دلهره بی‌آبی در تابستان/ با شروع گرمای هوا، نگرانی‌ها در برخی استان‌ها درباره بحران آب افزایش یافته است
وقایع اتفاقیه نوشت: از طرفي، کارشناسان و صاحب‌نظران نيز اين خشکسالي را شديدترين خشکسالي در ۴۰ سال اخير ارزيابي کرده‌اند؛ موضوعي که به يکي از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي مردم و دولتمردان کشور تبديل شده است. جنگ بر سر آب علاوه‌بر آب‌هاي مرزي به داخل کشور هم رسيده و استان‌هاي مختلف تلاش مي‌کنند منابع آبي را براي استفاده شهروندان خود حفظ کنند. خوزستان، شمال بوشهر، غرب کهگيلويهوبويراحمد، بخش‌هايي از اصفهان، يزد، شمال و شرق کرمان، خراسان‌جنوبي و سيستانوبلوچستان مناطقي هستند که در آنها خشکسالي مشاهده مي‌شود.
با آغاز گرماي هوا در اواخر فصل بهار و شروع تابستان، بحران کم‌آبي پررنگ‌تر از گذشته مي‌شود. کاهش بارش‌هاي جوي و افزايش تبخير، درياچه‌ها و رودخانه را مي‌خشکاند و شرايط را از گذشته دشوار‌تر مي‌کند. قطعي آب خانگي در برخي استان‌ها که عمدتا داراي آب‌وهواي گرم هستند، مردم را دچار مشکل کرده است. قطعي آب در سال‌هاي اخير علاوه‌براينکه افزايش مهاجرت از روستاها را به‌دنبال داشته، هجوم ريزگردها را نيز تشديد کرده است.
ايران يکي از گزينه‌هاي خشکسالي جهاني
بخش تحقيقات اقليمي ناسا براساس نتايج يک تحقيق چند ساله براي مدل‌سازي دوره‌هاي اقليمي پيش‌بيني کرده که در سه تا چهار دهه پيش‌رو، کره زمين با يک نوع تغيير نظام بارش مواجه شده است. از بارش در مناطق خشک کاسته شده و به بارش در مناطق مرطوب افزوده شده است.
براين‌مبنا، مناطق خشک کنوني خشک‌تر مي‌شوند، بيابان‌ها پيش‌تر مي‌روند و مناطق استوايي پربارش‌تر خواهند شد که اين تغيير در برخي مناطق شديدتر و اثرگذارتر خواهد بود. ايران کشوري است که در اين گزارش دوبار به نام آن به‌عنوان يکي از کشورهايي که در پيشاني اين قهقراي مرگبار اقليمي قرار دارد، اشاره شده و نتايح علمي ناسا نشان مي‌دهد در بسیاری از سال‌هاي پيش‌رو، ميزان بارش ايران کمتر از نصف ميانگين خواهد بود و بيابان‌ها در ايران بسيار گسترش خواهند يافت و غالب زيستگاه‌هاي ايران وارد يک دگرديسي پس‌رونده خواهند شد.
يعني جنگل‌ها درختزار مي‌شوند، درختزاران بوته‌زار مي‌شوند، بوته‌زارها بيابان مي‌شوند و بيابان‌ها به عدم زادآوري مطلق نزديک خواهند شد. براساس اين گزارش، در فهرست 45 کشور در معرض خطر، ايران در رتبه چهارم قرار گرفته است. گزارش ناسا تأکيد مي‌کند که بعيد نيست بين 30 تا 40 سال آينده، بخش‌هاي وسيعي از ايران به بيابان مطلق تبديل شوند. تأثيرات گرمايش زمين و عواقب آن همچون خشکسالي به حدي جدي است که هشدارها براي مهار گازهاي گلخانه‌اي و جلوگيري از پيامدهاي ناگوار مثل سيل جاري شده است.
8 استان در خطر خشکسالي شديد
استان‌هاي مرکزي و کويري به دليل شرايط خاص جغرافيايي بيشتر از ديگر استان‌ها در معرض خشکسالي قرار دارند. بارش‌هاي کم و تبخير بالاي آب در اين مناطق در سال‌هاي اخير، کشاورزي اين استان‌ها را تا حدي زيادي تحت‌الشعاع قرار داده تا جايي که سازمان حفاظت محيط‌زيست کشور، سال گذشته در برخي مناطق، کاشت محصولاتي که مصرف آب بالايي دارند را ممنوع اعلام کرد.
براساس گزارش‌هاي مرکز ملي خشکسالي سازمان هواشناسي کشور خوزستان، شمال بوشهر، غرب کهگيلويهوبويراحمد، بخش‌هايي از اصفهان، يزد، شمال و شرق کرمان، خراسان‌جنوبي و سيستانوبلوچستان استان‌هايي هستند که بيشتر در خطر خشکسالي قرار دارند. براساس اين گزارش، 85 درصد از مساحت کشور با درجه‌هاي مختلف خشکسالي مواجه بوده که ازاين‌ميان 5,25 درصد با خشکسالي خفيف، 7,26 درصد با خشکسالي متوسط، 5,24 درصد از خشکسالي شديد و در نهايت 3,8 درصد از مساحت کشور با خشکسالي بسيار شديد همراه بوده است.
حدود دو درصد از مساحت کشور هم با ترسالي و مابقي اراضي کشور از شرايط طبيعي خود براساس شاخص مذکور برخوردار بوده است. او درباره پيش‌بيني وضعيت بارش‌ها تا پايان سال زراعي (مهر سال 95 تا مهر سال96) گفت: براساس خروجي مدل‌هاي پيش‌بيني فصلي صادره از پژوهشکده اقليم‌شناسي، تا پايان سال زراعي جاري، انحراف ميزان بارش نسبت به بلندمدت در کشور و اغلب استان‌ها تقريبا به همين وضعيتي است که تاکنون شاهد آن بوده‌ايم و احتمالا با همين شرايط فعلي، سال زراعي را به پايان خواهيم رساند.
نگراني از قطع آب در تابستان
بوشهر، يکي از استان‌هاي کم‌آب کشور است که هرساله درزمينه تأمين آب مورد نياز خود با مشکلات و کمبودهاي زيادي روبه‌رو بوده و اين مشکلات هر ساله بيشتر هم مي‌شود. سال گذشته، مردم استان بوشهر، تابستان سختي را از نظر آب شرب پشت سر گذاشتند و نوبت‌بندي‌هاي بي‌برنامه باعث کلافگي بيش از حد تحمل براي مردم شده بود. نوبت‌بندي‌ها به‌گونه‌اي بود که گاهی در برخي از محلات تا چندين روز، آبي وارد خانه‌ها نمي‌شد و مردم بايد يا بي‌آبي را تحمل مي‌کردند يا آب را به قيمت بالايي خريداري و استفاده مي‌کردند. هربار که مشکلي براي تأمين آب مورد نياز مردم پيش مي‌آمد و نوبت آب‌دهي به مردم زياد مي‌شد، مسئولان اعلام مي‌کردند که در حال رفع مشکل هستيم و ان‌شاءالله سال آينده که منظور سال جاري بود، مشکلات به‌شدت کاهش مي‌يابد.
معاون امور عمراني استاندار بوشهر به مهر مي‌گويد: حدود ۹۰ درصد از منابع آب آشاميدني استان بوشهر از طريق استان‌هاي فارس و کهگيلويهوبويراحمد تأمين مي‌شود و فقط ۱۰ درصد از طريق منابع داخلي تأمين مي‌شود. شايد يکي از مهم‌ترين مشکلات بي‌آبي در استان بوشهر را بتوان نداشتن منابع آبي مورد نياز دانست؛ هم‌اکنون بخش عمده آب مورد نياز استان بوشهر از طريق استان‌هاي مجاور ازجمله فارس و کهگيلويهوبويراحمد تأمين مي‌شود.
سال قبل درحالي‌که استان فارس نيز با کمبود منابع آب روبه‌رو بود، آب ورودي استان بوشهر از کازرون قطع شد و اين موضوع باعث افت قابل‌توجه منابع آبي در استان شد و نوبت‌بندي توزيع آب در استان بوشهر به‌هم ريخت. سيدمحمدحسن باستي با بيان اينکه تأمين آب مورد نياز مردم به‌ويژه در فصل تابستان، دغدغه اساسي مردم و مسئولان است، اضافه کرد: طرح احداث پروژه‌هاي آب‌شيرين‌کن نقاط ساحلي استان بوشهر تدوين شده است. براي تأمين منابع پايدار آب آشاميدني استان بوشهر برنامه‌هاي مختلفي تدوين شده که ازجمله اين اقدامات، ايجاد آب شيرين‌کن در مناطق ساحلي به‌منظور تأمين منابع مطمئن و پايدار آب شرب است. معاون امور عمراني استاندار بوشهر گفت: از همه ظرفيت‌ها استفاده مي‌کنيم تا در تابستان امسال کمترين مشکلات را درزمينه تأمين آب مورد نياز مردم در نقاط شهري و روستايي داشته باشيم.
يکي از مهم‌ترين راهکارهاي تأمين آب مورد نياز استان بوشهر، شيرين‌سازي آب درياست که با توجه به اينکه استان بوشهر سواحل طولاني را دارد، ظرفيتي مناسب براي توليد آب مورد نياز محسوب مي‌شود. استاندار بوشهر در ارتباط با توسعه آب‌شيرين‌کن‌ها در استان بوشهر گفت: بخش عمده آب مصرفي استان بوشهر از طريق استان‌هاي همجوار تأمين مي‌شود که تلاش داريم با توسعه آب‌شيرين‌کن‌ها، زمينه تأمين آب استان را فراهم کنیم. مصطفي سالاري از توسعه زيرساخت‌هاي شيرين‌سازي آب دريا به‌عنوان يکي از راهکارهاي مهم رفع مشکلات آبي استان بوشهر در درازمدت نام برد و افزود: در سواحل استان بوشهر چندين طرح مهم آب‌شيرين‌کن اجرا مي‌شود.