درباره کپک - تحقیق درباره کپک ها چه هستند؟
درباره کپک
کثیف کاری همیشه هم بد نیست ها! خیلی از دانشمندان با کنجکاوی در آشپزخانه مادرشان در کودکی و با به هم ریختن همه چیز به جایزه نوبل رسیدند.
تحقیق درباره کپک ها چه هستند؟
کثیف کاری همیشه هم بد نیست ها! خیلی از دانشمندان با کنجکاوی در آشپزخانه مادرشان در کودکی و با به هم ریختن همه چیز به جایزه نوبل رسیدند.
این بار بیایید و در این کثیف کاری با فرزندتان همراه شوید؛ این طوری، هم او را به اکتشاف علمی تشویق می کنید و هم با تمیزکاری کثیف کاری ها به او درس مسئولیت پذیری می دهید. خدا را چه دیدی؟ شاید خودتان هم لذت بردید.
● یک کثیف کاری عالی: گلخانه کپکی
▪ چه چیزی لازم دارم؟
یک ظرف در دار شفاف (این ظرف بعد از کار دور انداخته خواهد شد.)
نوار چسب
آب
چند جور خوراکی متنوع مثل میوه (پرتقال، انگور، لیمو )، نان و کیک و بیسکویت، سبزیجاتی مثل گل کلم و فلفل و پنیر. دقت کنید که از گوشت یا ماهی استفاده نکنید.
▪ چه کار کنم؟
۱) غذاها را به تکه های کوچک تقسیم کنید.
۲) تکه های غذا را با آب خیس کنید و در ظرف بگذارید. اگر ظرفتان بزرگ است، آن را از پهلو روی میز بگذارید. سعی کنید تکه ها را طوری قراربدهید که نزدیک هم باشند ولی به هم برخورد نکنند.
۳) در ظرف را ببندید و با نوار چسب، دور آن را خوب بگیرید.
۴) آن را جایی بگذارید که ضربه نخورد یا کسی دورش نیندازد. حتی می توانید رویش برچسب «گلخانه کپکی» بچسبانید.
۵) هر روز به گلخانه سر بزنید. ممکن است در ۳ ۲روز اول چیزی نبینید اما با گذشت چند روز، موجودات پشمالوی سفید، آبی یا سبز رنگی روی غذاها پیدا خواهند شد.
۶) با گذشت چند روز دیگر بعضی غذاها شروع به فاسدشدن می کنند و منظره شان واقعا حال به هم زن خواهد شد! در حینی که این اتفاق می افتد شما می توانید جواب این سؤال ها را پیدا کنید:
ـ کدام غذا زودتر شروع به کپک زدن کرده است؟
ـ کپکش چه رنگی است؟ چند رنگ کپک مشاهده کرده اید؟
ـ بافت کپک چطوری است؟ صاف، پشمالو یا ...
ـ آیا همه غذاهای توی گلخانه تان کپک زده اند؟
ـ آیا کپک از یک غذا به غذای دیگر سرایت کرده؟
ـ آیا انواع مختلف کپک روی انواع مختلفی از غذا رشد کرده اند؟
اگر جواب این سؤالات را با مشاهده دقیق کپک ها بدهید و آنها را مرتب بنویسید، یک پژوهش شسته رفته علمی انجام داده اید. وقتی کارتان تمام شد، بدون بازکردن در ظرف آن را دور بیندازید و یادتان باشد که کپک برای بعضی آدم ها حساسیت زاست؛ پس فکر دست زدن یا بوکردن شان را از سر بیرون کنید.
● حالا کپک چی هست؟
کپک یا همان چیزی که در گلخانه شما روییده، یک نوع قارچ است؛ یعنی به نوعی فامیل همان قارچ های خوراکی است که در پیتزا می ریزیم و می خوریم.
برخلاف گیاهان، قارچ ها از طریق دانه دادن تکثیر نمی شوند؛ آنها از ذرات گرد مانند بسیار ریزی پدید می آیند که به آنها «هاگ» می گوییم. هاگ ها همه جا در هوای اطراف ما پراکنده هستند.
با نشستن هاگ روی یک ماده غذایی، رشدش شروع شده و نهایتا به کپک تبدیل می شود.
گیاهان به دلیل داشتن ماده ای به نام کلروفیل یا سبزینه، سبز رنگ هستند. کلروفیل آنها را قادر می سازد تا نور خورشید و آب و هوا را بگیرند و آن را به غذا یعنی نشاسته و قند تبدیل کنند. اما باز هم برخلاف گیاهان، قارچ ها کلروفیل ندارند و بنابراین نمی توانند خودشان غذا بسازند. کپک هایی که شما در گلخانه تان رشد داده اید، از غذاهای دیگر مثل نان و پنیر و میوه تغذیه می کنند. غذا خوردن آنها شیوه مخصوص و البته کثیفی دارد. کپک ها از خودشان نوعی ماده شیمیایی ترشح می کنند که باعث شکستن پیوندهای مولکول های غذا و تجزیه شدن آنها می شود. با تجزیه شدن غذا، فرایند فساد آن هم آغاز می شود. هر چه غذا بیشتر فاسد می شود، کپک ها بیشتر رشد می کنند و چاق و چله می شوند.
● اَه... این کثافت کاری به چه دردی می خورد؟
مطمئنا پیدا شدن کپک ها در یخچال عزیزتان خیلی ناراحت کننده است اما کپک در طبیعت، موجود بسیار مفیدی است.
اتفاق بوگندوی فساد، دلپذیر نیست اما خیلی ضرورت دارد؛ مواد فاسد شده در یک محیط طبیعی به خاک تبدیل می شوند و دوباره به دامن مادر طبیعت برمی گردند و مواد مغذی آینده ما را می سازند. آنها بهترین کود برای گیاهان هستند. برای همین است که این قدر توصیه می شود تا از زباله خیس و خوراکی تان «کمپوست» بسازید؛ یعنی آنها را در باغچه دفن کنید. این طوری، هم زباله های شما بازیافت می شود و هم به بازیافت کننده طبیعی یعنی کپک کمک می کنید.
● زندگی پیچیده کپکی
هزاران نوع کپک در عالم وجود دارد. کپکی که روی لیمو می روید، گردی سبز آبی رنگ است. اما کپک روی توت فرنگی پشمالو و خاکستری است. کپکی که معمولا روی نان زندگی می کند، اول پنبه ای و سفید است اما اگر بعد از چند روز نگاهش کنید، می بینید که سیاه شده است. این نقطه های سیاه همان هاگ ها هستند که برای تولید مثل مجدد روی نان حاضر شده اند. خلاصه، کپک ها هم زندگی پیچیده ای دارند.
● چرا کپک نمی زنی؟
اگر در آزمایش تان از ماده ای استفاده کرده باشید که دارای مواد نگهدارنده باشد، شانس آورده اید. کپک ها نمی توانند به سادگی روی این مواد رشد کنند.
حالا وقت به پاکردن آزمایش دوم است. این بار ۲تا گلخانه بسازید و یکی را با غذاهایی که نگهدارنده دارند پر کنید و دیگری را با غذاهای معمولی مشابه. اینکه چه ماده ای نگهدارنده دارد را می توانید از روی برچسب مواد سازنده اش پیدا کنید. البته نگهدارنده های خانگی هم وجود دارند؛ مثلا نمک و سرکه . راستی حالا دیگر می توانید حدس بزنید چرا خیارشور و ترشی درست می کنیم، مگر نه؟
● آخر و عاقبت کپکی
اگر هنوز حالتان از کثیف کاری به هم می خورد و هیچ جوری حاضر نیستید بگذارید بچه ها آشپزخانه عزیزتان را به کپک بکشند، شنیدن این قصه برایتان ضروری است:
مهم ترین کپک تاریخ حتما تا به حال جانتان را نجات داده است؛ منظورم پنی سیلین است. در واقع در سال ۱۹۲۸ که الکساندر فلمینگ مشغول کار در بیمارستان بود، ناگهان متوجه شد که یک ظرف نمونه آزمایشگاهی که پر از باکتری و میکروب بوده، با یک نوع قارچ سبز/آبی رنگ پوشیده شده و انگار جماعت باکتری های اطرافش را حل کرده و از بین برده است.
این اتفاق توجهش را جلب کرد و او با کنجکاوی تمام دنبال کار این کپک عجیب را گرفت تا اینکه توانست دارویی از آن بسازد که درهر زمستان ما را از سرماخوردگی نجات می دهد و تازه خودش هم به دلیل این کار جایزه نوبل گرفت. من که از اولش گفته بودم، در این کثیف کاری نوبل هم هست!
ساناز فرهنگی
روزنامه همشهری
,