجو در دوره های مجازی دانشگاه تهران" صورت می گیرد. شرایط و ظرفیت پذیرش دانشجو در دوره های مجازی بر اساس شاخص های علمی ، منابع آموزشی ذیربط و امکانات زیربنایی و فنی و بنا بر توافق سه جانبه پردیس/ دانشکده ، مرکز و معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه امکان پذیر است.

ماده 3٤- ثبت نام و برگزاری آزمون اختصاصی

اطلاع رسانی و ثبت نام اولیه داوطلبان دوره های مجازی همزمان از طریق سايت اداره کل تحصيلات تكميلي دانشگاه، مرکز آموزش های الکترونيکی و سايت دانشکده يا پرديس انجام می شود. برگزاری آزمون اختصاصی در دوره های مجازی براي پذیرش دانشجو در چارچوب سیاست ها و مقررات ذیربط دانشگاه توسط پردیس/ دانشکده مربوط و بر اساس مواد امتحانی مصوب گروه آموزشی و از دروس اختصاصی رشته ذیربط از طريق اداره کل تحصیلات تکمیلی صورت می پذیرد.

ماده 3٥- صدور مدرک فارغ التحصیلی

مدرک فارغ التحصیلی دانشجویان دوره های مجازی همانند دوره های حضوری توسط دانشگاه صادر می شود. عنوان دانشگاه تهران بیانگر اعتبار مدرک ، عنوان پردیس/ دانشکده ذیربط بیانگر حوزه علمی و تخصصی دانشجو و ذکر دوره مجازی بیانگر شیوه آموزشی و نوع ارائه رشته است. عنوان و مقطع هر رشته مجازی دقیقا منطبق با عنوان همان رشته در دوره های حضوری ولی با قید عبارت آموزشهای الکترونیکی "دوره مجازی" در متن دانشنامه فارغ التحصیلی است.

ماده 3٦- حقوق مادی و معنوی دروس

تمامی حقوق مادی و معنوی دروس الکترونیکی که در دوره های مجازی تدوین و تولید می گردند به دانشگاه تهران تعلق دارد. هرگونه استفاده از این دروس به هر شکلی و در هر قالبی صرفا در چارچوب عقد قرارداد مربوط با مراکز و پردیس/ دانشکده امکان پذیر است. میزان سهم معنوی و مادی عضو تدوین کننده درس الكترونيكي و فرد استفاده كننده مطابق مقررات مركز مالكيت فكري و دفتر حقوقي دانشگاه تهران مي باشد.

ماده 3٧- در این آیین نامه تنها به ذکر اصول اکتفا شده و آنجا که آئین نامه ساکت است تفسیر و رفع ابهام احتمالی آن بر عهده شوراي آموزشی و تحصیلات تکمیی دانشگاه می باشد.

آخرين به روز رساني ۱۳۹۲/۰۲/۱۸ ۱۴:۵۱

***********

در باره دانشگاه مجازی بیشتر بدانیم

با حضور فناوری های جدید و افزایش روز افزون تعداد کاربران اینترنتی روال انجام همه کارها تغییر کرده است و شما بدون این که لازم باشد در مکان خاصی حضور داشته باشید کارهای تان را از طریق اینترنت انجام خواهید داد. به طور مثال در گذشته لازم بود که برای انجام هر کار بانکی در بانک مورد نظر حاضر شده و مدت زیادی از وقت تان را در صف های طولانی از دست بدهید. اما فناوری ها و ابزارهای دیجیتال سبک زندگی را متحول کرده اند و این موضوع تمامی شاخه های علم را هم تحت تاثیر قرار داده و باعث شده است که نرم افزارهای مختلف در هر رشته ای حرف اول را بزنند و تغییرات فراوانی را در نحوه زندگی افراد به وجود آورند. همه این حرف ها را زدیم که بگوییم، سیستم آموزشی هم مثل همه موارد گفته شده از حالت کلاسیک و سنتی اش خارج می شود و به سمتی می رود که می گویند دانشگاه مجازی، دانشگاهی که واقعی است اما در فضایی مجازی اداره می شود.

دانشگاه مجازی چیست؟

قبل از این که در مورد دانشگاه مجازی فکر کنیم، باید این نکته را در نظر بگیریم که چگونه می توان آموزش در یک رشته خاص را به صورتی مجازی انجام داد و این که آیا این امکان وجود دارد که همه رشته های مختلف تحصیلی را به صورت مجازی آموزش داد و این که دانشجویانی که از این طریق تحصیل می کنند از نظر اطلاعاتی و سطح علمی چه تفاوت هایی با بقیه دانشجویان خواهند داشت.

اگر باور داشته باشیم که می توانیم از راه دور و بدون نیاز به حضور در یک مکان و برقراری ارتباط نزدیک با استاد، مطلبی را بیاموزیم، به این هم خواهیم رسید که می توانیم یک دانشگاه مجازی بر پا کنیم. یک دانشگاه مجازی در حقیقت پایگاهی است که تمامی دروس و برنامه های آموزشی موجود در آن از طریق جهان مجازی اینترنت به دانشجویان ارائه خواهد شد. به این صورت دیگر نیازی نخواهد بود که دانشجویان در کلاس درس به صورتی سنتی حاضر شوند و تمامی آموزش ها از راه دور صورت خواهند گرفت.

مهم ترین ابزاری که برای به وجود آوردن این پایگاه مورد نیاز است، شبکه اینترنت و فناوری های مرتبط با وب است که به پلی بین دانشجویان و اساتید تبدیل خواهد شد. شما برای حضور در یک دانشگاه مجازی هیچ محدودیت زمانی یا مکانی نخواهید داشت و لازم نیست که برای انتخاب دروس خود در هر ترم عجله کنید و ترسی از پر شدن کلاس ها داشته باشید. به این ترتیب تعداد دروس و رشته های ارائه شده محدودیتی نخواهند داشت و با تعداد بسیار کمی استاد می توان طیف بسیاری از دانشجویان را پوشش داد. چند سالی است که این شیوه آموزشی در کشور ما هم مطرح شده و جا افتاده است و البته صدها دانشگاه معتبر در جهان درس ها و رشته های دانشگاهی بسیاری را به صورت مجازی و از طریق اینترنت ارائه می کنند و به این صورت تنوع بسیاری را در نظام آموزشی و تحصیلی به وجود آورده اند.

پیشرفت این سیستم ممکن است که در آینده نظام آموزشی را به شکل شگفت انگیزی متحول کند و همان طور که می بینیم در ایران هم به تازگی به سیستم های مجازی توجه بیشتری می شود.

ویژگی های دانشگاه مجازی

• نیاز نداشتن به حضور فیزیکی استاد و دانشجو در کلاس

• وابسته نبودن کلاس درس به زمان خاص

• کیفیت بالاتر ارائه درس ها

• حضور بیشتر دانشجوها برای یک درس

• دسترسی آسان

اجزای دانشگاه مجازی

یک دانشگاه مجازی هم مثل یک دانشگاه واقعی جزئیاتی دارد، فقط شاید این جزئیات به بزرگی و شلوغی حالت واقعی اش نباشد. این اجزاء قسمت های مختلف یک دانشگاه مجازی هستند:

• اتاق اطلاعات: دانشجویان را متوجه خدمات دانشگاه، سر فصل های دروس و امکانات تحصیلی دانشگاه می کند.

• واحد تدریس: اطلاعاتی در مورد واحدهای درسی، سمینارها، آزمایشگاه ها، پایان نامه ها و برنامه امتحانات می دهد.

• اداره دانشجویان: مسئول خدمات اجرایی و اداری مثل ثبت نام دروس، سمینارها، امتحانات و کارگاه هاست.

• کتابخانه دیجیتال: در این کتابخانه می شود به فهرست های اطلاعاتی و کتابخانه ای دسترسی پیدا کنید.

• کافه تریا: شاید در این جا خوراکی پیدا نشود ولی همان بحث های معمولی کافه های دانشگاه در این جا هم برقرار است، ارتباطات و اجتماعات دانشجویی را برای آن هایی که در شهرهای دیگری هستند و در ضمن گفتگو و بحث را برای همه دانشجوها ممکن می کند.

• تخته سیاه: اخبار و اطلاعات جدید را به دانشجوها می دهد.

• مرکز جستجو: این مرکز به دانشجویان درباره فعالیت های تحقیقاتی و انتشارات اطلاع می دهد و امکان ارتباط بین دانشجویان و محققان را به وجود می آورد.

• فروشگاه: در این قسمت دانشجوها می توانند منابع و کتاب های درسی شان را بخرند.

• دفتر ثبت نمرات: دفتر ثبت نمرات در واقع یک پایگاه داده است که ریز نمرات دانشجوها در آن ذخیره شده و از مکانیزم ها و سیستم های امنیتی خاصی برای حفظ امنیت آن استفاده می شود. استاد، دانشجو و اپراتور آموزش به آن دسترسی دارند، ولی هر کسی به اندازه اختیاراتش.

• کلاس مجازی: دانشگاه های مجازی مفهوم کلاس های سنتی درس را تغییر داده اند، خیلی از فعالیت هایی که در کلاس های مجازی اتفاق می افتد، مشابه همان هایی هستند که در برنامه ها و کلاس های درس سنتی انجام می شود، اما ماهیت و فضایی که این فعالیت ها در آن انجام می شود، متفاوت است. در کلاس های مجازی دانشجویان در دوره هایی به صورت کنفرانس های رایانه ای شرکت می کنند. این دوره ها از طریق اینترنت و شبکه های وب ارائه می شوند و از نرم افزارهایی استفاده می کنند که امکان برقراری ارتباط را برای دانشجویان فراهم می کند. در کلاس های مجازی، دانش پژوهان امکان طرح سوال و امکان دیدن یا شنیدن پاسخ سوال خود و دیگران را دارند و همچنین امکان دسترسی به پرونده های آرشیو شده هم برایشان ممکن است.

چرا دانشگاه مجازی؟

با توجه به گسترش و توسعه سیستم های مجازی این موضوع بیشتر از گذشته به چشم می آید که چه افرادی به سمت سیستم های آموزشی مجازی جذب می شوند. در نگاه اول بسیاری از افراد به این نتیجه می رسند که دانشجویانی به این دانشگاه ها تمایل پیدا می کنند که در زمینه درسی ضعف دارند و نمی توانند که مانند دانشجویان عادی از طریق آزمون ورودی به دانشگاه های معتبر راه پیدا کنند و به همین خاطر به سمت دانشگاه های مجازی کشیده می شوند. اما با توجه به آماری که توسط کارشناسان این زمینه ارائه شده است این طرز تفکر اشتباه است و در حال حاضر بسیاری از باهوش ترین افراد در سراسر جهان به سمت سیستم ها و دانشگاه های مجازی جذب شده اند.

شاید یکی از مهم ترین دلایل این گرایش، افزایش روز افزون دانشجویان و علاقه مندان به تحصیلات تکمیلی باشد. همچنین این نکته را نمی توان نادیده گرفت که امروزه تمامی دانشجویان و دانش آموزان در مدارس و هر پایگاه آموزشی که باشند به رایانه ها و امکانات اینترنتی به آسانی دسترسی دارند. اگر شما هم جزء آن دسته از افراد باشید که اول وارد بازار کار شده اید و دوست دارید که در حین کار به تحصیل هم مشغول شوید، مسلما یک دانشگاه مجازی را برای تحصیل خود انتخاب خواهید کرد تا برای آموزش از زمان و مکان مستقل بوده و به دلیل غیبت های بیش از حد، دروس شما در یک ترم حذف نشوند! از دیگر دلایل وجود یک پایگاه آموزشی مجازی می توان به وجود یک نظام آموزشی جدید و ارزان تر برای دانشجویان اشاره کرد.

در مورد هزینه های تحصیلی هنوز در این رابطه بحث وجود دارد که آیا هزینه های تحصیل در این دانشگاه ها کمتر از هزینه های تحصیل در یک دانشگاه عادی است یا این که علاوه بر این که محرومیت آموزش حقیقی برای افراد به وجود می آید، هزینه های بیشتری هم از شرایط عادی توسط دانشجو صرف خواهد شد. از دیگر فواید دانشگاه مجازی این است که دیگر نیازی نخواهد بود موسسات و دانشگاه های مختلف هزینه زیادی را برای رفت و آمد استادان پروازی صرف کنند و علاوه بر این مورد با استفاده از سیستم مجازی، دانشجویان می توانند تجربیات استادان معتبر و برجسته را به صورت هم زمان در اختیار داشته باشند. به این ترتیب رقابت جالبی در میان استادان رشته های مختلف در رابطه با سطح علمی شان به وجود می آید و مطمئن باشید آن ها برای بالا بردن سطح علمی و کارایی شان احساس نیاز خواهند کرد. البته در این روش بیشتر کار به عهده خود دانشجو خواهد بود و این موضوع باعث خواهد شد که توان آموزشی دانشجویان دانشگاه های مجازی بسیار بالاتر از دانشجویان عادی باشد و نکته جالبی که در این میان به چشم می خورد این است که در یک سیستم مجازی دانشجویان با توانایی و کشش های ذهنی متفاوت با هم هماهنگ می شوند و لزومی نیست که مانند یک روش سنتی، دانشجویانی با سطح علمی متفاوت در یک کلاس حضور داشته باشند.

کلاس های درس

کلاس های درس در دانشگاه مجازی به سه شکل ممکن است برگزار شود:

کنفرانس ویدئویی دو طرفه: در این روش، استاد و دانشجو همدیگر را می بینند و می توانند با هم صحبت کنند. در این حالت به پهنای باند زیادی برای انتقال صوت و تصویر نیاز است. هر چند با استفاده از فنون فشرده سازی صوت و تصویر، مثل MPEG4، می توان پهنای باند را تا حدود 256 کیلو بایت کاهش داد.

کنفرانس صوتی دو طرفه: برخلاف کنفرانس ویدئویی، استفاده از صوت به همراه تصاویر جانبی برای آموزش از راه دور، بهتر است. چون توجه دانشجو بیش از این که به معلم جلب شود، به محتوای درس جلب می شود. در این سیستم استاد و دانشجویان تصویر را نمی بینند، آن ها فقط اسلایدها را می بینند و صدای همدیگر را می شنوند. در این سیستم به پهنای باند کمی، حدود 32 کیلو بایت بر ثانیه از هر طرف مورد نیاز است.

روش دیداری- شنیداری: در این روش از ترکیب دو روش قبل استفاده می شود. هر وقت استاد اسلاید ندارد، تصویرش نمایش داده می شود و هر وقت مطلبی با اسلاید بیان می شود، فقط اسلاید و صدای او شنیده می شود. صدا و تصویر دانشجویان نیز با نظر استاد نمایش داده می شود. این روش قابلیتهای دو شیوه قبل استفاده شده است، هر چند از پهنای باند به صورت مناسب استفاده نمی شود.

یک سری از روش ها هم هستند که به صورت هم زمان اتفاق نمی افتند و هزینه های کمتری را هم به دانشگاه و هم به دانشگاه تحمیل می کند.

سیستم های آموزش ناهمزمان: در این مدل، دروس آموزشی از قبل تهیه و ذخیره می شوند و دانشجویان می توانند به آن گوش کنند یا آن ها را ببینند.

این حالت هم با روش های مختلفی قابل اجراست:

استفاده از ضبط ویدئویی: این روش، از روش های قدیمی آموزش از راه دور است. در این حالت، کلاس درس استاد با استفاده از نوارهای ویدئویی یا سی دی های صوتی- تصویری ضبط می شود و در اختیار دانشجو قرار می گیرد. هزینه این روش بسیار کم است.

تدریس و تکثیر با استفاده از سی دی های آموزشی: در این روش از برنامه های کامپیوتری برای فهم درس و شبیه سازی محیط آزمایشگاهی استفاده می شود. هزینه این روش هم کم است اما به نسبت ضبط ویدئویی هزینه بیشتری دارد.

استفاده از Web Casting: استفاده از وب در آموزش از راه دور، یکی از ابزارهای موثر آموزشی به شمار می آید که می تواند تمام محیط های متنی، صوتی و ویدئویی را ترکیب کند.

دغدغه های یک دانشجوی مجازی

سرعت پایین اینترنت و قطع و وصل های ناگهانی و زیاد آن یکی از نگرانی ها و دردسر های دانشجوهای مجازی است، سرعت اینترنت را هم شاید بتوان با هزینه بیشتر و استفاده از اینترنت پر سرعت حل کرد ولی مورد دوم همچنان یکی از معضلات است.

یکی از نگرانی های دانشجویان مجازی و آن دسته از کسانی که می خواهند به این جور دانشگاه ها بروند این است که مدرک دانشگاه مجازی چه قدر اعتبار دارد، در این مورد هم با توجه به قانونی که برای تحصیل در دانشگاه های مجازی نوشته شده باید بگوییم که: "مدرک فارغ التحصیلی دانشجویان این دوره مثل دانشجویان دوره های حضوری با قید دوره آموزش الکترونیکی صادر خواهد شد"

و اما بحث مهم و نگران کننده هزینه ها، در هزینه های تحصیلی دوره های آموزش الکترونیکی و دانشگاه های مجازی بر اساس تصویب هیئت امنای دانشگاه مورد نظر می باشد و هر سال هم بر اساس نرخ تورم هم تغییراتی در آن به وجود می آید. این هزینه ها در نگاه اول بسیار زیاد هستند با توجه به این که هیچ خدمات رفاهی هم برای دانشجوها در نظر گرفته نشده و از حضور در کلاس درس و ارتباط مستقیم با استاد هم محروم است. توجیه دانشگاه های مجازی در این مورد، هزینه های زیاد تولید منابع درسی و استفاده از اساتید معتبر و فناوری های روز است!

نگرانی اعتبار مدرک هم وجود ندارد، چون مدرک دانشگاه های مجازی به تأیید وزارت علوم می رسد. با این مدرک هم در دانشگاه های معتبر داخلی و هم در صورت پذیرش در دانشگاه های خارجی می شود ادامه تحصیل داد.

در مورد پذیرش دانشجوهای جدید، تا قبل از این جذب دانشجو به عهده خود دانشگاه ها و با هماهنگی وزارت علوم بود، به این ترتیب که دانشگاه ها خودشان معیارهایی را برای جذب دانشجو تعیین می کردند، اما در دوره های جدید پذیرش دانشجوها زیر نظر سازمان سنجش آموزش کشور است ولی با برگزاری یک آزمون اختصاصی که همزمان با آزمون سراسری نیست.

دانشگاه مجازی ایرانی

بانکداری الکترونیک، تجارت الکترونیک، پست الکترونیک، دولت الکترونیک همه این ها جزء دلخواه های جامعه ایرانی هستند حتی اگر خیلی ها برایشان سخت باشد که خودشان را با این شرایط هماهنگ کنند، حوزه یادگیری الکترونیک یا آموزش الکترونیک هم یکی از همین آرمان هاست. حذف محدودیت زمان، مکان و سن آموزش گیرنده و ایجاد عدالت در توزیع آموزش و کیفیت آموزش، چیزهایی هستند که برای ایجاد آموزش مجازی آن هم از نوع تخصصی و آکادمیکش مورد نظر بوده و هست. از طرف دیگر نیازهای جدید نسل های جدید در مورد آموزش های آکادمیک و مهارتی و درخواست دانش محور و مبتنی برفناوری اطلاعات بودن آن با ادامه استفاده از روشهای سنتی نظام آموزشی پاسخگو نیست. این حرف و حدیث ها اصلا به معنی این نیست که دانشگاه های سنتی قابلیت ندارند و یا قرار است به صورت کامل از دنیای آموزش حذف بشوند، این فقط به معنای استفاده از فناوری ها و امکانات جدید برای از بین بردن محدودیت هاست.

با توجه به این موضوع، آموزش الکترونیک در نظام آموزشی، بعضی از دانشگاه های ایران سعی کردند در جهت رسیدن به این هدف ها و استفاده از امکانات و مزایای آن، شعبه های مجازی شان را هم راه اندازی کنند. باید توجه کنیم که در رسیدن به این نتیجه یعنی راه اندازی دانشگاه های مجازی با استانداردهای بین المللی باید برنامه ریزی دقیقی انجام داد و زیرساخت های کشور را هم آماده کرد.

به همین منظور فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقاتی و فراهم آوردن مقدمات اجرایی، در دستور کار این دانشگاه ها قرار گرفت. در کنار این فعالیتها انجام مطالعات تطبیقی و بررسی روند پیشرفت و توسعه آموزش های الکترونیک جهت بررسی راهکارهای مناسب اجرایی مدنظر قرارداده شد. در نهایت و پس از تحقق بخشی از اهداف پیش بینی شده و براساس نتایج بدست آمده و با صلاحدید مسئولان و دست اندرکاران این دانشگاه ها، برنامه ریزی های لازم جهت تحقق اهداف بعدی در این زمینه صورت گرفت که در همین راستا، راه اندازی پرتال آموزش های الکترونیک به مرحله اجرا درآمد.

در ایران دانشگاه شیراز، بنا به ادعای خودش، به عنوان اولین دانشگاه کشور موفق به شروع رسمی این نوع دوره آموزشی دانشگاهی شده است. در این نوع آموزش، اکثر فعالیت های آموزشی از قبیل ثبت نام، انتخاب واحد دریافت مطالب درسی، مذاکره با استاد از طریق شبکه رایانه ای اجرا و در بعضی موارد کلاس های رفع اشکال و برخی کلاس های آزمایشگاهی به صورت حضوری ولی با زمان بندی مناسب اجرا می شود.

همچنین در حال حاضر دانشگاههای دیگری چون دانشگاه خواجه نصیر،

اطلاعاتی در رابطه با دانشگاه مجازی

مطالب مشابه :

جزییات پذیرش دانشجوی ارشد در پردیس البرز دانشگاه تهران/شهریه و شرایط ثبت‌نام

دانشگاه های ارائه دهنده رشته مدیریت MBA در مقطع ارشد

فراخوان پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد بدون آزمون پردیس البرز دانشگاه تهران

تحلیل ظرفیت های MBA - 1388

تعلق ۷۸ درصد دانشجویان دانشگاه مجازی امام خمینی از بانوان

دانشگاههای ارائه دهنده رشته مدیریت فناوری اطلاعات در کنکور سال 1390 دوره کد محل تحصیل نام دانشگ

اطلاعاتی در رابطه با دانشگاه مجازی

اطلاعيه دانشگاه تهران درباره شرايط وضوابط ، تاريخ و نحوه ثبت نام برای كارشناسي ارشد پرديس‌هاي البرز،

سیاسیونی که مؤسسه غیرانتفاعی"دانشگاه"تأسیس کرده اند.