زایمان در آب
با توجه به پيشرفت علم طب و بنا بر اصل انسان محوري و بها دادن به رفاه حال انسان ها، امروزه تلاش ميشود تا به كمترين درد و ناراحتي بيماران توجه شود. به عنوان مثال در كشورهاي توسعه يافته براي تزريقات كودكان از نوعي كرم بي حس كننده و براي تعويض پانسمان زخم هاي بزرگ و عميق از نوعي گاز بي حسي استفاده مي شود و حتي زايمانهاي طبيعي نيز طبق روشهاي علمي با كاستن درد طاقت فرساي زايمان، به رشد خوبي رسيده است. دشواري تحمل درد طاقت فرساي زايمان بر كسي پوشيده نيست. درد طاقتفرساي زايمان يكي از شديدترين دردهاست و با توجه به فراگير بودن آمار و گستردگي آن از نظر شيوع نسبت به ساير دردهاي شديد، از مهمترين و شايعترين دردها در سطح جامعه تلقي ميشود. هر چند علم طب براي شمار زيادي از زنان در كشورهاي توسعه يافته اين فرصت را فراهم آورده تا بر اين درد جسماني كه نوعي فرايند فيزيولوژيك است غلبه كنند،ولي با اين وجود هنوز هم ترس از درد زايمان از مهمترين علتهاي امتناع زنان در كشورمان از زايمان طبيعي است. علاوه بر ترس از درد زايمان باورهاي نادرست از روند زايمان نيز باعث پناه بردن و اصرار زنان باردار به سزارين ميشود. آگاهي زنان باردار از شيوههاي تسكين درد زايمان بسيار اندك بوده و اغلب آنها به عنوان تنها جايگزين، عمل جراحي سزارين را انتخاب ميكنند.
بر طبق آمارهاي اعلام شده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، شيوع سزارين در ايران به طور متوسط سه برابر بيشتر از آمارهاي جهاني است و روندي صعودي دارد. در حالي كه در كشورهاي پيشرفته براي كاهش عمل سزارين برنامهريزي ميكنند. به عنوان نمونه پيشنهاد كالج آمريكايي متخصصين زنان و زايمان در سال 2001، ده درصد كاهش عمل سزارين براي يك دورة ده ساله بوده است. (يعني از 5/25 درصد به 5/15 درصد در سال 2010) امروزه روشهاي علمي كه ميتواند درد را به حداقل برساند، بدون اينكه مادر يا جنين دچار عارضه خاصي شوند در كشورهاي توسعه يافته به كار گرفته شده است. در طول يك و نيم قرني كه از به كارگيري اولين روشهاي تسكين درد زايمان ميگذرد، كمكم توجه به روشهاي غير دارويي بيشتر شده است. از جمله موفقترين اين روشها، زايمان در آب است. كه به عنوان يك روش غير تهاجمي (Noninvasive) غيردارويي و طبيعي همراه با كاهش بالقوه درد زايمان ميباشد. قدرت شفابخشي آب، قرنهاست كه ثابت شده است. اثر بيوزني آب باعث خلق فشار يكسان بر تمام اعضاي بدن ميشود. در ضمن باعث كاهش انرژي از دست رفته ميگردد. با شل سازي (Relaxation) كه در آب ايجاد ميشود، درد كاهش مييابد. مكانيسم اثر آن به صورت فعال كردن گيرندهاي اعصاب حسي محيطي ميباشد و باعث كاهش درد، افزايش كيفيت انقباضات، افزايش ترشح اندورفينها، كاهش ترشح استرس هورمونها (آدرنالين) و افزايش حركت مادر و قرارگيري در وضعيتهاي مناسب در مراحل مختلف ليبر ميشود. در بررسيهاي انجام شده در كشورهاي توسعه يافته، در اين روش برخلاف ساير روشها كه به كمك بيحسي انجام ميشود، درد زايمان كاهش يافته و اثر مطلوب تري نيز بر روي آپگار نوزاد (ارزشيابي وضعيت سلامت عمومي نوزاد) دارد. در اين روش، روند طبيعي زايمان حفظ شده و طول مدت ليبر كاهش چشمگيري پيدا ميكند. از سويي ديگر به آمادگي قبلي مادر از نظر تكنيكها و تمرينات تنفسي در ماههاي آخر بارداري نياز مبرمي وجود نداشته و ضمن آموزش موقت و كوتاه مدت امكانپذير است. ميزان استفاده از داروهاي آنالژزي (از بين برندة درد) به مراتب كمتر خواهد بود. در حين انجام زايمان در آب، عامل زايمان، عملكردي به مراتب سهلتر از زايمان بر روي تخت داشته و از ميزان مداخلات پزشكي حين زايمان كاسته خواهد شد. كاهش صدمات كانال زايماني و نياز كمتر به اپي زيوتومي (برشي در ناحيه پرينه براي تسريع خروج جنين) از ديگر مزاياي اين روش است، كه خود منجر به كاهش تروما (ضربه و آسيب) به نوزاد ميشود. حركات آزادانة مادر در آب و شركت فعالانة او در امر زايمان و ورود ملايم نوزاد، از جمله ديگر فوايد اين روش محسوب ميشوند. اثرات آرامش دهندة آب باعث كاهش اضطراب و ترس مادر ميشود كه اين، خود باعث كاهش درد زايمان نيز ميشود. كاهش درد منجر به ذخيرة انرژي مادر شده كه در مرحلة دوم زايمان (مرحلة خروج جنين) بسيار كمك كننده خواهد بود. مشكلات breast feeding (تغذيه با شير مادر) پس از زايمان، در اين روش كمتر است. نتيجة تحقيقات مختلف دربارة زايمان در آب در كشورهاي اروپايي، اسكانديناوي و آمريكايي، مثبت ارزيابي شده و در اين كشورها به طور رسمي از سال 1991 تا كنون به كار گرفته شده است.
زايمان طبيعي يا سزارين؟
زايمان با شروع دردهاي زايماني آغاز ميشود. رحم از يك بافت نيرومند عضلاني تشكيل شده است. در طول دوران بارداري، به دليل تغييرات هورموني، رحم در حالت آرامش قرار دارد. ولي با آغاز فرايند زايمان، انقباضات پيشروندهاي در آن القا ميشود. انقباضات رحمي نيروي كافي را براي راندن جنين به سمت پائين و همچنين اتساع دهانة رحم فراهم ميآورد. به تدريج و به دنبال دردهاي زايماني، دهانة رحم باز ميشود و زايمان پيشرفت ميكند. اگر در هر كدام از اين مراحل اختلالي رخ دهد، فرايند زايمان پيشرفت نخواهد كرد و سلامت مادر و جنين به خطر خواهد افتاد. زايمان فرايندي طبيعي است. در حدود 80 الي 85 درصد زايمانها نياز به هيچ گونه مداخلة درماني ندارند و به طور طبيعي رخ ميدهند. و تنها در كمتر از 15 درصد آنها، اقدام به مداخلات تهاجمي طبي ضروريست چرا كه اگر در اين موارد سزارين صورت نگيرد جان نوزاد و حتي در مواردي جان مادر در مخاطره خواهد بود. معاينات زنان، كنترل علائم حياتي مادر و تحت نظر داشن تعداد و ريتم ضربان قلب جنين، از جمله اقداماتي است كه براي هدايت زايمان طبيعي صورت ميگيرد. زايمان طبيعي شامل سه مرحله است. از شروع انقباضات يا دردهاي واقعي تا اتساع كامل دهانة رحم، مرحلة اول ناميده ميشود. اين مرحله در زنان بارداري اول حدود 6 الي 18 ساعت و در زنان چندزا 3 الي 10 ساعت به طول ميانجامد. مرحلة دوم شامل اتساع كامل دهانة رحم تا تولد نوزاد است. زمان متوسط براي اين مرحله 50 دقيقه ميباشد. فاصلة زماني لازم براي دفع جفت، 5 الي 30 دقيقه پس از خروج جنين است. در برخي موارد زايمان سير طبيعي خود را طي نميكند و براي خارج كردن جنين، اقدامات مداخله گرانه انجام ميشود. از مهمترين اين مداخلات، جراحي بزرگ سزارين است. سزارين به معناي خارج كردن جنين از محل برش جدار شكم و ديوارة رحم است. هر گاه به دليل تنگي لگن مادر يا بزرگي بيش ازحد بچه، زايمان طبيعي ميسر نباشد، جنين در داخل رحم در وضعيت غيرطبيعي قرار گرفته باشد، ريتم ضربان قلب جنين تغيير كند، زايمان طبيعي بيش از زمان مقرر به طول انجامد، مادر باردار مبتلا به پرفشاري خون يا بيماري قند باشد، زايمان قبلي او به طريقة سزارين انجام شده باشد، يا هر گونه اختلال ديگري در پيشرفت زايمان رخ دهد، انجام جراحي سزارين براي حفظ سلامت مادر و جنين توصيه ميشود. بر طبق آمارهاي اعلام شدة وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، شيوع سزارين در ايران به طور متوسط، 3 برابر بيشتر از آمارهاي جهاني است و در مراكز شهري 9/41% و در شهر تهران، 50% گزارش شده است. اين در حاليست که در آمريكا و كشورهاي غربي، تعداد عملهاي سزارين، تنها از 5/4 درصد در سال 1965 ميلادي به 25 درصد در سال 1998 افزايش يافت. از اين سال به بعد، آمار سزارين اندكي كاهش يافت يا تقريباً ثابت ماند و طبق پيشنهاد كالج آمريكايي متخصصين زنان و زايمان به دنبال 10% كاهش در طي يك دورة ده ساله اين آمار به 5/15 درصد در سال 2010 در نظر گرفته شده است. در ايران زنان باردار اين تصور نادرست را دارند كه با انتخاب سزارين، هيچ گونه درد و مشكلي را تحمل نخواهند كرد. حال آنكه درد و عارضه پس از انجام سزارين ايجاد خواهد شد. از طرفي در كشور ما، تمايل متخصصان زنان و زايمان به انجام دادن سزارين، بيشتر از زايمان طبيعي است. چرا كه هدايت زايمان طبيعي تا مرحلة آخر در حدود پنج برابر بيشتر از جراحي سزارين زمان نياز دارد. اما تعرفه دريافتي از آن به مراتب كمتر است. مسئلة قابل توجه ديگر، تبديل شدن سزارين، به اقدامي تجملي و لوكس است. متأسفانه زنان كشور ما با چنين ديدي به جراحي بزرگ و خطرناك سزارين نگاه ميكنند و آن را روشي جهت تسكين درد زايمان تلقي ميكنند. گروهي از مردم تصور ميكنند كه ضريب هوشي افراد حاصل از زايمان سزارين بالاتر از كساني است كه با زايمان طبيعي متولد شدهاند. اما در واقع ارتباطي ميان بهرة هوشي افراد و شيوة تولد آنان وجود ندارد، و حتي در برخي از تحقيقات، ضريب هوشي نوزادان حاصل از زايمان طبيعي، نسبت به نوزادان سزاريني، بالاتر گزارش شده است. برخي از زنان نيز صدمات و ضربههاي زايماني را مختص به زايمان طبيعي ميدانند. گزارشهاي زيادي از فلج اعصاب بازويي، شكستگي جمجمه و ساير استخوانها در نوزاداني كه به طريق سزارين به دنيا ميآيند، وجود دارد. تحت فشار قرار گرفتن قفسة صدري جنين در طي زايمان طبيعي، مايع داخل خانههاي ششي رية نوزاد را خارج ميكند و در نتيجه، تنفس وي عميقتر و سريعتر شروع ميشود. از طرف ديگر، اغلب عوارض سزارين در دراز مدت خود را نشان ميدهند. چسبندگي احشاء و نازايي از اين قبيل عوارض هستند. ميزان خون از دست رفته در حين عمل سزارين، حدود دو برابر زايمان طبيعي است. همچنين امكان آسيب ديدن مثانه و رودهها نيز وجود دارد. عفونتهاي رحمي و دستگاه ادراري، با شيوع 12 درصد، از شايعترين عوارض سزارين هستند. سزارين نه تنها داراي خطرات و عوارض ناشي از اعمال جراحي و بيهوشي است، بلكه به علت بستري طولاني مدت پس از زايمان، بازگشت به فعاليتهاي عادي، طولانيتر خواهد بود و علاوه بر آن هزينههاي گزاف لوازم جراحي و اتاق عمل و بستري طولاني مدت در بيمارستان، بار مالي زيادي را به خانوادهها و جامعه تحميل ميكند.
- تاريخچة زايمان بدون درد و انواع روشهای آن
نخستين بار در سال 1846 از اتر در زايمان استفاده شد. سپس، در سال 1853، دكتر جان اسنو (J.Snow) براي زايمان ملكه ويكتوريا از كلروفورم استفاده كرد. شيوة بيحسي موضعي نخاعي (اسپانيال / spinal) را در سال 1899 دكتر بير (Bier) معرفي كرد و در سال 1907 استفاده از آن در شاخههاي مختلف جراحي متداول گرديد. اما روش بيحسي موضعي دور نخاعي (اپيدورال / epidural) در سال 1960 براي ايجاد بيدردي در زايمان طبيعي به كار گرفته شد. چند سال بعد، پزشكان دريافتند كه اين شيوه به سلامت مادر و جنين لطمهاي وارد نميكند. بدين ترتيب استفاده از روشهاي القاي بيدردي به هنگام زايمان مرسوم شد.
در قرن ششم ق.م ارسطو نتيجه گرفت که آب اولين مادة اصلي حيات است. وي معتقد بود که دانه هر چيزي «ذات مرطوب» دارد. به هر حال بعد از سدة 1700 بوده که دانشمندان به ارزش و خواص آب درماني پي برده و آنرا بيان کردند. يک كتاب گمنام بنام ”درمان با آب که در سال 1723 در لندن چاپ شده است، فوائد استفاده از آب در انواع حالات، از جمله حمام کردن در طي بارداري و زايمان را توضيح ميدهد. بطور حسي ]و غريزي[ انسان هميشه به سوي آرامش تسکين دهندة آب جذب شده است.
از لحاظ تاريخي، شواهد قطعي کمي وجود دارد که در فرهنگهاي قديم، زايمان در آب انجام ميشد ولي كما بيش در فرهنگ سراسر دنيا وجود داشته است. افسانههائي وجود دارد که مصريهاي قديم بچههاي خاصي را زير آب بدنيا ميآوردند. اين بچه ها کشيش ميشدند. گفته ميشود در قديم در جزيرة کريته (CreteCrete)، ”»مينوان«” MinoanMinoan ـ معبد مقدسي جهت زايمان در آب داشتهاند. نقاشيهاي روي ويرانههاي MinoanMinoan دلفينها و ارتباط خاص انسان و آب را نشان ميدهد. هنديهاي ChumashChumash در کاليفرنياي مرکزي داستانهائي دربارة زايمان زنانشان در استخرهاي مواج با وروديهاي کم عمق در ساحل تعريف ميکنند. سمو (SemuSemu) جد بزرگتر ChumashChumash که در اواخر هشتاد سالگي به سر ميبرد، به خاطر ميآورد که وقتي که يک پسر بچه بود زنان اغلب به ساحل ميرفتند و در آب کم عمق زايمان ميکردند. او همچنين به ياد ميآورد که در خيلي از اين موارد، دلفنيها نزديک آب ظاهر ميشدند و در کنار زن تا هنگامي که نوزاد بدنيا بيايد باقي ميماندند.
آداب و رسومي از جزائر هاوائي بجا مانده است که دليلي قطعي بر زايمان در آب نسلهاي هزاران سال قبل بوده است.
به نظر ميرسد که زايمان در آب قبل از ظهور پزشکان و بيمارستانها انجام ميشده، اگر چه اين موضوع با مدرک تائيد نشده است. هر کجا که آب وجود داشت، به خصوص آب گرم زنان از آن جهت تسکين دردهاي زايماني استفاده ميکردند. اولين زايمان در آب مدرن ثبت شده، در سال 1803 در فرانسه انجام شد. اين مورد که دريک مجلة انجمن پزشکي فرانسه تشريح شده است، گزارش مي کند که يک خانم باردار که حدود 48 ساعت درد کشيده و مستأصل شده بود، جهت بهبودي موقت به يک حمام آب گرم بعلت زايمان غير پيشرونده اش پناه برد. جالب اينکه بعد از فقط چند لحظه نوزاد اينقدر سريع به دنيا آمد که مادر فرصت خروج از آب پيدا نکرد و بنابراين نوزاد متولد شد. بدنبال آن گزارشهاي متعددي از زايمان در آب در نقاط مختلف دنيا پخش شد تا اينکه در سال 1960 تائيد زايمان در آب با مدرک در اتحاد شوروي شروع شد.
در آن زمان داستانهاي جالبي از روسيه دربارة کار ايگورشارکوفسکي (Igor CharcovIgor Charcovskysky) ـ دانشمند برجسته روسي ـ با دستاني شفابخش ـ که روي ليبر و زايمان در آب حيوانات تحقيق ميکرد بوجود آمد. او همچنين رفتار نوزاد انسان در آب از جمله دختر خودش ”وتا” (VetaVeta) که پره مچور (زودرس) در سال 1963 بدنيا آمد را مشاهده کرد. شارکوفکسي دختر تازه متولد شده خود را در يک وان آب گرم به مدت چندين هفته قرار داد، با اين تئوري که او نبايد با جاذبة زمين روبرو شود و متعاقب آن نبايد انرژي زيادي مثل آنچه در انکوباتور بيمارستان صرف ميکند هدر بدهد. دختر شارکوفسکي زنده ماند و او آزمايشهاي خود را با آب، نوزادان و تأثير جاذبة زمين روي تمام حالات زايمان انسان ادامه داد.
حمام لبوير (LeboyerLeboyer)
در طول دورة زماني مشابه، همگام با تحقيقات در روسيه، دکتر فردريک لبوير (Dr. Feredrick LeboyerLeboyer) مفهوم حمام آب گرم براي نوزاد پس از تولد را توضيح داد. در طي تحقيق وي دربارة راههاي آسانتر زايمان، لبوير تأثير مفيد آب گرم را بر روي نوزادان کشف کرد.
حمام لبوير بطور ساده شامل قرار دادن نوزاد، بلافاصله پس از تولد در وان کوچک آب که به اندازة دماي بدن گرم شده است، مي باشد . بنابراين نوزاد ميتواند آرامش ناشي از رضايت دنياي آبي که تازه پشت سر گذاشته است را بدست آورد. در هنگام حمامهاي لبوير، نوزادان اغلب چشمان باز دارند، آگاه هستند و با آرامش هنگاميکه دستها و پاهايشان را بطور شيطنت آميز در آب حرکت ميدهند، لبخند ميزنند. آنها حتي ميتوانند در آب شنا کنند و خودشان را به جلو حرکت دهند.
دکتر لبوير با دکتر مايکل ادنت در پيتي ويرز (Pithivierspithviers) فرانسه در اوائل سال 1970 در اين زمينه همکاري کردند. دکتر ادنت اولين پرشکي بود که اثر مفيد آب گرم روي زايمان و تولد را تشخيص داد. دکتر لبوير با فلسفة دکتر ادنت موافقت کرد و نظرية استفاده از وانهاي زايمان را با تحقيق خود در بيمارستان يکي کرد.
دکتر لبوير، دنياي نوزاد تازه متولد شده را طوري ارائه کرد که قبلاً هيچ وقت ديده نشده بود. مقاله وي يک گام بزرگ به سوي حساس کردن جهان نسبت به تجربة زايمان از نظر نوزاد بود. ديدگاه دکتر لبوير که حذف کردن سختي و تروماي زايمان بود، بيشتر از هر چيز ديگري روي تکنيکهاي آغاز شده زايمان ملايم در سراسر دنيا تأثير گذاشت. دکتر لبوير بطور قاطع به جهان، تأثيرات آرام کنندة غوطه وري نوزاد در آب گرم را نشان داد.
- زايمان در آب در كشور هاي توسعه يافته
زايمان در آب در فرانسه
يکي از اولين افرادي که درباره زايمان در آب مطالعات و كار کلينيکي زيادي داشته، پزشک فرانسوي بنام دکتر مايکل ادنت ـ رئيس بخش جراحي در يک بيمارستان در پي تي ويرز فرانسه بود. با آماده کردن زنان در يک وان آب گرم جهت زايمان، ادنت به آنها راحتي و آرامشي بيشتر از آنچه قبلاً مي شناختند، عطا کرد.
بسياري از زناني که جهت زايمان به پي تي ويرز مراجعه مي کردند درباره زايمان در آب چيزي نشنيده بودند، اما وقتي وان پر از آب گرم را مي ديدند، تعداد زيادي از آنها تمايل به استفاده از آن پيدا ميکردند. مايکل دانت در کتابش ”تولدي دوباره” مي نويسد:
”بعضي از زنان که در طول بارداري تمايل زيادي به بودن در آب داشتند در طي زايمان بيشتر از قبل به سوي آب کشيده ميشوند. و کساني که با آب و شنا کردن مأنوس نيستند، با وجود اين، به محض اينکه درد زايمان شروع ميشود، اين زنان نيز فوراً به سمت وان حرکت ميکنند مشتاقانه داخل آن ميشوند و نميخواهند آنرا ترک کنند.” وان با آب شير معمولي 98 درجه فار نهايت پر مي شد و هيچ نمک يا ماده شيمائي اضافي نداشت.
دکتر ادنت دريافت که زمانيکه انقباضات يک زن دردناک تر مي شود و کمتر مؤثر است، استراحت در يک وان آب گرم، اغلب باعث بهبود ميشود، بخصوص در زماني که ديلاتاسيون در حدود 5 سانتي متر است، سير ليبر در آب اغلب آسانتر، سريعتر و مؤثرتر پيش ميرود در حاليکه در يک موقعيت مشابه در زايمان کلاسيک، پزشکان بدون ترديد، به مداخله کردن شامل استفاده از داروها روي ميآورند.
زناني که ميخواهند آب را قبل از زايمان ترک کنند، متوجه چيزي که ادنت آنرا ”پاسخ خروجي جنين” مينامد، ميشوند. به محض اينکه آنها وارد دماي کمتر هوا ميشوند، تغيير محيط باعث يک ترشح ناگهاني آدرنالين ميشود و نوزاد به سرعت خارج ميشود.
دكتر ادنت به مناسب صدمين زايمانش در آب، در يک مقاله، خلاصه تجربيات زايمان در آب خود را در مجله پزشکي انگليسي، لنست(lancetLancet)، چاپ کرد. وي در اين مقاله بيان مي کند: ”ما هيچ خطري درباره زايمان يا تولد زير آب پيدا نکرديم. استفاده از آب گرم در طي زايمان نياز به تحقيقات بيشتري دارد ولي ما اميدواريم که تجربيات ديگر تأييد کنند که زايمان در آب گرم يک روش مؤثر، آسان و اقتصادي جهت کاهش استفاده از دارو و ميزان دخالت در هنگام زايمان مي باشد.”
براي دکتر ادنت خود زايمان در آب به تنهايي يک هدف نبود. در طي مدت کارش در پيترويرز، ادنت تلاش کرد تا به تمام زنان اين توانائي را بدهد که با اعتماد در هر وضعيتي که خودشان ميخواهند، زايمان کنند. اين آزادي در انتخاب به صورت ذاتي منتهي به استفاده از آب بعنوان يک حق انتخاب جهت ليبر و زايمان نوزاد شد. خيلي طول نکشيد که اين پيام دکتر ادنت به والدين روشنفکر، پزشکان و ماماهاي سراسر جهان گسترش يافت.
زايمان در آب در آمريکا
در سال 1981 گروه کوچکي از ماماها درباره موفقيت دکتر ادنت و تحقيقات پيشتاز ايگورشارکوفسکي در اتحاد شوري اطلاع پيدا کردند.
از طرف ديگر بسياري از والدين خواستار آن بودند که نوزادشان بصورتي کاملاً متمايز به دنيا بيايند ـ زايماني که متفاوت از ديگر زايمانهاي آنها باشد ـ چرا كه برخي از روانشناسان معتقدند كه خاطرات شخصي تولد شما روي زندگي كنوني شما و تولد فرزندان شما تاثير ميگذارد.
در اوائل سال 1980، هنگامي كه اين والدين شروع به زايمان بچههايشان در آب كردند، اكثر زايمانها بدون عارضه و ارضا كننده بود. متأسفانه برخي والدين بدون اطلاع پزشك و بطور اغراق آميز نوزاد تازه متولد شدة خود را بمدت 20 دقيقه در زير آب غوطهور ميگذاشتند، با اين اعتقاد كه به نوزادان فرصت ميدهند تا كاملاً از استرس زايمان رها شوند، آرامش پيدا كنند و نيرويي تازه بگيرند.
تعداد كمي مرگ تصادفي نوزاد قاعدتاً بعلت رها كردن نوزاد بمدت طولاني در زير آب، رخ داد. اين موضوع والدين و پزشكان و ماماهائي را كه اعتقاد قوي به زايمان در آب داشتند، نگران كرد و آنها در بيخطر بودن اين روش دچار ترديد شدند. والديني كه نوزادانشان مرده بودند متوجه شدند كه جفت مي تواند قبل از اينكه بند ناف از خونرساني بايستد، جدا شود و بنابراين نوزاد بدون هيچ گونه منبع اكسيژن رساني باقي ميماند. امروزه هر عامل زايمان در آبي مي داند كه يك نوزاد تازه متولد شده بايد به سرعت بعد از تولد به سطح آب آورده شود.
همانطور كه پزشكان و ماماهاي بيشتري تمايل به كار كردن با زناني كه ميخواستند زايمان در آب داشته باشند، پيدا كردند، اطلاعات بيشتري نيز دربارة زايمان در آب در دسترس قرار گرفت. در اوائل سال 1989 پروژة ملي زايمان در آب انجمن سلامت مادر / كودك (GMCHA) شروع به تهية اطلاعات صحيح دربارة استفاده از آب جهت ليبر و زايمان نوزاد كرد. كتاب دكتر مايكل ادنت تولد دوباره، در ايالات متحده در سال 1984 چاپ شده و سال بعد از آن اولين مركز زايمان در آب در ايالات متحده كه اين روش را بعنوان يكي از روشها در اختيار زنان قرار ميداد توسط يك متخصص زنان و زايمان ـ دكتر مايكل رزنتال ـ افتتاح شد.
اين مركز زايماني در ايالات متحده (مركز زايمان خانواده، آپلند در كاليفرنياي جنوبي)زايمان در آب را با شرايطي كه مايكل ادنت در فرانسه ايجاد كرده بود، به زنان پيشنهاد ميكرد. دكتر مايكل روزنتال فعاليتهاي زنان و زايمان مرسوم خود را براساس فلسفه و كار دكتر ادنت به سمت يك روش غير مداخلهاي تغيير داد. روش مامائي رزنتال در اثر مشاهده زناني كه بطور طبيعي زايمان ميكردند تحت تأثير قرار گرفت. دكتر رزنتال تفاوت بزرگيبين سطح رضايت والدين بعد از زايمانهاي كلاسيك و اين روش مشاهده كرد. چرا كه از ديد يك متخصص زنان و زايمان، زايمان خوب يك وضع حمل بيخطر و سالم است و ميزان رضايت مادر و ديگر شرايط از اهميت كمتري برخوردار مي باشد. در حاليكه ارائه شرايطي كه مجموع مزايا را در برداشته باشد امكانپذير مينمود.
بهر حال تغيير فلسفة روزنتال باعث شد كه وي مركز زايماني خود را تأسيس كند. دكتر رزنتال در ادامة زايمانها كلاسيك، شروع به بررسي روند زايمان در يك بازة زماني كه از لحاظ پزشكي تحت كنترل بوده، انجام داد.
دكتر رزنتال بيان مي كند ”»هنگاميكه زنان سير زايمان را كنترل مي كنند و بطور فعال، بدون ملاحظات كلاسيك، زايمان را انجام ميدهند، آنها احساس قدرت و احساس انجام دادن يك كار بزرگ را پيدا ميكنند. در مركز زايمان خانواده، كاملاً احساس ميكنيم كه زنان، زايمان، ميكنند. آنها به اينجا نميآيند كه ما بچههايشان را به دنيا بياوريم. نقش ما اين است كه كنترل زايمان را به زنان برگردانيم. ما اصطلاح» ”بدون مداخله«” را به معني واقعي استفاده ميكنيم«.”
تا تابستان 1993 تقريباً هزار زن، نوزادشان را در آب در اين مركز دنيا آوردند. هيچ عارضه يا عفونتي در مادر يا نوزاد ديده نشد. بعلت آمار موفقيت بالاي مركز زايمان خانواده آپلند، فعاليتهاي وي توجه زيادي را در بين همكاران جلب كرد و رفته رفته، زناني كه در صدد انجام اين نوع زايمان ـ زايمان در آب بودند حتي از مسافتهاي دور مثل آلاسكا به اين مركز مراجعه كردند تا فرزندانشان را در آنجا بدنيا بياورند. وي بيان ميكند كه گرايش غريزي انسانها به استفاده از آب گرم بويژه خانمها در شرايط نامطلوب جسمي و عاطفي بعنوان مثال براي كاستن از شدت درد و انقباضات دورة پريود مشوق آنها جهت گذراندن ليبر و كسب آرامش در آب ميباشد.
او اضافه ميكند كه استفاده از آب گرم براي ليبر و زايمان ممكن است به نظر ابتدائي و جديد برسد، اگر چه از نظر تاريخي، استفاده از اكثر مداخلات مامائي مثل بيحسي اسپاينال يا اپيدورال، مخدرها و فورسپسها در مقايسه با آن تازه هستند ولي استفاده از آب بايد بعنوان يكي از كم خطرترين مداخلات در نظر گرفته شود.
دكتر رزنتال در مورد مزاياي زايمان در آب محتاطانه بحث ميكند چرا كه احساس ميكنند به مدارك علمي بيشتري نياز است. وي معتقد است بخش مهمي از سلامت جسمي و روحي كودك مربوط به شرايط زمان تولد وي ميباشد چرا كه سلامت كودك از ابتدا در صورت تولد توسط يك مادر آرام كه هوشيار و رها از هرگونه داروئي ميباشد، تأمين ميشود. يك حقيقت مهم قابل مشاهده در زايمان در آب، اين است كه تجربهاي لذت بخش و عاري از ترس ميباشد. بچهاي كه در اين تجربه با مادرش شريك است از فوائد زايمان كم عارضه و سالم مادرش در طول دورة زندگي بهرهمند ميشود. بدنبال آن، كودك متناسب با اين اعتقاد والدين كه بچههاي آب خاص و متفاوت هستند، پرورش مييابد.
دربارة آيندة زايمان در آب، رزنتال عقيده دارد كه زمانيكه والدين درخواست چنين روشي را بكنند، اين روش براي افراد بيشتري در دسترس خواهد بود. زايمان در آب امري معقول است و براي افراد معقول قابل دستيابي است. بهر حال با تغيير تقاضاي مراجعين جهت انتخاب روشي ملايم جهت زايمان رفته رفته گستردهتر خواهد شد و مراكز زايماني ناگزير اين امكانات را جهت متقاضيان فراهم خواهند كرد.
تعداد اين مراكز رو به افزايش است و بالاخره بيمارستان لوكز ـ روزولت شهر نيويورك از جمله بيمارستانهاي بزرگي است كه اخيراً مجهز به زايمان در آب شده است. دكتر لوري رومانزي براساس پروتكل GMCHA اين تكنيك را در اين مركز آغاز كرده است.
GMCHA تخمين ميزند كه بين سالهاي 1970ـ1993 بيش از ده هزار زايمان در آب در مراكز زايماني و بيمارستانهاي سراسر جهان صورت گرفته كه افزايش قابل توجهي در 3 سال آخر داشته است. زايمان در آب تاكنون در كشورهاي اتريش، استراليا، ژاپن، جزيره مالت، انگلستان، اسكاتلند، والز، ايرلند، روسيه، كشورهاي تازه استقلال يافته، آلمان، بلژيك، اسپانيا، فرانسه، نروژ، سوئد، سوئيس، هلند، دانمارك، ايتاليا، ايسلند، نيوزلند، باهاما، كانادا، ايالات متحده، مكزيك، برزيل و آرژانتين انجام شده است.
همچنانكه اطلاعات دربارة فوائد زايمان در آب گسترش مييابد، تعداد زايمان در آبها افزايش مييابد. آنچه در گفتگو با تعداد زيادي از عاملين زايمان در آب در كشورهاي مختلف مشخص است، اين است كه زايمان در آب يك انتخاب جالب توجه نزد زناني است ميخواهند زايمان طبيعي بدون مداخله پزشكي داشته باشند. عاملين زايمان در آب اعم از پزشكان و ماماها ارزش زيادي براي روند طبيعي زايمان قائل هستند. آنها به نوزاد بعنوان يك موجود كاملاً هوشيار كه شايستة درمان عالي در هنگام تولدش ميباشد، احترام ميگذارد.
لازم به ذكر است در سال 1987 چهل نوزاد در درياي سياه متولد شدند. نوزادان پسر در كنار درختي از ساحل كريمه بنام درخت «آدم» و نوزادان دختر در كنار درختي ديگري به نام «حوا» بدنيا ميآمدند. دلفينها در زمان وضع حمل زنان به كنار ساحل آمده و تا زمان اتمام آن جست و خيز ميكردند. بعدها نوزاد آن را مرتباً به اين محل ميآوردند تا با آب مأنوس بوده و شنا كند. اگر چه زايمان در آب گرم سواحل كريمه و ارتباط با طبيعت براي اين زوجها بسيار ارزشمند و خاطره انگيز بود ولي توجه به اين نكته مهم است كه زايمان با اينكه يك روند فيزيولوژيك و طبيعي است ولي بطور كامل قابل پيشبيني نيست و ممكن است شرايطي بوجود آيد كه نياز به مداخلات پزشكي ضرورت يابد. از طرف ديگر آب اين دريا بعلت ريخته شدن زبالههاي اتمي راديواكيتو در آن از آلودهترين آبهاي جهان محسوب ميشود. الهام از طبيعت باعث شد كه اين روش زايمان ملايم به بيمارستانها در يك شرايط مطلوب و قابل كنترل انتقال يابد.
- مزاياي زايمان در آب براي مادر
الف ـ مزاياي فيزيولوژيك براي مادر:
- كاهش چشمگير درد
- افزايش انقباضات مؤثر
- افزايش گردش خون و اكسيژن رساني رحم
- افزايش ترشح اكسي توسين اندوژن
- كاهش استرس هورمونها (آدرنالين و نورآدرنالين)
- افزايش اندورفينها
- كاهش تحريكات حسي
- نياز كمتر به اپيزيوتومي (برش ميان دو راه)
- كاهش مداخلات پزشكي از جمله سزارين
- كاهش نياز به مسكنها و ضد دردها
- كاهش قابل توجه طول مدت ليبر (پيشرفت سريعتر ديلاتاسيون سرويكس)
- افزايش آستانة درد
- افزايش متابوليسم بافتي
- ذخيرة انرژي و جلوگيري از هدر رفتن انرژي مادر جهت مرحله دوم زايمان
- كاهش خفيف فشار خون
- افزايش ديامتر لگني
- كاهش فشار بر بزرگ سياهرگ زيرين (وناكاوا اينفريور)
- متوقف ساختن ليبر كاذب
ب ـ مزاياي روانشناختي براي مادر
- احساس سبك وزني و شناوري و توانائي تحرك بيشتر و قابليت قرار گرفتن در وضعيتهاي مختلف
- تجربة مثبت و مفيدي از ليبر و زايمان
- افزايش قدرت تسلط بر خويش و استقلال
- مشاركت فعال در روند زايمان
- كاهش ترس و خشم و اضطراب
- افزايش سطح خود آگاهي و هوشياري در حين ليبر و زايمان
- افزايش حس پذيرش نوزاد
- اثرات آرامبخش، اطمينان بخش و لذت بخش آب
- افزايش ارتباط متقابل مادر و كودك (رابطه سمبليك)
- توانائي بالاتر تمركز در آب
- مزاياي زايمان در آب براي نوزاد
- ورود ملايم و آسانتر نوزاد به محيط خارج از رحم
- ايمن تر بودن در مقايسه با روشهاي ديگر
- ايجاد يك محيط حد واسط و جلوگيري از برخورد نوزاد با استرسهاي ورود ناگهاني به محيط خارج از رحم
- كاهش ضربه و تروما (تروماي كمتر مادر يعني تروماي كمتر نوزاد)
- افزايش جريان خون بهتر نوزاد بعلت جريان خون بهتر مادر
- كاهش نياز به تحريكهاي تهاجمي جهت شروع تنفس
- استفاده بهتر و سريعتر از شير مادر
مطالب مشابه :
زایمان در اب
زایمان در اب. داروهای قابل پذیرش در
"زایمان در آب"
تاریخچه زایمان در آب زایمان در آب از روش هاى شهید اکبرآبادى در تهران از مرداد
زایمان در آب: یک زایمان طبیعی بدون درد
زایمان در آب کارگاههای آموزشی زایمان در آب ویژه ماماهای کشور به خصوص در شهرهای تهران
زایمان در آب
زایمان در آب. جهاني است و در مراكز شهري 9/41% و در شهر تهران، 50% گزارش زايمان در آب
زايمان در آب
زایمان در آب یكی از روشهای جانشینی متقاضی خانمهای زائو است كه هیچ خطری را نقشه ي تهران
زایمان در آب
زایمان در آب. * شل شدن بدن در آب باعث كم شدن احساس درد، كم شدن سایت دانشگاه بهشتی تهران
برچسب :
زایمان در آب در تهران