نکاتی در مورد صلاحیت دادگاه ها در آیین دادرسی کیفری

الف)صلاحیت دادگاه های عمومی جزایی:

مطابق قوانین آیین دادرسی کیفری، رسیدگی به کلیه جرائم در صلاحیت دادگاه عمومی جزایی است مگر اینکه قانون صلاحیت رسیدگی بعضی از جرائم را در دادگاه های اختصاصی تصریح کند

نکته:

دادگاه اطفال شعبه ای از دادگاه عمومی جزایی است که طبق ماده 219قانون آیین دادرسی کیفری 1378به منظور رسیدگی به کلیه جرائم اطفال تشکیل میشود.

ب)صلاحیت دادگاه انقلاب :

1-کلیه جرائم علیه امنیت داخلی وخارجی ومحاربه یا افساد فی الارض

2-توهین به مقام بنیانگذارجمهوری اسلامی ایران ومقام معظم رهبری

3-توطئه علیه جمهوری اسلامی ایران یا اقدام مسلحانه وترور وتخریب موسسات به منظور مقابله با نظام

4-جاسوسی به نفع اجانب

5-کلیه جرائم مربوط به قاچاق ومواد مخدرومواد روانگردان مانند شیشه وکراک

( جرائم قاچاق کالا وارز چنانچه حوزه قضایی محل جرم ،دادگاه انقلاب ندارد در دادگاه عمومی رسیدگی می شود)

6-دعاوی مربوط به اصل 49قانون اساسی(مانند دعاوی حقوقی (نه کیفری) ثروت های ناشی از ربا وسرقت و...به جنبه کیفری این جرایم در دادگاه عمومی رسیدگی می شود)

7-رسیدگی به جرم اخلالگران در نظام اقتصادی کشور چنانچه به قصد ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران باشد(مطابق قانون مجازات اخلالگران درنظام اقتصادی کشور)

8-قاچاق اسلحه ومهمات(طبق قانون قاچاق اسلحه ومهمات مصوب1390منظور از قاچاق ،وارد کردن ویا خارج کردن آنها به طور غیر مجاز به کشور است.اما حمل ونگهداری ومخفی کردن وخرید وفروش اسلحه ومهمات مطابق رای وحدت رویه 727-21/9/91هیات عمومی دیوان عالی کشور در صلاحیت دادگاه عمومی قرار دارد)

9-رسیدگی به جرائم مشروحه در قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی وبصری فعالیتهای غیر مجاز می نمایند.مصوب 1386(مانند تولید آثار مستهجن و...)

نکته 1:مطابق آراء وحدت رویه ونظریه ادراه حقوقی وقوانین دادرسی کیفری ،رسیدگی به جرائم ارتکابی اطفال(اشخاص کمتر از18سال) درموضوع مواد مخدر ،چنانچه جرم ارتکابی مستوجب مجازات اعدام وحبس ابد باشد در صلاحیت دادگاه کیفری استان وچنانچه جرم ارتکابی مستوجب مجازات فوق الذکر نباشد در دادگاه اطفال(که شعبه ای از دادگاه عمومی است)رسیدگی می شود.نتیجه آنکه در ارتکاب جرائم موضوع مواد مخدر ازسوی اطفال در دادگاه انتقلاب رسیدگی نمی شود

نکته 2-رسیدگی به جرایم قاچاق وحمل وتوزیع مشروبات الکلی درصلاحیت دادگاه عمومی جزایی قرار دارد

ج)صلاحیت دادگاه کیفری استان :

1-رسیدگی به جرم مشمولین حد زنا ولواط

2-رسیدگی به جرائمی که مجازات قانونی آنها قصاص عضو وقصاص نفس یا اعدام یا رجم یا صلب ویا حبس ابدباشد

3-رسیدگی به جرائم مطبوعاتی وسیاسی

4-رسیدگی به جرم اسیدپاشی

5-رسیدگی به کلیه اتهامات اعضاءمجمع تشخیص مصلحت نظام،شورای نگهبان،نمایندگان مجلس شورای اسلامی،وزراءومعاونین آنها،معاونان ومشاوران روسای سه قوه،سفرا،دادستان ورئیس دیوان محاسبات،دارندگان پایه قضایی،استانداران وفرمانداران وجرائم عمومی افسران نظامی وانتظامی از درجه سرتیپ وبالاترومدیران کل اطلاعات استان ها

نکته 1:به جرایم ارتکابی موضوع بند 5در صلاحیت دادگاه کیفری استان تهران رسیدگی می شود

نکته 2:چنانچه شخص مرتکب جرایم موضوع بند5روحانی باشد در دادگاه ویژه روحانیت استان تهران رسیدگی می شود

د)صلاحیت دادگاه های نظامی 1و2

رسیدگی به کلیه جرائم افراد نظامی وانتظامی که در حیطه وظایف شغلی خود(جرائم خاص نظامی)مرتکب شدند در صلاحیت دادگاه های نظامی قرار دارد.مثلا هر گاه جرائم سرقت اموال و وجوه متعلق به نیروهای نظامی ، سرقت یک نظامی توسط نظامی دیگر در محیط نظامی ، اختلاس اموال و وجوه متعلق به نیروهای نظامی ، اخذ رشوه در ارتباط با وظیفه ایراد ضرب عمدی دو نظامی در محیط نظامی ، تیر اندازی منجر به قتل در حین آموزش در ارتباط با تکالیف و وظایف نظامی واقع شود در صلاحیت این دادگاه می باشد .دادگاههای نظامی به دادگاههای نظامی یک و دادگاههای نظامی دو تقسیم می شوند که متشکل از یک رئیس و در غیاب وی دادرس علی البدل و یک مشاور می باشد . جرائم مهم با مجازاتهای شدیدتر در دادگاه نظامی یک رسیدگی می شود ، مانند جرائمی که مجازات قانونی آن اعدام ، رجم ، صلب ، قطع عضو ، قصاص نفس ، حبس ده سال و بالاتر و .... است . اما جرائم کم اهمیت دارای مجازات خفیفتر در صلاحیت دادگاه نظامی دو قراردارد.

1-مرجع اعتراض آراءدادگاه نظامی دو،دادگاه نظامی یک است

2-مرجع اعتراض آراءدادگاه نظامی یک ،دیوان عالی کشور است

نکته:

1-هرگاه جرمی که در صلاحیت دادگاه نظامی دو باشد ودر آن حوزه قضایی دادگاه نظامی دو تشکیل نشده آن جرم نیز در دادگاه نظامی یک رسیدگی می شود.صلاحیت مرجع اعتراض به احکام صادره از دادگاه نظامی دو در دادگاه نظامی یک قرار دارد مگر اینکه رسیدگی به جرایم در صلاحیت دادگاه نظامی دو قرار داشته ودر آن حوزه ،دادگاه نظامی دو تشکیل نشده ودادگاه نظامی یک به جرایم فوق رسیدگی کرده که در این حالت مرجع اعتراض دادگاه نظامی یک هم عرض می باشد.

2-طبق قانون به جرائم متعدد ارتکابی در دادگاهی رسیدگی می شود که مهمترین جرم در صلاحیت آن دادگاه قرار دارد.بنابراین ،هرگاه به جرائم متعدد نظامی که در بعضی صلاحیت دادگاه نظامی دو وبعضی در صلاحیت دادگاه نظامی یک قراردارد .دادگاه نظامی یک به صورت توامان به جرائم ارتکابی رسیدگی می کند ومرجع اعتراض از رای صادره، دیوان عالی کشور می باشد.

3-مطابق قانون تعیین صلاحیت دادسرا ها وداگاهای نظامی کشورمصوب 6/5/1373مجمع تشخیص مصلحت نظام هرگاه در حین تحقیقات ورسیدگی به جرائم نظامی یا انتظامی جرائم دیگر کشف شود سازمان قضایی نیروهای مسلح مجاز به رسیدگی می باشد.(مانند موردی که فردی نظامی مرتکب بزه فرار ازخدمت شده است دادگاه نظامی درحال رسیدگی است که بزه کلاهبرداری نامبرده کشف می گردد.در این صورت دادگاه نظامی می تواند به هردو جرم رسیدگی کند.)

4-مطابق قانون فوق ،رسیدگی به کلیه جرائم نظامیان دارای درجه سرتیپی وبالاتر در مراجع قضایی ذیربط(یعنی دادسرا ودادگاه نظامی)در تهران رسیدگی می شود(منظور از درجه سرتیپی،کلیه نظامیان درجه سرتیپ دومی که شاغل در محل های سر لشکری وفرماندهی تیپ های مستقل هستند.است.)

ه)صلاحیت دادسرا ودادگاه ویژه روحانیت:

به منظور پیشگیری از نفوذ افراد منحرف و تبهكار در حوزه های علمیه ، حفظ حیثیت روحانیت و به كیفر رساندن روحانیون تخلف ، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت تحت نظارت عالیه مقام معظم رهبری تشکیل گردیده است.

دادسراها و دادگاههای ویژه روحانیت در موارد ذیل صالح به رسیدگی می باشند.

الف – كلیه جرائم روحانیون

ب – كلیه اعمال خلاف شان روحانیون

ج – كلیه اختلافات محلی مخل به امنیت عمومی در صورتی كه طرف اختلاف روحانی باشد.

د – كلیه اموری كه از سوی مقام معظم رهبری برای رسیدگی ماموریت داده میشود.

نکته:دادسرا ودادگاه های ویژه روحانیت جزء قوه قضاییه محسوب نمی شوند و زیر نظر قوه قضاییه نیستند.

نکاتی در مورد صلاحیت دادگاه ها در آیین دادرسی کیفری

مطالب مشابه :

رتبه 3 کانون وکلا کرمان

آغاز به کار همایش اتحادیه کانون های وکلای ایران در شهر کرمان

کرمان میزبان بیست‌وسومین همایش سراسری وکلای ایران /گزارش ایسنا از نشست خبری ریاست کانون کرمان

اعضاء هیئت رئیسه کانون کرمان انتخاب شدند / منبع: وبسایت کانون کرمان

قطعنامه همایش اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران /منبع:وبسایت اسکودا

اسامی اعلام نتایج آزمون سال 92 کانون وکلای دادگستری کرمان / سهمیه آزاد ، ایثارگران

کانون وکلای کرمان و کانون وکلای خراسان

نکاتی در مورد صلاحیت دادگاه ها در آیین دادرسی کیفری

تهافت در آراء دادگاه انتظامی کانون وکلای دادگستری مرکز ( 6)