بررسی ویژگی های اجتماعی زنان متقاضی طلاق(فصل دوم/ پیشینه تحقیق)

مقدمه.

در این فصل به بررسی نتایج تحقیق های گذشته که در داخل و خارج از کشور در این زمینه صورت گرفته شده است اشاره شده تا افق دید ما را در باره موضوع افزایش داده و ذهن ما را بیشتر آماده درک محتوای مطالب این مقاله کند.

پیشینه پژوهش .

سیف اللهی ننه کران( ١٣۷٢) پژوهشی در زمینه علتهای طلاق در شهر تهران انجام داد و نتیجه گرفت نداشتن توافق اخلاقی، اختلاف خانوادگی، اختلاف داخلی، نداشتن سازگاری، اعتیاد و عدم تمکین و نداشتن بچه – ندادن خرجی بر طلاق زوجین موثر است.

مساواتی (١٣۷۵) از پژوهشی با عنوان خانواده مهاجر روستایی و زمینه های طلاق نتیجه گرفت که طلاق و اختلافات خشونت آمیز در شهر ها بیش از روستاها است.

دانش و همکارانش در سال ١٣۷۰ پژوهشی با عنوان علل و عوامل طلاق در شهر تهران انجام دادند و عامل های موثر بر طلاق در شهر تهران را بر دو دسته تقسیم کردند الف) عامل اقتصادی مانند بیکاری، فقر، نداشتن مسکن و تورم است که خود ناشی از جنگ و افزایش جمعیت در دهه های گذشته می باشد.

ب) عامل غیر اقتصادی که شامل عواملی مانند فرهنگ معارض طرفین، چند همسری و سطح سواد و بی سوادی و اختلاف طبقاتی است.

آقاجیان و مقدس(١٣۷٤) نشان داند که در شیراز تحصیلات و کارهای خارج از خانه تاثیر مثبتی بر طلاق زنان دارند.

پژوهشی با عنوان مطالعه طولی در زمینه مشکلات خانوادگی و طلاق توسط راجرز صورت گرفته است که نشان دادند در آمریکا مسایل خیانت جنسی، مصرف الکل، اعتیاد و خشونت عامل های مهم در بحث طلاق هستند.

مبانی نظری پژوهش.

در این پژوهش دو دسته از نظریه ها مورد بحث قرار گرفته است ابتدا نظریه های جامعه شناختی خانواده و در ادامه نظریه های آسیب شناختی یا انحرافات اجتماعی، زیرا بحث از هم گسیختگی خانواده و طلاق از یک سو یک بحث جامعه شناختی است و به دو نفر یعنی زن و شوهر باز می گردد که تشکیل دهنده خانواده می باشند و از ارکان اصلی خانواده محسوب می شوند، از سوی دیگر چون خانواده جزیی از خانواده بزرگتر است بنابراین در سطح کلان هم مورد بررسی قرار می گیرد پس نظریه های که در مورد خانواده وجود دارد مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین به دلیل این که بحث طلاق یک بحث آسیب شناختی اجتماعی نیز هست در این زمینه نظریه های آسیب شناسی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

نظریه مبادله

یکی از نظریه پردازان این نظریه هومنز است که بیش تر به مبادله بین دو نفر توجه دارد و بر این باور است که اساس مبادله اجتماعی بر منفعت شخصی و ترکیبی از نیازهای قتصادی و روانی استوار است و سعی کرده است که قضایای خود را بر مبانی روانی استوار سازد او قضایای متفاوتی را بیان می کند که اساس نظریه مبادله او را شامل می شود که این قضایا عبارتند از : یک قضیه موفقیت، دو قضیه ارزش، سه قضیه محرک، چهار قضیه محرومیت- سیری، پنج قضیه عقلانیت، شش قضیه پرخاشگری تایید( ریتزر(١٣٨٨). صص٤٢٧).

روی هم رفته می توان از نظریه مبادله در تبیین بیشینه سازی سود در تصمیم های مربوط به طلاق استفاده کرد افرادی که تصمیم به طلاق دارند ، باید ارزیابی منافع ازدواج خودشان نسبت به سایر ازدواج ها و همچنین نسبت به زندگی مجردی پس از طلاق به پردازند.

نظریه توسعه خانواده

نظریه پردازان این نظریه اذعان کرده اند که هنجارهای اجتماعی تعیین کننده زمان و ترتیب اتفاقات خانواده اند و انحراف از این هنجارها در نهایت منتهی به انحلال خانواده است( کلین و وایت: ١٩٩٦).

نظریه نظام ها

هر تغیری که بر یکی از اعضا یا خرده نظام ها تاثیر داشته باشد در کل خانواده اثر می گذارد. کارکرد نظام به تفهیم و تفاهم میان اعضایش بستگی دارد. این تفهیم و تفاهم اشکال گوناگونی به خود می گیرد از آزاد و راحت بودن گرفته تا پیام های متناقص و استعاره هایی که اعضای مخاطب در خانواده شاید به راحتی آنها را درک نکنند(والچاک، ١٣٦٦: ٣٥).

نظریه نقش ها

بر اساس این نظریه هر کدام از افراد در خانواده دارای موقعیت هستند و بر اساس این موقعیت نقشی را ایفا می کنند به عنوان مثال شوهر به عنوان پدر، همسر به عنوان مادر، پسر به عنوان برادر و دختر به عنوان خواهر ایفای نقش می پردازند، شوهر به عنوان مرد خانه نان اور خانه محسوب می شود، و مادر وظیفه خانه داری را به عهده دارد. نقشی را که اعضای خانواده بر عهده دارند با گذشت زمان و شرایط گوناگون دگرگون می شوند. خانواده که ابتدا به وسیله عقد زن و شوهر به وجود می آید نقشی را به وجود می آورد که جدا از نقش قبلی است. نقطه بحرانی این نقش شروع دوران زن و شوهری است، با ورود اولین فرزند به خانواده زن و شوهر نقش دیگری را به عهده می گیرند و روابط خانواده نقش دیگری را به عهده می گیرد( سیف، ١٣٧٨: ٤٣).

نظریه شبکه ای

نظریه شبکه در مقابل نظریه هنجاری قرار دارد. به این ترتیب که از دید نظریه پردازان شبکیه ای دیدگاههای هنجاری بر فرهنگ و فرآیندهای اجتماعی شدن تاکید می کنند و این که هنجارها و ارزش ها در فرد درونی می شوند در دیدگه هنجاری چیزی که مردم را کنار هم قرار میدارد یک سری ایده های مشترک است. نظریه شبکه ای چنین دیدگاهی را رد می کند و اظهار می دارد که باید الگوهای علی که افراد جامعه را به هم متصل داشته است مطالعه کرد.

اگر زن و شوهر هردو به شبکه ای از این قبیل تعلق داشته باشند و این شبکه ها حفظ شوند ازدواج صرفا به فراز روابط موجود تحمیل می گردد و به گونه ای که زوجین به سوی فعالیت ها و افراد بیرون باز به منزل کشانده می شوند در این حالت تفکیک خشک و انعطاف ناپذیر نقش ها امکان پذیر می شود زیرا زوجین هردو قادر به کسب حمایت خارج از حیطه خانواده خواهند شد (سگالن: ١٣٨٠).

نظریه های آسیب شناسی یا انحرافات اجتماعی

به نظر دورکیم هر جامعه ای بر اساس مجموعه ای از ارزش های مشترک و هنجارهای مسلط سازماندهی شده است. رفتارهای که از چارچوب این ارزش ها و هنجارها منحرف شوند به عنوان رفتار آسیبی یا منحرف شناسایی شده و نیاز به یک نظام کنترل اجتماعی دارد تا رفتارهای انحرافی را به رفتارهای عادی برگرداند.

بنابراین رفتار انحرافی همچنین می تواند کارکرد مناسب برای جامعه داشته باشد( احمدی، ١٣٨٤: ٤٠).

یکی از قواعد دورکیم تمایز بین طبیعی و مرضی در جوامع است در هر جامعه هنگامی که امری عمومیت کامل یافت نسبت به آن جامعه صورت طبیعی دارد، در صورتی که ممکن است همان امر در جامعه ای دیگر شایع و مورد قبول نبوده صورت غیر طبیعی و مرضی داشته باشد.

فرضیه های پژوهش

* بین میزان گرایش زنان به طلاق و تفاوت سنی زوجین رابطه ای معنادار وجود دارد.

* بین میزان گرایش زنان به طلاق و تمایز عقایدی زوجین رابطه معنادار وجود دارد.

* بین میزان گرایش زنان و تفاوت تحصیلاتی زوجین رابطه معناداری وجود دارد.

بررسی ویژگی های اجتماعی زنان متقاضی طلاق(فصل دوم/ پیشینه تحقیق)

مطالب مشابه :

آسيب شناسي اعتياد و عوامل اجتماعي موثر بر آن

اعتیاد

جامعه‌شناسی

پایان نامه در مورد اعتیاد

آسیب شناسی اجتماعی

بررسی ویژگی های اجتماعی زنان متقاضی طلاق(فصل دوم/ پیشینه تحقیق)

جامعه شناسی جنایی