اهمیت و جایگاه مراتع

اهميت مراتع

اهميت مراتع دلایل بسیاری دارد که مهمترين آنها به شرح ذیل است:

حفظ خاك و جلوگيري از فرسايش آن:

وجود پوشش گياهي در مراتع از برخورد مستقيم قطرات باران با خاك جلوگيري نموده و مانع از ريزتر شدن ذرات خاك مي شود. همچنين وجود پوشش گياهي مانع مسدود شدن راه هاي نفوذ آب به خاك و جاري شدن سيلاب ها و نهايتاً مانع تخريب مراتع خواهد شد.

تنظيم گردش آب در طبيعت ( آب هاي زير زميني و آب هاي سطحي ):

تأثير مراتع در تأمين آبهاي زيرزميني بسيار مهم است. وجود علف ها و گياهان در مراتع باعث كاهش سرعت رواناب حاصل از بارندگي در سطح زمين می شود. اين حالت دو فایده ی عمده دارد:

اول: از شستشوي خاك جلوگيري مي شود.

دوم: آب فرصت كافي براي نفوذ در خاك را پيدا كرده و در نتيجه باعث پرآب شدن قناتها و چشمه ها مي شود.

ايجاد فضاي سبز و تلطيف هوا.

تامين علوفه ی مورد نياز احشام عشايري و روستايي:

مرتع يكي از منابع تغذيه ی دام هاست. در علوفه ی مراتع خوب تمام مواد خوراكي از قبيل ويتامينها و مواد معدني مورد نياز يك دام وجود دارد. علوفه ی مورد نياز دام از مراتع طبيعي و مصنوعي، زراعت گياهان علوفه اي و باقيمانده ی ساير زراعت ها تأمين مي شود.
بررسی ها در كشور ما نشان می دهند که در شغل دامداري یک خانوار در مدت 7 ماه به حداقل 500 هکتار مرتع نیاز دارد در این صورت 180 هزار خانوار می توانند از مراتع ایران استفاده کنند اما در حال حاضر 916 هزار خانوار بهره بردار از مراتع کشور استفاده می کنند.

زیان ناشی از تخریب اکوسیستمهای مرتعی از نظر اقتصادی به مراتب بیشتر از تولید علوفه، گوشت و سایر فرآورده های لبنی است و ادامه ی بهره برداری های غیراصولی و بی رویه به نابودی منابع آب و خاک و ذخایر غنی کربن این سرزمین می انجامد. ولي با اعمال مديريت صحيح و اصلاح مراتع مي توان ظرفيت مراتع را براي چراي دام تا چند برابر افزايش داد. ارقام فوق نشان دهنده ی اهميت ويژه ی مراتع طبيعي است.

توليد محصولاتي نظير گياهان دارويي ، صمغ ها و رزين ها:

بسياري از گياهان مرتعي وجود دارند كه استفاده هاي دارويي، صنعتي و يا خوراكي دارند از طرف ديگر سالانه حدود 13 هزار تن عسل در اثر تغذيه ی زنبور هاي عسل از مراتع كشورمان توليد مي شود.

اكوتوريسم.

حفظ ذخاير ژنتيكي گياهي و جانوري.

تامين غذا و مامن وحوش و پرندگان.

با اين حال براساس آخرين بررسيهاي انجام شده علوفه ی توليدي تنها يك چهارم ارزش عرصه هاي مرتعي است و سه چهارم آن ارزشهاي اكولوژيكي و زيست محيطي شامل تأمين بخشي از پروتئين مورد نياز كشور( بالغ بر 31 درصد گوشت قرمز توليدي سالانه ی كشور )است.

اهمیت مرتع

ارزش اقتصادی مراتع

منابع طبیعی هر کشور سرمایه ای ملی به حساب می آید که به نسل حاضر و آینده تعلق دارد. رشد و توسعه ی اقتصادی کشور و خصوصا بخش کشاورزی به منابع طبیعی تجدیدشونده مانند جنگلها، مراتع، آب و زمین متکی است. منابع طبیعی تجدیدشونده هم به عنوان نهاده در تولید و هم به عنوان ستاده مطرح است. آب، زمین، چوب جنگل، علوفه ی مراتع، آبزیان و شیلات، گیاهان دارویی، صنعتی و تولید اکسیژن، ستاده محسوب می شود.

بنابر نظر هاینس در ایران قسمت اعظم علوفه ی دامی (88 درصد) بخصوص علوفه ی مورد نیاز گوسفند و بز از مراتع تأمین می گردد.
مراتع علاوه بر ارزشی که در تولید و تأمین علوفه دارند، از سایر جهات نیز دارای اهمیت اند. یک ارزیابی نشان می دهد که ارزش یک هکتار مرتع در سال معادل 232 دلار است که 25 درصد این میزان مربوط به تولید علوفه و 75 درصد آن مربوط به ارزشهای زیست محیطی است .
به عبارت دیگر ارزش اقتصادی مراتع چهار برابر تولید (7/10 میلیون تن) علوفه ای است که سالانه از مراتع بدست می آید.

اهمیت و جایگاه مراتع

مطالب مشابه :

بيو گرافي

سوال وجواب اجتماعی(5)

اهمیت همت و تلاش از دیدگاه قرآن

ازخیج بیشتربدانید

اهمیت و جایگاه مراتع