آموزش کامل مشبک کاری درس دوم

آموزش کامل مشبک کاری بویژه مشبک چوب.

هنر زیبای مشبک کاری علی الخصوص مشبک چوب وکلأ خلق هر اثر هنری، آنقدر دلفریب است که با ساخت و اجرای اولین کار خود ساعتها وبارها به تماشای آن دل میبندید، حتا اگر کاری ساده ومبتدی باشد. واین خاصیت عشق و هنر است.

پس حالا که مشبک کاری وابزار انجام آنرا در دروس گذشته من فرا گرفتید، در این درس شما عزیزان را با اولین نمونه های اجرای مشبک وروش مراحل کار آشنا میکنم.والبته این سبک کار وتدریس من است. وبا تمام ابزارو لوازم کار منبت معرق ورنگ چوب ومشبک جزء به جزء آشنائید.

برای هنر مشبک واجرای این رشته از صنایع دستی چوب ویا تلفیق مواد مختلف پیشنهاد من برای شروع کار انتخاب طرح یکپارچه و کوچک است،)چنانکه قبلآ گفتم مشبک یا پیوسته است ویا ناپیوسته وچند تکه( وحال کارهای کوچک ودر ضمن کاربردی وتزئینی را انتخاب کنید. این کار میتواند یک جا کلیدی قشنگ باشد، یاآویز زیبایی برای سوئیچ ماشین ، یا آویز هنری ومشبکی برای آینه داخل اتومبیل شما، ویا این اولین کارتان را میشود یک قلب باشد ، یا یک گیتار کوچک وتزئینی که گوشه یی از دیوار اتاق شمارا تزئین کند.

در مشبک کاری فراموش نکنید هر انتخابی که میکنید باید زیبا و خوش طرح باشد وبگونه یی باشد که چشم را به خود جلب کند، وخلاصه زحمت شما هدر نرود!! وبرای شروع وانتخاب طرح راههای مختلفی وجود دارند، مثلآ شاید خودشما یک طراح باشید، که بتوانید طرحی دلچسب روی کاغذ بکشید وبعد با یک کاربن آنرا روی چوب انتخابی خود کپی کنید. ویا اینکه همان اول کار با یک مداد روی همان چوب طرح خودرا بکشید )کاری که اکثرآ من انجام میدهم(

در مورد خط ونوشتن هم همینگونه عمل کنید. اما اگر طراحی یا خطاطی یا شعری را روی کاغذ ایجاد کنید،این طرح مانند یک کلیشه ماندگار است وبارها خود ودیگران میتوانید از آن بهره ببرید. واین یک مزیت ویک حسن است. ومن انشاءالله در آینده مجموعه زیادی از طرحهای خود که شامل آیات قرآنی معروف ،اشعار، وحاشیه قابها ولچکی های متنوع وطرحهای گل و بوته وپرندگان وطرحهای اسلیمی ، هندسی ، وطرحهای یکپارچه یی برای لوسترهای آویز یا رومیزی و.. خط نقاشیهایی که هنوز غیر از خودم کسی آنهارا مشاهده نکرده، به وقتش خدمت هنر مندان محترمم که من شاگرد ایشان هستم ارائه خواهم داد. ومنظورم از نکات مذکور نام بردن ومعرفی انواع گونه مشبک کاری بود که اجرا میشود ، نه معرفی خود حقیرم. واین تنها تعدادی از سبکها وکارهائیست که باید بمرور زمان وتمرین زیاد آنهارا اجرا کنید.

پس برای اجرای مشبک دانستید که طرح را باید از خود یا از مکانهای مربوطه تهیه نمود، ودر مرحله بعد این طرح روی قطعه کار که چوب یا تخته های سه لایه یا چندلا وحتا فیبر کپی کرد. در مطالب معرق روشهای انتقال طرح را توضیح دادم. ونکته دیگر اینکه برشکاری تخته سه لا بسیار ساده تراز چوبهای خام است، واگر چوب شما از چوبهای پهن برگان وجنگلی مانند راش وگردو وعناب و....باشد که یقینأ برشکاری سخت تر است، پس از تخته های چندلایی یا فیبر های ام،دی،اف برای کسب تجربه ومهارت استفاده کنید.

در هنرمشبک، مرحله بعد خطوط طرح شما باید با کمان واره مویی)پاملخی( برش بخورد، وقبلأ توضیح دادم ،خطوط وسط وبسته را اول با مته دستی خود معمولأ نمره دو2 سوراخ کنید وآنگاه یکسر تیغ را از پیچ خروسک کمان اره بازکنید وسر تیغ را از سوراخ عبور دهید وحالا دوباره تیغ را در جای خودگذاشته وبه دست چپ دوطرف کمان را به هم نزدیک کنید وپیچ را بامشتی یعنی همان آچار چوبی که گفتم محکم کنید ،وحالا روی میز وپیشکار خود خط داخلی طرح را ببرید وحال بازهم سر تیغ را باز کنید واز قطعه کار بیرون بیاورید. پس چنانکه پیشنهاد کردم طرح جاکلیدی ویا گیتار خودرا برش دهید،

البته من نظرم این است که چنانچه قطعه کار شما کوچک است قبل از برش دور آن خطهای داخلی وسوراخهای داخل را برش دهید وبعد آنرا دوربری کنید. در این مرحله باید کار خودرا بادقت وکامل سنباده بزنید وبر حسب نیاز یا سلیقه لبه های قطعه را پخ دهید وسنباده بزنید ،تا اینکه برای مرحله آخر یعنی رنگ کاری آماده شود.

خارج از درس مشبک کاری میخواهم یک سوال از شما بپرسم،
آیا وقتیکه کارتان با رنگ هم شفاف وکامل شد چه فکری میکنید؟ منظورم این است که این هنر شما در مقایسه با آن تیکه چوب مرده !وشاید دورانداختنی چه معنایی دارد؟ آیا گمان نمیکنید که شما با دست خود از دل آن چوب مرده یک زندگی ویک زیبائی خلق کرده اید، کمی فکر کنید، درست مانند آنهمه واژه ئی که روزانه مردم صدها بار بی توجه تکرار میکنند، اما یک شاعر همان واژه های مرده را با عشق والبته هنر و استعداد خویش به شعر وبیتی سرشار از زندگی وطراوت تبدیل میکند!!!

واین خلق اثر ،همان هنر وذوق هنرمندان است .

باز میگردم به درس مشبک کاری: پس در ضمن انجام یک کار دانستید که مشبک کاری یعنی بیرون آوردن وبریدن یک طرح ازپیش معین شده از داخل یک قطعه چوب یا فلز ویا هر جنس دیگرویا برعکس آن یعنی اضافه های بیرون از خطوط طرح را بیرون ریختن، اما نه همیشه بیاد داشته باشید که از همین اضافات هم برای کارهای دیگر میتوانید استفاده کنید. پس صرفه جویی را فراموش نکنید، بعنوان مثال من اکثر حروف ریز را مانند الف یا ب و نقطه های یک نوشته را از داخل همین خرده چوبها برش میدهم!

تابلوی مشبک وقاب ومراحل ساخت آن: برای ساخت یک تابلو خط یا یک تابلوی خط نقاشی یعنی اینکه نوشته هایی که جنس آن جوهر نیست بلکه جنس خط ونقاشی از چوب است واین خطوط را شما پس از کپی کردن روی چوب، با کمان اره خود برش میدهید وبعد این حروف چوبی را طبق الگوی اولیه کنار هم میچینید!

زمینه کار مشبک کاری چگونه باشد؟ واین جواب سوال شماست . زمینه کارهای مشبک برای یک تابلو : زمینه مشبک بسته به خلاقیت هنرمند مشبک کار است. اما من هم پیش فرضهای خودم را عرض میکنم.

1 –زمینه ی چوبی وهمان رنگ اصل چوب ویکدست که در این سبک به نقش روی چوب زمینه ورگه های افقی یا عمودی آن توجه کنید ، چون روی این زمینه بجز رنگ ونقاشی ومشبکهای برشکاری شده شما چیز دیگری چسبانده نمیشود. 2 – زمینه موزائیکی یا آجری : که بازهم سلیقه وخلاقیت شما اصل کار است. در این نوع کار چوبها را موزائیک وار که اندازه این قطعات را نیز به تناسب طرح یا شعر خود میتوانید معین کنید، در نظر بگیرید زمینی شطرنجی از جنس چوب ،که مربعهای آن هرکدام یک نقش است، یک درمیان افقی وعمودی ، یا یکی شیار زده ودیگری نقطه دار و....که این زمینه شبیه یک کار معرق است، وبازهم فقط در پایان رنگ ونقاشی وپلی استر میشود.

نکته مهم: توجه کنید که کار سمباده کاری واحیانأ بتونه وخش گیری این زمینه های چوبی که مربوط به رنگ کاری میباشد قبل از چسباندن خطوط مشبک که بوسیله چسب چوب انجام میگیرد باید اجرا شود، زیرا زمینه آزاد وصاف است، اما بهیچوجه نباید رنگ ورزین بخورد ،بلکه هرنوع رنگ وروغن یا کیلر وسیلر را پس از چسباندن مشبکها در جای خود باید پاشید ،چون در صورت رنگ خوردن برشهای مشبک وچسب به درستی نمی چسبد ،ودرضمن دوباره کاری هم خواهدشد، زیرا که تمام کار در پایان باید رنگ کاری شود (رنگ ونقاشی چوب را در مطالبی مشروح توضیح ودرس دادم) .

3 – زمینه روکش شده : در این نوع زمینه جهت هنرمشبک کاری از فیبر هم برای زیر مشبکها یا زمینه تابلو میتوانید استفاده کنید. چونکه این تخته چندلا یا فیبر بهرحال با پارچه یی مخملی یا جیر وحتا به سلیقه وخلاقیت خودتان روکش چسبانده میشود . اما من معمولأ از جیر مشکی یا سرمه یی ویا به تناسب نوشته و یا شعر ویا آیات قرآن و ادعیه رنگ مناسبی انتخاب میکردم. وبرای چسباندن این روکش میتوانید از چسب موکت وکفاشی استفاده کنید،

بدین ترتیب که اول روکش خودرا اندازه کنید واز هر طرف چند سانتیمتر بزرگتر پارچه را برش دهید ، وباز هم قبل از چسب آنرا روی فیبر اندازه کنید، وحالا آنرا بردارید و چسب را بصورت دو خط از یک طرف تا سمت دیگر بریزید ،و سپس با یک کاردک یا لیسه این چسب را روس سطح تمام چوب یک اندازه بپردازید. برای گذاشتن روکش وچسباندن آن اگر شخص دیگری به شما کمک کند بسیار عالیست. بخصوص اگر کار وقاب شما بزرگ باشد.

پس از چسب زدن کافی یک نفر دو گوش پارچه را درست روی دو گوشه تابلو با دقت وموازی با کار قرار دهد البته با احتساب دو یا سه سانت بزرگتر بودن پارچه! ودر این حالت شما هم که دو گوشه دیگر پارچه را محکم در دست دارید ودستهای خودرا نیم متر بالاتر از کار گرفته اید، آن شخص آن دو گوشه را محکم میچسباند وبعد کف دودست را وسط کار روی پارچه گذاشته وبه دو سمت تابلومیکشد وهمینگونه میچسباند وپیش می آید در حالیبکه شما دست وپارچه را بالاتراز فیبر گرفته اید ،تا همکارتان به شما یعنی انتهای روکش برسد ودو گوش دیگر هم بچسبد. این روش من است وبهترین روش برای این است که روکش اولأ که کشیده میشود و کیس ندارد وزیر آن مانند حباب وبرآمده نمیشود ونباید چندین دفعه پارچه را با زور از روی کار بکنید ودوباره بچسبانید! وبعداز کار میتوانید اضافات پارچه را با قیچی یا تیغ موکت ببرید.

واکنون که قطعات مشبک خودرا کامل سمباده وصیقل داده اید ولبه هارا به زیبائی پخ داده ویک روغن الیف هم زده اید میتوانید بصورت بارانی با پیستوله روی آنهارا پلی استر بریزید یا با یک چفت (پنس) آنهارا دانه دانه در رنگ فرو ببرید ودر جایی مانند زلوبیاپزها اجازه دهید رنگ اضافه آن بریزد وکامل خشک شود ؛رجوع به رنگ کاری معرق وچوب؛ ویک یا دو دست دیگر هم این رنگ زدن را تکرار کنید البته هردفعه تحمل کنید تا رنگ ورزین قبلی کاملأ خشک شود، که اگر ازتینر فوری ده هزار به بالا ،کبالت و خشک کن یا همان پراکسید استفاده کرده باشید هردفعه بیست دقیقه یا کمی بیشتر رنگ خشک میشود.

حالا دقیقأ طبق الگو باید مشبکهای آماده یا حروف را چسب چوب زده ،بطوریکه چسب زیادنباشد که از زیر حروف بیرون بزند و دامن پاک زمینه تمیز وزیبای شمارا آلوده و لکه دار کند!! ومن یقین دارم که کار مربوط به روکش ورنگ وچسباندن را در محلی بدور از غبار وگرد وخاک انجام داده اید. وهر قطعه دقیق در جای خود قرار گیرد. البته برای دقیق بودن این قسمت چنانکه طرح شما از نوع مشمایی ویا کاغذ شمعی باشد میتوانید طرح اولیه را روی زمینه تابلو قرار دهید وچوبهای زیر آنرا که گذاشته اید تنظیم کنید. ومیتوانید کاغذ معمولی طرح را با یک پنبه چرب وروغن پارافین یا روغن مایع آغشته کنید تا آنسوی آنراهم ببینید. واکنون دیگر اصل کار را انجام داده اید ، ومیماند گوشه ها ویا حاشیه هایی برای دور وحواشی تابلو قاب که در صورت تناسب ویا میل شما باید این طرحهارا نیز که در بازار مکاره اینترنت وکپیه خانه وبلاگهای هنر دوستان به وفور بیابید و طرح را چاپ واجرا نمائید. یک تذکر : در مورد کمان اره بلند که طول دسته های کمان آن بزرگتراست وآزادانه دور قطعات بزرگ چوب میچرخد. راستش سابق من خودم در جوشکاری طول کمان را اضافه میکردم. ببخشید که من کمی خسته شدم. پس دنباله مطلب مشبک کاری را در پستهای بعد مطالعه فرمائید. انشاءالله. ابوالقاسمی.

تدریس و آموزشمشبک کاری و اولین تجربه ها: مشبک کاری ویا آموزش هر رشته ئی از صنایع دستی ونیز فنون دیگرفقط از تآلیفات ونوشته های تخصصی وروش کار شخص من (مسعودابوالقاسمی) میباشد وحتا برای تایپ هم پیشنویسی تهیه نمیکنم . پس هرگونه برداشت واستفاده از این مطالب تنها با لینک وذکر نام کامل نویسنده وآدرس مطلب و وبسایت ها که آدرس آنها در زیر آمده مجاز است. وگرنه تعرض وسرقت آثار معنوی وهنری اینجانب محسوب میشود. ابوالقاسمی،مسعود//

// وبسایت سیماست وشعرآذین // صداست2//وصداست1..و بهبوست..

simasatmasoud.persianblog.ir.

sedasat1 //and sedasat2///blogfa.

masoudeabolghasemi.blogfa.com.//and

melisat.blogfa.com..behbosat ///masoudwarna.gmail.com

آموزش کامل مشبک کاری درس دوم

مطالب مشابه :

تعریف و معنای لغوی مشبک در فرهنگ لغات

آشنایی با هنر "مشبک فلز"

طرح های مشبک سری1(این قسمت کامل شد)

وسایل و ابزار مشبک کاری

آموزش معرق،قسمت اول

قاب آیینه مشبک

آموزش کامل مشبک کاری درس دوم