توضیحات تکمیلی کتاب تاریخ معاصر ایران

« فکر کنید و پاسخ دهید» کتاب تاریخ معاصر ایران گروه آموزشی تاریخ شهرستان شادگان

صفحه 39: موقعیت جغرافیایی ایران چه نقشی در توجه استعمارگران به مملکت ما داشته است ؟

ایران در جنوب غربی آسیا واقع است . آسیای جنوب غربی در حقیقت منطقه ی واسطه بین قاره ی اروپا ، آفریقا و آسیا و شبه قاره ی هند است و ایران در این منطقه به شدت از حوادث این سه قاره متأثر است . زیرا هر واقعه ای که در این قاره ها به وقوع پیوسته و یا روابط سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی بین این سه قاره ، به سه قاره ، به صورتی بر ایران تأثیر گذاشته است { مینایی ، 1381 : 137 } . اوج گرفتن نیرو و نفوذ روسیه و بریتانیا در مقام ابرقدرت های جهانی در سده های هجدهم و نوزدهم ، و موقعیت ایران در همسایگی این دو قدرت ، موجب هجوم نیروهای این قدرت های استعماری به ایران شد .

در آغاز قرن نوزدهم میلادی ، با ظهور ناپلئون در فرانسه ، همراه با نقشه های استعمارگرانه برای سروری بر جهان ، به خصوص دست یابی به هندوستان از طریق ایران و خلیج فارس ، اهمیت ایران برای دو استعمارگر دیگر – انگلستان و روسیه – دو چندان شد .

ایران از نظر راهبردی و جغرافیایی و جغرافیایی مهم بود ، زیرا در همسایگی افغانان و عثمانیان ، و میان هند انگلیس و دیگر کشورهای فزون خواه که چشم طمع به هند دوخته بودند و می خواستند آن را از چنگ انگلیس در آورند ، قرار داشت . از سوی دیگر ، قلمرو ایران به ویژه بخش جنوبی آن ، همان حلقه ی مورد نیازی بود که آسیای صغیر را که زیر نفوذ انگلستان بود ، به هندوستان پیوند می داد . تا جایی که لردکرزن به امپراتور بریتانیا پیشنهاد می کرد ، سیستان ، بلوچستان و خلیج فارس به مستملکه ی بریتانیا تبدیل شوند( کولاگینا ، 1359 : 10 ) که این ، موقعیت آن کشور را در خاورمیانه و هندوستان ، بسیار تقویت می کرد .

مطالعه ی جریان جنگ های ایران و روسیه در عصر قاجار ، قراردادهای منعقده بین ایران و انگلستان و ایران و فرانسه در این عصر ، اشغال خاک ایران در جریان دو جنگ جهانی اول و دوم – با وجود بی طرفی ایران – مؤید اهمیت فوق العاده ایران برای استعمارگران است .

صفحه ی 41 : چرا برخی روزنامه های فارسی زبان در خارج از کشور چاپ می شد ؟

حرفه ی روزنامه نگاری در ایران ، فرایندی مشابه سایر کشورهای جهان سوم داشت . البته توسعه ی این حرفه در ایران نسبت به برخی کشورها ، هم چون هند و مصر که مستعمره ی کامل انگلیس محسوب می شدند ، خیلی دیرتر صورت گرفت . چنان که اولین چاپ خانه ی سربی به سال 1232 ه ق به دستور عباس میرزا در تبریز دایر شد . در سال 1253 ه ق نیز نخستین روزنامه ی ایران با نام «کاغذ اخبار» توسط میرزا صالح شیرازی انتشار یافت . از آن جا که بعضی کشورهای همسایه در حرفه ی روزنامه نگاری بر ایران پیشی گرفتند ، نخبگان ایرانی که در صدد انتشار روزنامه بودند ، فضای خارج از کشور را برای انتشار روزنامه مناسب تر تشخیص دادند و در نتیجه ، روزنامه های فارسی برون مرزی خیلی زودتر از روزنامه های داخلی انتشار یافتند . هند ، عثمانی و مصر کشورهای مناسبی برای حرفه ی روزنامه نگاری بودند .

از سوی دیگر ، وجود محله های پرجمعیت ایرانی در این کشورها ( ویژه نامه ی یاد ، 1386 : 22 ) ، موانع سیاسی و فرهنگی داخلی هم چون مخالفت عده ای با انتشار و اشاعه ی برخی مطالب ، و فقدان امکانات لازم برای چاپ در داخل ، از علل دیگر انتشار روزنامه های فارسی زبان در خارج از ایران است . هم چنین فضای سیاسی خاص کشور و رویکرد حاکمان نسبت به حرفه ی روزنامه نگاری ، در این امر دخیل بود . مقایسه ی محتوای روزنامه هایی که مدتی برون مرزی و مدتی درون مرزی انتشار یافتند ، نقش عوامل سیاسی برآن و تأثیرگذاری در برون مرزی شدن روزنامه ها را مشخص می کند .

توضیحات تکمیلی کتاب تاریخ معاصر ایران

مطالب مشابه :

پاسخ به چند سوال( فكر كنيد و پاسخ دهيد) تاريخ معاصر

توضیحات تکمیلی کتاب تاریخ معاصر ایران

مهارت پاسخ دادن به سوالات امتحانی

نمونه طرح درس تاریخ معاصر

پاسخ خودآزمایی درس اول تاریخ سال سوم دبیرستان

فصلنامه یا فحشنامه تاریخ معاصر؟؟ آقای محمد حسین طارمی پاسخ دهند