توصیه هایی برای زائرین بیت الله الحرام +مکه و مدینه+تذکراتی برای حجاج+یادداشت های مکه و مدینه(بخش او

توصیه هایی برای زائرین بیت الله الحرام
اين مجموعه در چهارده بخش تنظيم شده است:
1. مقدّمات سفر 2. فرودگاه 3. مدينه و مسجدالنّبى(ص) 4. بهداشت 5. هتل 6. بازار 7.احكام 8. مناسك 9. عرفات 10. مشعر 11. منا   12. فرم ها و نقشه ها 13. زيارات 14. بعد از سفر
بخش اول :
درمقدمات سفر
1. پس از اعلان نوبت تشرّف شما زائر محترم، توسّط سازمان حجّ و زيارت، با در دست داشتن فيش بانكى، به دفاتر زيارتى مراجعه نمائيد تا با ارائه‏ى مدارك لازم از قبيل چند قطعه عكس و اصل و فتوکپي شناسنامه، براى گرفتن گذرنامه و ويزا و امور مربوطه شما اقدام شود.
پس از طى مراحل قانونى، گذرنامه ها صادر مى‏شود و براى گرفتن ويزا، (جواز ورود به خاك عربستان) به سفارت اين كشور مى‏رود و طى مراحلى، در يك صفحه ويزا صادر مى‏گردد. آن‏گاه گذرنامه‏ها به مدير كاروان بازگردانده مى‏شوند. ايشان براى گرفتن بليت به فرودگاه يا سازمان مراجعه مى‏نمايند. در بليط علاوه بر شماره صندلى، تاريخ، شماره و ساعت پرواز نيز نوشته شده است. پس از صدور بليت بهتر است تمام مدارك نزد مدير كاروان باشد تا هنگامى كه قصد سفر داريد، توسط ايشان در وقت و مكان مناسب به شماتحويل داده شود.
2. در تمام جلسات كاروان، (10 جلسه) كه قبل از سفر برگزار مى‏شوند شركت نماييد و به تذكّرات مدير و روحانى محترم كاروان‏ و مسئولان ديگر با دقّت و توجّه ‏كامل، عمل‏نماييد.
3. به منظور حفظ سلامت خود لازم است به پزشک کاروان مراجعه نمائيد . ايشان پس از معاينات کامل، کارت سلامتي شما را صادر مي کند؛ که بايد اين کارت را تا آخر سفر به همراه داشته باشيد .
4. واكسن‏هاى مننژيت و آنفلوانزا را در يکي از مراكز بهداشتى، كه مشخّصات آن‏ها توسط پزشک كاروان اعلام مى‏شود، تزريق كرده و كارت واكسيناسيون را دريافت و به پزشک کاروان نشان دهيد.
5. مقدار واجب لباس احرام براى آقايان دو عدد حوله مى‏باشد، ولى اگر به سرما حسّاس هستيد و يا مى‏خواهيد براى حمّام استفاده كنيد، حداكثر سه يا چهار قطعه حوله همراه خود ببريد. دو جفت دمپايي احرامي و يک کمربند (که احتياطاً دوخته نباشد، يعني نخ و سوزن در آن به کار نرفته باشد) نيز به همراه داشته باشيد .
امّا براى شما خواهران محترم يك‏دست لباس سفيد ‏احرام كافى‏است. البته بايستى دقّت نمائيد لباس‏ها نازك و از جنس تورى نباشد، زيرا مواضع بدن در هنگام خيس شدن لباس يا عرق كردن، نمايان مي شود و اين کار موجب اخلال در اعمال مي گردد علاوه اثرات بسيار سوئي در پي دارد.
ضمناً يکي از پارچه نوشته هاي مخصوص کاروان را در پشت چادر احرامي و ديگري را نيز پشت چادرهاي (بيروني) خود نصب کنيد، تا در مواقع ازدحام کاملاً شناسايي شويد .
6. وصيّت نامه خود را نوشته و در جاى مخصوصى كه يك نفر از اعضاى خانواده مطّلع باشد، قرار دهيد.در وصيتنامه ‏مبلغ طلب‏كارى ها ، بدهكارى ها، وجوهات شرعى كه بدهكاريد، مسأله نماز، و روزه و ساير حقوق الهى و حقوقي را که مردم بر گردن شما دارند، ذكر نموده و سفارش‏هاى لازم را به اعضاى خانواده بنماييد.
7. فرم شماره 1 آخر کتاب را حتماً ملاحظه و براي پاسخ به سؤالات آن به دفتر مرجع يا نمايندگان ايشان مراجعه نمائيد.
8. مي دانيد که براي تأمين آسايش هرچه بيشتر، شما زائران محترم از ابتدا تا پايان سفر تحت پوشش بيمه ويژه اي كه قرارداد كلّي آن از سوي سازمان حجّ و زيارت بسته مي شود، مي باشيد. بدين ترتيب علاوه بر مزاياي زياد اين کار،در طي سفرمي توانيد با مراجعه به پزشک از درمان رايگان استفاده نمائيد.
9. چنانچه به صورت دائم به ويلچر نياز داريد، در ايران خريدارى نمائيد، تا در طول سفر راحت باشيد. امّا اگر نياز هميشگي نداريد در عربستان نيز مي توان از ويلچر برخوردار شد .
10. تهيه‏ى ارز براى هزينه‏هاى شخصى بر عهده‏ى زائران است. با هماهنگى مديركاروان، به شعب بانك ملّى مراجعه و ارز مورد نياز خود را دريافت نماييد.
11. واحد پول عربستان سعودى، ريال است؛ و نرخ برابرى آن با دلار تقريباً ثابت است؛ يعنى هر دلار آمريكا برابر با 75/3 ريال سعودى است. با اين حساب اگر بخواهيد 100 دلار را عوض كنيد، در ازاى آن بايد 375 ريال سعودي دريافت نماييد.
البته بدانيد كه در صرّافي هاي مكّه و مدينه در برابر هر 100 دلار 372 يا 373 ريال مي پردازند.
12. شما مى‏توانيد با مراجعه به صرّافى‏هاى مورد اعتماد داخل ايران يا صرّافى‏هايى كه در مكّه و مدينه هستند پولهاى ايرانى يا دلار خود را با ريال عربستان عوض كنيد. ولى انجام اين كار در داخل كشور مقرون به صرفه‏تر است.
در هنگام معاوضه دلار با ريال، شماره پول خود را به خاطر بسپاريد، چون ممكن است بخواهند پول شما را پس بدهند و آنوقت با دلار تقلّبى عوض نمايند .
13. شايسته است براى اين سفر تقريباً يک ماهه اين وسايل را به همراه داشته باشيد: چندقرص‏مسكّن(بدون كدوئين)، سرماخوردگى،ضد اسهال، چسب زخم، پماد سوختگى، مسواك و خميردندان، كمى نمك، سوزن و مقدارى نخ سياه و سفيد، ناخن‏گير، قيچى و كارد ميوه خوري، ساعت زنگ‏دار، مقدارى آجيل و تنقّلات، يك قاشق و ليوان استيل، چند سنجاق قفلى، ليف حمّام كوچك و بلند، صابون كوچك بي بو، تيغ، خودكار و دفترچه‏ى يادداشت، قرآن و كتاب دعاى كوچك (از كتابهايي كه براي سفر مجاز است)، مقدارى طناب بند لباس، عطر يا موادّ خوش‏ بوكننده، مقدار كمى دستمال كاغذى و چند دستمال پارچه‏اى و...
14. از لباس‏هاى زير مانند شورت و زيرپيراهنى، جوراب و زيرشلوارى هر كدام حداكثر سه عدد به همراه داشته باشيد، ولى از لباس‏هاى ديگر بيش‏تر از دو دست لازم نيست.
15. براى ارتباط آسان با بستگان مى‏توانيد اطّلاعات محل استقرار خود، در هتل‏هاى مكّه و مدينه را از مدير کاروان پرسيده و در اختيار خانواده و بستگان خود قرار دهيد؛ گرچه در کارت هاي شناسائي مخصوصي که به هر زائر مي دهند، اين اطلاعات نوشته شده است.
16. اشياى فلزى مانند چاقو، قيچى، ناخن گير و . . . را در ساك بزرگ بگذاريد تا بتوانيد در مکّه و مدينه از آنها استفاده كنيد. چنانچه اين وسايل را در ساك دستى يا در جيب خود بگذاريد، در بازرسى‏هاى فرودگاه امکان عبور آنها نيست و از اين جهت با مشكل مواجه خواهيد شد.
17. پول و جواهرات خود را در ساك‏ها قرار ندهيد، بلكه به همراه خود داشته باشيد تا آن‏ها را در هتل (مدينه يا مكّه) به صندوق امانات تحويل دهيد. بهتر اين است که خواهران محترم، جواهرات زينتي خود را از همين ايران به همراه نياورند.
18. برخى از وسايلى كه خروج آنها بر اساس قانون گمرك ممنوع بوده يا ورود آنها به کشور عربستان مجاز نمى‏باشد، عبارتند از: فرش دست‏باف، اوراق بهادار، اشياى عتيقه، كتب خطى و قديمى، جواهرات ( در صورتى كه مقدار آن زياد باشد)، مواد مخدّر كه بر اساس قوانين عربستان همراه داشتن آن، مجازات اعدام دارد و . . .
19. يک يا دو روز قبل از حرکت ساک هاي بزرگ توسّط مدير و خدمه کاروان به فرودگاه عربستان و بعد به هتلهاي محل سکونت شما ارسال مي شود؛ پس آنچه را که لازم داريد، در آنها بگذاريد و تحويل دهيد. البته زائرين مدينه بعد، لباس احرام خود را در ساك هاي بزرگ نگذارند، بلكه در ساكهاي دستي خود قرار دهند تا در ميغات جحفه از آن استفاده كنند .
20. بر روى تمام ساك‏ها و بسته‏هايى كه به همراه داريد، نام ، نام خانوادگى ، شماره ى كاروان و نشانى محلّ سكونت خود را در مدينه، مكّه و ايران بنويسيد و يا حدّاقل در داخل آنها قرار دهيد.
21. در تمام مراحل سفر مواظب عينك خود باشيد؛ زيرا تعويض آن بسيارمشكل است.همچنين جلدو بند مخصوصِ آويزان كردن آن را به همراه داشته باشيد.
22. در طول سفرکارتهاي شناسائي خود را بر سينه الصاق نموده و يا در داخل جيب خود قرار دهيد، تا اگر در مواردي لازم شد، به پليس و يا افراد راهنما نشان دهيد.
23. زائران عزيز، در اين سفرکه سرشار از معنويت است، نياز به همکاري و صميميّت، بيشتر احساس مي شود، بنابراين سعى نماييد دوستان خوبى انتخاب كنيد تا در همه جا با هم باشيد و در مسايل و مشكلات به يكديگر كمك كنيد. دوستانى كه در اين سفر پيدا مى‏كنيد، ممكن است سال هاى زيادى رفاقت را با شما ادامه دهند. بنابراين از اخلاق انسانى و اسلامى غافل نباشيد كه منافع بسيارى براى شما در دنيا و آخرت دارد. معمولاً اين شناسايي ها از همان جلسات كاروان در مسجد شروع مي شود.
24. اعضاى كاروان همچون اعضاى يك خانواده هستند كه بايد در طول سفر به يكديگر كمك كنند؛ حساسيت‏هاى لازم را براى حفظ آبرو و حيثيت يكديگر داشته باشند و مسئولين را از هر حركت مشكوك و غيراخلاقي آگاه نمايند.
25. صبر و تحمّل، مهم‏ترين وسيله‏اى است كه شما بايد از ابتداى سفر به همراه داشته باشيد. بدانيد همان طورى كه چهره‏ى افراد ،مختلف است، روحيّات و اخلاق آنها نيز تفاوت دارد. بنابراين ‏كوشش نماييد خود را با اخلاق همه‏ى افراد تطبيق دهيد، و از خطاها، لغزش‏ها و رفتارهاى ناشايست ديگران که قابل گذشت‏ است اغماض كنيد و از هر گونه درگيرى و مشاجره جدّاً خوددارى نماييد. البته اگر نصيحت مى‏نماييد يا امر به معروف و نهى از منكرمى‏كنيد، به‏ نحوى ‏باشد كه به برخوردهاى تند و نامناسب منجرنشود.
26. موقعيّت شما به عنوان شيعيان اهلبيت در كشور عربستان حسّاس است . مواظب باشيد تا كارى نكنيد كه بهانه‏اى به دست افراد تندرو بيفتد تا به مقاصد شوم خود عمل‏كنند. ائمه‏ى‏اطهار فرموده‏اند كه كار نيك ‏از هر فرد نيكو است، ولى از شما شيعيان نيكوتر است و كارهاي زشت از هركسي سر زند زشت است، ولى از شما شيعيان زشت‏تر است. اين حالت به خاطر موقعيتى است كه شما نسبت به خاندان عصمت و طهارت داريد.
بخش دوم:
درفرودگاه
1. وسايلي را كه بايد در ساك هاي بزرگ گذاشته باشيد قبلاً به عوامل كاروان ها تحويل داده باشيد. فقط ساك هاي كوچك را به همراه بياوريد.
2. طبق معمول بايد سه تا چهار ساعت قبل از پرواز در فرودگاه حاضر شويد. پس از آن كه همه‏ى افراد كاروان جمع شدند، از طريق بلندگوى فرودگاه اعلام مى‏شود كه مسافران پرواز شماره ... اثاثيه‏ى خود را تحويل دهند. دراين موقع است كه ‏وارد سالنِ‏تحويل اثاث‏ مى شويد.
چنانچه اين مطلب اعلام نشد و يا شما نشنيديد، مى‏توانيد از مأموران ويژه‏ى درهاى ورودى بپرسيد كه آيا ممكن است وارد سالن تحويل وسايل شويد يا خير؟ پس از اينكه از بدرقه‏كنندگان خود خداحافظى كرديد، وارد سالن دوم مى‏شويد. هنگام ورود به اين سالن بايد گذرنامه و بليت هواپيما را، كه پيش از اين از مدير كاروان گرفته‏ايد، در دست داشته باشيد.در باجه‏هاى تحويل اثاث نوبت را رعايت بنماييد و هيچ عجله‏اى نداشته باشيد ، چون وقت بسيارى تا سوار شدن به هواپيما داريد.
بار ديگر تكرار مى‏شود كه اشياى فلزّى را مي بايست در ساك بزرگ بگذاريد تا تحويل قسمت بار هواپيما شود. مجدّد بررسى كنيد كه از همراه داشتن وسايل ضرورى سفر و همراه نداشتن وسايل ممنوع، مطمئن شويد. پس با ساك دستى خود حركت كرده و به سالن بعدى مى‏رويد.
بايستى از باجه‏هايى كه در اين سالن وجود دارد، عبور كنيد. در اين باجه‏ها گذرنامه‏هاى شما بررسى مى‏شود (كه در بيش‏تر مواقع مشكلى ندارد) و مهر خروج روي آنها مي خورد. چنانچه در يك گذرنامه، نام افراد خانواده يا همراهيان شما نوشته شده، بايد با هم دريك باجه حاضر باشيد.
پس از اين بازرسيها، به سالن بعدى واردمى شويد تا پس از آمدن همه افراد كاروان، اعلام مى‏شود كه به سالن ديگر برويد، كه در اين انتقال، بازرسى بدنى صورت مى‏گيرد. در آن‏جا نيز نزديك به نيم‏ساعت منتظر مى‏شويد تا همه‏ى افراد كاروان شما و كاروان‏هاى ديگرى كه در يك پرواز هستند، جمع شوند. سپس اعلام مى‏شود كه براى سوار شدن به هواپيما آماده شويد. شما نيز با در دست داشتن بليت و نشان دادن آن به مأموران، از سالن خارج و سوار بر خودروهاي ويژه مي شويد که شما را تا هواپيما مي رسانند و يا مستقيماً از دالانى وارد هواپيما مى‏شويد.
در هنگام ورود به هواپيما فقط بليت را در دست داشته باشيد تا مهمان‏داران طبق شماره‏ى صندلى، شما را به محلّ استقرار راهنمايي كنند.
چنانچه بين شما، دوستان و خانواده در داخل هواپيما فاصله وجود دارد و مى‏خواهيد در كنار هم باشيد، از مهمان‏دار هواپيما بخواهيد اين كار را انجام دهد يا با اطرافيان خود به توافق برسيد تا جابه‏جايى به آسانى صورت گيرد. اگر اطرافيان شما موافقت نكردند، اصرارى نداشته باشيد، زيرا زمان پرواز خيلي طولاني نيست تمام اين سفر (از تهران تا جدّه) بيش‏تر از 5/2 ساعت نخواهد بود.
3. علاوه بر گذرنامه و بليت، لازم است دو كارت ديگر در اين سفر به همراه داشته باشيد:     .
اوّل - كارتى به رنگ زرد كه پزشك پس از تزريق واكسن مننژيت و آنفلوانزا و بررسى وضعيت جسمانى و سلامتى‏تان به شما مى‏دهد.
دوّم - كارت قرمزرنگى كه بايد مشخّصات شما به زبان عربى روى آن نوشته شده‏باشد. بطاقة الدّخول،كه ‏بايد اين كارتها را تكميل و درفرودگاه عربستان به مأموران بازرس گذرنامه تحويل دهيد. مدير و عوامل وي مي توانند در تكميل اين كارت به شما كمك كنند.
4. شتاب‏زدگى در فرودگاه، چه در رفت و چه در بازگشت، منجر به آشفتگى و بى‏نظمى مى‏شود و در نهايت موجب تأخير در انجام كارهاى لازم مى‏گردد. پس آرامش و نظم را رعايت نموده و طبق دستور مأموران فرودگاه عمل نماييد. از برخورد مستقيم و مجادله با مأموران سعودى كه زبان آنها را هم نمى‏دانيد، جدّاً بپرهيزيد.
5. چنانچه نماز نخوانده‏ايد، يا به دستشوئى نيازداريد، پيش از سوار شدن به هواپيما (در سالن‏هاى انتظار) اقدام کنيد، تا در هواپييما دچار مشکل نشويد.
6. چه بسا مجبور شويد نمازتان را در هواپيما بخوانيد. از اين‏رو بهتر است پيش از سوار شدن وضو گرفته و در هواپيما نماز بخوانيد. البته در هواپيما نيز امكان گرفتن وضو وجود دارد. همچنين جهت ‏قبله ‏در هنگام رفتن به مكّه تقريباً به طرف جلوى هواپيما و در برگشت، به سوى عقب هواپيما مى‏باشد. ضمناً با هماهنگي روحاني حتّي مي توانيد نماز را روي صندلي به صورت نشسته بخوانيد.
7. سعى‏كنيد مقررات داخل هواپيما را، كه توسط بلندگوها اعلام مى‏شود و يا مهمان‏داران تذكّر مى‏دهند، رعايت نماييد (مانند نكشيدن سيگار، بستن كمربند، خوددارى از رفت و آمدهاى اضافه و بى‏موقع، صحبت‏كردن با صداى بلند، باز و بسته كردن صندوق‏هاى بالاسر و...)
8. رعايت مقرّرات و نظافت در هواپيما، به‏ويژه اگر مربوط به خطوط سعودى يا شرکت هاي خارجي ديگر باشد، بسيار لازم است ؛ زيرا همين اعمال مى‏تواند بيان‏كننده‏ى تربيت و اخلاق ديني و مذهبي ما باشد.
9. پس از رسيدن به مقصد، هنگام خروج از هواپيما هيچ عجله‏اى نداشته باشيد،اسباب و اثاثيه‏ى خود را جمع كرده، و به آرامى و با رعايت نوبت خارج شده، چرا كه با اين كارها شخصيّت خود را نشان مى‏دهيد.
10. هنگام رسيدن به فرودگاه جدّه يا مدينه، ابتدا به سالنى وارد مى‏شويد كه در آن، گذرنامه‏ها را بررسى مى‏كنند و كارت قرمز (بطاقة الدّخول) را تحويل مى‏گيرند. سعى‏كنيد نفر به نفر جلوى كيوسك‏هاى بازديد برويد. تا وقتى بررسى گذرنامه‏ى نفر جلويى تمام نشده از خط قرمزى كه به فاصله‏ى يك‏مترى باجه‏ها، روى زمين كشيده شده است، عبور نكنيد. در ضمن بايد افرادى كه نامشان در يك گذرنامه نوشته شده با هم باشند و چنانچه كارت مشخصات به زبان عربى (بطاقةالدّخول) را پر نكرده‏ايد، همان‏جا درخواست کرده، آن را تكميل و تحويل باجه ها دهيد.
پس از عبور از باجه‏هاى كنترل گذرنامه در فرودگاههاي جدّه يا مدينه، معمولاً كارت زرد رنگ (واكسيناسيون) را بازديد مى‏كنند. سپس وارد سالنى مى‏شويد كه پيش از اين ساك‏هاى شما رسيده يا در حال رسيدن است. ساك‏ها را برمى داريد و به ايستگاه‏هاى بازرسى اساس مى‏بريد. در آن‏جا همه‏ى ساك‏هاى بزرگ و كوچك شما مورد بازرسى قرار مى‏گيرند. سپس به محوّطه ي باز زير چترهاي مخصوص وارد و منتظر خروج و حركت به سوى مدينه يا مكّه مي شويد. در اين سالن مى‏توانيد به دست‏شويى برويد، نماز بخوانيد و استراحت مختصرى (بين 1 تا 2 ساعت) داشته باشيد. پس از اين‏كه همه‏ى اعضاى كاروان جمع شدند، مدير و خدمه‏ى كاروان، شما را به طرف اتوبوس‏ها راهنمايي مى‏كنند. به ياد داشته باشيد هر نفر بايد در همان شماره‏ى خودرو و شماره صندلى‏، سوار شود كه در اتوبوس‏هاى ايرانى سوار شده بود؛ البته مى‏توانيد با پيدا كردن مسئول اتوبوس، نام خود را در فهرست اسامى، يافته و سوار شويد.
اگر مدينه بعد باشيد از همان فرودگاه جدّه مستقيماً اتوبوس‏ها به طرف ميغات جحفه حركت مي كنند و پس از محرم شدن به سوي مكّه مي رويد، امّا مدينه قبل ها وارد فرودگاه مدينه مي شوند و يا از جدّه مستقيم به مدينه مي آيند. فاصله‏ى فرودگاه مدينه تا هتل حدود نيم ‏ساعت و فاصله‏ى جدّه تا مدينه، 440كيلومتر که تقريباً در عرض 6 ساعت اين مسافت طي مي شود.
در ميانه‏ى همين راه، ( در ايستگاه ساسكو) استراحت و پذيرايى مختصرى انجام مى‏شود. در صورت گم شدن و يا بروز هرگونه تأخير، نگران و مضطرب نشويد، بلكه در فرودگاه به دفتر ستاد ايرانيان مراجعه نماييد تا شما را به كاروان برسانند. يا با شماره‏ تلفن هتل محل اقامت در مدينه و يا مكّه تماس گرفته و موقعيّت خود را اعلام نماييد.
11. هنگامى كه در وسط راه براى استراحت و پذيرايى پياده مى‏شويد، به دقت محل توقّف اتوبوس، رنگ و نشان آن را به خاطر بسپاريد؛ زيرا فراوانى اتوبوس‏ها، و شباهت آنها به يکديگرموجب سرگردانى زائران مى‏شود. پس از صرف غذا در زمان اعلام شده به سرعت برگرديد و با سرشماري مجدّد، مطمئن شويد كه همه‏ى افراد سوار شده‏اند.
دربازگشت
12. بايد ده تا دوازده ساعت قبل از پرواز، براي بازگشت به ايران، آماده‏ى حركت به‏سوى فرودگاه باشيد. از رفتن به زيارت يا بازار، كه ممكن است موجب گرفتارى شما در هنگام بازگشت شود، پرهيزكنيد.
13. چنانچه اعلان نياز شد در بار زدن ساك‏ها به مدير و خدمه کاروان كمك نماييد. خصوصاً زائران جوانى كه توانايى انجام اين كارها را دارند، بسيار پسنديده است، چنين خدمتي را بنمايند.
14. همچنان‏كه براى سفر به عربستان گفته شد در سفر برگشت نيز بردن اين اشيا به داخل هواپيما ممنوع است: چاقو، قيچى، ناخن‏گير و هر شى‏ء فلزى حتى اسباب‏بازى، قليان، قاب فلزى و شيشه‏اى، انواع قاشق و چنگال و... پس اين‏ لوازم را در ساك بزرگ گذاشته و به قسمت بار هواپيما تحويل دهيد. از همراه آوردن آنها به داخل هواپيما خوددارى نماييد زيرا آنها را در بازرسى مى‏گيرند و ديگر تحويل نمى‏دهند.
15. متوجّه باشيد که شركت هواپيمايى سعودى از خروج اين كالاها جلوگيرىمى‏كند: تلويزيون،كپسول گاز، انواع اسپرى و لوازم كمپرسور يخچال و...    چنانچه گالن‏هاى آب زمزم به همراه داريد، بايد در فرودگاه جدّه به دفتر مراجعه و آن را در كيسه‏هاى مخصوصى گذاشته و داخل هواپيما ببريد. نام اين كيسه‏ها «كيس الماء» است.
16. وسايل مخصوص دفاتر هواپيمايى و همچنين لوازم داخل هواپيما مانندجليقه‏ى نجات و... را بيرون از هواپيما نبريد. چنانچه غذا يا تغذيه وسط روز در هواپيما توزيع شد، مي توانيدآن را به همراه ببريد. مواظب باشيد، غذايي باشد که تا رسيدن به منزل فاسد نشود.
17. حداكثر بار مجاز براى هر زائر 30 كيلوگرم مى‏باشد و هر كيلو بار اضافه 21 ريال سعودى جريمه دارد. حداكثر بار مجاز براى بردن به داخل هواپيما نيز 7 كيلوگرم مى‏باشد؛ البته در بعضي از مواقع اين قانون شکسته و يا آسان تر گرفته مي شود که اين هم بسته به اقبال شماست.
18. فاصله‏ى زمانى از مكّه تا جدّه تقريباً 1 ساعت و فاصله‏ى جدّه ‏تا ايران‏ تقريباً 3 ساعت است .
19. براي وارد شدن به سالن فرودگاه تهران (مقصد) رعايت نظم وادب وحال افراد ضعيف را بنمائيد،تا گذرنامه ها بررسي شده و مهر مراجعت بر آنها زده شود. هيچ عجله ننمائيد، چون معلوم نيست که شما زودتر از ديگران از سالن اصلي خارج شويد .
20. در تحويل گرفتن اثاثيه ها و ساک ها نيز رعايت احترام يکديگر را بنمائيد و از مزاحمت و برخوردهاي غيراخلاقي پرهيزکنيد. طولي نمي کشدکه همه افراد کاروان اثاثيه ها را تحويل گرفته وخارج مي شوند.
بخش سوم :
درشهر مدينه و مسجدالنّبي !
1. به محض ورود به مدينه يا مكّه و استقرار در محل سکونت خود، فرم شماره2 را که در آخر همين کتاب آمده است پرکنيد و هميشه آن را مورد ملاحظه قرار دهيد .
2. زائران محترم، توجه داشته باشيد كه هريك از ما در كشور عربستان نماينده ى ملّت شهيدپرور ايران اسلامي و به عنوان پيروان مذهب جعفرى مطرح هستيم، بنابراين كارى نكنيم كه خداى ناكرده عزت ملّى را خدشه دار و براي مذهب امام‏صادق و اهل‏بيت وسيله توهين و ضرر باشيم.
3. زائران‏گرامى! اخلاق و ادب، نشانه‏ى شخصيّت خود شماست. بنابراين ضمن خوش‏رويى در هر جا و در هر زمان، با رعايت ادب و احترام نسبت به زائران كشورهاى مختلف، باعث سربلندى مذهب و ميهن اسلامى خود باشيد. طبق رواياتى كه از ائمه‏ى معصومين به ما رسيده، احترام مؤمن از احترام خانه‏ى كعبه بيشتر است. بنابراين ‏در سلام كردن به ديگران، به‏ويژه ‏در برخورد با برادران و خواهران اهل سنّت، در هر کجا، چه در مسجد و اماكن زيارتى و چه در ورود به مغازه‏ها، دريغ نورزيد، زيرا سلام كردن تأثير بسيار خوبى در برخوردهاى مهربانانه‏ى آنها با شما دارد.
4. خواهران محترمه، درحفظ حجاب كامل دقت فرماييد و از رفت ‏و آمد در قسمت‏هايى از حرم، که مخصوص مردان است ،خوددارى كنيد. .   همه مي دانيم بسيارى از اهل سنّت، منكراتى را انجام مى‏دهند، ولى در دو شهر مكّه و مدينه ‏به ‏ويژه ‏در مسجدالحرام و مسجدالنّبى! اصول و احكام اسلامى رارعايت مى‏كنند. چه خوب است كه همه ي ما با عمل به دستورات اخلاقي مبلّغ مذهب جعفري باشيم .
5. زائران محترم، امر به‏معروف‏ونهى‏ازمنكر، همانند نماز، از واجبات الهى است؛ برخوردهاى نامناسب و اهانت‏آميز افراد خلافكار دليل ترك اين واجب الهى نخواهدبود. بنابراين بر همه‏ى ما لازم است، اگر مواردى از كارهاى خلاف شرع را از هموطنان خود مشاهده کرديم، حتماً گوشزد كنيم. خواهران محترم توجه داشته‏باشند به خواهرانى كه با آرايش‏هاى تند و پوشيدن لباس‏هاى نامناسب، عفاف و حجاب اسلامى را رعايت نمى‏كنند، تذكّر بدهند. مؤمنان بايد كارى كنند تا افراد خلاف‏كار زمينه‏ى رشد و انجام كارهاى خلاف شرع و خلاف شؤون يك زائر شيعه‏ى ايرانى را نداشته باشند، زيرا گناه مانند ميكروب و بيمارى‏است كه بزودى به جان وروح ديگران سرايت مى‏كند و گسترش مى‏يابد. اضافه ‏بر اين به آنها كه براى تفريح و يا گردش آمده‏اند بفهمانيد كه اگر مى‏خواهند معنويّت اين سفر را از زائران سلب نمايند، سخت در اشتباه هستند، راه خطايى را در پيش گرفته‏اند و عذاب دردناكى را، در دنيا و آخرت براى خود، خريده‏اند؛ گرچه اين موارد خلاف در سفر حجّ تمتّع به ندرت مشاهده مي شود.
6. مي بينيد که در تمام نقاط مسجدالنّبى! قبرستان بقيع، مسجدالحرام و اماكن ديگر دوربين‏هاى مداربسته نصب شده‏است. بنابراين تمام حركات شما زيرنظر مى‏باشد. از هر كارى كه موجب وهن شيعه است، که هم در اين کتاب و هم توسّط مسئولين تذکّر داده مي شود، پرهيز كنيد. نمازهاي جماعت مسجدالحرام و مسجدالنّبى! به طور مستقيم از تلويزيون سراسرى عربستان پخش مى‏شود و حتى از كشورهاى ديگر نيز قابل مشاهده مى‏باشد. خشوع و رعايت حالات معنوي شما در نماز در بينندگان تأثير معنوي خواهد گذاشت پس از نگاه کردن به اطراف، خميازه كشيدن و بى‏نظمى‏هاى ديگر جدّاً بپرهيزيد.
7. براي خواندن نماز جماعت در مسجدالنّبي و مسائل خاصّ آن بخش مناسك را مطالعه فرمائيد و همچنين از محضر روحانيون كاروان استفاده نمائيد.
8. از ورود به مباحث اعتقادى و سياسى خوددارى كنيد، زيرا شما معمولاً زبان عربى را به خوبى نمى‏دانيد و از طرفى اطّلاعات لازم را، براى يك مباحثه‏ى منطقى، در دست نداريد. علاوه بر اين‏ اصولاً مباحث علمى و اعتقادى بايد در محيطهاى آرام و مناسب، آن هم با اهل‏علم و تحقيق، انجام شود. بنابراين هرگاه در چنين موقعيّت‏هايى قرار گرفتيد، افراد مذكور را به مبلّغين و مقامات ذي ربط ارجاع دهيد تا از عهده‏ى اين كار برآيند.
9. البته از آن‏جا كه در اين سفر با فرقه‏هاى مختلف اهل سنّت (افغاني) روبرو هستيد، لازم است در زمينه‏ى مباحث امامت، ولايت و مسايل اعتقادى شيعه مطالعاتى داشته باشيد و مخصوصاً در جلساتى كه برگزار مى‏شود، از محضر روحانيون محترم كاروان‏ها استفاده نماييد.
تكرار مى‏كنيم كه گفت‏وگوهاى سرپايى، آن هم در كوچه و خيابان، فايده‏ى چندانى ندارند. بنابراين از مجادله و مباحثه‏ى طولانى و پر سروصدا پرهيز كنيد.
10. چه بسا از سوى وهّابيون تندرو به بهانه‏هاى مختلف، مورد اهانت، بى‏مهرى و برخوردهاى غير اخلاقى قرار بگيريد. در اين صورت بهترين جواب و برخورد، سكوت و رفتار کريمانه است. اصولاً حضور شما در حرمين شريفين، به تنهايى، تبليغ بسيار مهمّى براى مذهب شيعه است. آنها مى‏خواهند تا از اين كار جلوگيرى كنند، لذا به بهانه‏هاى مختلف و اتهامات دروغين زمينه‏ى درگيرى‏ها را فراهم مى‏آورند.
11. رعايت نظافت، نشانه‏ى ‏ادب و احترام شما به اماكن مقدّس و نشان‏دهنده‏ى شخصيّت واقعى شماست. از كثيف‏كردن حرم و ريختن دستمال كاغذى، پوسته‏ى‏تخمه، شكلات، پسته و مانند اين‏ها روى زمين جدّاً پرهيز نموده و آنها را در سطل‏هاى مخصوص زباله بيندازيد.
12. از ديدگاه وهّابيّت بوسيدن ضريح، درب‏ها، ديوارها حرام و از مصاديق شرك مى‏باشد. پس براى جلوگيرى از رخ‏دادن برخوردهاى تند و متعصبانه، از انجام اين اعمال پرهيز نماييد.
13. از برداشتن خاكِ اماكن زيارتى، به‏ويژه قبرستان بقيع، خوددارى فرماييد، زيرا سفارشى از جانب اهلبيت براى اين كار نداريم. علاوه بر آن برخورد تند مأمورين را به دنبال دارد .
14. از نذر، خريد گندم و ريختن آن به داخل بقيع يا هر جاى ديگر خوددارى كنيد، چون هيچ دستور و سفارشى در اين باره از اهلبيت به ما نرسيده‏است و از طرفى گندمها به مصرف نمى‏رسد، بلكه اسراف شده،بارديگرجمع آورى مي شود و معلوم نيست به چه مصرفي مي رسد.
15. اصولاً در همه جا از خواندن زيارت عاشورا و دعاى توسل، با صداى بلند يا به صورتى كه كتاب دعاى شما را ببينند، جدّاً خوددارى كنيد و با انجام اين اعمال زمينه‏ى درگيرى و برخوردهاى اهانت‏آميز را به وجود نياوريد.
16. توجّه داشته باشيد كه حرم نبوى در مدينه‏ى منوّره از ساعت 22 تا دو ساعت قبل از اذان صبح بسته است؛ در اين ساعات نمى‏توانيد وارد مسجدالنبّى! شويد، امّا مسجدالحرام در مكّه شبانه‏روز باز مى‏باشد.
17. در سال‏هاى پيش برنامه‏هاى زيارت و مصيبت خوانى به صورت دسته‏جمعى و با حضور كاروان‏هاى مختلف، در پشت بقيع، انجام مى‏شد (يكى بعد از نماز جماعت صبح و ديگرى از ساعت 22 تا نيمه شب). متأسفانه، در سالها ي اخير، اجراى اين مراسم ممنوع شده؛ بنابراين زيارت‏نامه را به صورت انفرادى و آهسته قرائت نماييد و تلاش كنيد برنامه‏هاى دسته‏جمعى را در هتل‏ها انجام دهيد كه از جهات مختلف مناسب‏تر هم مى‏باشد.
18. بهترين عمل در مسجدالنّبى!و مسجدالحرام، شركت در نمازهاى جماعت روزانه و پس از آن، طواف خانه ي خدا و خواندن قرآن است. (كه اگر در طول سفر دست‏كم يك ختم قرآن انجام دهيد، بسيار خوب است). همچنين خواندن مناجات‏ها، ادعيه و زيارت‏هاى مستند، كه در كتب ادعيه و آداب‏الحرمين آمده است، ثواب و پاداش زيادى را به همراه خواهد داشت.
19. آن دسته از زائرانى كه سواد ندارند، تلاش نمايند همراه زائران باسوادى باشند كه دعا را، براى آنها با صداى آرام، بخوانند. علاوه‏براين مى‏توانند، در زيارت‏هاى گروهى، از محضر روحانيون كاروان استفاده كنند. اگر اين هم ممكن نشد، مى‏توانند به نيابت از پدر، مادر و بستگان ديگر نمازهاى قضا و مستحبى بخوانند، يا به گفتن ذكرهاى مستحب مانند: صلوات، استغفرالله ربی و اتوب اليه،سبحان‏الله، الحمدالله، الله‏اكبر، لااله الّاالله و مانند اين‏ها مشغول باشند؛ همچنين خواندن فاتحه در قبرستان بقيع براى هر كدام از بزرگان دين نيز امرى بسيار پسنديده است. به علاوه يادكردن از همه‏ى حاجتمندان و دعاكردن براى برآورده‏شدن حاجات ملتمسين دعا، پاداش زيادى دارد.
20. افراد باسواد هنگام تشرّف به حرم مطهر و قبرستان بقيع كتاب‏هاى زيارت را به همراه داشته باشند و چنانچه افراد بى‏سواد از آنان درخواست كردند، ادعيه را به صورت آرام براي ايشان بخوانند. عنايت داشته‏باشيد كه صداى شما به اندازه‏اى باشد كه همان دو يا سه نفر نزديك بشنوند، زيرا اگر صدا بلندتر از اين مقدار شود، مأموران جلوگيرى مى‏كنند.
21. از فرصتى كه در اين سفر، براى شما، به دست آمده بيش‏ترين استفاده‏ى معنوى را بنماييد و بيش‏تر وقت خود را در حرم بگذرانيد. اين فرصتى است كه هزاران نفر آرزوى آن را در دل دارند.
22. برادران جوان از پوشيدن لباس‏هاى نامناسب و پيراهن آستين كوتاه و همراه داشتن زنجير، حلقه، انگشتروساعت طلا پرهيز نمايند؛ زيرا علاوه بر حرمت اين كار، موجب توهين به مذهب شيعه مي شوند.
23. در همه‏جا، رعايت حال سالمندان و بانوان بر جوان‏ترها لازم است.مثل سوار و پياده‏شدن از ماشين، ورود و خروج از آسانسورها و موارد ديگر.
24. افراد پير و مريض توجه داشته باشند كه اگر براى انجام زيارت يا اعمال حجّ و عمره به ويلچر نياز دارند، پول كافى براى كرايه‏ى اين وسايل يا مزد كارگر ذخيره داشته باشند تا با مشكل بى‏پولى مواجه نشوند.
25. زائران محترم، حتماً اطلاع داريد كه مدير و خدمه‏ى كاروان‏ها از افراد برجسته و متديّن و خدمتگزار جامعه هستند و تنها به قصد خدمت افتخارى به زائران بيت‏الله، بخشى از عمر عزيزشان را در اين راه صرف مى‏كنند. زحمات اين عزيزان با پول جبران پذير نيست و فقط توجّه و احترام متقابل شما، خستگى را از تن ايشان دور مى‏كند.
26. مدير و خدمه‏ى محترم كاروان در چند اتوبوس تقسيم مى‏شوند تا افراد را به مقاصد و اماکن مورد نظر انتقال دهند. اين عزيزان براى اداره‏ى اتوبوس و راهنمايى راننده و مسايل ديگر مى‏بايست در قسمت جلوى اتوبوس باشند. بنابراين اجازه بدهيد مردان جوان در صندلى‏هاى رديف جلوى اتوبوس بنشينند تا در تقسيم آب و غذا و هدايت كاروان نقش داشته باشند.
27. كارت شناسايى را،كه از طرف مدير كاروان به شما داده شده،كاملاً حفظ نماييد و در همه جا و هر زمان به همراه‏داشته باشيد؛ زيرا تنها وسيله‏ى شناسايى افراد بوده و نشانى محلّ‏اقامت آنها در شهرهاى مكّه و مدينه، روى آن نوشته شده‏است. در صورت نياز با ارائه‏ى آن به مأموران سازمان حج يا پليس سعودى به راحتى به مقصد مى‏رسيد.
28. اهميّت گذرنامه در خارج از كشور مانند شناسنامه در داخل ‏است. آن ‏را نزد مدير كاروان ‏بگذاريد و در مواقع ‏لزوم تحويل بگيريد. اين كارى است كه در تمام كاروان‏ها انجام مى‏شود. پس اصراري در گرفتن گذرنامه خود نداشته باشيد .
29. در صورت گم‏شدن يا احتياج به راهنمايى و هر نياز ديگرى تنها با زائران ايرانى يا نيروهاي امداد گمشدگان كه لباس هاي آبي رنگي دارند، صحبت نمائيد. دراين زمينه كاملاً احتياط نموده وبه ديگران نيز اين تذكّرمهم را بدهيد.
30. بدانيد كه در اين سفر جابه جايى‏هاى زيادى، چه در ماشين و چه در منزل، داريد. پس در مواظبت از اسباب و اثاثيه‏ى خود كوشا بوده و مراقب باشيد كه چيزى را جاى نگذاريد، زيرا در بسيارى از موارد امكان برگشت به محلّي که بوده ايد، وجود ندارد. پس از رفتن اتوبوس ديگر اميدى به پيداشدن اشياى شما نيست.
31. به هنگام پياده شدن ‏از اتوبوس‏هايى كه براى زيارت دوره و اماكن مختلف رفته‏ايد، كاملاً دقّت كنيد كه رنگ اتوبوسى كه سوار شده‏ايد و نشانه‏ى مخصوص و شماره آن چيست، و در چه نقطه‏اى پياده شده‏ايد، تاهنگامى ‏كه براى سوارشدن مجدّد ‏برمىگرديد حيران و سرگردان نشويد. البته بهتر است كه در همه جا به همراه دو يا سه نفر از دوستان خود باشيد تا چنين اتّفاقاتي پيش نيايد.
32. عبور و مرور در خيابان‏ها، چه در مدينه و چه در مكّه براى رهگذران و عابران پياده امن نيست، ماشين ها بسيار تند حرکت مي کنند و رانندگان بسيار بي احتياط مي باشند، بنابراين دقّت نماييد فقط از پياده‏روها استفاده نموده و براى رفت‏وآمد از عرض خيابان، حتماً از محل‏هاى ويژه‏ى عبور اشخاص پياده، آن هم با احتياط كامل، استفاده كنيد.
33. خواهران محترم، سعي کنند براى رفت و آمدها تنها از سرويس‏هاى محلّ سكونت خود استفاده نمايند و سوار خودروهاي شخصي نشوند و چنانچه به تاکسي نياز دارند حتماً همراه يکي از دوستان يا خانواده ي خود باشند و از تردد انفرادى و بدون همراه، خصوصاً در ساعات پايانى شب بپرهيزند.
34. زائران توجّه داشته باشند كه از چندسال پيش زائران ايراني در مدينه و مكّه از سرويس هاي ويژه استفاده مي كنند كه با پرچم جمهوري اسلامي مزيّن هستند. سعي داشته باشيد كه شماره ي خط و محلّ توقّف اتوبوس مسير خود را به خاطر بسپاريد.
35. در صورت مشاهده ي هر تخلّف شماره‏ى اتوبوس و يا ماشينى كه سوار مى‏شويد، يادداشت كنيد تا به تخلّفات آنهارسيدگى شود.
36. 37. براى تلفن زدن، از مدينه يا مكّه به ايران، مى‏توانيد از كابين‏هاى مخابراتى، كه در سطح شهر فراوان هستند، استفاده كنيد و حتماً فاكتور مكالمه را دريافت نمائيد. نکته اي ديگر اينکه تماس‏گرفتن، با تلفن همراه زائر؛ يعنى از ايران به عربستان، مقرون به صرفه‏ترمى‏باشد.
38. از بستن هر نوع كيف و يا تلفن همراه (موبايل) به كمر و تظاهر به داشتن آن خوددارى كنيد، زيرا در معرض خطر و سرقت قرار مى‏گيريد.
39. در مسجدالحرام و مسجدالنّبي " تلفن همراه خود را خاموش نگه داريد، خصوصاً به هنگام اقامه ي نماز رعايت اين نكته را بنمائيد.
40. از دمپايى‏هاى ابرى، كه‏در صورت خيس بودن سنگ‏هاى زمين، بسيار لغزنده ‏مى‏شوند، استفاده نكنيد. بلكه از دمپايى‏هاى پلاستيكى يا اجناسى استفاده كنيد كه وقتى روى كاشى يا سنگ ‏صافى، که روى آن آب ريخته شده، راه مى‏رويد، دچار مشكل‏ نشويد.
41. بردن هر وسيله‏اى به داخل حرم مطهر پيامبر! در مدينه، و مسجدالحرام در مكّه، ممنوع است. از طرفى بيرون از حرم نيز جاى امنى براى گذاشتن اثاثيه نيست، بنابراين وقت خود را طورى تنظيم نماييد كه پس از خريد اجناس از بازار مستقيماً به هتل و يا محلّ سكونت خود برويد.
42. جايگاه خواهران محترم، در مدينه‏ى منوّره، در قسمت‏هاى عقب مسجدالنّبى! قرارگرفته است. چنانچه بخواهند از قسمت‏هاى جلوى حرم، كه مرقد پيامبر! و خانه‏ى حضرت فاطمه‏ى‏زهرا قرار دارد، بهره مند شوند، بايد بدانند كه ساعت ويژه‏ى خواهران، در صبح‏ها از طلوع آفتاب تا حدود ساعت 10 و ظهرها از نيم ساعت پس از نماز ظهر تا حدود ساعت 15 مى‏باشد. در اين‏ صورت بايد ساعات زيارت خود را طورى تنظيم نمايند که هم به صبحانه و ناهار هتل برسند و هم از فيض حضور در قسمت‏هاى نزديك قبر مطهّر و روضه‏ى منوّره بهره مند شوند.
43. با كشيدن سيگار در تمام اماكن مقدّس به شدّت برخورد مى‏شود. لذا از انجام اين كار پرهيز نمائيد.
44. از خوابيدن در مسجد و حرم مطهّر بپرهيزيد، زيرا علاوه بر كراهت، ممكن است اتّفاقاتى همچون سرقت پول، كفش و وسايل ديگر براى شما پيش بيايد.
45. زائران محترم، هنگامي كه قرآن را از جايگاه‏هاى مخصوص برمى‏داريد، پس از قرائت، آن را در همان جا قرار دهيد و از گذاشتن آن روى زمين، فرش يا هر جاى ديگر جدّاً خوددارى نماييد. همچنين از حمل قرآن و كفش‏ها، با يك دست، بپرهيزيد، زيرا اين كار، از ديدگاه اهل تسنّن، بى‏احترامى به كتاب خدا است. رعايت اين نکته در هر موقعيّتى، ضرورى مى‏باشد.
46. از بردن كفش‏ها به محوّطه‏ى روضه‏ى منوّره، كه همان قسمت قديمى مسجدالنّبى!،است پرهيز نماييد، زيرا اهل سنت چنين كارى را نوعى بى‏احترامى به آن مكان مقدّس مى‏دانند.
47. براى جابه‏جايى كفش‏هاى خود، هنگام تشرّف به حرم مطهر نبوى! از كيسه‏هاى مخصوصى كه توسط كاروان‏ها به شما داده مى‏شود، استفاده كنيد و آنها را در قفسه‏هاى ويژه‏اى كه در مسجدالنّبى!و مسجدالحرام وجود دارند، قرار دهيد. البته شماره‏ى آن قفسه را به خاطر بسپاريد، تا هنگام برگشت محلّ آن را گم نکنيد.
48. كلمن‏هاى آب سرد در همه‏جاى حرم موجود است. در طرف راست آن ليوان هاى‏استفاده نشده و در طرف چپ آن ليوان‏هاى استفاده شده قرار دارند. شما نيز براى نوشيدن آب از ظروف سمت راست استفاده نموده و پس از مصرف، آن را در سمت چپ قرار دهيد.
49. از سخن‏گفتن با صداى بلند در مسجدالنّبى! پرهيز كرده و خصوصاً افراد يا حتّي دوستان خود را با صداى بلند نخوانيد، زيرا سنّى‏ها اين كارها را حرام و نشانه‏ى بى‏احترامى به اين مكان‏هاى مطهّر مى‏دانند.
50. به هنگام استفاده از تلفن همراه احترام اماكن مقدّس را حفظ كنيد؛ زنگ تلفن را از آهنگ‏هاى غيرمناسب انتخاب نكنيد و از گفت‏وگوهاى طولانى، آن هم با صداى بلند ( به‏ويژه در اوقات قبل از نماز كه حالت سكوت و معنويت در صفوف نماز حاكم است) جدّاً خوددارى نماييد.
51. در برخى از اماكن مقدّس مانند مسجد ذوقبلتين و مسجد قُبا حتى از ورود كفش جلوگيرى مى‏شود. با مأموران بحث و نزاع نكنيد و كفش‏ها را در جاى مخصوص قراردهيد.
بخش چهارم
بهداشت
1. رعايت بهداشت، در طى سفر، ضامن سلامتى شماست. با حفظ سلامتى جسم و تندرستى مى‏توانيد در اماكن شريف حضور يافته و اعمال خود را، به درستى، انجام دهيد. بنابراين براى سالم بودن خود، در اين سفر، به نكات بهداشتى‏اى، كه از سوى مدير و يا پزشك كاروان اعلام مى‏شوند، توجّه فرماييد. ضمناًجزواتي از طرف هئيت پزشكي حج منتشر شده است كه مطالعه نمائيد و تذكرات آنها را مورد توجه و عمل قرار دهيد. مطلب اين مجموعه شما را از مطالعه آن جزوه بي نياز نمي كند.
2. چنانچه پيش از اين هم گفته شد، يكى از نخستين كارهاى شما، تزريق واكسن مننژيت و همچنين آنفلوانزاست. اين موضوع را جدى بگيريد، دست‏كم 10 روز پيش از رفتن، به آدرسي كه مدير و پزشک كاروان مى‏دهد، رفته و ضمن بررسى سلامت خود، كارت ويژه‏ى معاينه‏ى پزشكى و واكسن را دريافت نماييد. اين كارت را به رؤيت پزشك برسانيد و كاروان تا پايان سفر نزد خود نگه‏داريد.
3. توجّه داشته‏باشيد كه در طول سفر تحت پوشش بيمه هستيد. پس هرگاه احساس ناراحتى نموديد، به پزشک کاوان مراجعه نمائيد در صورت لزوم، شما را به مراكز بهداشتى و درمانى ايرانيان راهنمايي خواهد کرد، تا به رايگان درمان شويد.
4. كسانى كه بيمارى خاصّى دارند، پيش از سفر، پزشك و مدير كاروان را در جريان بگذارند و از قرص‏ها و داروهايى كه مصرف مى‏نمايند، به اندازه‏ى موردنياز، به همراه ببرند.
5. گرچه در مراكز بهداشتى انواع داروها يافت مى‏شود، ولى براى احتياط اين موارد را، به مقدار كم، در ساك فضاي بزرگ گزارده تا در آنجا داشته باشيد داشته باشيد: قرص هاي بدون كُرئين مسكّن، سرماخوردگى و اسهال، چسب زخم و پماد سوختگى. همچنين وسايلى از قبيل: يك قاشق و ليوان استيل، مسواك و خميردندان، تيغ و صابون كوچك و ليف حمّام، دستمال كاغذى و چند دستمال پارچه‏اى و يك عطرو يا مادهء خوشبوكننده براى بهداشت فردى لازم است.
6. پس از دستشويي و پيش از غذا خوردن و بعد از آن حتماً دست‏هاى خود را با آب و صابون شسته و با حوله‏ى اختصاصى خشك كنيد.
7. كسانى كه به بيمارى قند مبتلا هستند، از پرخورى و مصرف نوشابه و آب ميوه‏ها، عسل و مواد شيرين دورى نمايند. كسانى كه فشار يا چربى خون بالا دارند نيز از مصرف غذاهاى چرب يا نمك‏دار پرهيز كنند.
8. با توجّه به گرمى هوا (درمدينه ومكه) و پياده‏روى‏هاى زياد، ازشست‏وشوى بدن، به ويژه پاها، غفلت نكنيد. چنانچه هر موضعى از بدن عرق سوز شد، آن محل را كاملاً با آب و صابون شسته و خشك نمائيد، سپس طبق نظر پزشك ,‌ كاروان با پماد « تتراسيكلينِ » آن را چرب کنيد تا به زودى بهبودي يابد.
9. يكى از بيمارى‏هاى خطرناك، گرمازدگى است كه حتى گاهى به مرگ افراد منجر مى‏شود، پس به محض احساس گرماى زيادو بى‏حالى،با پايين آوردن درجه‏ى حرارت بدن (به وسيلي نوشيدن آب ‏خنك، كم‏كردن لباس يا پاشيدن آب به بدن و باد زدن) خود را از مشكلات بيشتر نجات دهيد و فقط در اوقات مناسب (صبح زود يا شب)، براى زيارت و طواف، به مسجدالحرام برويد. و از پياده رفتن در زير نور مستقيم آفتاب خواداري نماييد .
10. چنانچه چشمان شما از نور آفتاب اذيت مي شوند, از عينك هاي آفتابي يا كلاه هاي مخصوصي كه برخي از آنها تنها لبهء بلندي دارند استفاده كنيد.
11. چنانچه به اسهال مبتلا شديد، يك يا دو وعده غذا نخوريد و تنها از مايعات استفاده كنيد كه بهترين راه درمان است. بعد از اين دوره، غذا خوردن را، كم‏كم با كته يا برنج و ماست ‏آغاز كنيد.(البته با نظر پزشك كاروان)
12. خوب است مقدارى عرق نعنا و خاكشير به همراه داشته باشيد تا در مواقع لزوم مصرف كنيد.
13. نوشابه‏هاى گازدار، با برخى از مزاج ها سازگارى ندارد و ناراحتى معده ‏ايجاد مى‏كنند. اگر احساس ناراحتى گوارشى نموديد، نخستين كار، ترك نوشابه است. تنها از آب خالص استفاده نماييد.
14. از نوشيدن آب يا نوشابه‏ى بسيار سرد، به‏ويژه هنگامى‏ كه ‏از زيارت برمى‏گرديد، پرهيزكنيد. اين كار معمولاً باعث سرماخوردگى داخلى، سينه درد و گلودرد مى‏شود.
15. در مراسم حجّ تمتّع(گاهي اوقات) به دليل کمبود وسايل نقليه   و مسافت زياد هتل تا حرم، مکرّر اتّفاق مي افتد که بايد مقداري پياده روي کنيد؛ از اين جهت عينک آفتابي و چفيه يا دستمال سفيد و يا کلاه مناسب يا آفتاب گير به همراه داشته باشيد تا در صورت لزوم از آن استفاده کنيد.
16. از انجام غسل‏هاى مستحبى به‏ويژه در فصل سرما، يا زمانى كه ممكن است موجب سرماخوردگى شما شود،پرهيز نماييد؛ خصوصاً بعدازغسل با سر و بدن خيس ، مقابل باد پنکه ها و کولرهاي داخل ماشين و حرم و منازل قرار نگيريد
17. در صورت ابتلا به سرماخوردگى، از مايعات گرم مانندچاى كمرنگ بيشتربنوشيد. از آشاميدن آب يخ و نوشابه سردخوددارى کرده و از غذاهاى سنگين، چرب و سرخ كرده استفاده نکنيد؛ همچنين با استراحت كافى و پرهيز از رفت وآمدهاى زياد، در كوچه و بازار، زمينه‏ى بهبودى سريع تر خود را فراهم آوريد. درضمن بايد مواظب باشيد كه هنگام عطسه و سرفه حتماً جلوى دهان و بينى خود را با دستمال بگيريد و از روبوسي بپرهيزيد تا ديگران را به بيماري مبتلا نسازديد.
18. چنانچه اشتها نداريد، از غذاى داخل هواپيما استفاده نكنيد؛ همچنين اگر درميان راه جدّه و مدينه از شما پذيرايى مختصرى شد و آن غذاها باب طبع شما نبود، تا حد امكان از آن استفاده نكنيد تا دچار مشكلات بعدى نشويد.
19. از نگه‏دارى غذا در يخچال اتاق خوددارى نموده و حتماً غذا رادر زمانِ توزيع و در محل معين شده ميل کنيد. در ضمن از خوردن غذا در ميان وعده‏هاى غذايىِ ناهار و شام، بپرهيزيد تا به هنگام صرف غذا, اشتهاى شما بهتر باشد.
20. به منظور حفظ سلامت شخصى و براى‏ استفاده‏ى هرچه‏ بيشتر از معنويات ‏اين سفر، كوشش ‏نماييد از غذاهاى سبك و ساده استفاده كنيد.
21. توجّه داشته   باشيد،   كه در طول اين سفر، چه در مدينه و چه در مكّه، از نعمت‏هاى الهى (غذا و ميوه) بهره‏مند هستيد. حتى در صورت درخواست نيز به شما غذاى اضافه داده مى‏شود. به همين دليل در خوردن غذا زياده‏روى نكنيد، زيرا منجر به بيمارى شده و خداى‏ناكرده اين سفر را براى شما تلخ مى‏گرداند.
22. از خريد هرگونه مواد غذايى از دست فروش‏ها و اغذيه‏فروش‏هاى داخل شهرهاى مكه و مدينه خوددارى نماييد ك

توصیه هایی برای زائرین بیت الله الحرام +مکه و مدینه+تذکراتی برای حجاج+یادداشت های مکه و مدینه(بخش او

مطالب مشابه :

عروسی خاله سوسکه و آقا موشه- شماره 2

چگونه با فرزند يک تا دو ساله خود بازي کنيم؟

نحوه ى گرفتن فال با قرآن

توصیه هایی برای زائرین بیت الله الحرام +مکه و مدینه+تذکراتی برای حجاج+یادداشت های مکه و مدینه(بخش او

دروغ های مادرم

تدريس نگاره 3