حسابداری دولتی

  بسمه تعالی   تعریف حسابداری :                 حسابداری فرآیند جمع آوری ، ثبت ، طبقه بندی و تشحیص و تفسیر گزارش های مالی یک موسسه جهت تصمیم گیری و کنترل . استفاده کنندگان  از حسابداری بازرگانی :                 سهامداران ، مدیران مالی شرکتها ، مدیران کل شرکتها ، اعتبار دهندگان 0 هیئت های مدیره ، مجمع عمومی و حسابرسان تعریف حسابداری دولتی :                 فرآیند جمع آوری و ثبت و طبقه بندی و تلخیص و تفسیر  و گزارش رویداد های بودجه ای و مالی دستگاههای اجرایی دولت جهت تصمیم گیری کنترل بودجه . استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری دولتی :                 دولت،مدیران مالی دستگاههای دولتی، مدیران کل دستگاههای دولتی، ذیحسابان  خزانه ، دیوان محاسبات ،مجلس و عوام مردم اصول حسابداری دولتی : 1- اصل لزوم رعایت حسابهای بودجه ای و دولتی 2- اصل استفاده از حسابهای مستقل 3- اصل تقدم قوانین و مقررات مالی هر کشور بر اصول پذیرفته شده حسابداری 4- اصل تامین اعتبار در ایجاد و تعهد 5- اصل استفاده از مبنای نیمه تعهدی و تعهدی تعدیل شده .   تفاوت های حسابداری  دولتی و بازرگانی: 1-     تفاوت در مبنای ثبت دارایی ها  : در حسابداری بازرگانی دارایی های به محض تحصیل یا ایجاد بایستی در ترازنامه موسسه یا شرکت ثبت گردیده ، اما در حسابداری دولتی  دارایی های به محض تحصیل یا ایجاد باید به حساب هزینه منظور و سپس در گروه  حساب دارایی های منعکس می گردد. 2-    در حسابداری بازرگانی چون هدف کسب درآمد و سود است صورت حساب سود وزیان تهیه می گردد ، اما در حسابداری دولتی صورتحساب « دریافت  یا پرداخت به دولت » تهیه می گردد. 3-   تفاوت در مبنای حسابداری :  در حسابداری بازرگانی از مبانی تعهدی کامل استفاده میشود، اما در حسابداری دولتی از مبناهای دیگر ی مانند ، نیمه تعهدی و نقدی  استفاده می گردد . 4-     تفاوت در شخصیت حسابداری : در حسابداری بازرگانی هر موسسه خود یک شخصیت حسابداری است ، اما در حسابداری دولتی هر حساب مستقل خود یک شخصیت حسابداری است . تعریف حساب مستقل :                 یک  واحد حسابداری که روییداد های مالی و بودجه ای یک موسسه دولتی درآن ثبت  و نگهداری می گردد برای ایجاد هر حساب مستقل 2 شرط لازم است : 1-     وجود منابع کافی (منابع مالی ) برای انجام فعالیت ها و رویداد ها 2-    وجود سیستم حسابداری دوطرفه برای ثبت رویداد ها انواع حسابهای  مستقل در حسابداری دولتی به شرح ذیل می باشد : 1-     حساب مستقل عمومی (وجوه عمومی ) :   این حساب جهت ثبت و نگهداری رویداد ها ی مربوط یه دریافت ها و پرداختهای دولت است که از طریق خزانه داری کل صورت  می گیرد . 2-    حساب مستقل وجوه جاری (هزینه ای ) : جهت رویداد های مالی و بودجه ای مربوط به اعتبارات مصرفی دستگاههای اجرایی دولت مورد استفاده قرار  می گیرد . """ منظور از وجوه جاری یا هزینه ای : وجوهی هستند که برای انجام فعالیت های مستمر و پیوسته  و ضروری دستگاهای اجرایی مصرف می شود . مانند : هزینه های حقوق ، مزایای کارکنان و سوخت ، آب ، برق و ......""" 3-   حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصی : منظور از وجوه اختصاصی درآمدهایی هستند که برخی دستگاههای اجرایی دولتی به موجب قانون جهت انجام مصارف از پیش تعیین شده وصول کرده و هزینه می کنند بنابراین حسابهای مربوط به فعالیتهای  این گونه در آمد های در حساب مستقل وجوه اختصاصی ثبت و نگهداری می شود . تفاوت در آمد عمومی و درآمد اختصاصی:                 در آمد های عمومی به صورت تخمینی در بودجه پیش بینی می شوند و دستگاههای وصول کننده می توانند به میزان کمتر و یا بیشتر از مبالغ پیش بینی شده در قانون بودجه وصول کنند و میزان نحوه ی مصرف آنها از قبل مشخص نبوده و محدود به هزینه ی خاصی نمی باشد و ودر خزانه تحت عنوان در آمد عمومی نگهداری می گردد ، اما در آمد های اختصاصی قبل از وصول دستگاه اجرای وصول کننده درآمد ها و میزان وصول آنها باید برابر میزان تعیین شده در قانون بودجه باشد و در خزانه تحت عنوان در آمد اختصاصی نگهداری می شود . 4-     حساب مستقل وجوه امانی : وجوهی هستند که بصورت امانت در خزانه ی عمومی دولت نگهداری می شود و روییداد های مالی مربوط به  دریافت و پرداخت و نحوه ی استرداد آنها در این نوع حساب ثبت و نگهداری  می شود شامل موارد ذیل است : 4- 1) حساب مستقل  وجوه سپرده : ماننده ضمانت نامه های بانکی که جهت شرکت در مناقصه ، مزایده و یا تضمین های حسن انجام کار برای پروژه های عمرانی بکار برده می شود 4 -2) حساب مستقل وجوه بازنشستگی : حقوق بازنشستگان 4 -3) حساب مستقل  وجوه موقوفه : هدایا و کمکهای بخش خصوصی به دولت 5- حساب مستقل وجوه عمرانی (سرمایه ای ): این حساب مربوط به ثبت و نگهداری رویداد های مربوط به طرح و پروژه های عمرانیست که عمر مفید آنها بیش از یکسال مالی است  مانند : احداث ساختمان ها و یا خرید تجهیزات و تاسیسات . مبانی حسابداری منظور از مبنای حسابداری  زمان و شرایط لازم برای ثبت  رویداد های مالی در یک حساب مستقل است که بطور کلی 5 مبنای حسابداری وجود دارد : 1-     مبنای تعهدی (تعهدی کامل ): طبق مبنای تعهدی هزینه ها به محض تعهد یا ایجاد یعنی تحویل کالا هاو خدمات چه بصورت نقدو چه بصورت نسیه در دفاتر ثبت می گردد و درآمد ها در آن مبنا به محض تشخیص و یا تحصیل بدون توجه به وصول و عدم وصول آنها در دفاتر حسابداری ثبت می گردد . 2-    مبنای نیمه تعهدی : براساس این مبنا هزینه ها همانند مبنای تعهدی به محض تعهد یا ایجاد در دفاتر ثبت می گردد، اما در آمد ها صرفا هنگام وصول باید در دفاتر ثبت شود حتی پیش در یافت درآمد یا وصول درآمد بابت سال های قبل در این مبنا ثبت می گردد مثال: درآمد حاصل از فروش    300 بوده و 200 آن وصول شده، ثبت آن بصورت زیر است (نسیه را ثبت نمی زنیم)                                                                 بدهکا ر                                     بستانکار                                                 بانک              200                                                                                                 درآمد             200 3-   مبنای تعهدی تعدیل شده : طبق این مبنا هزینه ها به محض تعهد یا ایجاد در دفاتر ثبت می گردد همانند مبنای تعهدی اما برای ثبت درآمد ها 2 شرط لازم است (در آمد های همان سال) 1-     قابل اندازه گیری باشد 2-    قابل وصول در کوتاه مدت باشد یعنی کمتر از یکسال اگر این دو شرط برقرار باشد بایستی وقوع درآمد ها را در دفاتر ثبت نماییم .0 مثال: در آمدی به مبلغ 500 واحد تشخیص و اندازه گیری شد که مبلغ 200 واحد آن وصول و مابقی تا 9 ماه دیگر وصول می گردد :                                                                بدهکار                                                      بستانکار                                 بانک                            200                        حسابهای دریافتی                  300                                                                                                  درآمد          500 نکته : مبنای حسابداری  پذیرفته شده در جهان (GAAP)  برای حسابداری دولتی همان مبنای تعهدی تعدیل شده است .  4 - مبنای نقدی ( نقدی کامل ): طبق این مبنا هزینه ها صرفا به محض پرداخت وجه آنها و در آمد ها نیز صرفا به محض وصول وجه حاصل از آنها در دفاتر ثبت می گردد . در این حالت هم  پیش پرداخت ها برای هزینه و هم  پیش دریافت ها برای درآمددر دفاتر ثبت خواهد شد . 5-    مبنای نقدی تعدیل شده: طبق این مبنا در آمد ها صرفا به محض وصول در دفاتر ثبت می شود اما برای ثبت هزینه ها در دفاتر 2 شرط لازم است : 1-     تعهد ایجاد شده باشد و بعبارتی کالاها و خدمات تحویل گردند. 2-    وجه آنها نیز پس از طی مراحل خرج بصورت قطعی به ذینفع پرداخت گردد. نکته : در کشور ما ایران ازاین مبنا(یعنی مبنای نقدی تعدیل شده ) برای حسابداری دولتی استفاده می شود .   مثال : فعالیت های مالی یا دریافت ها و پرداخت های دستگاههای اجرایی دولت در طول سال مالی 86 بشرح زیر بوده است : 1) تشخیص مالیات های 6 ماهه ی اول سال به مبلغ 200.000 (ازاین مبلغ به مقدار 50.000 وصول گردیده و مابقی تا پایان سال تحویل داده میشود ) 2)دریافت کالا و خدمات  سال جاری مبلغ 250.000بوده که مبلغ 200.000 پرداخت گردیده است ضمناً مبلغ 25.000بابت همین کالاها و خدمات بصورت پیش پرداخت ، پرداخت گردید . 3) مبلغ 15.000 بابت کالاها و خدمات سال 85 پرداخت گردید . 4) مبلغ 20.000 بابت پیش در یافت در آمد های سال 87 و نیز مبلغ 40.000 بابت درآمد های سال قبل وصول گردیده است . 5) مبلغ 25.000 بصورت علی الحساب بابت تحویل کالا ها و خدمات در سال 86 پرداخت گردید . 6) مالیاتهایی به مبلغ 10.000 تشخیص گردید که وصول آنها تا پایان سال جاری مورد تردید است. مطلوب است :            ثبت فعالیتهای مالی فوق در هریک از مبانی حسابداری  5 گانه:                                                                         تشخیص         فقط وصول     وصول شده یا قابل وصول بند شرح تعهدی نیمه تعهدی تعهدی تعدیل شده نقدی نقدی تعدیل شده 1 تشخیص مالیاتها به مبلغ 200.000که 50.000 وصل شده است. 200.000 50.000 200.000 50.000 50.000 4 دریافت درآمد های سال 87  20.000 در آمد در سال قبل 40.000 ثبت ندارد  مربوط به سال قبل است 60.000 ثبت ندارد . مربوط به سال های قبل و بعد است . 60.000 60.000 6 تشخیص مالیات به مبلغ 10.000 که در کوتاه مدت وصول نمیشود . 10.000 وصول نشده ثبت ندارد یک شرط آن برقرار نیست ثبت ندارد چون نقدی نیست هردو ثبت ندارد . جمع 210.000 110.000 200.000 110.000 110.000 2 دریافت کالا و خدمات سال جاری 250.000 و که 200.000پرداخت و 25.000 پیش پرداخت شد . 250.000          250.000                    250.000 هزینه های به محض تعهد یا ایجاد ثبت می گردد 225.000 پرداختی 200.000 پرداخت وصول شده 3 مبلغ 15.000بابت کالا و خدمات سال 85 چون مربوط به سال 85 است ثبت ندارد 15.000 15.000 5 مبلغ 25.000 بصورت علی الحساب بابت کالا و خدمات 86 پرداخت گردید 25.000 25.000 25.000 25.000 چون قطعی نیست ثبت ندارد جمع 275.000 275.000 275.000 265.000 215.000   مراحل مصرف اعتبارات  جاری و عمرانی (مراحل تفصیلی خرج ) 1)       تشخیص: یعنی تعیین نوع کالا و خدماتی که باید خریداری گردد و مسئولیت آن بر عهده ی رئیس دستگاه اجرایی است. 2)      تامین اعتبار : عبارتست از اختصاص دادن تمام یا قسمتی از اعتبار مصوب تخصیص یافته جهت انجام هزینه ای معین و از وظایف دستگاه اجرایی است . 3)     تعهد : عبارتست از ایجاد دین و یا بدهی برای دولت یا دستگاههای اجرایی آن که ناشی از تعدیل کالا و یا خدمات ویا احکام صادره از مراجع قضایی و یا ایجاد قرار دادهای داخلی و خارجی که بموجب قانون منعقد می گردد و از وظایف رئیس دستگاه اجرایی است . 4)      تسجیل : تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به استناد، اسناد و مدارک اثبات شده یا موجود است . که از وظایف رئیس دستگاه اجرایی محسوب میشود . 5)      حواله : اجازه ای است کتبی که توسط رئیس دستگاه اجرایی همراه اسناد و مدارک تسجیل شده ای خرج جهت پرداخت وجه آن به ذینفع بر عهده ی ذیحسابی صادر می گردد. 6)     درخواست وجه : یک نوع در خواست کتبی است که از طریق ذیحسابی جهت واریز شدن وجه حامل از تخصیص اعتبار به حساب بانکی دستگاه اجرایی نزد خزانه صادر می گردد . 7)     هزینه (پرداخت قطعی ):عبارت است  از پرداخت وجه مربوطه به خدمات یا کالای خریداری شده بر اساس مراحل فوق به ذینفع و یا به عبارتی  دیگر صدور چک در وجه ذینفع .   تعریف اعتبار مصوب : اعتبار  مصوب مبلغی است که در قانون بودجه ای سالیانه برای انجام برنامه طرح و یا فعالیتی خاص که توسط یک دستگاه اجرایی ملی یا محلی اجرا می گردد، مشخص و تصویب شده باشد .معمولا اعتبارات در لایحه توسط دولت تنظیم و پیشنهاد و توسط مجلس به تصویب میرسد .   تخصیص اعتبار ( تقسیط اعتبار ) : معمولاً اعتبارات مصوب دستگاههای اجرایی بصورت یکجا به آنها پرداخت  نمی گردد . بلکه بصورت اقساط و در طی دوره های زمانی 3 ، 4 ، 6 ماهه متناسب با اصول در آمد ها و پیش رفت کار توسط دستگاههای اجرایی به آنها تخصیص داده می شود . نکته : رابطه ی بین هزینه قطعی و اعتبارات مصوب  دستگاههای اجرایی (هزینه) پرداخت قطعی ≤ دریافتی از خزانه ≤ اعتبار تخصیص یافته ≤ اعتبار مصوب   تعریف پیش پرداخت : مبلغی است که قبل از تحویل کالا یا خدمات بصورت غیر قطعی از وجه ذینفع پرداخت می گردد.  پیش پرداخت در حسابداری دولتی یک نوع دارایی محسوب می گردد و یک نوع حساب دائمی است که در قالب حسابهای سنواتی به سال های بعد منتقل می گردد. تعریف علی الحساب : مبلغی است که پس از تحویل کالا و خدمات بصورت غیر قطعی در وجه ذینفع پرداخت می گردد و یک نوع حساب دائمی است که همانند پیش پرداخت در قالب حسابهای سنواتی به سال بعد منتقل می گردد . علی الحساب به دلایل زیر پرداخت میشود : 1)       عدم وجود وجه کافی برای پرداخت 2)      عدم تایید صورتحساب در مرحله ی تسجیل   انواع تنخواه گردان در حسابداری دولتی : 1)       تنخواه گردان خزانه : مبلغی است که در ابتدای سال جهت انجام هزینه های ضروری دستگاههای اجرایی کشور و توسط بانک مرکزی از محل اعتبارات مصوب در اختیار خزانه داری کل قرار می گیرد و یک نوع پرداخت غیر قطعی است که در پایان سال باید پرداخت گردد . 2)      تنخواه گردان استان : مبلغی است که از محل تنخواه گردان خزانه در ابتدای سال مالی توسط خزانه داری کل به حساب خزانه ی معین استان ها جهت پرداخت های ضروری استان ها پرداخت می گردد. 3)     تنخواه گردان حسابداری : مبلغی است که توسط خزانه ی معین استان از محل تنخواه گردان استان جهت پرداخت هزینه های ضروری دستگاههای اجرایی استان بصورت غیر قطعی در وجه ذیحساب دستگاههای اجرایی پرداخت می گردد . 4)      تنخواه گردان پرداخت:   مبلغی است که از محل تنخواه گردان حسابداری جهت انجام خرج های ضروری توسط ذیحساب دستگاه اجرایی در اختیار کار پرداز یا عامل ذیحساب قرار می گیرد و در پایان سال بایستی مانده ی آن تصویه گردد .   حسابداری در حساب مستقل وجوه عمومی : (خزانه داری کل ) بودجه عمومی دولت امور عمومی امور دفاعی اموراجتماعی اموراقتصادی                                     مراحل حسابداری در خزانه داری کل : 1) هنگام تصویب بودجه عمومی : ( 3 حالت دارد ) حالت اول : هنگامی که بودجه متعادل باشد                                                 بدهکار                                                      بستانکار در آمد های پیش بینی شده             ××× اعتبارات مصوب        ××××                     حالت دوم : هنگامی که بودجه دولت با کسری به تصویب رسیده باشد .                                                 بدهکار                                                      بستانکار درآمد های پیش بینی شده             ××× مازاد تخصیص نیافته                ×××                                                                                 اعتبارات  مصوب          ×××   حالت سوم : هنگامی که بودجه دولت با مازاد تصویب شده باشد .                                                 بدهکار                                                      بستانکار درآمد های پیش بینی شده             ×××                                                                                 اعتبارات مصوب         ×××                                                                                        مازاد تخصیص نیافته ××× 2) هنگام در یافت تنخواه گردان خزانه از بانک مرکزی :                                                                 بدهکار                                                      بستانکار بانک تمرکز وجوه عمومی                             ×××                                                                                                 تنخواه گردان خزانه   ××× 3) هنگام پرداخت تنخواه گردان خزانه به دستگاههای دولتی ( تنخواه گردان استان به استانها )                                                                 بدهکار                                                      بستانکار در خواست وجه از دستگاههای اجرایی       ××××                                  اعتبارات پرداخت شده                      ×××× تنخواه گردان دستگاههای اجرایی             ××××                                                                           بانک تمرکز وجوه عمومی                 ×××   نکته : در هنگام دریافت تنخواه گردان خزانه از بانک مرکزی ثبت بودجه ای ضروری نیست   زیرا وجه مذکور به عنوان یک وام کوتاه مدت یکساله تلقی و برای ایجاد هماهنگی و تعادل دریافت و پرداخت خزانه، در یافت می گردد ، اما در مورد  واگذاری تنخواه گردان به دستگاههای اجرایی ثبت بودجه ای ضروری  است زیرا از محل اعتبارات مصوب دستگاهها پرداخت می گردد   4) هنگام وصول درآمد ها :                                                                 بدهکار                                                      بستانکار                             بانک تمرکز وجوه عمومی ×××                                                                                               دریافت های وجوه عمومی       ×××   5)      هنگام تخصیص اعتبار :                                                                 بدهکار                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای )                                  جاری با دستگاههای اجرایی ×××                                                                        اعتبارات تخصیص یافته            ××××   نکته : مبلغ تخصیص هر دوره = مبلغ تخصیص کنونی –  تخصیص یافته دوره قبل زیرا اعتبار مصوب کنونی مبلغ اعتبار تخصیص یافته قبلی را نیز در بر می گیرد که باید از آن کم شود   6) هنگام د رخواست وجه دستگاههای اجرایی :                                                                 بدهکار                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای ) در خواست  بودجه دستگاههای اجرایی       ×××                                                                          اعتبارات پرداخت شده             ×××                                                                 بدهکار                                                      بستانکار (ثبت مالی ) پرداختهای وجوه عمومی                          ××××                                                                                  بانک متمرکز وجوه عمومی                  ×××                                                                                  تنخواه گردان دستگاههای اجرایی       ×××   7) هنگام تسویه تنخواه گردان خزانه  با بانک مرکزی :                                                                 بدهکار                                                      بستانکار (ثبت مالی)                 تنخواه گردان خزانه                   ××××                                                                                  بانک متمرکز عمومی             ××××   نحوه ی بستن حسابهای موقت بودجه ای و مالی د رخزانه داری کل : * مالی # بودجه ای   (مثال)                                                             حساب مستقل وجوه عمومی خزانه                                                    تزار مانده حسابها به تاریخ 28/12/1385  (ارقام به میلیون ریال) عنوان بدهکار بستانکار # در آمد پیش بینی شده 10.000   # اعتبارات مصوب   9.000 # اعتبارات تخصیص یافته   9.000  * بانک متمرکز وجوه عمومی 2.000    # اعتبارات پرداخت نشده   9.000  * پرداختهای وجوه عمو می 9.000    # جاری بادستگاههای اجرایی 9.000    * در یافتهای وجوه عمومی   11.000  # در خواست وجه دستگاههای اجرایی 9.000   مازاد   1.000 جــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــمع 39.000 39.000   الف) بستن حسابهای موقت بودجه ای :                                                                 بدهکار                                                      بستانکار 1) اعتبارات مصوب                                        9.000 مازاد تخصیص نیافته                                     1.000                               در آمد های پیش بینی شده                       10.000                                                                 بدهکار                                                      بستانکار 2) اعتبارات تخصیص یافته                          9.000                                                                                جاری با دستگاههای اجرایی                 9.000                                                               بدهکار                                                         بستانکار 3) اعتبارات پرداخت شده                           9.000                                                                                   در خواست وجه دستگاههای اجرایی 9.000 ب) بستن حسابهای موقت مالی :                                                      بدهکار                                                                                 بستانکار در یافتهای وجوه عمومی              11.000                                                                                 پرداختهای وجوه عمومی                                    9.000                                                                                 مازاد تخصیص نیافته                                         2.000     تراز مانده ی حسابها پس از بستن حسابهای موقت بودجه ای :                                                            بدهکار                                                                        بستانکار بانک تمرکز وجوه عمومی              2.000                                              مازاد تخصیص نیافته                                     2.000   ادامه حسابداری حساب خزانه داری: الف) هنگام تغییرات بودجه عمومی دولت در صورتی که سقف بودجه ی عمومی   بستانکار (ثبت بودجه ای ) اعتبارات تعهد نشده                    ×××                                                                          اندوخته  اعتبار تعهدات احتمالی       ×××× ثبت مالی ندارد .   5) هنگام پرداخت تنخواه گردان پرداخت به کار پرداز یا عامل ذیحساب :                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای ) اعتبارات تعهد نشده                     ××××                                                                          اندوخته اعتبار غیر قطعی               ××××                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) تنخواه گردان پرداخت                 ×××                                                                          بانک پرداخت                                    ××××   6) هنگام پرداخت علی الحساب و پیش پرداخت :                                                 بدهکار                                                                      بستانکار ( ثبت بودجه ای ) اندوخته ی اعتبار تعهد احتمالی   ×××                                                                          ذخیره اعتبار پرداختهای غیر قطعی     ×××                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی) علی الحساب سال جاری                ×××× پیش پرداخت سال جاری               ××××                                                                          بانک پرداخت                                    ××××   7) هنگام در خواست وجه از خزانه :                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای ) در خواست وجه                           ×××                                                                          منابع مالی قابل دریافت                       ×××× ثبت مالی ندارد . 8) هنگام در یافت وجه از خزانه : ثبت بودجه ای نداریم .                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) بانک پرداخت                              ×××                                                                          دریافتی از خزانه                             ×××× 9) هنگام هزینه ( در صورتیکه پیش پرداخت و علی الحساب که قبلاً پرداخت شده اند ، تسویه گردد)                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای ) اندوخته اعتبار تعهدات احتمالی                      ××× اندوخته اعتبار پرداختهای غیر قطعی         ×××                                                                                 اعتبارات مصرف شده                                 ××××                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) هزینه سال جاری                                       ×××                                                                                 علی الحساب سال جاری                              ××××                                                                                 پیش پرداخت سال جاری                             ××××                                                                                 بانک پرداخت                                            ×××× 10) پرداخت حقوق کارکنان : تعریف : به طور خلاصه پرداخت حقوق کارکنان دارای 3 مرحله ی مشخص به شرح زیر میباشد : 1-10  ) تنظیم لیست حقوق و مزایا و ارسال آن به بانک همراه وجه مورد نیاز                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای) اعتبارات تعهد نشده                      ×××                                                                          اندوخته اعتبار تعهدات احتمالی         ××××                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی) بانک پرداخت حقوق                    ×××                                                                          بانک پرداخت                                    ×××   2-10) واریز وجه خالص به حساب کارکنان توسط بانک و تائید و ارسال آن به امور مالی دستگاه دولتی :                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای) اندوخته اعتبار تعهدات احتمالی                       ×××                                                                                 اعتبار مصرف شده                                        ××××                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) هزینه سال جاری                                            ×××                                                                                 بانک پرداخت                                            ××××                                                                                 بدهی به سایر سازمانها                               ××××   3- 10) انتقال کسور قانونی و بدهی های اجرایی کسر شده از حقوق کارکنان بحساب سازمان های ذیربط:                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار ثبت بودجه ای ندارد .   (ثبت مالی) بدهی به سایر سازمانها                                   ×××                                                                                 بانک پرداخت                                            ××××   تعدیلات حسابها : در مرحله اصلاح و تعدیل حسابها که معمولاً پس از پایان سال مالی صورت می گیرد در هر حساب مستقل به لحاظ ماهیت و خصوصیات آن حساب مستقل حسابهایی مورد تعدیل قرار می گیرند . در حساب مستقل وجوه اعتبارات هزینه ای وزارت خانه ها و موسسات دولتی براساس مقررات مالی و محاسباتی کشور حسابهایی زیر باید تعدیل گردند: 1) مانده ی تنخواه گردان پرداخت 2) مانده ی تنخواه گردان حسابداری 3) برگشت مانده ی وجوه مصرف نشده سال مالی به حساب خزانه 4) انتقال مانده ی پیش پرداخت و علی الحساب سال جاری  به حساب سنواتی 5) انتقال ماندهی حسابهای بودجه ای مربوط به پیش پرداخت ها و علی الحساب ها به سال بعد 6) تسویه بدهی به سایر سازمان ها در صورت وجود مانده .   1) تعدیل حساب تنخواه گردان پرداخت : با فرض اینکه مانده ی حساب تنخواه گران پرداخت در پایان 50.000 باشد و مبلغ 46.000 آن هزینه شده و 4000 آن بصورت نقد باقی مانده باشد آرتیکل بودجه و مالی مربوط به تعدیل این حساب از قرار زیر است :                                                                   بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای) اندوخته اعتبار تعهدات احتمالی  غیر قطعی  50.000                                                                                 اعتبارات  مصرف  شده                               46.000                                                                                  اعتبارات تعهد نشده                                   4.000                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) بانک پرداخت                                                    4.000 هزینه سال جاری                                          46.000                                                                                 تنخواه گردان پرداخت                               50.000 2) تعدیل تنخواه گردان پرداخت حسابداری  نکته : همانند تنخواه گردان پرداخت تنخواه گردان حسابداری در پایان سال به 3 حالت وجوددارد : 1)       تمام آن هزینه شده باشد . 2)      تمام آن بصورت  وجوه نقد در بانک پرداخت موجود است . 3)     قسمتی از آن بصورت علی الحساب و پیش پرداخت پرداخت شده است . با فرض اینکه مانده ی حساب تنخواه گردان حسابداری در پایان سال 150.000 بوده که مبلغ 66.000 آن هزینه شده و 67.000 بصورت علی الحساب و پیش پرداخت گردیده و مابقی آن بملغ 17.000 وجوه نقد باقی مانده باشد آرتیکل های مالی و بودجه ای آن  به شرح زیر است : ثبت بودجه ای نداریم .                                                   بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) تنخواه گران حسابداری            133.000(این مبلغ از جمع علی الحساب ها و پیش پرداخت ها بدست آمده = 67.000+66.000)                                                                          دریافتی از خزانه                             133.000 برای وجوه نقد باقی مانده و مصرف نشده نیر به شرح زیر عمل می کنیم :                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای  ) منابع مالی قابل دریافت                                   17.000                                                                                 در خواست وجه                                        17.000                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) تنخواه گردان حسابداری                             17.000                                                                                 بانک پرداخت                                            17.000   3)  تعدیل  تعین مانده وجوه مصرف شده و برگشت آن به خزانه : مانده ی مصرف شده= دریافتی از خزانه – {هزینه سال جاری + علی الحساب جاری + پیش پرداخت سال جاری }   با فرض اینکه مانهد ی جساب دریافتی از خزانه قبل از تعدیلات 1.729.000 و مانده ی حساب هزینه سال جاری 1.741.000باشد و با در نظر گرفتن تعدیلات حسابها در مراحل قبل( 1.2) میزان مانده ی وجوه مصرف شده را تعیین و آرتیکل مربوط به برگشت وجوه مصرف نشده به خزانه را ثبت نمایید . هزینه سال جاری   1.729.000 + 133.000 = 1.862.000 دریافتی از خزانه   ? ( مانده ی وجوه مصرف شده ) = 1.862.000 – { 1.717.000(1.741.000+46.000)+ 67.000= 1.854.000} = 8000 4) تعدیل مروبط به انتقال حساب های پیش پرداخت علی الحساب سال جاری به حساب های سنواتی : با فرض این که مانده ی پیش پرداخت 47.000 و مانده ی علی الحساب 20.000 باشد آرتیکل های بودجه ای و مالی مربوط به انتقال این حساب ها به حساب های سنواتی به شرح زیر می باشد :                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای  ) در خواست وجه سنواتی                              67.000                                                                                 در خواست وجه                                          67.000 اندوخته اعتبار پرداختهای غیر قطعی   67.000                                                                          اندوخته اعتبارپرداختهای غیر قطعی سنواتی      67.000                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) علی الحساب سنواتی                                      20.000 پیش پرداخت سنواتی                                    47.000                                                                                 علی الحساب جاری                                    20.000                                                                                 پیش پرداخت سال جاری                             47.000                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار در یافتی از خزانه                                         67.000                                                                                 اندوخته پیش پرداخت و علی الحساب  سنواتی  67.000   5)  ثبت های بودجه ای و مالی مروبط به برگشت وجوه مصرف نشده :                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت بودجه ای  ) منابع مالی قابل در یافت                                   8.000                                                                                 در خواست                                                     8.000                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار (ثبت مالی ) دریافتی از خزانه                                           8.000                                                                          بانک پرداخت                                                         8.000 حسابداری در آمد ها 1) هنگام تشخیص مالیات های با فرض اینکه مبالغی از آن مشکوک وصول باشد  .                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار مالیاتهای دریافتی                                           ×××                                                                 اندوخته مالیاتهای وصول نشده جاری                             ×××                                                                 ذخیره مالیاتهای مشکوک الوصول جاری                         ×××     2) هنگام وصول مالیاتهایی که قبلاً تشخیص داده شده اند با فرض اینکه مبلغی از درآمد ها ی مشکوک الوصول سوخت تلقی گردند.                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار بانک تمرکز وجوه در آمد عمومی                ××× ذخیره مالیاتهای مشکوک الوصول جاری      ×××                                                                                                 مالیاتهای در یافتی جاری             ×××                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار اندوخته مالیاتهای وصول نشده جاری          ×××                                                                                 درآمد عمومی                                           ×××   3)هنگام وصول درآمد ها بدون تشخیص یا ثبت قبلی ( وصول آنها همزمان با تشخیص آنها )                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار بانک تمرکز وجوه درآمد عمومی         ×××                                                                         درآمد عمومی                                           ××××   4) هنگام انتقال درآمد های به خزانه :                                                                 بدهکار                                                                      بستانکار در آمد های عمومی انتقالی          ×××                                                                                 بانک تمرکز وجوه درآمد عمومی ××× حساب مستقل وجوه عمرانی ( دارائیهای سرمایه ای ) : منظور از حساب مستقل وجوه عمرانی حسابی است که فعالیتهای مربوط به اعتبارات تملک دارا یی های سرمایه ای دستگاه های اجرایی در آن ثبت می گردد .   تعریف طرح عمرانی :                 مجموعه عملیات و خدمات مشخصی که بر اساس مطالعات توجیهی ، فنی ، اقتصادی و اجتماعی طی مدتی معین و با اعتباری مشخص جهت تحقق یافتن قسمتی از اهداف برنامه های عمرانی اجرا می گردد 3 نوع طرح عمرانی وجود دارد : 1) طرح عمرانی انتفاعی :                 طرحی است که جهت کسب درآمد یا  سود اجرا می گردد( کارخانه سیمان ) 2) طرح عمرانی غیر انتفاعی :                 طرحی است که هدف ما ازاجرای آن کسب سود یا در آمد نیست بلکه جهت ضرورتهای اجتماعی اجرا می گردد مانند احداث مدرسه و بیمارستان  و ساختمان های دولتی . 3) طرح های مطالعاتی :                 طرحی است که بر اساس قرار داد بین دستگاههای اجرایی و موسسات علمی جهت انجام مطالعه خاصی اجرا  می گردد ، مانند مطالعه احداث یک سد یا انجام پژوهش در مورد یک پدیده   نکته : هر طرح عمرانی شامل چندین پروژه و هر پروژه شامل چندین قرارداد است .   مراحل اجرای طرح های عمرانی : 1)مطالعات مقدماتی طرح :                 در این مرحله امکان پذیری اجرا و تهیه نقشه و مشخصات طرح انجام می گیرد ، یعنی طرح از نظر امکان اجرا  می گردد ( مورد ارزیابی قرار میگیرد )   2) ارجاع به پیمانکار :                 معمولاً طرح به دو صورت امانی و پیمانی اجرا می شوند.  منظور از امانی این است که عملیات اجرایی طرح توسط افراد و امکانات داخلی خود دستگاه اجرایی ، اجرا میشود . و منظور از پیمانی آن است که طرح یا پروژه توسط اشخاص یا شرکتهای واجد شرایط بیرون از موسسه  و براساس قرار داد یا پیمان اجرا می گردد. معمولاً در حالت پیمانی پروژه های پیمانی به 3 طریق به پیمانکار واگذار می گردد . 1) مناقصه عمومی :                 در این روش دستگاه اجرایی یک قیمت پایه را برای طرح یا پروژه تعیین می کند سپس از طریق آگهی عمومی اجرای پروژه را به کلیه پیمانکاران واجد صلاحیت اعلام می کند و پس از مهلت تعیین شده طی جلسه ای پیشنهادات قیمت شرکت کنندگان در مناقصه بررسی و شرکت یا شخص که کمترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد برنده ماقصه اعلام می گردد و کار پروژه به آن واگذار می گردد .   2) ترک  تشریفات مناقصه :                 در این روش در برخی شرایط مانند عدم وجود پیمانکار واجد صلاحیت به تعداد کافی برای اجرای یک پروژه و یا کمبود در وقت برای اجرای مناقصه دستگاههای اجرایی بدون انجام مناقصه مستقیماً این کار به یک پیمانکار واجد صلاحییت واگذار می کند .   3) عقد قرار داد با پیمانکار :                 پس از انتخاب پیمانکار قرارداری بین دستگاه اجرایی