ماريتيغال(Silybum marianum)

خواص دارويي و موارد مصرف:

از مواد موثره ميوه هاي رسيده اين گياه براي معالجه بيماريهاي کبدي (سيروز و مسموميتهاي کبدي) و پيشگيري از سرطان کبد استفاده مي شود. دارو هايي از قبيل لگالون، دوراسيليمارين، مارين ديستل ، داروهايي هستند که از مواد موثره ماريتيغال براي مداواي بيماريهاي کبدي استفاده مي شود.

پراکنش :

اين گياه بومي آسياي جنوبي، اروپا، روسيه و آفريقاي شمالي است و در آلمان، اطريش، روماني و در جنوب آمريکا و آفريقا در سطح وسيع کشت مي شود.تأثیر برخی فاکتورهای اقلیمی بر رشد،عملکرد دانه و میزان مواد مؤثره .

ثرات درماني سيلي مارين ريشه و اندامهاي هوايي خار مريم طعم تلخ و اثر اشتها آور داشته و در طب سنتي براي درمان بيماري هاي طحال ، كبد و يبوست هاي مزمن ، استفاده مي شود. اثر محافظت كبدي گياه در چندين تحقيق حيواني و انساني گزارش شده است در اين گزارش هاي آسيب كبدي توسط موادي مانند تترا كلريد كربن ، گالاكتوز آمين و الكل ايجاد مي شود و سيلي مارين كبد را در بربر اين مواد محافظت مي كند . يكي از مهمترين اثر محافظت كبدي سيلي مارين درمهار مسموميت شديد توسط قارچ هاي سمي Amanita phalloides مي باشد . آمانيتين و فالودين دو پپتيد موجود در قارچ سمي از قوي ترين مواد نابود كننده سلولهاي كبد مي باشند سيلي مارين اثر محافظت كبدي صد در صد در برابر اين مواد سمي از خود نشان مي دهد حتي در صورتي كه سيلي مارين ده دقيقه بعد از مسموميت با آمانيتا تجويز شود به طور كامل با مسموميت مقابله و اگر در مدت 24 ساعت بعد از مسموميت داده شود از مرگ پيش گيري و آسيب كبدي را به طور قابل ملاحظه اي مهار مي كند.

در مطالعات باليني مصرف سيلي مارين در درمان بيماري هاي كبدي از جمله : سيروز ، هپاتيت ويروسي و سمي مزمن ، كبد چرب ( به دليل مواد شيميايي و الكل ) و التهاب مجراي صفرا ، اثرات شفا بخش نشان داده است كه ادعا مي شود اين اثرات به دليل خواص آنتي اكسيدان ، آنتي ليپيد پراكسيداز ، آنتي فيبروتيك ، ضد التهاب ، تنظيم ايمني بدن ، اثر باز سازي سلولي كبد ، كاهش متابوليسم كلسيم و به دام انداختن توسط سيلي مارين مي باشد . گزارش ها حاكي از آن است كه سيلي مارين احتمالاً به سه طريق اثرات خود را روي سلول هاي كبد اعمال مي كنند : 1 – سيلي مارين به گيرنده غشاي سلول هاي كبد كه مسؤول جذب مواد سمي مي باشند متصل و با تغيير در تركيبات فسفوليپيد آنها از جذب مواد سمي توسط سلول پيشگيري مي كنند . 2 – سيلي مارين به علت آنكه يك آنتي اكسيدان قوي مي باشد ( چند برابر خاصيت آنتي اكسيدان ويتامين E را دارا است ) با مهار ليپيد پر اكسيداسيون مخصوصاً در سلول هاي كبد از اختلالات متابوليسمي اين سلول ها پيشگيري مي كند . 3 – سيلي مارين با تحريك پروتئين سازي ، موجب بازسازي سلول هاي كبدي مي شود . نشان داده شده است كه سيلي مارين باعث افزايش گلوتاتيون ( GSH ) كبدي به مقدار 35 درصد در فرد عادي مي شود . اين اثر در سلول هاي معده و روده هم مشاهده شده است . گلوتاتيون مسؤول سم زدايي طيف وسيعي از داروها ، مواد و هورمون ها مي باشد . در نتيجه اين افزايش گلوتاتين كبدي منجر به افزايش توانايي كبد در سم زدايي مي شود . سيلي مارين و درمان سرطان سرطان به عنوان يكي از عوامل اصلي مرگ و مير در جوامع امروزي شناخته شده و داروهاي متعددي جهت درمان اين بيماري معرفي شده اند ولي هنوز اكثر سرطان هاي شايع قابل كنترل نبوده و اين بيماري هزينه هاي بسيار زيادي به بيمار و جامعه تحميل مي كند . عامل اصلي در ايجاد و پيشرفت سرطان هنوز به طور دقيق مشخص نشده است ولي اطلاعات موجود حاكي از آن است كه اختلالات متابوليسمي در بافت و اختلالات ايمني احتمالاً در ايجاد و تشديد اين بيماري تاثير گذار مي باشند . به علاوه اختلالات متابوليسمي در توليد و دفع راديكال هاي آزاد اكسيژن از عوامل مهمي است كه مي تواند بر سلول هاي سرطاني تاثير گذار باشد . راديكال هاي آزاد تركيبات مخربي هستند كه به صورت محصول فرعي توسط واكنش هاي شيميايي بدن توليد و توسط سيستم دفاعي بدن و سيستم آنزيمي و آنتي اكسيدان ها از بين مي روند ولي در شرايطي كه اختلالات متابوليسمي بدن و ميزان توليد راديكال هاي آزاد زياد باشند و آنها توسط سيستم خنثي كننده از بين نروند ، به علت ناپايدار بودن ، اين تركيبات تمايل شديد جهت واكنش با انواع ملكول ها در بدن را دارند . تخمين زده شده است كه هر سلول بدن انسان در روز 10000 و رشته هاي DNA 5000 مرتبه در روز با راديكال آزاد برخورد مي كنند و خسارت مي بيند . خسارت وارد شده به اجزاي سلول شامل پروتئين ها ( اختلال ژنتيكي )، چربي ها ( اكسيداسيون ليپيد ) و غشاي سلول ( اختلال در نفوذ پذيري ) مي باشد كه در صورت عدم ترميم خسارت وارده منجر به اختلال در واكنش شيميايي و پروتئين سازي عادي سلول و ايجاد تركيبات مضر و بعضاً ايجاد سلول هاي سرطاني در بدن مي شود . گزارش شده است كه روزانه هزاران سلول سرطاني در بدن انسان توليد مي شود كه توسط سيستم دفاعي بدن از بين مي روند . در مواردي به دليل اختلال در عملكرد سيستم هاي فوق سلول هاي سرطاني تكثير و شرايط براي ايجاد سرطان در بافت هاي مختلف ايجاد مي شود . با توجه به مطالب فوق آنتي اكسيدان ها نقش مهمي در پيشگيري از اختلالات ناشي از تاثير راديكال هاي آزاد و در نتيجه پيشگيري و درمان سرطان ايفا مي كنند . آنتي اكسيدان ها طيف وسيعي از تركيبات گياهي با خواص پيچيده هستند كه تمايل تركيب با راديكال هاي آزاد داشته و آنها را خنثي مي كنند . نتايج بررسي ها نشان مي دهد كه تا كنون بيش از 60000 نوع آنتي اكسيدان گياهي شناخته شده است . آنتي اكسيدان ها به سه طريق شناخته شده در پيشگيري و درمان سرطان مي توانند موثر باشند . 1 – نابودي راديكال هاي آزاد 2 – تقويت سيستم ايمني بدن جهت نابودي سلول هاي سرطاني 3 – پيشگيري از چسبندگي سلول هاي سرطاني به ديگر سلول ها و پيشگيري از تكثير آنها مي كنند . اكثر تحقيقات باليني كه در آن سيلي مارين به بيماران تجويز شده است مربوط به بيماري هاي كبدي از جمله هپاتيت ، سيروز ، مسموميت با قارچ سمي آمانيتا مي باشد . اگر چه تا كنون هيچ مقاله اي كه حاكي از تجويز سيلي مارين در درمان بيماري سرطان روي انسان باشد گزارش نشده است ، ليكن در دو مقاله سيلي مارين به عنوان يك داروي كمكي به افراد مبتلا به سرطان تجويز شده است . در يك مورد سيلي مارين با دوز 800 ميلي گرم در روز به يك زن 34 ساله مبتلا به بيماري لوسمي كه همزمان متوتركسات و مركاپتوپورين دريافت مي كرد تجويز شد . بيمار در طول چهار ماه درمان با سيلي مارين آنزيم هاي كبدي عادي داشت و نيازي به قطع داروي ضد سرطان در او مشاهده نشد . ولي اين بيمار قبل از تجويز سيلي مارين به دليل افزايش آنزيم هاي كبدي به طور متناوب نياز به قطع داروي ضد سرطان داشت . مورد دوم يك مرد 52 ساله مبتلا به سرطان كبد بود و بيمار روزانه 450 ميلي گرم سيلي مارين مصرف نمود . آزمايش هاي نشان داد كه سرطان كبد اين شخص با مصرف سيلي مارين بدون نياز به تجويز داروي ضد سرطان بهبود يافته است . تحقيقات آزمايشگاهي تحقيقات آزمايشگاهي بر روي سلول هاي انساني و حيوان مربوط به تاثير سيلي مارين به صورت عصاره تام يا سيلي بينين خالص شده از عصاره تام مي باشند . خواص تركيبات ديگر موجود در عصاره تام سيلي مارين به خوبي بررسي نشده اند . تاثير مثبت سيلي مارين و سيلي بينين روي سلول و مدل حيواني سرطان در تحقيات متعددي گزارش شده است . اين تحقيقات روي سلول هاي سرطاني پروستات ، سرطان پستان ، كبد ، اپي درم ، كولون ، تخمدان ، لمفوماي هيستوسيتيك و لوسمي بوده است . در مدل حيواني سرطان تاثير تركيبات فوق روي سرطان زبان ، پوست ، مثانه و كولون مي باشد . در اين گزارش ها تركيبات خالص شده و توتال موجب مهار رشد بافت يا سلول سرطاني شده اند ولي در مواردي نيز مانند سرطان روده كوچك اين دارويي گياهي بي اثر بوده است . گزارش تحقيقات متعدد نيز حاكي از آن است كه سيلي مارين در كاهش عوارض ناشي ازتجويز داروهاي ضد سرطان و همچنين تشديد اثر درماني آنها نيز موثر مي باشد . سيلي بينين و سيلي كريستين سلول هاي كليه ميمون را در برابر مسموميت ناشي از تجويز وين كريستين و سيس پلاتين محافظت مي كنند . تجويز روزانه سيلي بينين با دوز 200 ميلي گرم بر كيلوگرم به موش صحرايي به طور معني داري موجب مهار مسموميت كليوي ناشي از تجويز سيس پلاتين شد . در مطالعه اي سيلي بينين موجب تشديد اثر سيس پلاتين و دوكسورابيسين روي سلول هاي سرطاني پستان شد . سيلي بينين حساسيت سلول هاي سرطاني پروستات مقاوم در برابر شيمي درماني را به داروهاي ضد سرطان افزايش مي دهد . ادعا شده است كه سيلي مارين ممكن است به دليل خواص ضد التهابي يا تاثير بر ساخت عروق در بافت سرطاني ، از گسترش سرطان پيشگيري نمايد . اين تاثير در سلول هاي سرطاني پروستات ، پستان ، تخمدان ، كبد و لوسمي مشاهده شده است . سيلي مارين ، سرطان ناشي از اشعه ماوراي بنفش UV را نيز مهار مي نمايد . گزارش شده است كه سيلي مارين به طور معني داري موجب مهار رشد و تكثير سلول هاي سرطان پوست ناشي از اثر UV مي شود ولي در پيشگيري از شروع سرطان توسط UV روي سلول هاي پوستي بي اثر است . اين نتايج حاكي از آن است كه احتمالاً سيلي مارين پيشرفت سرطان را مهار ولي در شروع سرطان موثر نيست . مكانيسم هاي متعددي براي اثر سيلي مارين در مهار رشد سلول سرطاني پيشنهاد شده است . گزارش تحقيقات حاكي از آن است كه سيلي مارين موجب مهار كپي سازي در سلول سرطاني ، مهار تحريك كننده سلولي ، اختلال در انتقال پيام سلولي مهار اثر التهابي و همچنين موجب تحريك فعاليت آنتي اكسيداني و تنظيم چرخه سلولي مي شود . در كشت سلولي سرطان پروستات سيلي مارين عامل رشد و پيام سلولي كه موجب تحريك رشد سلولي مي شود را مهار ، چرخه تحريك سلولي را متوقف و فعاليت سلولي كه موجب مهار فاگوسيت سلول سرطاني مي شود را متوقف نموده است . در موش تركيب شيميايي آزوكسي متان موجب سرطان كولون مي شود ، ولي تجويز همزمان با سيلي مارين موجب پيشگيري از ايجاد اين سرطان مي شود . تجويز خوراكي سيلي مارين اثري روي آدنوكارسينوم روده كوچك ندارد ولي سرطان مثانه موش سوري ناشي از اثر ماده نيتروزآمين را مهار و از سرطان زبان موش ناشي از اثر ماده اكسيد نيتروكولين پيشگيري مي كند . تجويز خوراكي سيلي بينين به موش مبتلا به سرطان پروستات موجب توليد پروتئين متصل شونده به عامل رشد سرطان ( مشابه انسولين ) در خون شده و با حذف اين عامل رشد از افزايش حجم توده سرطاني در موش به طور معني داري پيشگيري مي كند . مسموميت زدايي تاثير سيلي مارين در تحريك فاز دوم مسموميت زدايي در موش سوري در تحقيقات متعدد گزارش شده است . اين داروي گياهي با دوز روزانه 200- 100 بر كيلو گرم به موش سوري به مدت 3 روز فعاليت گلوتاتيون ترانسفراز در سلول هاي كبد ، ريه ، معده ، روده كوچك و پوست را افزايش مي دهد . تجويز مواد سمي به موش درمان شده با سيلي مارين نشان داد كه در اين حيوانات ميزان گلوتاتيون سلول هاي كبد افزايش ، استرس اكسيداسيون كاهش و فعاليت آنزيمي كبد در مقايسه با موش هاي درمان نشده كمتر بوده است . سيلي مارين و سيلي بينين باز سازي سلول هاي كبدي را افزايش داده و توليد آنزيم هاي مورد نياز جهت سنتز DNA را افزايش مي دهد . مسموميت سلولي تحقيقات متعددي در مورد سميت سلولي ناشي از تجويز سيلي مارين به تنهايي يا همراه با ديگر داروها انجام شده است . در يك مطالعه تجويز انواع فلاونوييد از جمله سيلي مارين به كشت سلولي نشان داد كه سيلي مارين موجب آسيب DNA در سلول هاي كولون ، كبد و لمفوسيت انساني نمي شود ولي با دوز بسيار بالا موجب آسيب DNA در سلول هاي پوستي و لمفوسيت انساني مي شود ، البته تجويز اين غلظت سيلي مارين به انسان امكان پذير نيست . مطالعات حيواني نشان داده است كه پيش درماني حيوانات با سيلي مارين موجب محافظت سلول هاي كبد در برابر انواع مواد سمي مي شود . ادعا شده است كه سيلي مارين از جذب سلولي مواد سمي پيشگيري نموده يا به طور موثر مواد سمي را قبل از تاثير از سلول بيرون مي ريزد . احتمالاً اين اثر موجب مسموميت زدايي سلول مي شود . عوارض جانبي در تحقيقات باليني كنترل شده همراه با دارونما ، تجويز سيلي مارين در بيماران كبدي بدون هيچ گونه عوارض جانبي بوده است . مصرف سيلي مارين به خوبي تحمل شده و در موارد نادري موجب اسهال ملايم شده است . به علاوه آلرژي خفيف در مواردي با دوز بالاي سيلي مارين گزارش شده است . يك مطالعه موردي گزارش كرده است كه مصرف سيلي مارين به طور متناوب موجب عرق ، پيچش شكم ، تهوع ، استفراغ ، اسهال و ضعف مي شود . كليه اين مشكلات بعد از قطع سيلي مارين حتي با دوز زياد نيز به خوبي قابل تحمل است . سيلي مارين حتي در زنان حامله مبتلا به كاهش دفع صفراوي كبدي با دوز 560 ميلي گرم در روز به مدت 16 روز تجويز شده است و دوز 560 ميلي گرم در روز به مدت 16 روز تجويز شده است و هيچ گونه عوارض جانبي در مادر و جنين ايجاد مشاهده نشده است . تزريق وريدي سيلي مارين ( 50-20 ميلي گرم بز كيلو گرم) به كودكان مسموم شده به قارچ سمي هيچ گونه عوارض جانبي ايجاد نكرد . تجويز سيلي مارين به موش صحرايي و سوري با دوز 5000 ميلي گرم بر كيلوگرم هيچ گونه مسموميت ايجاد نكرد . حتي سيلي مارين با دوز 2500 ميلي گرم بر كيلو گرم به مدت 12 ماه به موش و سگ هيچ گونه مسموميتي ايجاد نكرد . انگيزه تحقيقاتي جمع بندي نتايج حاصل از بررسي هاي انجام شده فرا رسيدن زمان به كار گيري عصاره تام و يا سيلي مارين توتال ، استخراج شده از گياه خار مريم را نويد مي دهد ، خصوصاً آن را دو چندان نموده است. لذا مي توان با به كار گيري حداكثر دوز قابل تحمل و در غالب يك گروه تحقيقاتي ، تفكر اثرات ضدسرطاني گياه خار مريم را عيني نمود

ماريتيغال(Silybum marianum)

مطالب مشابه :

شیمی مواد غذایی تکمیلی

فارغ التحصیلان سال1382

پرواز دریچه‌ های فاضلاب در یاسوج! +عکس

گروه آی تی 92دانشگاه آزاد یاسوج

نظرات، پیشنهادات و سوالات

ماريتيغال(Silybum marianum)

ماورا

سمینار 1