درمان‌هاى دارويى فيبروم رحمى Medical Treatments of Uterine Fibroma

درمان‌هاى دارويى فيبروم رحمى

دکتر س. انصا ری پور 

فيبروم‌هاى رحمى در 50-25% خانم‌ها ديده مى‌شود. فقط بيماران علامت‌دار تحت درمان قرار مى‌گيرند (خونريزى غير طبيعى رحمى، درد و يا احساس فشار در لگن). خونریزی شدید شايع‌ترين شكل خونريزى غير طبيعى در اين بيماران است كه به وضوح موجب بروز كم‌خونى فقر آهن و كيفيت زندگى نامطلوب مى‌شود. خارج نمودن رحم شايع‌ترين نوع درمان است و درحال حاضر تنها درمان قطعى محسوب مى‌گردد. اما بسيارى از بيماران (مانند افراد مبتلا به نازائى) و حتى كسانى كه بارورى آنها تكميل شده است، خواستار حفظ رحم مى‌باشند. شايد به دليل همين مسئله در دهه گذشته، روش‌هاى نوين متعددى به عنوان جانشين درمان خارج نمودن رحم معرفى شده‌اند. روش‌هاى جایگزین جراحى مثل آمبوليزاسيون(فرستادن لخته) داخل شريان رحمى، انسداد شريان رحمى (موقت يا دائمى از طريق لاپاراسكوپى)، برداشتن فیبروم به كمك هيستروسكوپ و يا لاپاراسكوپ وسوزاندن مخاط رحم. از سوى ديگر روش‌هاى دارويى درمان فيبروم نيز معرفى شده‌اند كه البته شايع‌ترين درمان استفاده از آگونيست‌هاى GnRH ( مانند دیفرلین) است كه بيشتر به عنوان درمان كمكى قبل از جراحى فيبروم به‌كار مى‌رود.

در ادامه، با مرورى بر مقاله‌هاى مختلف پيرامون درمان دارويى فيبروم، به سئوالات زير پاسخ خواهيم داد :

1 ـجايگاه درمان دارويى فيبروم در موارد نازائى چيست؟

2 ـتأثير IUD-LNG )IUD  پروژسترونى) در درمان خونريزى غير طبيعى ناشى از فيبروم

3 ـفوايد درمان طولانى‌مدت توأم آگونيست GnRH و رالوكسيفن و بى‌خطرى آن

4 ـدر نهايت تحول جديد ژن‌درمانى و نقش آن در درمان فيبروم}

درمان‌هاى دارويى فيبروم در موارد نازائى

به‌طور خلاصه، تعدادى درمان غير جراحى براى فيبروم‌هاى رحمى وجود دارند كه البته به نظر نمى‌رسد هيچ‌كدام از آنها در بيمارانى كه خواهان حفظ بارورى هستند، مفيد باشد. لذا درحال حاضرهنوزبرداشتن رحم به عنوان روش درمانى استاندارد در چنين افراد محسوب مى‌شود و درمان‌هاى ديگر تجربى بوده و محدود به مطالعات تحقيقاتى است.

درمان دارويى

هرچند درمان اصلى فيبروم، از مدت‌ها قبل جراحى بوده است شايد درمان دارويى موجب سهولت مداخله جراحى و يا حذف آن شود. استفاده از آگونيست‌هاى GnRH  به عنوان اولين روش درمانى به‌كار گرفته شد. اين داروها هورمون‌هاى هيپوفيزى را کاهش و در نتيجه اقت شديد استروئيدهاى تخمدانى مى‌شوند.

وضعيت کاهش استروژن ناشى از مصرف اين داروها، موجب كاهش سريع اندازه رحم و فيبروم به ميزان 50-35% مى‌شود. بيشترين ميزان كاهش حجم فيبروم در 3 ماهه اول درمان اتفاق مى‌افتد اما معمولا رشد مجدد فيبروم به اندازه قبل از درمان، در مدت كوتاهى پس از قطع درمان اتفاق مى‌افتد. به همين دليل، نقش اصلى درمان با آگونيست‌هاى GnRH  به عنوان درمان كمكى قبل از جراحى مطرح مى‌شود.

در طى سال‌هاى گذشته، ديگر مطالعات نيز در مورد روش‌هاى دارويى به جز  GnRHانجام شده‌اند. دانازول، تركيبى آندروژنى و مهاركننده استروئيد از مدت‌ها قبل به عنوان كاهنده حجم فيبروم، حداقل به صورت تجويز موقتى، شناخته شده بود، اما مكانيسم عمل آن ناشناخته بود.

Mifepristone ، تركيبى ضد ‌پروژسترونى نيز در سال‌هاى اخير، به عنوان درمان كاهش‌دهنده اندازه فيبروم تحت بررسى قرار گرفته است. دوزهاى مختلف از mg50-5/12 موجب كاهش اندازه فيبروم و قطع پریود در 50-40% بيماران مى‌شود. عوارض جانبى شامل علائم گرگرفتگی مى‌باشد اما هيچ‌گونه تغييرى در دانسيته استخوانى گزارش نشده است. هيپرپلازى (تکثیر مخاط رحم) ساده در 28% بيماران مشاهد شد.. اگرچه هيپرپلازى ناشى از مصرف دارو، موجب محدوديت استفاده آن به‌طور طولانى‌مدت مى‌شود. لذا مطالعه‌اى بزرگ‌تر، با طراحى ثابت‌تر جهت بررسى اثر طولانى‌مدت این داروها  بر روى فيبروم لازم است.

اخيرآ رالوكسيفن، تعديل‌كننده انتخابى رسپتور استروژن، در درمان فيبروم به‌كار گرفته شده است. در گذشته، مصرف روزانه mg60 رالوكسيفن جهت كاهش حجم فيبروم پيشنهاد مى‌شد (اما فقط در خانم‌هاى يائسه). لذا با تركيب رالوكسيفن و GnRH، شيوه جديد درمانى جهت كاهش حجم فيبروم معرفى شد. با مصرف توأم رالوكسيفن و GnRH، كاهش حجم 70% در مقابل فقط 40% در مصرف GnRH به تنهايى مشاهده شد. با اين وصف تركيب رالوكسيفن و GnRH  امكان درمان طولانى‌مدت بدون هيچ اثر جانبى بر روى استخوان و يا مخاط رحم را فراهم مى‌نمايد. در اين صورت، درمان طولانى‌مدت در خانم‌هايى كه فيبروم رحمى داشته و فعلا تصميم به حامله شدن ندارند، وجود دارد. يك آزمون دقيق آينده‌نگر جهت تعيين صحت اين فرضيه لازم است.

درمان‌هاى جديد دارويى ديگر نيز تحت بررسى قرار گرفته‌اند. فادروزول (Fadrozole)  يك مهاركننده آروماتاز موجب كاهش حجم فيبروم 71% در يك خانم مبتلا به احتباس ادرارى ناشى از يك فيبروم بزرگ گرديد (case report) .

در موارد خونریزی شدید ناشى از فيبروم، مصرف  IUDپروژسترونى موجب كاهش خونريزى گرديده است اگرچه هيچ‌گونه تغييرى در اندازه فيبروم حاصل نشده است. بنابراين به نظر مى‌رسد كه تحقيقات گسترده جهت درك تأثير درمان‌هاى طبى و كاربرد طولانى‌مدت آنها در موارد فيبروم لازم است. اما تأثير چنين درمان‌هايى در موارد بارورى مشخص نيست. اگرچه ممكن است يك درمان دارويى قبل از جراحى، موجب بهبود قدرت بارورى شود، چنين ايده‌اى نيز هنوز مطرح نشده است. همچنين ممكن است درمان دارويى فيبروم بدون تأثير بر تكامل فوليكولى،تخمک گذاری و كاشت جنين انجام شود. اگرچه چنين درمانى هنوز وجود ندارد.

تأثير IUD  لونورژسترل در موارد خونريزى غير طبيعى ناشى از فيبروم

در مطالعه‌اى توسط S. Soysal و همكارانش (2004) در بيماران دچار خونریزی شدیدكه حداقل يك فيبروم type II (كمتر از 50% حجم فيبروم داخل حفره رحم قرار گرفته است)   كمتر از cm5 در هيستروسكوپى داشتند، اثر  IUDپروژسترونى بر روى كاهش خونريزى ،ميزان در آوردن رحم  و رضايت بيمار بررسى شده است..

در اين كارآزمائى ،IUD پروژسترونى تأثير آشكار و قابل ملاحظه‌اى در كاهش خونریزی داشته است و به علت آنكه از هدايت سونوگرافى براى گذاشتن IUD، استفاده شده است، هيچ مورد دفع  IUDگزارش نشده است.

تأثير درمانى تجويز طولانى‌مدت  GnRHتوأم با رالوكسيفن‌درخانم‌هاى‌مبتلابه فيبروم علامت‌دار

وضعيت كمبود استروژن ناشى از تجويز مداوم آگونيست‌هاى GnRH  در درمان بيمارى‌هاى وابسته به هورمون‌هاى جنسى مؤثر است اما بروز علائم يائسگى نيز از عوارض درمان است.

تاكنون چندين داروى مختلف به عنوان درمان توام با GnRh مورد استفاده قرار گرفته‌اند كه اكثر آنها با تأثير  GnRHتداخل داشته‌اند.

رالوكسيفن. در خانم‌هاى يائسه موجب كاهش از دست رفتن توده استخوانى و همچنين كاهش بروز شگستگى استخوان مى‌شود. اخيرآ در يك مطالعه آينده‌نگر اثر رالوكسيفن در جلوگيرى از تحليل رفتن توده استخوانى ناشى از مصرف

 GnRH بررسى شده است. در اين مطالعه ابتدا 100 بيمار مبتلا به فيبروم علامت‌دار در يك مطالعه تصادفى تحت درمان با

mg 75/3 GnRH  هر 28 روزبه مدت 6 ماه قرار گرفتند. سپس در گروهى كه تحت درمان با  GnRHبودند، ادامه درمان با رالوكسيفن (mg60 روزانه خوراكى) توأم با GnRH  به مدت 12 ماه ديگر، ادامه يافت. در شروع درمان و سپس هر 6 ماه، بررسى از نظر  ماركرهاى تشكيل و بازجذب استخوان، چربی خون، متابوليسم گلوكز، اندازه رحم و فيبروم، ضخامت مخاط رحم  صورت گرفت. در اين مطالعه، نشان داده شد كه تجويز رالوكسيفن به عنوان درمان

توأم با  GnRH موجب حفظ استخوان در طول مدت درمان مى‌شود. در حقيقت هيچ‌گونه تغيير آشكار در  دانسیته استخوان بيماران مشاهده نشد، همچنين اثر مثبت رالوكسيفن بر متابوليسم استخوان با توجه به عدم تغيير ماركرهاى بيوشيمى تشكيل و بازجدب استخوان مشاهده شد.

داروى ايده‌آل جهت درمان توام با GnRH ، داروئى است كه نه تنها موجب جلوگيرى از تحليل رفتن استخوان مى‌شود بلكه اثر داروى GnRH را نيز حفظ مى‌نمايد، در مواردى كه پروژستين‌ها يا استروژن ـ پروژستين به عنوان درمان توام در شروع درمان با  GnRHاستفاده مى‌شوند، كاهش اثر GnRH بر روى رحم و فيبروم مشاهده شده است و تنها استفاده از تيبولون و يا رالوكسيفن در شروع درمان با GnRH ، با اثر آن، تداخل ندارند. در اين مطالعه، پس از 6 ماه درمان توأم GnRH  به‌علاوه رالوكسيفن، كاهش آشكار در اندازه رحم و فيبروم در مقايسه با GnRH  تنها، مشاهده شده است.

تجويز آگونيست GnRH  موجب تغيير در كلسترول سرم،  و سطوح ترى‌گليسيريد مى‌شود اگرچه افزودن رالوكسيفن از بروز اين تغييرات جلوگيرى نمى‌كند اما افزايش در كلسترول  در كسانى كه رالوكسيفن دريافت مى‌كنند، به‌طور مشخص كمتر از كسانى است كه آگونيست GnRH  به تنهائى دريافت مى‌كنند. در مطالعه فعلى تغيير مشخص در سطوح اوليه كلسترول توتال و ترى‌گليسيريد مشاهده شد اما پس از افزودن رالوكسيفن تغييرى در نسبت  HDL-C/LDL-Cمشاهده نشد كه نشان‌دهنده اثر مفيد رالوكسيفن در وضعيت چربی و خطر عوارض قلبى عروقى مى‌باشد.

اگرچه تغير آشكار در سطوح انسولين سرم و متابوليسم گلوكز پس از 6 ماه درمان با GnRH به تنهايى مشاهده شد، در بيمارانى كه تحت درمان با رالوكسيفن توأم با GnRH  قرار گرفته بودند، تغييرى مشاهده نشد.

درصد زيادى از بيمارانى كه تحت درمان با GnRH  توأم با رالوكسيفن بودند، از گرگرفتگى شاكى بودند كه متأسفانه تجويز رالوكسيفن موجب كاهش علائم وازوموتور ناشى از  GnRHنمى‌گردد. على‌رغم بروز اين عارضه، درصد كمى از قطع درمان به علت گر گرفتگى صورت گرفته بود كه نشان‌دهنده پذيرش طولانى‌مدت رژيم توأم در بيماران بوده است.

به‌طور خلاصه در بيماران مبتلا به فيبروم علامت‌دار قبل از يائسگى، تجويز طولانى‌مدت آگونيست GnRH  به علاوه رالوكسيفن، بى‌خطر و مؤثر مى‌باشد. تجويز توأم رالوكسيفن با  GnRHموجب جلوگيرى از پيدايش اثرات GnRH  بر روى تحليل رفتن استخوان، چربى و تغييرات گلوكز در مدت درمان مى‌شود.

ژن‌درمانى و فيبروم رحمى

درحال حاضر، ژن‌درمانى به عنوان روش نوين درمانى مطرح شده است و بيش از 600 آزمون بالينى در سرتاسر دنيا انجام شده است. اخيرآ محققين به دنبال روشى براساس ژن‌درمانى براى از بين بردن فيبروم‌هاى رحمى هستند. ماهيت موضعى بودن فيبروم و در دسترس بودن آن، انتقال مستقيم وكتورهاى ژنى را تسهيل نموده است. در مطالعه‌اى توسط Al-Hendy  (2006)  و همكارانش پيشنهاد استفاده بالقوه از يك فرم رسپتور استروژن dominant-negative  جهت مهار سيگنال استروژن در سلول‌هاى فيبروم و ايجاد آپوپتوز مطرح شده است. اين محققين و ديگران استفاده  از  هرپس  سيمپلكس  ـ  تيميدين  كيناز  (HSV-TK) به علاوه گانسيكلوير (GCV)  را در از بين بردن سلول‌هاى فيبروم با  استفاده  از  پديده  bystandard effect   و  بروز  بالاى gap-junction protein   در اين  تومورها  مطرح  نموده‌اند.كار بيشتر بر روى مدل‌هاى حيوانى، راهى به سوى انجام آزمون‌هاى كلينيكى درمان فيبروم براساس ژن ـ درمانى خواهد گشود و آن رابه عنوان يك روش غير جراحى در درمان اين مشكل شايع خانم‌ها قرار مى‌دهد. ه ادرس ذیل درج گردیده است:

متن کامل این مقاله به قلم نگارنده در مجله پزشکی امروز زنان به سردبیری  جناب اقای  دکتر ملک منصور اقصی

  به ادرس ذیل درج گردیده است:

http://www.magiran.com/magtoc.asp?mgID=3196&Number=4&Appendix=0

 





مطالب مشابه :


داروی جدید ایران84- دیفرلین

پزشکی بالینی - داروی جدید ایران84- دیفرلین - عوارض جانبی: عوارض گوارشی درد شکمی . سردرد




فیبروم - علل و روش های جدید درمان

عوارض بیماری Agonist مثل :(Lupron) دکاپپتیل یا دیفرلین این داروها با کاهش سطح هورمون های




همه چیز درباره آمپولهای جلوگیری از بارداری

مانند هر دارویی ممکن است عوارض جانبی هم داشته باشه که البته میزان این عوارض از فردی به فرد




بلوغ‌های مرضی در دختران

به گفته دكتر ربانی آمپول‌های دیفرلین یا دكاپپتیل كه بگذریم، عوارض روانی این نوع




درمان‌هاى دارويى فيبروم رحمى Medical Treatments of Uterine Fibroma

( مانند دیفرلین) دهنده اثر مفيد رالوكسيفن در وضعيت چربی و خطر عوارض قلبى عروقى مى




فهرست داروهای جدید ایران

دیفرلین: (دکاپپتیل) ساو پالمتو: کپسول برای كمك به كاهش عوارض جانبي ناشي از تورم پروستات




فیبروم رحم :

عوارض بیماری : دیفرلین : این داروها با کاهش سطح هورمون های زنانگی ( استروژن و پروژسترون )




میوم رحمی چیست؟

(که از عوارض این گروه داروها که در ایران به نام "دکاپپتیل" و "دیفرلین" در دسترس اند




برچسب :