روغن موتور

روغن موتور علاوه بر کار روان سازی قسمت های متحرک موتور وظایفی دیگر از قبیل کم کردن اصطکاک. جذب و دفع حرارت موتور. جذب ذرات حاصل از احتراق که بر روی دیواره سیلندر خودرو وجود دارد و حل کردن این ذرات در درون خود.

روغن ها هم بسته به نحوه تولیدشون دارای دسته بندی میباشند که بدین ترتیب هست.
1-مینرال 2-نیمه سینتتیک 3-سینتتیک

روغن های مینرال که در رده ارزون ترین های این مبحث قرار دارن در زمان پالایش نفت و هنگامی که نفت در برج تقطیر در حال گذر از صافی هاست بدست میاید و بعدها با افزودن یه سری ترکیبات دیگه قابل استفاده به صورت تجاری میشه. اما روغن های سینتتیک و نیمه سینتتیک از ماده ای به نام Poly-Alpha-Olefin {POA} تولید میشن که البته از مشتقات نفت میباشد.
روغن های سینتتیک در طی فرایندی که خالص سازی نام داره و در برج های تقطیری که دما و فشار بالاتری دارند بدست میاید.که موادی مثل مواد معدنی یا مینرال ها& اهن&گوگرد&سولفور و.... رو ندارن و یا اگه دارن خیلی کم میباشد.
به طور کلی میشه فرق سینتتیک های رو با غیر سینتتیک ها اینگونه بیان کرد که
1-خالص تر هستند.
2-مولکول هاشون یکنواخت تر و ریزتر میباشد.
3-تکنولوژی بالاتری رو میطلبن.
4-ساختشون گرون تر تموم میشه.
5- میشه برای مصارف گوناگون مورد استفاده قرارشون داد و از قابلیت انطباق پذیری بالاتری بر خوردار هستند.
6-تبخير شوندگی پايين
7-کاهش مصرف روغن و کم شدن تعداد دفعات تعویض روغن به دلیل عمر بالاتر خود روغن
8-داشتن دمای سوختن بالاتر نسبت به انواع معمولی
9-بالارفتن مقاومت روغن در برابر اکسید شدن
و...

اما روغن نیمه سینتتیک مخلوطی از هردو این روغن ها میباشد. که در محدوده قیمتی بین مینرال و سینتتیک هستند. این روغن ها از لحاظ کارایی بین مینرال و سینتتیک قرار داشته اما در مواردی همانند نقطه سوختن روغن موتور و تحمل بار بیش از حد کارایی بالاتری نسبت به مینرال ها دارند.

این از دسته بندی روغن ها و فرقشون با هم دیگه. نکته ای رو که باید مد نظر داشت این هست که همیشه باید از روغنی که سازنده ماشینتون توصیه کرده استفاده کنید. چون هر ماشین با توجه به فن اوری و سال ساختش روغن مخصوص به خود میخواهد که اگر موردتوجه قرار نگیرد برای موتور ماشین آسیب پذیر میباشد.
سایر مشخصه های روغن موتور:

1- ویسکوزیته یا گرانروی روغن:
این مشخصه یکی از حالات فیزیکی روغن میباشد. و عبارت است از مقاومت روغن در برابر جاری شدن هر چه این عدد بالا تر باشه ویسکوزیته روغن نیز بالاتر است و بالعکس. نکته دیگه این هست که این حالت تابعی از دمای محیط خودش و دمای محیط موتور خودرو میباشد. در زمان خرید روغن به این مشخصه توجه کنید چون اگر یک روغن با ویسکوزیته بالا انتخاب کنید در زمستان وقتی که خودرو سرد است و استارت میزنید موتور شروع به کار میکند اما روغن به دلیل ویسکوزیته بالا در مدار خودش ارام ارام حرکت میکند و تا زمان گرم شدن موتور بعضی از قسمت ها روغن کاری نمیشوند و اصطکاک بالا رفته و عمر موتور خودروتون کم میشه. همین مورد در ویسکوزیته پایین و در تابستان صادق هست و باعث میشه که روغن خاصیت چسبندگی خودش رو از دست بده و بسیار شل شود و در نمونه علمی وقتی که در تابستان خودرو خاموش میکنید روغن خیلی سریع به محفظه کارتل روغن میرسه و دیگه اثری از روغن کاری بر روی پیستون ها و سیلندر نیست حال اگر شما خودرو رو استارت بزنید به دلیل نبود روغن و تا زمان رسیدن روغن به محل مورد نظر سیلندر و پیستون ها بدون روغن کاری میمونه و این امر در دراز مدت اثرات نا مطلوبی روی ماشینتون میزاره. حال چگونه به ویسکوزیته روغنی که میخریم پی ببریم. انجمن مهندسان امریکا یا Society of Automotive Engineers {SAE} استانداردی رو تدوین کردند که به صورت کدی هست 4رقمی که عدد اول و کم بیانگر ویسکوزیته در زمان سرد بودن هوا و عدد دوم و بزرگتر معرف ویسکوزیته روغن در دمای بالاتر این کد از حرف W نیز بهره میبرد که به معنای زمستان و یا Winter میباشد. نکته مهم این است که عدد بزرگ تر نباید از عدد پیشنهادی کارخانه کمتر باشد به عنوان مثال اگه10W-40 روغن پیشنهادی هست شما نباید روغنی با ویسکوزیته 0W-30 رو انتخاب کنید. عدد کوچکتر هم مانعی ندارد که کمتر باشد.

استاندارد API:
این استاندارد توسط انستیتو مواد نفتی امریکا
{American petroleum Institute} پایه گذاری شد. این استاندارد روغن های موتور رو بر حسب تکنولوژی ساخت کیفیت ساخت و... دسته بندی میکنه. کد این استاندارد به صورت دو حرف میباشد که حرف اول بنزینی یا دیزلی بودن خودرو رو مشخص میکنه که Cبرای موتور های بنزینی وSبرای موتور های دیزلی است.حرف دوم کیفیت روغن رو مشخص میکنه. گاهی روغنی برای هر دو موتور مورده استفاده است که در این صورت کد اول برای موتور دیزل هست و کد دوم برای موتور بنزینی مانند:API CE/SJ.

خوب این هم سطح کیفیتی روغن با توجه به استاندارد API و سال ساخت خودروها:

SA - Formerly for Utility Gasoline and Diesel Engine Service

SB - Minimum-Duty Gasoline Engine Service

SC - 1964 Gasoline Engine Service

SD - 1968 Gasoline Engine Service

SE - 1972 Gasoline Engine Service

SF - 1980 Gasoline Engine Service

SG - 1989 Gasoline Engine Service

SH - 1994 Gasoline Engine Service

SJ - 1997 Gasoline Engine Service

SL - 2001 Gasoline Engine Service

SM - Introduced on 30 Novermber 2004

استاندارد های موتور دیزل:

CA - Diesel Engine Service (Obsolete)
CB - Diesel Engine Service (Obsolete)
CC - Diesel Engine Service (Obsolete)
CD - Diesel Engine Service (Obsolete)
CD-II - Severe-Duty Two-Stroke Cycle Diesel Engine Service (Obsolete)
CE - 1983 Diesel Engine Service (Obsolete)
CF-4 - 1990 Diesel Engine Service
CF - Indirect-Injected Diesel Engine Service
CF-2 - Severe-Duty Two-Stroke Cycle Diesel Engine Service
CG-4 - 1994 Severe-Duty Diesel Engine Service
CH-4 Severe-Duty Diesel Engine Service
CI-4 - 2002
CI-4 Plus - 2004

زمان تعویض روغن یکی از پارامتر های مهم در سلامت سیستم خودرو میباشد. که به کمک تکنولوژی های جدید کیلومتر تعویض خودروها فراتر از گذشته شده. اما نباید این نکته رو از نظر دور داشت که همواره نباید روغن خودرو رو سر همون کیلومتر گفته شده تعویض کرد چون عوامل بسیاری در کیفیت روغن تاثیر گذار هستند از جمله اون ها میشه به:
حركت تو ترافيك ودرجا كار كردن موتور به مدت زياد
دماهاي بالا يا دماهاي پايين
گرد و خاك زياد
حركت با سرعت و دور موتور بالا{تقویت موتور اتومبیل و استفاده از توربو و سوپر شارژرها}
شتاب هاي ناگهاني و ترمزهای شدید
روشن كردن موتور خودرو و طی کردن مسافت های کوتاه
معکوس های سنگین
بار زیاد و یا حرکت در جاده هایی با سر بالایی های فراوان.
تنظيم نبودن موتور
همون جور که میبینید اغلب این موارد برای خود ما پیش میاد پس بسته به شرایط باید نسبت به تعویض روغن خودرو خودمون اقدام کنیم.

مبحث بعدی افزودنی هایی است که به روغن اضافه میکنن. این مورد بستگی به نوع سازنده و مورد مصرف روغن بستگی زیادی داره اما از مهمترین افزودنی ها میشه به:

روی :این ماده برای جلوگیری از سایش فلز با فلز در زمانی که روغن نمیتونه کار خودش رو به صورت صحیح انجام وارد عمل شده. درصد اون هم همون طور که قبلا گفتم بستگی به نوع و مورد مصرف داره مثلا روغن های معمولی درصد کمتری روی دارن در حالی که روغن های مسابقات درصد رویشون بیشتره.

مورد بعدی شوینده ها یا همون Detergent هستند که کارش از اسمش معلومه. این مواد رسوبات و هر گونه ماده خارجی رو که به بدنه سیلندر و مجموعه موتور رسوب کرده باشه رو جذب کرده و در خودش حل میکنه.

این دو ماده جزو اصلی ترین و پایه ای ترین مواد افزودنی به روغن هستند. سایر افزودنی نیز به شرح زیر هستند.
مواد جلوگیری کننده از کف کردن روغن- جلوگیری از اکسید شدن روغن- زنگ زدگی و خوردگی – بالا بردن نقطه جوش روغن و نقطه ریزش اون – مواد حلال اسيد و گوگرد- موادی که رطوبت رو جذب میکنن اما روی کیفیت روغن اثر نمیذارن.

از دیگر خصوصیاتی که میشه بهشون اشاره کرد عبارت است از:

Sulfated Ash:همون جور که قبلا اشاره کردیم که روغن های دارای مقادیر کمی سولفور وگوگردو.... هستند. خاکستر سولفات یکی از مواردی هست که در زمانی که روغن کارکرد خودش رو انجام داده و دیگه خواصش رو از دست داده و به اصطلاح سوخته به وجود میاد که اگر مقادیرش زیاد باشه بر روی قطعات موتور رسوب میکنه و عمر موتور رو کم میکنه.

Viscosity Index: این شاخص میزان حساسیت و تغییر ویسکوزیته روغن رو در برابر تغییرات دمایی نشون میده. که بالا بودن این شاخص نشون دهنده عملکرد بهتر و ویسکوزیته روغن در هر دمایی هست.

Flash Point: اشاره به دمایی میکنه که در اون دما روغن بخار میشه. این عدد هرچه بیشتر باشه بهتر هست چون از بخار روغن و هدر رفتن و ایجاد حباب در روغن جلوگیری میشه و روغن دیرتر به حالات بالا در می اید{به خصوص در موتور های مسابقات}

در کل انتخاب روغن موتور مناسب از همان ابتدا امر باعث کم شدن مصرف سوخت خودرو بین 5الی7 درصد و بالا رفتن اسب بخار خودرو به میزان 6 اسب بخار. که مورد اول به شرایط رانندگی هم بستگی دارد.

عکس مربوط به ویسکوزیته روغن ها در دماهای مختلف:

لینک مربوط به سازندگان روغن موتور و رده کیفی محصولاتشون

ویسکوزیتی روغن ها

موفق باشید.

منبع:
http://persiantuning.ir/showthread.php?t=1013

روغن موتور

مطالب مشابه :

موتور سیکلت تریل روان 200 سی سی QM

اطلاعاتی در مورد انتخاب روغن موتور مناسب

معرفی RAVAN 200