معرفی کتاب «منهاج الفقاهة» (شرح بر مکاسب شیخ انصاری)

تالیف: حضرت آیت الله العظمی سید محمد صادق روحانی
این دوره شش جلدی تاکنون هفت مرتبه تجدید چاپ شده است. در راستای تلاش های بزرگان حوزه ، برای شرح و بیان دقیق مسائل مهم کتاب «مکاسب»، کتاب «منهاج الفقاهة» به رشته تحریر در آمده است. این کتاب اثر علامه بزرگوار، حضرت آیت الله العظمی سید محمد صادق روحانی (دامت برکاته) است که از بهترین و مهم ترین شرح های نگاشته شده بر کتاب مرحوم شیخ انصاری(ره) است. تجدید چاپ چند باره این اثر خود بیانگر همین امر است. معظم له درباره برداشت های خود از کتاب «مکاسب» و مؤلف آن و نیز انگیزه تألیف شرح بر آن چنین می فرماید: «کتاب ما (منهاج الفقاهة)... شرح کتاب «مکاسب» شیخ اعظم، سرآمد مجتهدان متقدم و برترین فقیهان متأخر حضرت آیت الله العظمی شیخ مرتضی انصاری(ره) است که امروز محور مطالعه و تحقیق در حوزه های علمیه شده است. مطالب و مباحث این کتاب سرآغاز و گشایشگر دوران جدید و مبارک در زمینه مطالعات و تحقیق و پژوهش های فقهی به شمار می رود بنابر این لازم است شرح این کتاب مورد توجه بیشتر قرار گیرد تا فهم و درک مطالب آن آسانتر گردد. به همین دلیل بر آن شدیم تا این شرح را به رشته تحریر درآوریم.» از نوشته های بالا روشن می شود از دیدگاه این مرجع بزرگ با وجود فراوانی شرح و حاشیه نگاری بر کتاب «مکاسب»، نیاز به کشف نکات مبهم و رمزگشایی از مطالب علمی این کتاب همچنان باقی هست و این امر دلیل تألیف شرح ایشان با نام «منهاج الفقاهة»1 بر کتاب مکاسب شده تا بتواند چراغ راه و شیوه فهم و تفقه در محتوای کتاب «المکاسب» باشد. این کتاب ارزشمند (منهاج الفقاهة) چندین مزیت و برجستگی دارد که مناسب است در اینجا مروری گذرا بر آنها داشته باشیم: 1- دقت در گزینش مطالب؛ از دید حضرت آیت الله العظمی روحانی ،گردآوری دیدگاه ها، ارائه و مناقشه پیرامون آنها و نیز تعلیق نگاری بر آنها یا انتخاب و تأیید برخی از این دیدگاه ها اهمیت ندارد. بلکه ایشان در هر مسأله بر روی دیدگاهی تأکید می کنند که دارای یک نکته علمی مبنایی و دقیق و بی نظیر باشد. ایشان از نقل دیدگاه های دیگر نیز پرهیز می کنند تا فهم مطالب برای خواننده سنگین و دشوار نشود. دیدگاه هایی که چه بسا دربرگیرنده برخی از بحث های جزئی غیر مرتبط با اصل مطلب هستند. به همین دلیل می بینیم که ایشان در برخی مسائل دیدگاه های آیا عظام مرحوم سید یزدی، آخوند خراسانی، ایروانی و اصفهانی(ره) را به همراه مطالب موافق و مخالف این دیدگاه ها بیان می کند. اما در برخی مسائل دیگر به نقل دیدگاه یکی از این بزرگان بسنده می کند. دلیل این کار جز این نیست که همه اهتمام و هدف ایشان تنقیح نکته های اصلی موضوع است. [نه بیان و ذکر یکایک دیدگاه ها]. 2- توان توضیح مطالب؛ سخن یکی از اساتید حوزه علمیه قم مشهور است که می گوید: «زمانی که منظور دقیق سخن مرحوم آیت الله خوئی(ره) برایم روشن نشود، به کتاب «زبدة الاصول» آیت الله روحانی(دام ظله) مراجعه می کنم و می بینم که ایشان مطالب مغلق را با بیانی زیبا و قابل فهم توضیح داده است.» همین مزیت به آشکارا در کتاب «منهاج الفقاهة» نیز رخ نمایی می کند. کسی که در مطالب حاشیه های مغلق و پیچیده بر کتاب «المکاسب» همچون حاشیه های دو محقق بزرگ ایروانی و اصفهانی(ره) سیر کرده باشد، به خوبی می یابد که چگونه معظم له مطالب پیچیده و گنگ را در قالب های جدید ریخته تا با بیان نیکو و ساختاری مناسب نکات مبهم، سنگین و معضل کتاب را برای خواننده روشن ساخته اند. 3- تأکید بر محورهای اصلی؛ شیوه حاشیه و تعلیق نگاران این است که در کتاب های خود به جای تعلیق بر یک نقطه مشخص از متن اصلی به دنبال تعلیق بر موضوع های آسان و پرهیز از پرداختن به موضوع های دشوار و چالش آفرین هستند. هرچند این اثر به سبک تعلیق و حاشیه نگاشته شده اما بر خلاف شیوه رایج بالا ، ایشان در تعلیق ارزشمند خود بر محورهای اصلی و موضوعات دقیق موجود در عبارت های شیخ انصاری(ره) تأکید و متمرکز شده اند. به طوری که ایشان با توانمندی و ژرف نگری گاه به توضیح مطالب و گاه به تحقیق در نکات آن می پردازند. اینها برخی از مزیت های کتاب «منهاج الفقاهة» اثر آیت الله العظمی روحانی(دامت برکاته) بود. بی تردید خواننده گرامی این اثر نکات برجسته آنرا به هنگام مطالعه کتاب در می‌یابد.

منبع:
http://rohani.ir/page-485.htm

معرفی کتاب «منهاج الفقاهة» (شرح بر مکاسب شیخ انصاری)

مطالب مشابه :

دانلود کتاب شرح چهل حديث امام خمینی

آشنایی با کتب امام خمینی رضوان الله تعالی علیه

معرفی کتاب «منهاج الفقاهة» (شرح بر مکاسب شیخ انصاری)

دانلود کتاب

منابع آزمون دکترای حقوق خصوصی 1392 (دانشگاه دولتی+سراسر)

پرفسور عباس زراعت

حضرت امام (ره) بارها از جنابعالی به عنوان مجتهدی مسلّم و نیز بهترین فرد برای رهبری نظام اسلامیمان نا

منابع آزمون دکترای حقوق خصوصی 1392( دانشگاه دولتی+سراسر)

مقام معظم رهبری کی به اجتهاد رسیده‌اند؟! و اجازه‌ی اجتهاد را از چه کسی گرفته‌اند؟!