نحوه تنظيم دادخواست.اقسام دعوا.شرايط تحقق دعوي و.....

نحوه تنظيم دادخواست

بسياري از شهروندان كه قصد دارند براي نخستين بار در دادگاه عليه شخصي اقامه دعوا كنند، اطلاع ندارند كه براي مطرح كردن اين دعاوي مي بايست چه اقداماتي انجام دهند و همين امر موجب سرگرداني آنها در مراجع قضايي و دادگاه ها مي شود . براي آگاهي بيشتر خوانندگان، طرح دعوا در دادگاه را شرح مي دهيم كه اميدواريم مفيد واقع گردد.رسيدگي به دعاوي حقوقي در دادگستري مستلزم تقديم دادخواست از طرف مدعي (خواهان) مي باشد. دادخواست به دفتر دادگاه و در نقاطي كه چندين شعبه وجود دارد، به دفتر شعبه اول تسليم مي گردد.دادخواست به برگه چاپي مخصوصي گفته مي شود كه درخواست خواهان درآن قيد شده است يا به عبارت ديگر «دادخواست بيان ادعا نزد مراجع قضايي در اوراق مخصوص است ». دادخواست را مي توان از محل فروش اوراق قضايي واقع در كليه دادگستري ها و مجتمع هاي قضايي در سراسر كشور تهيه نمود. هر چند دادخواست براساس نوع مطالب مندرج در آنها (بر اساس نوع خواسته) تا حدي با هم متفاوتند اما همگي آنها اغلب حاوي نكات زير مي باشند ، اما قبل از اینکه به نحوه تنظیم و ارکان دادخواست بپردازیم اول به اقسام دعوا و شرایط تحقق دعوا می پردازیم .
اقسام دعوا
دعاوي را از جهات مختلف طبقه بندي کرده اند که دعواي حقوقي و دعواي کيفري مهمترين تقسيم بندي هاست. دعواي حقوقي از اختلاف در روابط حقوقي ، مدني و تجاري ناشي مي شود. اين اصطلاح در مقابل دعواي جزايي يا کيفري استعمال مي شود. دعواي کيفري عبارت از دعوايي است که موضوع آن رسيدگي به جرمي از جرايم است ؛ جرايمي که وقوع آن و اقامه دعوا يا شکايت عليه آن از سوي شاکي عمومي يا خصوصي منجر به صدور کيفر يا مجازات معين براي آن مي شود. يک دعواي حقوقي يا کيفري به انواع ديگري نيز تقسيم مي شود. در واقع ، دعواي حقوقي يا کيفري به دعواهاي مالي و غيرمالي ، خانوادگي و غيرخانوادگي ، دعواي عيني و ديني نيز تقسيم مي شود.
شرايط تحقق دعوي
شرايط تحقق دعوا به زبان ساده تر، يعني اين که شکايت يا دعوا چه ويژگي هايي بايد داشته باشد که بتوان آن را در محکمه مطرح کرد. وجود حق و تجاوز و تعدي يا انکار نسبت به حق مزبور 2 شرط اصلي تحقق شکايت است ؛ يعني حقي وجود داشته باشد که اين حق پايمال شده باشد. در اين صورت 2 طيف شکل مي گيرد که يکي ذي نفع و خواهان و ديگري خوانده يا خواندگان هستند؛ يعني کسي که حق او پايمال شده و کسي يا کساني که حق را پايمال کرده اند. شروط ديگر اين است که مورد دعوا يا شکايت و در واقع محتواي شکايت معين و مشخص باشد و قابليت اقامه دعوا را داشته باشد. به عبارت ديگر موضوعي باشد که قانوناً و ذاتاً قابل شکايت باشد. پس از احراز اين شکايت در يک دعوا، نوبت به تنظيم و تقديم دادخواست مطابق مقررات قانوني از سوي اقامه کننده دعوي يا نماينده قانوني (وکيل) او مي رسد.
دادخواست چيست؟
حال بايد بدانيم دادخواست و محتواي آن چيست؟ مطابق قانون ، رسيدگي به دعاوي حقوقي در دادگستري به تقديم دادخواست نياز و مهر و دادخواست بيان ادعا نزد مراجع قضايي در اوراق مخصوص است ، دادخواست بايد حاوي نکات زير باشد:نام ، نام خانوادگي ، نام پدر ، سن ، اقامتگاه و حتي الامکان شغل خواهان (يا شاکي) و در صورتي که دادخواست توسط وکيل تقديم شود ، مشخصات وکيل نيز بايد درج شود. نام ، نام خانوادگي ، اقامتگاه و شغل خوانده تعيين خواسته و بهاي آن مگر آن که تعيين بها ممکن نبوده يا خواسته مالي نباشد.تعهدات يا جهاتي که به موجب آن ، خواهان خود را مستحق مطالبه مي داند؛ به طوري که مقصود واضح و روشن باشد. در واقع دادخواست بايد حاوي دلايل و شرح مواردي باشد که به موجب آن شاکي خود را مستحق شکايت و مطالبه حق و حقوق خود مي داند.در دادخواست بايد ادله و وسايلي که خواهان براي اثبات ادعاي خود دارد، از اسناد و نوشته هاو شهود و غيره ذکر شود.بديهي است که امضاي دادخواست دهنده و در صورت عجز از امضا اثر انگشت او نيز لازم است.
به موجب قانون ، در صورتي که هر يک از اصحاب دعوي عنوان قيم ، متولي ، وصي ، مديريت شرکت و امثال آن را داشته باشد، بايد تصريح شود. همچنين اقامتگاه خواهان و خوانده بايد با تمام خصوصيات از قبيل شهر، روستا، خيابان ، پلاک ، طبقه و... و اگر خواهان و يا خوانده شخص حقوقي باشد، اقامتگاه شخص حقوقي قيد شود.

تفاوت دادخواست با درخواست اگر شما به هر دليل مجبور به تقديم دادخواست به دادگاه شديد، بايد اين را نيز بدانيد که در مقابل دادخواست مفهومي به نام درخواست نيز وجود دارد که متفاوت از دادخواست است.
درخواست در خصوص امور غيرترافعي است ولي دادخواست براي دعاوي ترافعي است يعني دادخواست براي حل و رفع يک مرافعه است اما درخواست اين گونه نيست. دادخواست الزاماً بايد در فرم مخصوص چاپي نوشته شود ولي در درخواست چنين نيست. درخواست در واقع خواسته اي از دادگاه است که خيلي از مراحل و شرايط دادخواست را ندارد و نيازي به نوشتن آن روي فرمهاي مخصوص چاپي دادگاه ها نيست.
هر دادخواستي نوعي درخواست هم هست ولي عکس آن صادق نيست. به طور کلي درخواست هايي که به مراجع قضايي تقديم مي شود ، برخي بايد حتماً در برگ چاپي مخصوص باشد و بعضي ديگر لازم نيست در فرم مخصوص چاپي بوده باشد. دسته دوم را به اصطلاح درخواست گويند.درخواست هايي که به تقديم دادخواست نياز ندارد، عبارتند از: درخواست تامين دليل ، درخواست تامين خواسته ، درخواست صدور گواهي انحصار وراثت ، درخواست مهر و موم ، ترکه ، درخواست تحرير ترکه ، درخواست صدور گواهي عدم امکان سازش ، درخواست صدور گواهي صلح و سازش يا صدور گواهي گزارش اصلاحي ، درخواست تاخير اجراي حکم ، درخواست صدور حکم به بطلان راي داور، درخواست هزينه رفت وآمد به دادگاه و جبران خسارت حاصله از آن از جانب شاهدان ، درخواست صدور حکم حجر، تعيين قيم و درخواست تقسيم ترکه يا ارث از جمله درخواست هايي است که دادگاه ها به آن رسيدگي مي کنند و اصولا ماهيت آن شکايتي يا دعوايي نيست.

ارکان دادخواست

اما بد نيست بدانيد که يک دادخواست از 3 ضلع اصلي خواهان (شاکي) خوانده و موضوع دادخواست تشکيل شده است.
الف - خواهان
خواهان يا مدعي شخصي است که از دادگاه چيزي براي خود و به ضرر ديگري مي خواهد.
ب - خوانده (رکن دوم دادخواست)
خوانده يا مدعي عليه ، شخصي است که دعوي به او توجه دارد. به عبارت ديگر شخصي است که ادعاي عليه او اقامه شود.
ج - رکن سوم دادخواست (خواسته يا موضوع دعوي)
تعريف خواسته آنچه را مدعي از دادگاه تقاضا مي کند ، خواسته يا مدعي به گويند.به عبارت ديگر، آن چيزي را که در مرافعات و امور حسبي از دادگاه مي خواهد، اصطلاحا خواسته نامند.
د - رکن چهارم دادخواست :
تمبر و هزينه دادرسي تعريف و مفهوم هزينه دادرسي هزينه دادرسي ، عبارت از هزينه برگه اي که به دادگاه داده مي شود، به اضافه هزينه قرار و احکام و در واقع هزينه رسيدگي به شکايت از سوي دادگاه است.
بهاي اوراق دادخواست و اظهارنامه و برگ اجراييه احکام دادگاه ها و هياتهاي حل اختلاف هزينه دادرسي مرحله بدوي رسيدگي هزينه دادرسي مرحله تجديدنظرخواهي هزينه دادرسي دعاوي غيرمالي و درخواست تامين دليل خواسته در تمامي مراجع قضايي هزينه اجراي موقت احکام هزينه تطبيق اوراق با اصل آنها در دفاتر دادگاه ها و ديگر مراجع قضايي هزينه ابلاغ اظهارنامه و واخواست نامه هزينه اجراي احکام تخليه از جمله هزينه هاي دادرسي است که در قانون تصريح شده و مشخص است.
و رکن پنجم :
شرح دادخواست شرح دعوي و دلايل و پيوست هاي آن در مورد شکايت شده ، شرح دادخواست ناميده مي شود.
بدين ترتيب با تقديم دادخواست و تکميل آن به صورت دقيق يک شکايت مطرح مي شود و سپس در مراحل رسيدگي قرار مي گيرد.

نحوه تنظيم دادخواست
- نام، نام خانوادگي،‌نام پدر، سن،‌اقامتگاه و در صورت امكان شغل خواهان
-خواهان يا مدعي شخصي است كه از دادگاه چيزي براي خود و به ضرر ديگري مي خواهد.
-در صورتي كه دادخواست توسط وكيل تقديم شود، مشخصات وكيل بايد درج گردد.
-قيد نشدن مشخصات يا ناقص بودن آن باعث رد دادخواست خواهان مي گردد.
- نام، نام خانوادگي، اقامتگاه و شغل خوانده.
خوانده يا مدعي عليه شخصي است كه دعوي به او توجه دارد. به عبارت ديگر، شخصي است كه ادعا عليه او اقامه شود. در صورت قيد نشدن مشخصات يا ناقص بودن آن، دادگاه طي يك اخطاريه به خواهان فرصت مي دهد تا نسبت به رفع نقص اقدام نمايد در غير اين صورت دادخواست خواهان رد خواهد شد
تعيين خواسته و بهاي آن مگر آنكه تعين بها ممكن نبوده يا خواسته «مالي» نباشد.
آنچه را كه مدعي از دادگاه تقاضا مي نمايد خواسته يا مدعي به گويند.
خواسته يا مالي است يا غيرمالي.
تعهدات يا جهاتي كه به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه مي داند به طوري كه مقصود واضح و روشن باشد.
آنچه را كه خواهان از دادگاه درخواست دارد (عنوان دادخواست)
شرح دادخواست: ذكر ادله و وسايلي كه خواهان براي اثبات ادعاي خود دارد، از اسناد و نوشته ها، شهود و غيره.
امضاي خواهان و در صورت عجز از امضا، اثر براي روشن تر شدن مسايل چند نمونه از دادخواست هايي راكه در ارتباط با طلاق به دادگاه ارايه مي گردند، عنوان خواهيم نمود:
دادخواست صدور گواهي عدم امكان سازش
مشخصات طرفين نام نام‌خانوادگي نام‌پدر شغل محل اقامت
شهرـ خيابان ـ كوچه ـ شماره ـ پلاك
خواهان زوجه
خوانده زوج
وكيل يا نماينده قانوني مشخصات وكيل يا نماينده قانوني در صورت داشتن
تعيين خواسته و بهاي آن مطالبه اجرت المثل....... سال زندگي مشترك مقوم به مبلغ .......ريال
دلايل و منضمات دادخواست فتوكپي عقدنامه
رياست محترم دادگاه عمومي ..............................................
احتراماًٌ به استحضار رياست محترم مي رساند اينجانبه ......... با آقاي .........خوانده دعوي مدت ...... سال زندگي مشترك داشته ايم كه به علت ........طبق طلاقنامه .......... شماره......... دفترخانه شماره .......... بين ما طلاق واقع گرديده است . لكن چون در طول ......... سال ......... زندگي مشترك كارهاي ذيل را1................2 ...............3.................. و ................... بدون قصد انجام داده و از بابت آن اعمال اجرتي دريافت نداشته ام با توجه به اينكه خوانده مكلف است اجرت المثل كارهاي انجام شده از تاريخ ............... تا زمان وقوع طلاق را بپردازد لذا با استناد به ماده 336 قانون مدني و تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب مجمع تشخيص مصلحت نظام با تقديم دادخواست‌، تقاضاي صدور حكم بر محكوميت مشاراليه به پرداخت اصل خواسته و خسارات قانوني مورد استدعاست.
محل امضاء ـ مهر ـ انگشت
دادخواست طلاق از طرف زوج
مشخصات طرفين نام نام‌خانوادگي نام‌پدر شغل محل اقامت
شهرـ خيابان ـ كوچه ـ شماره ـ پلاك
خواهان زوجه
خوانده زوج
وكيل يا نماينده قانوني مشخصات وكيل يا نماينده قانوني در صورت داشتن
تعيين خواسته و بهاي آن صدور گواهي عدم امكان سازش براي اجراي صيغه طلاق
دلايل و منضمات دادخواست
رياست محترم دادگاه عمومي ..............................................
احتراماًٌ به استحضار مي رساند با توجه به عقدنامه پيوستي اينجانب و زوجه خانم.............. فرزند..........به تاريخ ............ به عقد دايم ازدواج نموده و.............سال ـ ماه از زندگي مشترك مي گذرد و حاصل زندگي ....... فرزند...... ساله مي باشد/ هيچ فرزندي نداريم حال با توجه به اختلاف و ناراحتي هاي پيش آمده و عدم امكان ادامه زندگي مشترك و سوء رفتار نامبرده به استناد ماده 1133قانون مدني تقاضاي رسيدگي و صدور گواهي عدم امكان سازش را به لحاظ اينكه 1مهريه را يكجا پرداخت مي كنم.2 اجرت المثل كاري همسرم را تا روز طلاق با تعيين مبلغ از طرف دادگاه به صورت يكجا مي پردازم.استدعا دارد.
محل امضاء ـ مهر ـ انگشت
شماره و تاريخ ثبت دادخواست
شماره شعبه .................................. دادگاه عمومي ..................................... رسيدگي فرماييد.
نام و نام خانوادگي مقام ارجاع كننده
تاريخ / /
امضاء
تاريخ
دادخواست صدور گواهي عدم امكان سازش
مشخصات طرفين نام نام‌خانوادگي نام‌پدر شغل محل اقامت
شهرـ خيابان ـ كوچه ـ شماره ـ پلاك
خواهان زوجه
خوانده زوج
وكيل يا نماينده قانوني مشخصات وكيل يا نماينده قانوني در صورت داشتن
تعيين خواسته و بهاي آن صدور گواهي عدم امكان سازش براي طلاق
دلايل و منضمات دادخواست فتوكپي عقدنامه
رياست محترم دادگاه عمومي ..............................................
احتراماًٌ به استحضار رياست محترم مي رساند با توجه به عقدنامه پيوست اينجانب با خوانده به تاريخ...............
ازدواج نموده ايم و حاصل اين زندگي مشترك ............فرزند مي باشد ولي با توجه با اختلافات پيش آمده و عدم امكان ادامه زندگي مشترك و تقاضاي رسيدگي و صدور گواهي عدم امكان سازش با احتساب خسارات قانوني مورد استدعاست. محل امضاء ـ مهر ـ انگشت

دادخواست ثبت واقعه رجوع

مشخصات طرفين نام نام‌خانوادگي نام‌پدر شغل محل اقامت
شهرـ خيابان ـ كوچه ـ شماره ـ پلاك
خواهان زوجه
خوانده زوج
وكيل يا نماينده قانوني مشخصات وكيل يا نماينده قانوني در صورت داشتن
تعيين خواسته و بهاي آن ثبت واقعه رجوع
دلايل و منضمات دادخواست
رياست محترم دادگاه عمومي ..............................................
احتراماًٌ اينجانبه به موجب طلاقنامه شماره ............................ شهرستان ...................... درتاريخ ................. از همسرم به نام ............................. جدا شده بودم . ولي در ايام عده رجوع واقع گرديده لكن خوانده از ثبت واقعه رجوع امتناع مي نمايد.
لذا تقاضاي رسيدگي و الزام خوانده به ثبت واقعه رجوع را با لحاظ كليه خسارات و هزينه دادرسي دارم.
محل امضاء ـ مهر ـ انگشت
همان گونه كه ملاحظه مي شود فرم دادخواست حاوي جاهاي خالي است كه بايد به تناسب هر قسمت پر شود و در صورت عدم تكميل، ضمانت هاي شديد اجرايي دراين خصوص وجود دارد كه در اينجا توضيحات لازم در مورد كيفيت تكميل و ضمانت اجراهاي مربوط مطرح مي گردد:
مشخصات خواهان (كسي كه خواسته و دعوي خود را مطرح مي كند) و خوانده (كسي كه دعوي مطروحه عليه وي طرح و اقامه مي شود) يعني نام، نام خانوادگي، نام پدر، شغل و نشاني محل اقامت (شهر، خيابان، كوچه، شماره پلاك) بايد تكميل شود. در صورت معلوم نبودن خواهان يا محل اقامت او، مديردفتر دادگاه مكلف مي گردد كه قرار ردي را ظرف دو روز از تاريخ رسيد دادخواست صادر كند و به ديوار دفتر آن دادگاه الصاق نمايد.
دادخواست خواهان بايد به ظرفيت شخص حقيقي يا حقوقي (مثل سازماني خاص) طرح واقامه شود. بنابراين قيد كامل مشخصات خوانده و نشاني اقامتگاه وي امري ضروري است؛ هرچند در صورت عدم قيد مشخصات خوانده در دادخواست، مدير دفتر دادگاه به خواهان اخطار مي كند كه ظرف مدت10روز مشخصات خوانده را تكميلاً به دادگاه اعلام كند. در صورتي كه خواهان اقامتگاه دقيق خوانده را در اختيار نداشته باشد، مي تواند از دادگاه درخواست كند كه وي را به لحاظ مجهول المكان بودن، از طريق نشر آگهي در مطبوعات (روزنامه كثيرالانتشار) به دادرسي دعوت نمايد.
دراين صورت خواهان هزينه نشر آگهي دعوت خوانده به دادرسي را نيز به بانك پرداخت كرده و قبض آن نيز به پرونده ضميمه مي شود. در صورتي كه خواهان وكيل داشته باشد، مشخصات كامل وي در دادخواست آورده مي شود.
خواهان بايد آنچه را كه از خوانده مي خواهد به عنوان خواسته خود در دادخواست تعيين و ميزان آن را از حيث بها مشخص كند. در صورتي كه دعوي و خواسته غيرمالي باشد.
بايد به ميزان 5 هزار ريال به عنوان هزينه دادرسي و صدريال بهاي هر برگ دادخواست تمبر باطل كند. هزينه دادرسي در دعاوي مالي به مأخذ تا 10 ميليون ريال معادل 1/5%ارزش خواسته وبيش از 10 ميليون ريال به نسبت مازاد بر آن 2% ارزش خواسته تمبر باطل مي شود . اما در دعاوي مالي غيرمنقول و خلع يد (متصرف) از اعيان غيرمنقول، هزينه دادرسي مطابق ارزش معاملات املاك در هر منطقه توسط دفتر دادگاه تقويم و براساس آن هزينه دادرسي تعيين مي گردد و سپس ابطال تمبر صورت مي گيرد.از جمله موارد ديگري كه آوردن آن درخواست ضرورت دارد، ذكر ادله و مستنداتي است كه ادعاي خواهان را به اثبات مي رساند.دادخواست پس از تكميل به صورت فوق الذكر و بيان شرح ماوقع اختلاف و دعوي (درقسمت شرح دادخواست) ذيل آن بايد به وسيله خواهان امضاء يا با اثر انگشت تأييد گردد.دادخواست و پيوست هاي آن بايد به تعداد خواندگان به اضافه يك نسخه باشد. درتمامي اشكال فوق الذكر در صورت عدم تكميل دادخواست از حيث مشخصات خواهان و خوانده،‌عدم تعيين خواسته، عدم قيد روشن و واضح تعهدات و جهاتي كه خواهان خود را مستحق مطالبه مي داند و خواسته دقيق وي و ادله و وسايلي كه براي اثبات ادعاي خود دارد، در پي اخطار دفتر دادگاه به خواهان و عدم برطرف نمودن نقايص مذكور در ظرف مهلت 10روز، قرار ردي از سوي مدير دفتر دادگاه صادر مي شود كه اين قرار در طي مدت 10 روز از تاريخ ابلاغ به وي در همان دادگاه قابل شكايت و اعتراض مي باشد. با وصول دادخواست و گواهي تكميلي آن توسط مدير دفتر دادگاه، رياست دادگاه يا دادرس علي البدل (به عنوان جانشين وي) دستور تعيين وقت دادرسي و دعوت طرفين در وقت دادرسي تعيين شده را صادر مي كنند . در ضمن نسخه ثاني دادخواست و ضمايم آن به خوانده نيز ابلاغ مي شود.
1ـ اگرچه در تعريف دعاوي مالي اختلاف است، اما براي تشخيص آنها مي توان از ملاك زير استفاده كرد: دعواي مالي دعوايي است كه هدف طرح كننده آن (خواهان) بدست آوردن مال باشد. مثلاً در دعواي مطالبه سفته بدست آوردن وجه آن منظور است ولي در دعواي غيرمالي هدف خواهان مستقيماً بدست آوردن مال نيست گرچه ممكن است داراي آثار مالي هم باشد. مثلاً زني كه دعواي اثبات زوجيت طرح مي كند، در صورت برنده شدن در دعوا به واسطه اين حكم مي تواند از شوهرش تقاضاي نفقه هم بكند.
2_ بند 13 و 6 قانون وصول برخي از درآمدهاي دولت و مصرف آب در موارد معين.
3 ـ بند الف از ماده 12 قانون وصول برخي از درآمدهاي دولت و مصرف آن در موارد معين.
4 ـ ديل بند ج از ماده 12 قانون وصول برخي از درآمدهاي دولت و مصرف آن در موارد معين.
.......................
انگشت او.
این گوشه ایی از توضیحات درباره تنظیم دادخواست و ارکان دادخواست در دعاوی مالی و غیر مالی بود .

نحوه تنظيم دادخواست.اقسام دعوا.شرايط تحقق دعوي و.....

مطالب مشابه :

نحوه تنظيم دادخواست جهت ارائه در دفاتر ارشاد و معاضدت قضائي

دادخواست صدور گواهي عدم امكان سازش

نمونه احکام دادسرای انتظامی قضات برای قضات متخلف

فسخ رأي كميسيون ماده 56

نحوه تنظيم دادخواست.اقسام دعوا.شرايط تحقق دعوي و.....

سلب مالكيت مشروع اشخاص و يا الزام آنان به واگذاري قسمتي از زمين به طور رايگان و يا پرداخت قيمت معادل

حق فسخ یكجانبه نیست

راي شماره۴۷۰ هيات عمومي ديوان عدالت اداري

یک پروند و یک رای به خواسته های:1 تنفيذ فسخ بيع‌نامه مورخ2-الزام به تنظيم سند رسمي ملك

رأي شماره‌هاي 283 الي 285 هيأت عمومي ديوان عدالت اداري