محلول سازی

الف- ابتدا لازم است غلظت های مختلف را بشناسیم

نرمالیته : تعدادی اکی والان های جسم حل شده در یک لیتر محلول یا 1000 میلی لیتر آن

بنابراین دیمانسیون نرمالیته این گونه است:

N = n eq / 1 lit

مثل مولاریته:

M = n mol / 1lit

* (واحد سی سی و سانتی متر مکعب و میلی لیتر یک هزارم لیتر می باشند.)

ب- پس از شناختن و بیان غلظت ها ظرف ماده شیمیایی را در آزمایشگاه پیدا نموده و از روی ظرف اطلاعات زیر را بدست می آوریم

a- توجه به علامت های هشدار دهنده مانند : آتش زایی – سمی بودن – قابلیت انفجار و اکسید شدن و ...مواد را می توان روی برچسب های ظروف آن تشخیص داد. حتی عوارض بایجاد شده و طریقه دفع آن را نیز می توان با مراجعه به جداول راهنمای ایمنی موجود در آزمایشگاه یا تطبیق حروف Sو R موجود بر روی برچسب ظروف تشخیص داد .

b- اطمینان از پیدا نمودن ماده مورد نظر ، نظر به اینکه سازنده مواد شیمیایی فقط کشورهای انگلیسی زبان نیسشتند . اگر سازنده مواد کشور آلمان باشد چون نامگذاری مواد بر حسب لاتین است ممکن است در نگاه اول نتوانیم نام ماده مورد نظر را روی ظرف بیابیم و آن را شناسایی کنیم و. معمولا در سمت چپ برچسب مورد نظر روی ظرف مواد شیمیایی آن را بر حسب زبان های مختلف نامگذاری کردند و فرمول ماده را نیز نو شتند که می تواند ما را از پیدا نمودن ماده مورد نظر مطمئن سازد

c- از روی زبرچسپ ظروف می توان این مشخصات را بدست آورد : جرم ملوکولی ( M ) ، درجه خلوص ( P ) ، دانسیته ( D )

ج – از روی اطلاعات قبلی محاسبات دقیق را برای برداشتن مقدار ماده انجام می دهیم

د- اگر دیمانسیون بدست آمده از محاسبات بر حسب گرم بود و نیاز به برداشتن مقدار ماده جامد باشد با استفاده از اسپاتول ماده جامد را کم کم درون بشر کوچک یا شیشه ساعت تمیز و خشک اضافه می کنیم تا ترازو مقدار دقیق ماده را نشان دهد پس از حل نمودن ماده جامد را در بشر کوچک آن را به بالن ژوژه منتقل نموده و بالن ژوژه را تا گردن پر از آب می کنیم و برای هموژنه شدن محلول را هم می ریزیم سپس قطره قطره آنقدر آب اضافه می کنیم تا سطح مقعر محلول دقیقا مقابل خط نشانه بالن ژوژه قرار گیرد .

d- اگر نیاز است حجمی از محلول غلیظ را بر داریم برای آلوده نشدن محلول ها ما در ابتدا کمی بیشتر از حجم مورد نیاز را درون استوانه مدرج ( مزور ) ریخته و توسط پیپت حجم دقیق مورد نیاز را برداشته و درون بالن ژوژه مورد نظر ریخته و مشابه بالا به حجم می رسانیم .

تذکر 1 : هیچ گاه محلول باقی مانده در استوانه مدرج را به محلول اصلی برنگردانید .

تذکر 2 : مشخصات محلول ساخته شده را بر روی برچسب نوشته و بر آن نصب کنید تا در استفاده از آن دچار اشتباه نشویم .

مثال 1 : طرز تهیه 100 اسید سولفوریک 2/0 نرمال از محلول غلیظ تجارتی دارای مشخصات زیر را بنویسید .

جرم مولوکولی: 1mol = 98 gr

دانسیته: 1lit = 1.8 kg

درجه خلوص : P = 98% w/w یعنی در 100 گرم محلول غلیظ 98 گرم H2SO4 وجود دارد .

برای حل مساله 3 روش وجود دارد :

1.روش خطی عمومیت داشته و بر دو روش دیگر عمومیت دارد در این روش با استفاده از داده های موجود و دیمانسیون آنها محاسبات لازم را به گونه ای انجام می دهید تا در ضرب و تقسیم داده ها فقط دیمانسیون مورد نظر باقی بماند .

( الف ) – می توان با استفاده از این روش ابتدا نرمالیته محلول غلیظ تجارتی را به دستن آورد و با استفاده از n1v1=n2v2 آن حجم از محلول غلیظ را که باید برداشته شود به دست می آید

( ب ) – می توان مستقیما حجم مورد نیاز را محاسبه کرد.

که فقط دیمانسیون حجم محلول غلیظ باقی می ماند .

برای محلول سازی کمی بیش از 5/0 سی سی از محلول غلیظ را درون استوانه مدرج ریخته و سپس توسط پیپت دقیقا 5/0 سی سی برداشته و درون بالن ژوژه 100 سی سی ریخته و آنقدر آب مقطر اضافه می کنیم که به حجم 100 سی سی برسد .

نکته : البته چون رقیق نمودن اسید سولفوریک گرما زا است بهتر است ابتدا مقداری آبی درون بالن ژوژه ریخته و سپس با اضافه کردن تدریجی اسید به آب باقی مانده را با آب مقطر به حجم برسانیم .

2 – روش تناسبی : ابتدا تعداد اکی والان های موجود در 1000 سی سی از محلول را بدست آورده که همان نرمالیته است سپس از رابطه n1v1=n2v2 حجم مورد نیاز را بدست می آوریم از روی تعاریف دانسیته و درجه خلوص و وزن اکی والان داریم :

3 – روش فرمولی : که حفظی است و به دانشجویان توصیه نمی شود .

که در آن P درجه خلوص ، d دانسیته محلول ، N ظرفیت و M جرم ملوکولی می زباشد که با استفاده از فرمول n1v1= n2v2 حجم مورد نظر را بدست می آوریم .

مثال 2 : طرز تهیه 250 سی سی سود 0/2 N را بنویسید .

ااف ) روش خطی

دو گرم سود را پس از حل نمودن در بشر به بالن ژوژه منتقل نموده و به حجم 250 سی سی می رسانیم .

ب ) روش فرمولی

که در آن V حجم مورد نیاز بوده و gr وزن ماده ای که باید توزین شود و برای محلول سازی به کار می رود .

مثال 3 ) تهیه 200cc استات سدیم %10 از جامد آن .

20 گرم را پس از حل نمودن به حجم 200cc می رسانیم .

مثال 4 ) 30 cc آب اکسیژنه %6 از محلول %30 آن .

نسبت %6 و %30 برابر 1 به 5 است . پس 6 سی سی از آب اکسیژنه را 5 برابر رقیق می کنیم یعنی به حجم 30 سی سی می رسانیم .

مسائل

طرز تهیه محلول های زیر را بنویسید .

1) 250 cc اسید نیتریک 2 N d=1.4 p= 70%w/w

2) 250 CC سود /1N

3) 100 CC محلول اشباع کربنات سدیم

4) 200cc محلول 10% استات سدیم

5) 100 cc محلول آمونیاک 3:1

6) 200cc محلول آبی %40 اتانول

7) 2 لیتر محلول /2N ، Na از محلول 2/4 Na2SO4

8) 500cc محلول پرمنگنات پتاسیم /2N برای اکسید کردن اگزالات در محیط اسیدی

9) 30cc آب اکسیژنه 6% از محلول 30 % آن

10) 500cc پرمنگنات پتاسیم 1 % از اسید تجاری یا دانسیته 1/42 و درجه خلوص 70%

11) محلول 2/3 مولال NaCl

12) 500cc محلول HNO3 ، 5 % از اسید تجاری یا دانسیته 42/1 و درجه خلوص 70 %

13) محلول 2/3 مولال NaCl

14) 500 cc محلول 100pm ، K از KCLجامد

15) 250cc محلول الکلی NH4SCN

16) 500cc از محلول EDTA دارنده تیتر 8/5 میلی گرم CaO در میلی لیتر از جامد (EDTA )

17) 500cc محلولی را که نسبت به CuSO4 ، 10 % و نسبت به HNO3 ، 2M باشد .

محلول سازی

مطالب مشابه :

تحلیل ابعادی

تحليل ابعادي

سنگها وکاربرد مهندسی آنها

توان و بازده پمپ

قانون جهانی گرانش

آنالیز ابعادی (دیمانسیونی)

گزارش کار فنر ساده

کمیت های فیزیکی و فرمول های آنها

محلول سازی

نرم‌افزار Section Surfer