تخت جمشید اثر برجسته ی میراث فرهنگی بشری - تصویری زیباازتخت جمشید
برگزیده ها : تخت جمشید یکی از مهمترین سازه های ساخته شده توسط انسان در جهان قلمداد می شود . بنایی که قدمتی 2500 ساله دارد و سالیانه میلیون ها نفر از اقصی نقاط جهان برای بازدید از این مجموعه تاریخی می آیند. نکته قابل توجه در ساخت سازه های سنگی و ستون های تخت جمشید که دارای اشکال مخروطی شکل می باشند استفاده از عدد پی است که نشان می دهد مهندسان هخامنشی این عدد را 2500 سال پیش کشف کرده اند و در ساخت این بنا به صورت گسترده استفاده کرده اند. در این پست از سایت دانش برگزیده ها برای شما دوستداران مقاله ای درباره تخت جمشید اثر برجسته ی میراث فرهنگی بشری را آماده کرده ایم ، با ما همراه باشید.
بناهای تخت جمشید
تخت جمشید اثر برجسته ی میراث فرهنگی بشری
مروری بر تاریخچه تخت جمشید
به نقل از برگزیده ها : یونانیان تخت جمشید را”پرسپولیس” به معنای شهر پارسه می نامیدند. در زمان ساسانیان نیز آنرا “ست ستون” یا همان صد ستون می خواندند. اما نام اصلی تخت جمشید “پارسه کرته” است که اشاره دارد به پارسیان یکی از سه شاخه بزرگ قوم آریایی و به وجود آوردنده سلسله هخامنشی. درگل نوشته ها و نیز کتیبه در گاه سنگی تالار ورودی تخت جشید، از این مجموعه با عنوان “پارسه” یاد شده است. مجموعه تخت جمشید مهم ترین پایتخت مقاومت هخامنشی در استان فارس و در نزدیکی شهر شیراز جای گرفته است.
این مجموعه باستانی شامل حصارها، کاخ ها، بخش های خدماتی و مسکونی، نظام های مختلف آبرسانی و بخش های مختلف دیگری است.
بنیانگذار تخت جمشید چه کسی است؟
تخت جمشید به وسیله “داریوش اول” سومین شاه سلسله هخامنشی بنیان نهاده شد، اما تا زمان حیات وی کامل نشد و ساخت و سازها در دوره جانشینان او یعنی فرزندش “خشایارشا” و نوه اش “اردشیر اول” ادامه پیدا کرد. البته عملیات ساختمانی در تخت جمشید تا پایان دوره هخامنشی متوقف نگردید. اما عمده کارها در زمان سلطنت سه پادشاه یاد شده ، به انجام رسید. بنابراین هنوز هم در تخت جمشید بقایای بناهای نیمه کاره به چشم می خورد. یکی از این بناها دروازه بزرگی است که در ضلع شمال شرقی مجموعه قرار دارد.
تصویری زیباازتخت جمشید
تصاویر تخت جمشید
استفاده از عدد پی در ساخت تخت جمشید
مهندسان هخامنشی در ساخت سازه های سنگی و ستون های تخت جمشید که دارای اشکال مخروطی است، از عدد پی استفاده می کردند. آنها راز استفاده از عدد پی (۱۴/۳ ) را دو هزار و پانصد سال پیش کشف کرده بودند
تخت جمشید در 57 کیلومتری شمال شیراز قرار داد و بر خلاف آنچه اغلب می پندارند، نه در محدوده شهر شیراز که در حوزه شهرستان “مرودشت” واقع شده است
عدد پی در علم ریاضیات از مجموعه اعداد طبیعی محسوب می شود. این عدد از تقسیم محیط دایره بر قطر آن به دست می آید. کشف عدد پی جزو مهم ترین کشفیات در ریاضیات است. کارشناسان ریاضی هنوز نتوانسته اند زمان مشخصی برای شروع استفاده از این عدد پیش بینی کنند. عده زیادی، مصریان و برخی دیگر، یونانیان باستان را کاشفان این عدد می دانستند اما بررسی های جدید نشان می دهد هخامنشیان هم با این عدد آشنا بودند.
تخت جمشید دقیقاً در کجا قرار دارد؟
تخت جمشیددر 57 کیلومتری شمال شیراز قرار داد و بر خلاف آنچه اغلب می پندارند، نه در محدوده شهر شیراز که در حوزه شهرستان “مرودشت” واقع شده است. این اثر باستانی در دامنه کوهی موسوم به “کوه رحم ت” جای گرفته که در زمان هخامنشیان از تقدس مذهبی برخوردار بوده است. در واقع برای ساختن تخت جمشید، بخش بزرگی از دامنه کوه رحم ت را تسطیح کرده و به صورت یک صفه درآورده اند. این صفه 1770 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و مشرف به دشت زیبا و آباد مرودشت است. مردم همواره از جبهه غربی وارد تخت جمشید می شوند که شیبی ملایم به سمت کاخ دارد و از این رو کمتر متوجه ارتفاع آن می شوند. اما از جبهه جنوبی و از درون دشت، تخت جمشید در جایگاهی بلند و بسیار پرابهت دیده می شود.
تصاویر تاریخی تخت جمشید
بناهای تخت جمشید
تخت جمشید چند ساله است؟
تخت جمشید در دوره زمامداری سلسله هخامنشیان(559 تا 333 پیش از میلاد) ساخته شده است. بررسی های تاریخی نشان می دهد که ساخت این اثر سترگ معماری در سال 518 ب.م آغاز شد و بیش از یکصد سال به طول انجامید. بنابراین، اگر آغاز ساخت تخت جمشید را ملاک قرار دهیم، این اثر اکنون 2523 ساله است و اگر زمان تقریبی پایان ساختنش را در نظر بگیریم، 2423 سال عمر دارد.
ویژگی های نقش ها در تخت جمشید
در نقش های تخت جمشید، درخت و گیاه و بیش از همه نیلوفر آبی و سرو که نماد تقدس است، دیده می شوند. گل نیلوفر که در تمام نقاط تخت جمشید حجاری شده می توان نماد تمدن هخامنشی دانست. این گل که در اکثر تصویرها در دست پادشاهان و بزرگان است سمبلی از صلح و دوستی است. گفته می شود که 12 گلبرگ این گل بیانگر دوازده ماه است. تصویر زیاد گل ها در تخت جمشید علاوه بر این که خوش بوئی و زیبائی این مکان را نشان می دهد، دلیلی بر بالا بودن سطح فرهنگ ایرانیان آن زمان نیز بوده است وجود درخت سرو به دلیل سبزی و خرمی درختی بهشتی است. در نقش برجسته های پلکان آپادانا و کاخ تچر نماینده هر ملتی با یک درخت سرو از نماینده ملت دیگر جدا شده است. از نیلوفر نیز برای آرایش حاشیه نقش ها و نیز پایه ستون ها بسیار استفاده شده است. سر ستون ها بیشتر آراسته به سر گاو و عقاب هستند. گاو نمادی از برکت و قدرت طبیعت بوده است.
تخت جمشیدد به وسیله “داریوش اول” سومین شاه سلسله هخامنشی بنیان نهاده شد، اما تا زمان حیات وی کامل نشد و ساخت و سازها در دوره جانشینان او یعنی فرزندش “خشایارشا” و نوه اش “اردشیر اول” ادامه پیدا کرد
تصاویر تخت جمشید
عقاب پرنده ایست بلند پرواز که تصویر او بر درفش هخامنشیان نقش می شده است. از ویژگی های هنر هخامنشی در تخت جمشید ساختن ایوان های متعدد و قرینه سازی در طرح بنا و نقش برجسته ها بوده است. به عنوان نمونه در دروازه ملل در دو طرف ورودی دروازه گاوهای بالدار با صورت انسان کوچک ترین تفاوتی ندارند و این امر نمایانگر هنر معجزه آسای هخامنشی است. ایرانیان در بنای تخت جمشید، هنر ملت ها و سرزمین های دیگر را با هنر سرزمین خود درآمیختند و هنری پدید آوردند که هنر عصر هخامنشی نامیده شد. شیوه معماری و تزئینی تخت جمشید، پس از سقوط هخامنشیان و در ایران و نیز خارج از ایران به ویژه در هند تقلید شد. امروز نیز از این شیوه معماری الهام گرفته می شود.
تخت جمشید در سال 1979 میلادی از سوی سازمان فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به عنوان یکی از ده اثر برجسته میراث فرهنگی بشری به ثبت رسیده است . تخت جمشید از این نظر اهمیت دارد که بخش اعظم آن با تراشیدن قسمتی از کوه به وجود آمده است.
منابع : 1- دنیای اقتصاد / 2- سایت علمی دانشجویان ایران/ 3- رشد
ویرایش و تلخیص:برگزیده ها
,