هوا و فضا
برای
اولین بار در سال ١٣٦٦ وارد ایران شد و اولین دوره کارشناسی این رشته را
دانشگاه پلیتکنیک(امیرکبیر) راه اندازی کرد.هم اکنون این رشته در ٥
دانشگاه صنعتی شریف ، امیرکبیر ، امام حسین (ع) ، شهید ستاری و آزاد شعبه
علوم و تحقیقات تدریس میشود .
همچون اکثر دیگر رشتههای مهندسی طول
متوسط دوره تحصیلی برای دوره کارشناسی ٤ سال است . و همچون بسیاری از رشته
های مهندسی دروس این مجموعه شامل دروس عمومی ، پایه ، اصلی ، تخصصی ،
کارگاهی و کارآموزی است و زمینههایی چون آیرودینامیک ، سازه هوایی ،
مکانیک پرواز و جلوبرندهها دروس تخصصی این رشته را شامل میشوند .
باید
توجه داشت که صنایع هوافضا در دنیا یکی از پیشروترین زمینههای تحقیقاتی
است و همواره موجبات ترقی و جهش در سایر رشتههای علوم و مهندسی را فراهم
ساخته و در این راستا بودجههای عظیم نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص
داده است ، موضوعاتی از قبیل طراحی و ساخت هلیکوپتر ، هواپیمای بدون سرنشین
، بدون موتور ، عمود پرواز و یا جنگنده از یک طرف و ساخت پایگاههای فضایی ،
مسافرت به کرات دیگر و از طرف دیگر جامعیت و حساسیت این رشته را بیش از
پیش روشن میسازد .
به طور کلی میتوان گفت هدف از تحصیل در این رشته
آشنایی با شرایط اجسام پرنده و یا اجسام دارای شرایط جسم پرنده و بررسی و
تحلیل این شرایط است .
دکتر کامران رییسی استاد رشته مهندسی هوافضای
دانشگاه صنعتی امیرکبیر در معرفی این رشته میگوید: مهندسی هوافضا
مجموعهای از علوم و تواناییهای علمی و عملی در زمینه تحلیل ، طراحی و
ساخت وسایل پرنده نظیر هواپیماها ، چرخبالها ، گلایدرها ، موشکها و
ماهوارهها است.
یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد این رشته نیز مهندسی
هوا فضا را علمی استراتژیک میداند که در آن از همه علوم از جمله متالوژی ،
کامپیوتر و الکترونیک استفاده میشود و هدف آن تربیت کارشناسانی است که
کادر مورد نیاز محاسبات ، طراحی ، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی ،
چرخبالسازی و موشکی را تامین سازند. به همین دلیل دانشجویان این رشته
موظف هستند که در طی تحصیل ٣ واحد پروژه بگیرند و در تابستان نیز در دفاتر
مهندسی صنایع مربوط کارآموزی بکنند .
دروس تخصصی رشته مهندسی هوافضا
بر چهار پایه کلی استوارند این چهار رکن اصلی عبارتند از : آیرودینامیک ،
جلوبرنده ها ، مکانیک پرواز و سازههای هوافضایی .
به عنوان توضیح میتوان به این نکات اشاره کرد که :
آیرودینامیک
به مطالعه و بررسی جریان هوا ، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر
روی جسم پرنده میپردازد و مهندس هوا فضا با فراگیری این علم به تحلیل
جریانهای پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نیروهای
آئرودینامیکی امکان بررسی پایداری و طراحی سازه را فراهم میکند .
جلوبرندهها
به مطالعه و بررسی سیستمهای جلوبرنده اعم از موتورهای پیستونی ، توربینی ،
راکتها و نحوه تولید نیروی رانش در آنها میپردازد .
مکانیک پرواز به
مطالعه و بررسی رفتار و حرکات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات
آئرودینامیکی ، هندسی و وزنی میپردازد و در واقع علم مکانیک پرواز از
عملکرد ( performance ) تشکیل میشود و عملکرد به بررسی برد ، مسافت نشست و
برخاست ، مداومت پروازی در سرعتهای مختلف و پایداری و کنترل وسایل پرنده
میپردازد .
سازههای هوافضایی به مطالعه و بررسی سازههای هواپیما و
دیگر وسایل پرنده میپردازد و هدف آن طراحی سازههایی است که علاوه بر
استحکام کافی در برابر بارهای آئرودینامیکی و سایر بارهای استاتیکی وارد بر
وسایل پرنده ، حداقل وزن ممکن را نیز داشته باشند .
قابل ذکر است که
این رشته در مقطع کارشناسی ارشد ( در ایران ) دارای همین گرایشها میباشد و
هم اکنون قابلیت ادامه تحصیل در رشته هوا فضا در داخل کشور تا مقطع دکترا
میسر میباشد .
رشته هوافضا قرابت زیادی با تمامی گرایشهای مهندسی
مکانیک دارد به این جهت دارای تعدادی واحد مشترک با گرایشهای مهندسی مکانیک
مثل جامدات و سیالات میباشد .
و اما در مورد دورنمای شغلی و آینده کاری فارق التحصیلان رشته مهندسی هوا فضا :
در این زمینه دکتر رییسی اشاره میکند که:
همانطور
که پیش از این گفتیم هدف اصلی صنعت هوافضا طراحی و ساخت وسایل پرنده است ،
در نتیجه فارغالتحصیلان مهندسی هوافضا میتوانند در صنایع و موسسات
تحقیقاتی هواپیمایی ، موشکی و ماهواره فعالیت بکنند و همچنین در کلیه
موسسات و سازمانهایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده میکنند ، به عنوان
کارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری خدمت کنند. اما علاوه بر
اشتغال در مراکز فوق یک مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئرودینامیک ، طراحی
سازه و روشهای طراحی توربو ماشینها توانایی کار در شاخههای متعددی از
مهندسی و پروژههای خارج از حیطه صنایع هوافضایی را نیز دارد.
کاربرد
زمینههای مطالعاتی یک مهندس هوافضا تنها به طراحی هواپیما و وسایل پرنده
محدود نمیشود. برای مثال آئرودینامیک خودروها از برخی جهات شباهت زیادی به
آئرودینامیک هواپیما دارد و امروزه در اغلب صنایع خودروسازی با استفاده از
تونل باد و علم آئرودینامیک ، خودروهای کم مصرفتری میسازند. فرایند
سیستمهای کنترل صنعتی نیز با فرایندهای طراحی کنترل در وسایل پرنده بر یک
مبنا است و همچنین سازه اتومبیل و کشتی مشترکات زیادی با سازه یک هواپیما
دارد و بالاخره توربینهای گاز یک نیروگاه یا ایستگاه پمپ گاز همانند یک
موتور جت تحلیل و طراحی میگردند. در نتیجه یک مهندس هوافضا علاوه بر
شرکتهای هوایی در نیروگاهها ، صنایع نفت و گاز و صنایع خودروسازی فرصتهای
شغلی خوبی دارد.
و اما در مورد مشکلات و دشواریهای شغلی
فارغالتحصیلان این رشته نیز میتوان به این نکات اشاره کرد که : مهمترین
مشکل این رشته جدید بودن آن است و این که هنوز برای آن برنامهریزیهای
لازم به صورت کلان تدوین نشده است و در نتیجه پراکندهکاری در این رشته
زیاد است و در کل جذب نیروی انسانی از کانال صحیحی انجام نمیگیرد وگرنه
عمدتا فارغالتحصیلان این رشته از نظر بازارکار مشکلی ندارند.
رشته
مهندسی هوافضا نیازمند سرمایهگذاری کلان است و بیش از سایر صنایع از وضعیت
اقتصادی کشور تاثیر میپذیرد یعنی اگر رشد اقتصادی خوبی داشته باشیم
سرمایهگذاری در این بخش بیشتر میباشد و البته عکس این قضیه نیز صادق است.
فارغالتحصیلان کادر مورد نیاز محاسبات ، طراحی، تحقیقات و ساخت صنایع
مختلف هواپیمایی، هلیکوپترسازی، موشکی و صنایع دیگر را تامین میکنند.
● و اما هوافضا در بخش خصوصی چه جایگاهی دارد ؟
در
سال ٧٠ وزارت صنایع لایحهای به مجلس داد که بر اساس آن بخش خصوصی
میتوانست در کشور فعالیتهایی در زمینه هوافضا انجام بدهد . از سال ٧٢
نیز به صورت رسمی مجموعهای در وزارت صنایع متولی این کار شد و به صورت
هدایتکننده شرکتها و مجموعههای بخش خصوصی فعالیت خود را آغاز کرد که
حاصل این کار ، تولیداتی مثل ساخت هواپیمای گلایدر در بخش خصوصی بود که
طراحی آن توسط فارغالتحصیلان همین رشته انجام شد و در حال حاضر نیز ١٠
فروند از این هواپیما تولید شده و با اخذ مجوزهای بینالمللی در باشگاههای
سازمان هواپیمایی کشوری شروع به فعالیت کرده است. همچنین میتوان به پروژه
طراحی و ساخت هواپیمای سبک موتوردار اشاره کرد که با موفقیت انجام شده و
پروازهای آزمایشی را نیز انجام داده است و بالاخره پروژه هواپیمای سمپاش
از پروژههایی است که به تازگی در بخش خصوصی صنایع کشور مطرح شده است .
در
حال حاضر در کشور ما به ساخت هواپیما به دلیل عدم سرمایهگذاری توجه زیادی
نمیشود اما فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در فرودگاهها در قسمت
تعمیر و نگهداری هوایی و همچنین در صنایع دفاع روی طراحی موشک و
جنگافزارها فعالیت بکنند. علاوه بر اینها میتوانند روی آئرودینامیک
خودروها، سازههای خودروسازی و تولید توربینهای بخار برای تولید برق کار
بکنند. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در شرکتهای خصوصی، هواپیماهای
کوچک دو نفره و یا چهارنفرهای را که در دست ساخت است با استانداردهای
بینالمللی تطابق داده و برای هواپیما گواهی پرواز یا تولید بگیرند.
منبع : ایسنا
مطالب مشابه :
مشکلات و چالشهای آموزش دانشگاه از دید دانشجویان
فارغ التحصیلان هوافضا در دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک و مجال جامعه ی
تجارب جهانی و ملی دورههای علمی ـ کاربردی در زمینه اشتغالزایی
به مدارس پلی تکنیک به بعد، فارغ التحصیلان مدارس پلی تکنیک در بها دادن جامعه
رشته های تحصیلی دانشگاه های ایران و مشکل اشتغال دانشجویان ایرانی-از:دکتر محمدخالقی مقدم- جامعه شناس
جامعه شناسی دانشگاه پلی تکنیک تهران اعطا دائماً از فارغ التحصیلان رشته های
خاطرات دکتر محمد علی مجتهدی ، به کوشش : حبیب لاجوردی ، انتشارات : کتاب نادر
کتاب و جامعه. فارغ التحصیلان این دو موسسه حجم ملی ایران و پهلوی و پلی تکنیک تهران
دوره آموزشی مقدماتی پزشکی کوهستان برگزار گردید
به وبلاگ موسسه علمی پزشکی کوهستان ایرانیان خوش آمدید. شما با مراجعه به این سایت می توانید از
هوا و فضا
(پلی تکنیک تهران) جامعه اسلامی فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در شرکتهای
نابغه ها
دانشگاه پلی تکنیک اختراع به جامعه بشریت عرضه و فارغ التحصیلان
دانشگاه های بلاروس
بیش از 20000 فارغ التحصیلان این دانشگاه کانادا، جامعه پزشکی پلی تکنیک
برچسب :
جامعه فارغ التحصیلان پلی تکنیک