ایجاد بافت با مواد و مصالح پودری در پتینه

در هنر پتینه، ما از این تکنیک برای ایجاد برجستگی (ریز – درشت – زیاد یا کم ) و ایجاد نقوش و حرکات مختلف استفاده می کنیم. مواد و مصالح مختلفی که به کار گرفته می شوند بنابرمیزان جسمیت و نوع دانه بندی و حتی رنگ کمک می کنند تا بنا بر سلیقه و میزان خلاقیت خود، آثار بسیار متنوع و زیبایی را خلق کنیم.

یکی از انواع بافت، بافت با مواد و مصالح پودری است.

تعریف : مواد و مصالح پودری که دارای دانه بندهای ریز هستند، در واقع همان مواد و مصالح ساختمانی می باشند که در زیر به معرفی انواع آن و روش کار با آنها می پردازیم.

انواع : الف – پودر مل ب – پودر سیمان ج – پودر سنگ د – خاک نسوز ه – خاک اره

الف : پودر مل

این پودر در گروه مصالح رنگ کاری روی ساختمان جای دارد. پودری است کم حجم و سبک و به رنگ کرم که به راحتی در هر حلالی حل می گردد، میزان چسبندگی زیادی دارد و پس از خشک شدن بسیار مقاوم است.

مواد لازم : پودر مل، چسب چوب یا سریش، آب

روش کار ایجاد بافت با پودر مل :

طرز تهیه : چسب چوب را با آب رقیق نموده (به صورت شیر یا ماست رقیق شده) ، سپس پودر مل را به تدریج به آن اضافه می کنیم و ضمن اضافه نمودن مرتباً آن را هم می زنیم تا کاملاً حل شده و یک دست شود. در صورتی که خواسته باشیم سطح کار برجستگی بیشتری داشته باشد، مقدار مل اضافه شده می بایست زیادتر باشد که به صورت خمیر درآید. اما در صورتی که هدفمان این است که تنها بخواهیم به وسیله این مایع، حرکات و نقوشی در سطح کارمان داشته باشیم، مایع ساخته شده می بایست رقیق تر باشد (در حد ماست رقیق). پس از چند ساعت مایع ما آماده کار است.

روش کار :

ابتدا سطح کار مورد نظر (چوب ، سفال یا گچ) را به وسیله قلم مو، یک لایه چسب چوب می زنیم، پس از نیمه خشک شدن کار، این خمیر را به وسیله قلم، دست یا کاردک به سطح کار مالیده و آن را می پوشانیم. سپس به وسیله چنگالی یا کاردک یا با استفاده از انگشتان دست، خطوط و نقوش دلخواه را روی کار ایجاد می کنیم. ( توجه داشته باشید که پس از مالیدن مل روی کار اگر چند دقیقه صبر کنیم، نقوش و حرکاتی که ایجاد می کنیم، مشخص تر و واضح تر خواهند شد). پس از اتمام کار، اثر خود را در محلی گرم قرار می دهیم تا کف کاملاً خشک گردد و بعد می توانیم انواع پتینه کاری ها را با انتخاب خودمان روی کار اجرا کنیم.

ب : سیمان

تعریف : همان طور که می دانید سیمان نیز یکی از مواد مصالح ساختمانی است که بسیار مقاوم بوده و در دو رنگ سیمان سفید و سیاه موجود می باشد که همین رنگ سیاه، زیبایی خاصی به کار می بخشد. (البته توجه داشته باشید که در تکنیک کهنه کاری، همیشه از سیمان سیاه استفاده می گردد). برای ایجاد تغییر در رنگ سیمان ها می توان از رنگ سیمان که در اکثر مصالح فروشی ها موجود است استفاده نمود.

مواد لازم : سیمان سفید یا سیاه ، چسب چوب رقیق ، پودر مل

طرز تهیه : چسب چوب رقیق شده را با مقدار دلخواه سیمان ترکیب می کنیم که میزان غلظت یا رقیق بودن آن بسته به نظر خودمان می باشد.

روش کار با سیمان برای ایجاد بافت :

سطح کار می تواند سفال یا گچ باشد. ابتدا یک لایه چسب چوب رقیق شده را روی سطح کار می مالیم. ( توجه داشته باشید اگر با دست از سیمان استفاده کنیم، حتماً از دستکش استفاده کنید تا باعث ترک خوردن یا آسیب رسیدن به پوست دست نگردد). سپس سیمان تهیه شده با ترکیبی که در بالا ذکر شد را به سطح کار مالیده و سطح کار را کاملاً می پوشانیم. در مرحله بعد بلافاصله پس از زدن سیمانی به سطح کار به وسیله نایلون یا گونی می توان نقوش و خطوط زیبایی روی سطح کار ایجاد کرد. برای مثال : تکه ای نایلون (کیسه فریزر) را چروک کرده و به همان حالت چروک خورده به سطح سیمانی می فشاریم تا آثار آن روی سیمان به جا بماند. نایلون را به همان حالت روی کار می گذاریم تا خشک شود. پس از خشک شدن سیمان، نایلون به راحتی از سطح کار جداشده و همان نقوش روی کار باقی می ماند.

نکته : می توان همین روش را به وسیله فویل نازک چروک شده نیز اعمال کرد و یا به وسیله گونی نیز به همین ترتیب عمل نمود. البته واضح است که گونی احتیاجی به چروک دادن ندارد زیرا خودش دارای بافت ریز بوده و نیازی به چروک کردن ندارد مگر آنکه نظرمان ایجاد شیارهایی عمیق باشد که این را نیز می توانید به راحتی تجربه کنید. و در نهایت این که همین روش ایجاد حرکات و نقوش را می توان به وسیله ابزارهای مختلف انجام داد. البته در این روش می بایست اجازه دهیم مدتی (چند دقیقه) سیمان روی کار مانده و مقداری ایستایی پیدا کرده باشد. در مرحله نهایی، کار را در محلی گرم قرار می دهیم تا خشک شده و برای رنگ آمیزی و پتینه کاری آماده گردد.

ج : پودر سنگ

تعریف : این ماده نیز در گروه مصالح ساختمانی قرار دارد. رنگ آن سفید و مایل کرم بوده و دارای دانه بندهای ریز و درشت است. مقاوم بوده و رنگ پذیری ریز و درشتی دارد.

مواد لازم : پودر سنگ ، چسب چوب رقیق شده یا سریش

طرز تهیه ماده مورد نظر : چسب چوب رقیق را در ظرفی ریخته و به مقدار دلخواه پودر سنگ به آن اضافه می کنیم تا مایعی مانند ماست رقیق شده بدست آید. (همان طور که گفته شد، می توان از سریش یه جای چسب چوب استفاده نمود) به طوری که مقداری پودر سریش را با پودر سنگ مخلوط نموده و مقداری آب به آن اضافه می کنیم تا ماده به صورت ماست رقیق شده درآید.

روش کار ایجاد بافت با پودر سنگ :

ابتدا مانند روش های پیشین به سطح کار چسب چوب رقیق شده می زنیم. پس از نیمه خشک شدن ، ماده تهیه شده را به سطح کار کشیده و آن را تماماً به این ماده آغشته می کنیم. توجه داشته باشید که میزان برجستگی و بافت ایجاد شده بستگی به میزان غلظت یا رقیق بودن ماده ما دارد. بطوریکه هرچه ماده یا خمیر ما غلیظ تر باشد، بافت درشت تر خواهد بود. در پایان این که کار را برای خشک شدن در محلی قرار داده و آن را برای رنگ و پتینه کردن آماده نگاه می داریم.

د : خاک نسوز

تعریف : این پودر مانند پودر سنگ دارای دانه بندهای متنوعی است. این ماده همان طور که از نامش مشخص است، خاکی است بسیار مقاوم، در برابر رطوبت و حرارت قابلیت رنگ پذیری خوبی داشته و می توان آن را با پودر رنگ های معدنی مخلوط کرده و با این پودر که به رنگ قهوه ای روشن می باشد، به تنوعی از رنگ ها در این زمینه دست یافت.

مواد لازم : خاک نسوز ، چسب چوب رقیق ، پودر رنگ های معدنی

روش کار با خاک نسوز در ایجاد بافت :

ابتدا مقداری خاک نسوز را داخل چسب چوب رقیق شده می ریزیم. پس از اطمینان از حل شدن کامل آن، پودر رنگ ها را به آن اضافه می کنیم و پس از حدود 10 دقیقه آن را مصرف می کنیم. بدین نحوه که ابتدا سطح کار را یک لایه چسب چوب رقیق شده زده و سپس خمیر ساخته شده را با کاردک یا با دست، روی سطح کار حرکات دلخواه را ایجاد کرده و به آن نقش های متنوع می دهیم.

ه : خاک اره

تعریف : خاک اره یا تراشه چوب دارای دانه بندهای متنوعی است که می توانیم آن را از کارگاه های بخاری تهیه کرده و به وسیله الک های مختلف (ریز و درشت) آن را لک نموده و دانه بندی های ریز و درشت را از هم جدا نماییم و یا به همین صورت مخلوط، بدون یک دست کردن دانه بندی ها، آن را استفاده نماییم.

مواد لازم : خاک اره ، چسب چوب رقیق ، مل (در صورت نیاز).

شیوه کار با خاک اره در ایجاد بافت :

ابتدا خاک اره را در داخل ظرف محتوی چسب رقیق شده می ریزیم و کاملاً آن را با هم مخلوط می کنیم تا تمامی خاک اره ها آغشته به چسب شوند. سپس کار مورد نظر را مانند روش های پیشین، یک لایه چسب چوب رقیق زده و به آن آغشته می نماییم. سپس مخلوط آماده شده را روی کار ریخته (در صورت مسطح بودن) یا با دست آن را کاملاً با یک لایه مخلوط تهیه شده می پوشانیم.

نکته : توجه داشته باشیم که میزان غلظت و انباشتگی خاک اره یا رقیق بودن آن، بسته به نظر ما می باشد که بخواهیم ضخامت سطح کار، کم یا زیاد باشد. این تکنیک را می توان به نحو دیگری نیز اجرا کرد، بطوریکه ابتدا سطح کار را به وسیله چسب چوب غلیظ کاملاً پوشانده و سپس مستقیم خاک اره را روی کار بریزیم. (به حالت افشاندن) که در اینجا نیز میزان فشردگی یا پراکندگی خاک اره ها به سلیقه و نظر ما بستگی دارد.

منبع : راهنمای آموزش قدم به قدم انواع تکنیک پتینه برای دکوراسیون داخلی / زهرا رسول زاده نمین. تهران : 1386.

ایجاد بافت با مواد و مصالح پودری در پتینه

مطالب مشابه :

اشنایی باهنر پتینه 28

آموزش - طرز تهیه ی خمیر نمكی و طریقه ی ساخت ظروف زینتی با آن

روش تهيه چند گونه خمير مجسمه سازي

دکوپاژ

ایجاد بافت با مواد و مصالح پودری در پتینه

سس سویا - طرز تهیه سس سویا

پخت انواع مافین

خميرها

پیراشکی مرغ با خمیر سیب زمینی

چند مدل راویولی