مدیریت جنگل ها

عمده فعالیت های جنگلداری که مي تواند منجر به تسريع و افزایش فرايند ترسیب کربن شوند به قرار ذیل مي باشد:

1- جنگلکاری ، احیاء و بازسازی جنگل های مخروبه

2- افزایش سطح پوشش درختی از طریق عملیات آگروفارستری، جنگلداری شهری و درختکاری در چشم انداز هاي روستایی

3- افزایش سطح ذخائر کربن جنگل ( بیومس و خاک ) و ظرفیت ترسیب کربن از طریق تغییر در فعالیت های جنگلداری نظیر جنگلکاری، احیاء و بازسازی جنگل های مخروبه

1-جنگلکاری ، احیاء و بازسازی جنگل های مخروبه

افزایش تراکم و مساحت جنگل ها از طریق فعالیت های جنگلکاری ، احیاء و بازسازی جنگل های مخروبه منجر به افزایش جذب دی اکسید کربن از اتمسفر جو خواهد شد. با بهره برداری اصولی از درختان، امكان رشد درختان جدید و تداوم ترسیب کربن فراهم مي شود. امروزه سطح جنگلکاریها حدود 264 میلیون هکتار از جنگلهاي جهان را شامل شده که این سطح هر ساله حدود 5/1 گیگا تن از کربن هوا را جذب و ترسيب می نماید.

میزان ترسیب کربن در اراضی جنگلی بستگی به فعالیت های مدیریتی اتخاذ شده، گونه های درختی موجود و پوشش مساحت جغرافیایی دارد. تبدیل اراضی کشاورزی به جنگل ها با روش های مختلف بويژه جنگلکاری، میزان ترسیب كربن بطور قابل ملاحظه ای بر اساس نوع گونه و منطقه كشت متغير مي باشد. میزان ترسیب کربن با توجه به رشد درختان تقريباً داراي يك الگوي يكساني است كه شامل يك روند صعودي در مرحله ابتدايي و به دنبال آن يك مرحله بتدريج نزولي مي باشد. بطور كلي هر هکتار جنگلکاری در مناطق معتدله می تواند سالانه حدود 4 تن کربن را ترسیب نماید.

2-افزایش پوشش درختی خارج از محدوده جنگل

روش درختان خارج از محدوده جنگل شامل پیاده نمودن سیستم های آگروفارستری در اراضی کشاورزی و مزارع، کاشت درخت در چشم انداز هاي روستایی و امتداد جاده ها، رودخانه ها و مناطق مسکونی و همچنین در محدوده شهر ها می باشد. درختان خارج از زون جنگل نقش مهمی را در پایداری زیست محيطي ایفا نموده و بستر لازم را برای ایجاد درآمد و ارائه کالاها و خدمات اکوسیستمی به خانوارهای روستایی فراهم مینماید. در نتیجه عاملی مهم در ایجاد امنیت غذایی و تعدیل فقر به شمار میرود.

درختان خارج از زون جنگل در سراسر جهان با انجام عمل ذخیره كردن کربن کمک بسزایی به کاهش اثرات تغییر اقلیم از طريق جلوگیری از تخریب سرزمین، تأمین سوخت جایگزین بجاي سوخت های فسیلی و تثبیت ازت و در نتيجه کاهش استفاده از کودهای شیمیایی می نماید. درختان در اراضی کشاورزی ذخائر کربن ارزشمندی در سطح جهان محسوب می شوند. تقریباً نیمی از اراضی کشاورزی جهان حداقل دارای 10% پوشش درختی می باشد. سهم درختان خارج از زون جنگل در كاهش و تعديل اثرات تغییر اقلیم را می توان با بهبود و توسعۀ سیستم های آگروفارستری و جنگلداری شهری به ميزان قابل توجه اي افزایش داد.

درختان خارج از زون جنگل نقش مهمی را در زمينه سازگاری با تغییر اقلیمي از طریق عملیات تغيير كاربري اراضي ، ایجاد معیشت پایدار و تنوع بخشي به منابع درآمدي، افزایش باز دهی کشاورزی، به حداقل رسانیدن زیان های ناشی از آب و هوا بر تولیدات و همچنین انعطاف پذیری سیستم های زراعی در برابر تغییر اقلیم ایفا می نماید.

4-افزایش سطح ذخائر کربن جنگل

اجرای مؤثر فعالیت های بهینه مدیریتی ، عملكردهاي متنوع جنگل ها را تضمین نموده و می تواند موجب افزایش ذخاير کربن جنگل گردد. فعالیت ها یا عملیات ویژه مدیریتی جنگل نظیر پرورش جنگل ( عملیات نوردهی و غنی سازی محوطه های تخریب یافته و نظاير آن ) انتخاب گونه، اصلاح یا تغییر سیکل بهره برداری می تواند در جهت افزایش ذخائر کربن جنگل، پتانسیل کاهش تغییرات اقلیمی عرصه ها با مد نظر قرار دادن تاثیر بر سایر ارزش های جنگل و تعاملات چند گانه در داخل اکوسیستم ها اتخاذ گردد.

فائو از ارتقا سطح مدیریت جنگل ها ی کشور های عضو در راستای کاهش معضل تغییر اقلیم حمایت نموده و توصیه می نماید تا جذب کربن خود را از طريق جنگلها افزایش دهند. با وجود چنین معضلی ، این سازمان بر اهمیت ارائه رویکردهای خلاقانه،اجرای فعالیت های موفق و تعاملات بین المللی و همچنین استفاده از تجارب ارزشمند کشور ها در مدیریت جنگل تاکید می نماید.مقاله حاضر برخی از روش های تهیه شده توسط بخش جنگل فائو در خصوص شیوه های افزایش ترسیب کربن در راستای کاهش تغییرات اقلیمی ارائه می دهد.

ترجمه :ساغر داراب زند منبع:کتاب مدیریت جنگل ها در راستای سازگاری تغییر اقلیم از انتشارات فائو

مدیریت جنگل ها

مطالب مشابه :

منابع ارشد جنگلداری

منابع پیشنهادی آزمون متمرکز دکترای جنگلداری سال 1390 در دانشگاههای دولتی

جنگلکاری

مدیریت جنگل ها

تاریخچه جنگل شناسی جهان و ایران

تاریخچه طرح های جنگلداری در ایران

جنگل شناسی در ایران

دانلود کتاب زنبورداری به زبان ساده (Beekeeping For Dummies)