ماجرای نسخه ۳۷میلیاردی یک پزشک و تجاری شدن طبابت
نجومی‌ها به نسخه پیچ‌ها رسیده است؛ معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی میگوید: پزشکی داشتیم که طی حدود یک سال ۳۷ میلیارد تومان نسخه نوشته است! بحث نسخه پیچی‌های بی حساب و کتاب در ایران یک طرف ماجراست و طرف دیگر ماجرا این است که برخی از پزشکان ایرانی بدون اینکه وقت چندانی برای بیمار بگذارند، اقدام به نسخه پیچی میکنند. در مجموع این دو مشکل نظام بهداشت و درمان کشور را با مشکلات جدی مواجه کرده است؛ نظامی که به اذعان بسیاری از کارشناسان درمان محور بوده و در آن رابطه میان پزشک و بیمار به شدت کالایی شده است.
اغلب پزشکان دارو محور و نسخه نویس هستند و بی حساب و کتاب دارو تجویز میکنند؛ داروهایی که حتی ممکن است برای بیماران هم ضرورتی نداشته باشند، ولی برخی پزشکان بدون آنکه برای بیماران خود وقت بگذارند، استانداردها را رعایت نکرده و پنج دقیقه ای نسخه می‌پیچند. براساس استاندارد جهانی حداقل زمانی که پزشک باید صرف معاینه بیمار کند، ۲۰ دقیقه است، در حالی که شواهد حاکی از آن است که استانداردهای زمانی رعایت نمی‌‌شوند و برخی پزشکان در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیماران خود را معاینه میکنند. از سوی دیگر، ایران حدود چهار برابر استانداردهای جهانی دارو مصرف میکند و در بخش آنتی بیوتیک نیز بیشترین مصرف را دارد. به عبارت دیگر ایرانیان در مصرف دارو افراط دارند؛ داروهایی که حتی ۲۰درصد آنها خودسرانه و بدون تجویز پزشک است.
بارها متخصصان سلامت نسبت به این مساله هشدار داده‌اند، اما هنوز برخی بیماران اقدام به مصرف داروهایی میکنند که عوارض و تبعات بسیاری را به دنبال دارد. آذر امسال دبیر کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی سازمان غذا و دارو عنوان کرد: با مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها، عفونت‌های مقاوم ایجاد میشود که گاهی جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. فاطمه سلیمانی اظهار کرد: امروزه هرچند بسیاری از عفونت‌های باکتریایی توسط آنتی بیوتیک‌ها درمان میشوند، اما باکتری‌ها نیز در برابر آنها از خود دفاع میکنند. او ادامه داد: وقتی باکتری‌ها زیاد با آنتی بیوتیک روبه‌رو شوند، در مقابل آنها مقاوم میشوند، همچنین بعضی باکتری‌ها آن‌قدر قوی میشوند که می‌توانند مقابل آنتی بیوتیک‌ها مقاومت کنند و در نتیجه داروهای دیگر نمی‌توانند باکتری‌های مقاوم را از بین ببرند. در این صورت باکتری‌ها سلامت انسان را به خطر می‌‌اندازند.
با وجود تمام این کاستی‌ها و مشکلات یک پزشک در یک سال میلیاردها تومان نسخه می‌نویسد، آن‌چنان که انگار برخی پزشکان جیبشان ته ندارد و به درمان بیماران به چشم یک کالا نگاه میکنند، چرا که اکنون برخی پزشکان رابطه داد و ستد شکل داده‌اند و در این میان بیماران هم مجبورند که برای به دست آوردن سلامتی خود یا بدون رضایت قلبی زیر بار هزینه‌های سنگین بروند یا به کل قید درمان خود را بزنند، تا جایی که این مساله روی افکار عمومی هم تاثیر گذاشته و اکنون بسیاری از مردم دل خوشی از این مساله ندارند، چرا که شغل مقدس پزشکی با اعمال نابخردانه برخی پزشکان زیر سوال رفته و دیگر از حس نوعدوستی خبری نیست. کالایی شدن خدمات درمانی در جامعه تبعات ناخوشایندی داشته و ناامنی روانی را ایجاد کرده است، چرا که اکنون جامعه به سمتی پیش می‌رود که اگر پول نداشته باشیم درمان نمی‌شویم.
ابعادی تازه از نسخه‌های چندمیلیاردی
در حالی که این روزها بحث نسخ میلیاردی پزشکان داغ شده، معاون رفاه اجتماعی وزیر رفاه به ابعاد تازه تری از این ماجرا پرداخته است. احمد میدری در واکنش به انتشار خبری مبنی بر نسخه پیچی شش میلیارد تومانی یک پزشک عمومی اظهار کرد: ما آمارهای بالاتر از این رقم را در نسخ تعدادی از پزشکان داریم؛ پزشکی داشتیم که طی حدود یک سال ۳۷ میلیارد تومان برای ما هزینه تراشی کرده و نسخه نوشته است.
معاون رفاه اجتماعی وزارت کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به این پرسش که مسئولیت نظارت بر نسخ بر عهده کیست، گفت: وزارت بهداشت حد مجازها را تعریف نکرده است. ما شماره نظام پزشکی و نسخه‌هایی را که پزشک نوشته است داریم و به بیمه‌ها داده ایم. اطلاعات کامل داروهای تفاهمنامه‌‌ای هم مشخص است. بیمه‌ها کارنامه ای به پزشک می‌دهند و اگر مقادیر بالایی دارو در نسخ نوشته باشد، باید برود و توضیح بدهد. به گزارش ایسنا، میدری در خاتمه افزود: بیش از یک سال است که سامانه جامع رفاهی در حال جمع آوری اطلاعات است و قبلا امکان چنین تحلیل‌هایی کمتر وجود داشت، اما اکنون در صدد تقویت نظارت‌‌ها و رصد دقیق‌تر هستیم تا جلو سوءاستفاده‌های احتمالی و هدر رفت منابع را بگیریم.
کاهش اعتماد با طمعکاری برخی پزشکان
یک متخصص سلامت عمومی درباره کالایی شدن درمان میگوید: وقتی نیازهای جامعه رنگ کالایی به خود بگیرند، هم گیرنده خدمت استفاده لازم را نمی‌برد و احساس میکند که به او توجهی نمی‌شود و هم دهنده خدمت طمع برمی دارد برای اینکه کالای بیشتری را به فروش برساند، در حالی که عمدتا این کالاها، کالاهای کاذبی هستند.
امیر محمود حریرچی می‌افزاید: در رابطه با درمان مشکل این است که شکل کالایی به خود گرفته است. در واقع درمان‌ها القایی شده و هزینه‌هایی را به گردن بیماران گذاشته که اصلا مناسب نیست. او اظهار میکند: برخی پزشکان طمعکارند و بهای کارشان را پایین آورده‌اند. اگر زمانی گفته می‌شد پزشکان با نجات یک نفر جامعه را نجات می‌دهند، اکنون این ذهنیت روز به روز کم‌رنگ‌تر میشود. حریرچی ادامه می‌دهد: اعتماد مردم به جامعه پزشکی به علت کالایی شدن درمان پایین آمده است، در حالی که پزشکان می‌دانند این مساله صدمه به فرایند درمان می‌زند.
او توضیح می‌دهد: امروزه بیماران در دنیا بیشترین نقش را در فرایند درمان ایفا میکنند، اما کالایی شدن درمان بیماران را از این مسیر خارج میکند و به‌گونه‌ای با آنها برخورد میشود که اگر شرایط را نپذیرند احتمال خطر برایشان وجود دارد، در حالی که بعدها بیماران متوجه میشوند خطر بزرگ جلوه داده شده است. او خاطر نشان میکند: آنچه می‌تواند به کالایی شدن درمان کمک کند، اخلاق پزشکی است، چون وقتی شغل مقدس و با ارزش پزشکی تبدیل به تجارت میشود، نه پزشکان از تغییر افکار عمومی لذت می‌برند و نه بیماران از این شرایط راضی هستند. حریرچی عنوان میکند: از سوی دیگر، هزینه درمانی جامعه هم افزایش پیدا میکند، تا جایی که هنوز بین وزارت بهداشت و بیمه‌ها اختلاف است، چون کنترلی روی بخش خصوصی نیست. این در حالی است که زیر میزی‌ها و رقم‌های نجومی هم در جامعه پزشکی دیده شده است و همه این مسائل صدمه به ساختار درمانی وارد میکنند. او بیان میکند: اکنون جامعه ما از نظر درمانی مصرف کننده است، در حالی که باید هزینه درمان منطقی باشد و بر اساس نیاز اتفاق بیفتد. او اضافه میکند: در هیچ جای دنیا مانند ایران این‌قدر آزمایش، سی تی اسکن و داروهای خارجی تجویز نمی‌شود. در واقع لوکس گرایی در پزشکان هزینه بالایی را برای بیماران به وجود آورده که مجبور به پرداخت آن هستند.
اخبار اجتماعی - آرمان امروز/نگین باقری