چکیده مقالات همایش بینالمللی فارس در جنگ جهانی اول

چکیده مقالات همایش بینالمللی فارس در جنگ جهانی اول

به کوشش علی اکبر صفیپور/ دبیر علمی همایش

شیراز/ 1389/ بنیاد فارسشناسی/ انتشارات تخت جمشید چاپ اول:1389، قيمت: 5000 تومان

فهرست مطالب

مقدمه 19// یشگفتار 21// روند مبادلات و مراودات تجاری بین بوشهر و شیراز (اواخر قاجار تا اوایل پهلوی // ول)/ سعیده آذر، اکرم کاوسی 25 // رقابت انگلیس و آلمان در فارس در دوران نخستین جنگ جهانی/ علی رضا آریانپور 27// بررسی حزب حافظین استقلال در جریان جنگ جهانی اول/ آوات ابراهیمی، صباح خسرویزاده 30// نقش ایالت فارس در تجارت بنادر خلیج فارس در سالهای پایانی حکومت قاجاریه/ بدرجهان ابراهیمینژاد 32// بررسی عملکرد عبدالحسین میرزای فرمانفرما در فارس در خلال جنگ جهانی اول/ دکتر منصوره اتحادیه 33// تلاش لازاریستهای فرانسوی برای دریافت زمین در بوشهر/ دکتر حسین احمدی 35// بررسی عملکرد اسماعیلخان (صولتالدوله) قشقایی در رویدادهای فارس در جنگ جهانی اول/ مهدی احمدی 37 // خاندان قوامالملك و نهضت ضد استعماري جنوب در جنگ جهاني اول/ عسکر اخترثمر 39 // مطالعهی تطبیقی تاریخ شفاهی و مکتوب مبارزات ایل قشقایی در سالهای 1290 تا 1299 هـ .ش / علی اژدری، زهرا رستگار هروکی، محمد محمدی41/ مقايسهی عملکرد سيد عبدالحسين لاري و حاج آقا نورالله اصفهاني در مقابل هجوم نيروهاي نظامي متفقين به فارس و اصفهان/ احسان اسدالهی دهقی 43// بررسي موقعيت جغرافياي تاريخي ايل قشقايي در سالهای جنگ جهانی اول/ حکیمه اکبری، شاپور اکبری 45/ بررسی موقعیت جغرافیایی ایلات جنوب، با تکیه بر ایل قشقایی/ حکیمه اکبری، شاپور اکبری 47 // بررسی نقش فرمانفرما در اوضاع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شهر شیراز در دههی دوم قرن بیستم میلادی/ علی انوری 48 // «پليس جنوب» و مبارزات مردم مسلمان جنوب ايران عليه استعمار انگليس در جنگ جهانی اول/ حیدر بابانسب، محمود شفیعی، کرامت عبدلی 50 // مبارزات ضد استعماری مردم کازرون به رهبری ناصر دیوان در هنگامهی جنگ جهانی اول/ محمد بختیاری، الهه شیرین زبان آذر 52 //مبارزات ضد استعماری مردم جنوب ایران در جنگ جهانی اول/ دکتر علی بیگدلی 54 // محمد رضا دریسی - اصلاح (مبارزهی عملی و قلمی)/ دکتر کوروش پرویز، عبدالرضا اصلاح 56// زمينههاي شكلگيري ژاندارمري و نقش آن در تحولات سياسي و اجتماعي فارس (16-1913م./94-1291هـ.ش.) با تأكيد بر اسناد محرمانهی وزارت امور خارجهی انگليس/ دکتر جلیل پورحسن دارابی58 // واكنشهاي عشاير كازرون و فيروزآباد در مخالفت با تأسيس پليس جنوب/ زهرا پوردست 60 // نقش علما و روحانیون در مبارزات مردم فارس و جنوب/ دکتر سهیلا ترابی فارسانی، خدیجه حسینزاده 62 // فعالیت احزاب فارس در جنگ جهانی/ امین تریان 64 // کازرون در جنگ اول جهانی/ دکتر علی اکبر تشکری، مجتبی محمدی 66// گزارشهای نوبهای کنسولگری شیراز در جنگ جهانی اول و اهمیت آنها / سید مجید تفرشی 68 // انديشهشناسي آيت الله عبدالحسين لاري متفکر و سياستمدار نامي فارس در عصر مشروطيت/ دکتر محمد علی توانا 70 // قرنطینهی جنوب و تأثیر آن بر رقابتهای جهانی در جنگ جهانی اول/ آفرین توکلی، لیلا مرادی والینی 71 // ناامنیهای اجتماعی در فارس مقارن جنگ جهانی اول تا کودتای رضاخان/ دکتر جهانبخش ثواقب 73 // جایگاه و اهمیت حبلالمتین در مطالعات تاریخی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی وقایع فارس پس از انقلاب مشروطیت / نادره جلالی 75// نقد و بررسی کتاب عملیات در ایران/ مصطفی جوان 77 // نگاهی به منابع فارس در جنگ جهانی اول بررسی موردی «کتاب فارس و جنگ بینالملل اول»/ مصطفی جوان 79// زمینههـای توسعهنیافتگی سرزمینهای ساحلی جنوب فارس مقارن با جنگ بینالملل اول/ دکتر محمد جعفر چمنکار 81 // پلیس جنوب ایران/ افسانه حاجی حسنی 83 // بررسي حضور و پيامد مهاجرت گروههاي بيگانه در ايران در جنگ جهانی اول مطالعهی موردي: منطقهی فارس/ دکتر زهرا حامدی، دکتر زهرا علیزاده بیرجندی 85نقش مرجعيت شيعه در مبارزات ضد انگلیسی مردم فارس (سالهای1340-1334هـ .ق.)/ مریم حایک 87 فارس و بازی قدرت در جنگ جهانی اول/ مسعود حبیبی، مرتضی میر 89 // واکنش شاعران فارس در دوران جنگ جهاني اول/ دکتر کاوس حسنلی، رضا غفوری 91 // واكنشهاي داخلي ایرانیها نسبت به پلیس جنوب با تأکید بر منطقهی فارس/ محمد حسننیا، سمیه آلبوغبیش 93 // جنگ جهانی اول از نگاه مطبوعات فارس/ محمد حسننیا، اکرم کاوسی 93 // اهداف انگلستان از تأسیس پلیس جنوب در ایران/ مجتبی حسنی 97 // اوضاع سیاسی و اجتماعی فارس در جنگ جهانی اول (1918-1914م.)/ خلیل حقیقی 99 معرفی و تفسیر و تحلیل اسناد فارس در جنگ بینالملل اول/ دکتر محمد علی حقیقی، حسین خادم 100 // لارستان و جنگ بینالملل اول/ دکتر محمد علی حقیقی، حسین خادم 102 // اهمیت جایگاه اقتصادی و استراتژیکی بندر بوشهر و جذب و حضور نیروهای انگلیسی در برههی زمانی جنگ جهانی اول/ محمد خانی، مجتبی حسنی 104 // نقش شیخ حسین چاهکوتاهی در مبارزات مردم جنوب ایران طی جنگ جهانی اول/ محمد خانی، مجید سلیمانی 106 // منازعهی آلمان و انگلیسیها بر سر راهها و منابع جنوب ایران در جنگ جهانی اول/ محمدخانی، مجید سلیمانی 108 // بازتابهای قحطی 1919-1917 م. در ایالت فارس، پیامدها و آثار/ کبرا خسروی 110 // بيماريهاي مسري در فارس (جنگ اول جهاني)/ صباح خسرویزاده، هادی قیصریان فرد 112 // باستان‌شناسي فارس در جنگ جهاني اول از 1910 تا 1920 م./ مهندس ابوذر خسروی، سیداباذر شبیری 114 // اوضاع فارس در آستانهی جنگ جهانی اول دوران زمامداری مهدی قلیخان هدایت/ دکتر مجتبی خلیفه 116 // ایـل قشقـایی و جنـگ جهـانی اول، با تکیه بر نقش صولتالدوله/ حمیده خلیلی 118 // اقدامات پليس جنوب در فارس/ امین دماوند 120 // نقش ایلات جنوب در چالشهاي سیاسی ايالت فارس (در جنگ جهاني اول1297 - 1293 هـ . ش.)/ دکتر مرتضی دهقان نژاد، خدیجه کاظمی 122 // فارس در جنگ جهانی اول شرح حال مبارزان و فعالان سیاسی فرصتالدوله شیرازی/ سکینه ذاکری، رقیه محب 124// فـارس در جنـگ جهانی اول شرح حال مبارزان و فعالان سیاسی/ سکینه ذاکری 126 // بررسی کمیته محافظین استقلال شیراز/ فاطمه رحمانی 129 // تأثیرات جنگ جهانی اول بر اوضاع اجتماعی ایالت فارس در قحطی بزرگ سالهای (1919یا 1917 میلادی)/ فرهاد رشنوپور، سمیرا آقاجانی طالمی، فاطمه خاکپور ایلخچی 130 // ایران در جنگ جهانی اول؛ نقش و جایگاه واسموس در پیشبرد اهداف امپراتوری آلمان در فارس/ فرهاد رشنوپور، محمد زمان علاءالدین، بهزاد رضاییخام132 // فارسِ جنگ جهانی اول کجاست و فارسیها چه کسانی هستند؟/ مجتبی رضایی سرچقا 134 // قیام ژاندارمری و نقش آن در تحولات سیاسی فارس در خلال جنگ جهانی اول/ عباس رضایی، رسول گودینی 135 // فارس در آستانهی جنگ جهانی اول؛ شکلبندی نیروها/ دکتر محمدعلی رنجبر 137 // نقش خلیج فارس و جنگ جهاني اول در توسعهی فرهنگی بندر بوشهر/ حسن روحانی صدر 139 // وبای سال 1918 در فارس/ خدیجه زارع خلیلی 141// حکومت خاندان نظامالسلطنه مافی در فارس حسیـن قلی خـان نظـامالسلطنه از 1310 تا 1311هـ .ق. و 1325هـ .ق./ رضا قلیخان نظامالسلطنه از 1328 تا 1329 / مسعود زمان143 // شرح حال مبارزان و فعالان سیاسی فارس در جنگ جهانی اول/ هوشنگ سعادت 145 // تأثیرات سیاسی و اقتصادی جنگ جهانی اول بر استان فارس/ دکتر گلناز سعیدی 147 // نقش منطقهی پس کرانهای فارس در تجارت خلیج فارس در جنگ جهانی اول (با تکیه بر گمرک بوشهر)/ دکتر حبیباله سعیدینیا 149 // تفنگ‌داران پلیس جنوب: از تشکیل تا انحلال/ علی سلطانی شایان 151 // بررسی نقش روحانیت در جنبشهای مردمی فارس، علیه انگلیسیها در جنگ جهانی اول/ محمد سیاح 153// مبارزات ضد انگلیسی مـردم کهگیلویه، بویراحمد و بهبهان در آستانه و هنگامهی جنگ جهانی اول/ دکتر کشواد سیاهپور 154// بررسی تأثیر مأموران آلمانی در قیامهای مردم فارس علیه متفقین در طول جنگ جهانی اول / بهمن شجاعینسب 156// اوضاع به خصوص شیراز در جنگ جهانی اول با تکیه برگزارشات معمولی دول اروپایی / فرزانه شریفیسده 158 // پایمردی تنگستانیها در جنگ جهانی اول / دکتر رضا شعبانی160// اشغال بوشهر در جنگ جهانی اول و بازتاب آن در تحولات سیاسی شیراز / مسعود شفیعی سروستانی 161// نقش ایلات و عشایر فارس و ایل خانیهای آن در مسایل سیاسی ایران در جریان جنگ جهانی اول / مهتاب شورمیج 163 // بررسی تحلیلی راه تجاری شیراز به بوشهر در جنگ جهانی اول / مریم شیپری164// ایالت فارس، کانون مبارزه و مقاومت علیه استعمارگران انگلیس در جنگ جهانی اول / محمد امیر شیخ نوری 166// نقش ايل قشقايي در تحولات سياسي فارس / نادعلی صادقیان167 بررسی و نقد اسناد و مدارک پلیس جنوب / دکتر جمشید صداقتکیش 169 // اسناد عثمانی و تحولات فارس در جنگ جهانی اول / منیژه صدری 170 // شكلگيري پليس جنوب در ايران در آستانهی جنگ اول جهاني / رضا 172 // تحولات مسیر تجاری بوشهر ـ شیراز در دهه 1299 ـ 1290هـ .ق./ سعیده صیادی، زینب مختاری 174 // ایل خمسه در تقابل با دولت مرکزی و هجوم بیگانگان در جنگ جهانی اول (ایل خمسه در گذرگاه جنگ جهانی اول) / کرامت عبدلی 176 // چالشهای امنیتی و اجتماعی ایالت فارس مقارن با جنگ جهانی اول/ کرامت عبدلی، حیدر بابانسب 178 // فعاليت مأمورين آلماني در جنوب ايران (واسموس و وسترو)/ محمد عزیزنژاد، محمد طهماسبی برنا 180 // مبارزات ايل قشقايي با پليس جنوب (1295هجري شمسي تا 1298 هجري شمسي)/ محمد عزیزنژاد، توحید محمدزاده 182 // نقش حزب دمکرات و کنسولگری آلمان در کودتای ژاندارمری فارس/ محمد عزیزنژاد، توحید محمدزاده 184 // نبرد با انگلیسیها در خلال جنگ جهانی اول در فارس و بازخوانی پروندهی واسموس/ غلامرضا عزیزی 186// اسنادی نویافته از حاج سید علی تاجر بیرمی و خاندانش در فارس/ سیداحمد عسکری، رحیم نیکبخت 188 // بازنمود رسانهای جنگ جهانی اول در روزنامههای محلی فارس/ دکتر زهرا علیزاده بیرجندی، دکتر زهرا حامدی 191 // زمینهها و علل موفقیت مأموران آلمانی در جلب حمایت مقطعی نیروهای محلی در جنوب ایران طی جنگ جهانی دوم/ محمد غفوری 193 // نیروی پلیس جنوب و (علل و زمینههای تشکیل، عملکرد و اقدامات، انحلال)/ وحید فرحی دیگرسرا، عباس عرب 195 // باغ - سنگرهای شیراز، در جنگ جهانی اوّل/ دکتر ابوالقاسم فروزانی 197 // بررسـی تأثیر احسـاســات مردم در جنـگ اول جهـانی در فـارس/ سعیده فروغمند199 // پلیس جنوب و قیام مردم فارس/ فاطمه قاسمی 201 // صولتالدوله و جنگ جهانی اول/ مریم قاسمی203// ژاندارمری فارس در جنگ جهانی اول/ حمید قرقانی 205 // همراهی و همگامی مردم آباده با مجاهدین قشقایی در مبارزه با پلیس جنوب/ دکتر محمدرضا قلیزاده، علی شهوند207 // شناخت و تبيين مباني فكري مجاهدين جنوب در جنگ جهاني اول/ هادی قیصریانفرد، حر میرزایی 209 // سيد عبدالحسين لاري (رهبر مردم لارستان در مقابله با استعمار غرب در طي جنگ جهاني اول)/ کلثوم کریمپور 211 // سیاست آلمان در فارس، برانگیختن ایلات بر علیه انگلیس و روس/ کیوان کریمی الوار، نعمتاله زکیپور 213 // آلمان در فـارس و شیراز؛ پیروزیها و شکستها / کریمی الوار، نعمتاله زکیپور 215 // فارس و جنگ بینالملل اول احزاب فارس مقارن با جنگ بینالملل اول و بررسی تأثیر حزب دمکرات فارس بر اوضاع و احوال سیاسی،1301-1290هـ . ش./ عباس کشاورز 217 // ژاندارمری فارس در جنگ جهانی اول با تکیه بر روزنامهی حبلالمتین/ زهرا کورش احسن، فاطمه نجفی 219 // نیروی پایداری جنوب فارس (دشتستان) در جنگ بینالملل اول به فرماندهی شهید میرزا محمدخان برازجانی (غضنفرالسلطنه)/ دکتر هیبتاله مالکی 221 // ژاندارمری فارس از تعامل تا تقابل با صاحبمنصبان انگلیسی/ دکتر محمد مهدی مرادی خلج 224// تبیین کنشهای نمایندگی سیاسی آلمان در شیراز در جریان جنگ بینالملل اول/ دکتر محمد مهدی مرادی خلج 226 // بحران در نیروهای محلی: (تحلیل نسبت قدرتهای نامتمرکز محلی جنوب درآستـانهی جنـگ اول جهـانـی) / عـلی اکبـر مسگر، محمد خانی، عباس عرب 228// همکاری علماء و مجاهدان شیراز با نهضت جنوب در سالهای آغازین جنگ جهـانی اول (1336 - 1332 هـ .ق./ 1918 - 1914 م.)/ دکتر عبدالکریم مشایخی230 // روحـانیـون فـارس و قیـام مـردمی کـازرون/ موسی مطهریزاده، زهرا خوشبویی 232 // شرح حال رشید مردان سیاسی فارس در جنگ جهانی اول/ زهرا مظفریپور، محمد گردی 234 // بررسي نقش صولتالدوله قشقايي در تأمين امنيت راههاي جنوب ايران قبل از جنگ جهاني اول / مسلم محمدشیری، حمید مظفری 236 // بررسي مناسبات آيت الله عبدالحسين لاري و صولتالدوله قشقايي در مبارزه با استعمار انگليس در ايران در جنگ جهاني اول/ مسلم محمد شیری، حمید مظفری 238/ ایل قشقایی فارس و تفنگداران پلیس جنوب/ محمود رضا مقدس 240 // بررسي نقش قشقاييان فارس در مبارزات ضد انگليسي آلمان‏ها در آستانهی جنگ جهاني اول در فارس/ مصطفی ملایی، سلمان قاسمیان 242 // جایگاه سیاسی غضنفرالسلطنه و تأثیرگذاری وی در منطقه برازجان در سالهای جنگ جهانی اول و پس از آن بر اساس اسناد و نسخ خطی منتشر نشده/ دکتر الهام ملکزاده، دکتر زهرا حامدی 244 // رابطهی خاندان قوامالملک و انگلیس در فارس در جنگ جهانی اول/ سمیه ملی 246 // تعاملات و تقابلات ايل قشقايي و ژاندارمري فارس در جنگ جهاني اول (1336-1332هـ .ق./1918-1914م.)/ علی منصوری، مصطفی نامداری منفرد248 // چگونگي شكلگيري حزب دمكرات فارس/ رحیمه منفرد 250 // سیـاحـان و فارس در دورهی جنگ جهانی اول/ میرصمد موسوی، ولیاله خوشطینت، بهروز اسکندرپور 252 // احزاب فارس در جنگ جهاني اول/ میرصمد موسوی، اصغر هنرور نمین 254 // ناصر دیوان کازرونی/ مهرزاد موسوی 256 // گزارشی دربارهی در «یادداشتهای ایام آوارگی»/ علی میرانصاری 257// بررسی اوضاع سیاسی و اقتصادی سواحل شمالی خلیج فارس (مطابق با استان هرمزگان فعلی) در جنگ جهانی اول/ محمد میردادی 259// چگونگی پیدایش نهضت مقاومت جنوب/ زهرا میرزائیپور 261 // ساختار و تحولات // ی و اجتماعی فارس در دوران جنگ جهانی اوّل: با تأکید بر ایلات ممسنی/ اصغر میرفردی 262 // نقش علمای فارس در جنگ جهانی اول/ دکتر جلیل نائبیان 264 // جنبش مقاومت مردم شیراز در جنگ جهانی اول؛ نگرش کلی در روشها/ رزا ناظم 266 // نقش تيرهی كُهواده در مبارزات صولتالدوله قشقايي و محمد عليخان كشكولي/ مصطفی نامداری منفرد 269 // شرایط سیاسی و اجتماعی فارس در آستانهی جنگ جهانی اول به روایت فردریک اوکاتر / دکتر عادل نجفزاده، فرهاد دشتکینیا 272// بررسی تحولات اجتماعی شیراز در جنگ جهانی اول (بر اساس روزنامهی حبلالمتین)/ فاطمه نجفی، مریم شاه حسینی 274 // بررسی نقش شیوع آنفولانزا در تغییر سیر مبارزه آزادیخواهان در برخورد با استعمار انگلیس در فارس در جنگ جهانی اول/ دکتر مصطفی ندیم 276 // رویارویـی قشقایـیها و انگلیسـیها در جنگ جهانی اول و جهتگیری حکومت مرکزی در قبال آن/ منصور نصیری طیبی 278 // اوضاع سياسي جنوب ايران در نيمه اول قرن بيستم و علل مهاجرت ساکنين اين نواحي (1900-1945)/ دکتر مرتضی نورایی، زینب قنبرینژاد 280 // نگـاهـی به زندگی و مبارزات آیت اله سیدنورالدین حسینی شیرازی/ رحیم نیکبخت 282 // ریشههای جنگ جهانی اول و پیامدهای آن بر خاورمیانه و ایران / دکتر غلامرضا وطندوست 284// رييس علي دلواري، رادمردی از ايل ممسنی/ ابوذر همتی 286 // قیام تنگستانیها در جنگ اول جهانی/ ضرغام هوشمند288 // نقش علمای فارس در نهضتهای ضد استعماری ایران معاصر/ دکتر هادی وکیلی، سمیه شعبان 289// Keeping the "F" in Fars: Jamalzadeh’s Lessons from WWI/Bobroff 290// The socio-political situation in the southern coasts of Iran; the causes and affects of the inhabitant's immigrations 1900-1945/ Dr. Morteza Nouraei , Zeynab Qanbari Nejad 292 // The Origins of The Great War and Its Implications for The Middle East and Iran / Dr.Gholam Reza Vatandoust293// Sir Percy Sykes and South Persia Rifles/ Antony Wynn 295

مقدمه

مجموعهی پیش رو چکیدهی مقالات علمی محققانی است که به دعوت بنیاد فارسشناسی برای همایش بینالمللی فارس در جنگ جهانی اول که مقرر است در تاریخ 19 و 20 آبان 1389 برگزار شود ارایه خواهد شد و هدف اساسی ما را در شناسایی جایگاه استان بزرگ فارس در گذشتهای نه چندان دور، برای صیانت از مرزهای دریایی و خشکی وطن عزیزمان ایران برآورده خواهد کرد.

مرزهای طولانی ایران در خلیج و دریای فارس که به بیش از دو هزار و دویست کیلومتر میرسد. ساکنان همهی کشور و خاصه مرزبانانی را که در کرانههای شمالی آن زندگی میکنند، به مراقبتی دائمی از دستاوردهای مدنی ملت سرفراز خـود تحـریـض میکند و وظایف دشوار حفظ امنیت و سلامت مردم و فعالیتهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی و فرهنگی آنان را در هر دو سوی کرانهها بر دوشهای نیرومند سلحشوران ملک میگذارد. طبیعی است که ایرانیان در گذر تاریخ، به طور دائم هوشیاری و مراقبت جدی خود را حفظ کنند و برای نگهبانی از دستاوردهای ملی خود، با تمامی نیرو به مبارزه با عناصر مخّل بپردازند. در این میان سهم دلاوران استانهای مرزی ایران در جنوب و خاصه شجاعان فارس بزرگ در تاریخ مورد بحث این همایش، همواره چشمگیر بوده است و با این نگاه، مبارزات وطنی مردانه و قهرمانانه آنان، هم از دیرباز اسطوره آفریده و حماسههایی جاوید خلق کرده است.

و اما در دو سه قرن اخیر، که برخی غفلتها دامنگیر جان وطن شد. و عوامل ملالانگیز سیاسی و نظامی موجب درازدستی و تجاوزهای پنهان و آشکار دول غربی گردیده، این نیروهای سرزنده و بیدار عشایری جنوب بودهاند که به مدد دولتهای مرکزی ایران برخاستهاند و با تشکیل دستهها و گروههای مقاومت در برابر نیرنگها و شعوذههای قـدرتهای زورگوی اروپایی و خاصه انگلیسیها ایستادگی نشان دادهاند. در سمینار مورد نظر که انشاءالله به زودی برگزار میشود گروه کثیری از دانشوران، مقالات تحقیقی خود را به نقش شیرزنان و شیرمردان فارسی اختصاص دادهاند که با شهامت خاص خود در بحبوحهی جنگهای جهانی اول (1914-1918) در برابر تمامی شیطینتها و شرارتهای دول غربی و جاسوسان و عوامل راست و چپ آنها، ایستادگی کردند و با نثار خون پاک خود از شرف و اعتبار و حیثیت ملی ملت سربلند ایران پاسداری نمودند.

در پایان اینجـانب تشـکرات صمیـمانه خود را از همهی محققان و استادان عالیقدری که قبول زحمت کردهاند و با ارایه مقالات ممتّع و ژرفنگرانه خود، به غنای سمینار مورد نظر کمک نمودهاند اظهار میدارد و اطمینان دارم که بنیاد فارسشناسی حاصل زحمات پژوهشی ایشان را در اسرع وقت چاپ و در اختیار همهی علاقهمندان به تاریخ و حیات ملی قرار خواهد داد. همچنین صمیمانه از دستاندرکاران این همایش، که فرصت بررسی دوباره برای اهالی تاریخ در پرداختن به موضوعی مهم را فراهم ساختهاند، سپاسگزاری مینمایم.

والسلام علی من اتبعالهدی/ رضا شعبانی صمغآبادی

پیشگفتار

در تقسیمبندی جغرافیایی مناطق مختلف ایران، فارس یکی از سرزمینهای تأثیرگذار و نقشآفرین در تحولات سیاسی کشور در طی قرون و اعصار مختلف بوده است. بخشی از این نقش به شرایط اقلیمی، همسازی طبیعت با تأمین مناسب و راحت معیشت، قرار داشتن در موقعیت استراتژیک و ارتباط بخشهای داخلی با خلیجفارس برمیگردد. و همین نکتهها کافی است تا فارس به عنوان یکی از قدیمیترین مراکز تمدنی جهان، مطرح و دارای تاریخی برجسته باشد. که بررسی تاریخ هر کدام از این دورهها اهمیت فراوانی دارد.

از میان رویدادهای مختلف سیاسی تاریخ معاصر ایران و فارس، دوره جنگ نخست جهانی بسیار حائز اهمیت است اما ن آن طوییتآن طور که باید به این رویداد مهم پرداخته نشده است. همان طور که میدانیم در آستانهی قرن بیستم، ایران به شدت تضعیف شده و سیاست کم تحرک و کم شناخت قاجاریه از اوضاع جهانی، موجبات تجاوزگری روس و انگلیس را بر کشور بیش از پیش افزایش داده و آشفتگی سیاسی در تمام کشور حاکم بود و چنان که اسناد نشان میدهند، این آشفتگی در برخی مناطق از جمله فارس برجستهتر بوده است. چرا که پس از قرارداد 1907 حضور پر سابقهی انگلستان در این منطقه به تصویب روس رسیده بود و سیاستهای استعماری این کشور پر رنگتر نشان داده میشد. به هر ترتیب آغاز جنگ جهانی و کشانده شدن شعلههای آن به سوی ایران، علیرغم اعلام بیطرفی، ایالت فارس را نیز محل برخورد سیاستهای دول متخاصم کرد.

در این میان مجاهدتها و مبارزات مردم فارس و شرکت طبقات مختلف اجتماع در دستهبندیهای سیاسی که نشان از آگاهی سیاسی آنها داشت، به همراه نقش آگاهیبخشی و مؤثر علما و نیز حکامی مردمدار همانند ناصر دیوان، غضنفرالسلطنه و شخصیتی ماندگار چون رئیس علیدلواری از یک سو و سران ایلات و عشایر مانند صولتالدوله و ... از سوی دیگر، بسیار بارز است. جهت دیگر این رویدادها، فعالیت شخصیتهای بیگانهای چون واسموس، سرپرسی سایکس و اوکانر است که مجموعهی این شرایط، موجبات پررنگ شدن موقعیت فارس بزرگ در تحولات دوره مورد بحث میگردد.

بنابر آنچه نوشته آمد، بنیاد فارسشناسی پس از راهنمایی و ارشادات صاحبنظران و اساتید تاریخ معاصر و فارسشناسان ارجمند، بر آن شد تا همایشی بینالمللی تحت عنوان «فارس در جنگ جهانی اول» برگزار نماید. در این راستا از زمستان سال 1388 و پس از برگزاری چندین جلسه، محورهای اصلی همایش مشخص و فراخوان آن به صورت پوستر به سراسر کشور ارسال شد و همچنین در پایگاه اطلاعرسانی بنیاد فارسشناسی قرار گرفت. دبیرخانه همایش در مهلت تعیین شده،190 چکیده مقاله با عناوین مختلف دریافت نمود که با کمک اساتید بزرگوار مورد بررسی قرار گرفت و به سه دسته تقسیم گردید. بخشی که از همان ابتدا پذیرفته شدند، دستهای که نیاز به تصحیح و تکمیل داشتند و چکیدههایی که به دلیل عدم همخوانی با موضوع همایش یا دلایل دیگر مردود اعلام شدند. در نهایت بیش از 150 عنوان چکیده مقاله پذیرفته شد که درکتاب پیش رو تقدیم علاقمندان میگردد. پس از اتمام مهلت ارسال اصل مقالات، خوشبختانه بیش از یکصد مقاله توسط دبیرخانه همایش از نویسندگان محترم دریافت گردید و اکنون پس از داوری اساتید محترم که هر مقاله حداقل توسط سه نفر مورد بررسی قرار گرفته است نزدیک به 40 عنوان مقاله برای سخنرانی انتخاب شده است. همچنین سایر مقالاتی که برای چاپ مناسب باشند به همراه مجموعه سخنرانیها پس از همایش، منتشر خواهد شد.

کمیتهی علمی همایش شامل بیست نفر از اساتید برجسته کشوری است که بنیاد فارسشناسی مدیون مشارکت و همراهی دلسوزانه آنهاست. در کنار دریافت مقالات، بنیاد فارسشناسی دستاندرکار انتشار حداقل ده عنوان کتاب در موضوع همایش است که امیدواریم همزمان با برگزاری همایش تعدادی از آنها عرضه شده و مابقی نیز سریعاً به زیور چاپ آراسته گردد. در پایان نیز قدردان و سپاسگزار همراهی، مساعدت و مشارکت همهی اساتید، مسئولان کشوری و استانی هستیم بهویژه:

1. اعضای محترم هیأت امنای بنیاد فارسشناسی و در رأس آن حضرت آیتاله ایمانی نماینده محترم مقام معظم رهبری در استان فارس و امام جمعه شیراز و آقای دکتر احمدزاده کرمانی استاندار محترم فارس.

2. استانداری فارس، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، اداره کل اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، دانشگاه شیراز و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس.

3. اعضای محترم کمیته علمی همایش که به ترتیب حروف الفبا عبارتند از:

دکتر محمدعلی اکبری هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

استاد حسن امداد پژوهشگر

دکتر زهرا حامدی هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد داراب

دکتر عطاءاله حسنی هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

دکتر عبدالرسول خیراندیش هیأت علمی دانشگاه شیراز

دکتر مرتضی دهقاننژاد هیأت علمی دانشگاه اصفهان

دکتر محمدعلی رنجبر هیأت علمی دانشگاه شیراز

دکتر سعید زاهد زاهدانی هیأت علمی دانشگاه شیراز

دکتر رضا شعبانی هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

دکتر جمشید صداقتکیش پژوهشگر

علی اکبر صفیپور مدیر بنیاد فارسشناسی

دکتر ابوالقاسم فروزانی هیأت علمی دانشگاه شیراز

دکتر سیمین فصیحی هیأت علمی دانشگاه الزهرا

دکتر هیبتاله مالکی هیأت علمی دانشگاه فیروزآباد

دکتر محمدمهدی مرادی خلج هیأت علمی دانشگاه شیراز

دکتر عبدالکریم مشایخی رئیس بنیاد ایرانشناسی شعبه بوشهر

دکتر الهام ملکزاده هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران

منصور نصیری طیبی پژوهشگر

دکتر محمد نورایی هیأت علمی دانشگاه اصفهان

دکتر غلامرضا وطندوست استاد مطالعات بینالملل دانشگاه آمریکایی کویت

علی اکبر صفیپور دبیر علمی همایش

چکیده مقالات همایش بین­المللی فارس در جنگ جهانی اول

مطالب مشابه :

لیست اسامی هنرمندانی که تاکنون در پایگاه اطلاع رسانی هنر بختیاری به ثبت رسیده است.

هنرمندان ، بازیگران ، ورزشکاران حامی دکتر احمدی نژاد

حجت‌الاسلام سالک" رئیس ستاد انتخاباتی دکتر ولایتی در اصفهان شد

لیست نهایی و رسمی ۱۴کمیسیون مجلس نهم

مجلات مدیریتی فارسی