چرا فرزندم خجالتی است؟

يکي از مشکلات رفتاري کودکان، کمرويي است که بر خلاف ساير مشکلات ظاهراً رفتاري آزار دهنده نيست و نه براي خانواده و نه محيط مدرسه مشکل ساز نيست و گاهي نيز به عنوان يک حسن از آن ياد مي شود، اما متأسفانه استمرار يک اختلال رفتاري است که در بسياري از مواقع مانعي براي شکوفايي قابليت ها، خلاقيت ها و ايفاي مسئوليت هاي کودک در آينده مي شود.

در کمرويي، کودک فقط به خود توجه داشته و از مواجه شدن با ديگران دچار ترس و نگراني مي شود.اين حالت گاهي به قطع ارتباط و گاهي به ارتباط ناقص تبديل شده و موجب آزار فرد کمرو مي شود و کم کم اعتماد به نفس وي کاهش يافته و دچار مشکلات ديگر رفتاري نيز خواهد شد.

 کار کردن با بچه های کمرو و خجالتی، نیازمند مهارت زیاد پدر و مادرها و مربیان دارد. در بسیاری از کودکان، کمرویی در مراحل مختلفی از رشدشان به چشم می خورند و مانع از آن می شود که در اجتماعات حضور پیدا کنند. راهکارهایی برای درست رفتار کردن با بچه های کمرو و خجالتی وجود دارد که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته و کمک می کند تا آنها نیز شبیه کودکان دیگر شوند و زندگی متعارفی داشته باشند.

راهکارهایی برای درست رفتار کردن با بچه های کمرو و خجالتی

خجالتي بودن کودک را نزد ديگران مطرح نکیند
عنوان کردن خجالتي بودن کودک نزد ديگران موجب به وجود آمدن يک باور و تلقين غير منطقي و افزايش اين مشکل مي شود در عوض بايد اين مشکل را نزد کودک بسيار کوچک و معمولي نشان داد و آرام ارام و به طور غير مستقيم او را به ميان جمع برد.واگذاري مسئوليت هاي کوچک و در حد توان در بين جمع، مقايسه نکردن کودک با ديگران، عدم حمايت افراطي از کودک، عدم ترحم و پشتيباني زياد از او و ...مي تواند هر چه سريع تر کودک يا فرد کمرو را در کاهش اين اختلال ياري دهد.

موقعیت ها را شناسایی کنید
موقعیت هایی را که موجب خجالت کودک می شود کشف کنید. کودک ممکن است در موقعیت های اجتماعی احساس ناامنی کند، چون به خاطر مشکلی از سوی دیگران مورد تمسخر قرار می گیرد. در شرایطی که لازم است کودک در حضور دیگران کاری انجام دهد و ارزیابی شود، این امر در او هراس و دلهره به وجود می آورد و در موقعیت هایی که او کوچکترین عضو آن به حساب می آید، حرفی برای گفتن ندارد، حتی گفتگوی یک بزرگسال با او و پرسیدن سوالاتی معمولی می تواند موجب خجالت و کمرویی او شود و کودک را برای همیشه از رفتن به میان گروه یا حضور در اجتماع باز دارد.

براي درمان بهتر، بايد به کودک روش هاي برخورد صحيح با شرايط و موقعيت هاي مختلف را آموزش داد و کوشيد موقعيت هاي آزمايشي جهت تمرين آموخته هايش فراهم شود. 

  استعدادهاي کودک را تقویت کنید
توانمندهاي جسماني و استعدادهاي کودک را بايد تقويت و از آن توانمندي ها در جمع استفاده کرد.هنگام صحبت کردن و ارتباط کلامي با فرزندان، ارتباط چشمي را نبايد ناديده گرفت و بايد از او خواست با پدر و مادر و ديگران ارتباط چشمي برقرار کند.

همچنين بايد کودک را در کلاس هاي مهارتي يا هنري، ورزشي و ...شرکت داد و زمينه فعاليت او را در کارهاي گروهي و اجتماعي فراهم ساخت.

خريدهاي ساده، پاسخگويي به تلفن، افزايش ارتباط کلامي در جمع از جمله عوامل بهبود بخشيدن به اين اختلال است.

استعدادهای کودک را کشف کنید
خیلی مهم است که والدین یا مربیان استعدادها و علاقمندی های کودک را بشناسند. با ایجاد فرصت هایی برای رشد استعدادها و توانمندی های کودک، اعتماد به نفس او تقویت می شود. نداشتن اعتماد به نفس کافی یکی از دلایل مهم کمرویی و خجالتی بودن است. برای مثال کودکی را که دائم با مدادرنگی هایش در و دیوار یا هر سطح دیگری را خط خطی می کند به جای تنبیه کردن، باید به کلاس نقاشی فرستاد و او را برای آنچه می کشد، تشویق کرد. به این ترتیب کودک در رشته ورزشی یا کلاس هنری مورد علاقه اش، ناخودآگاه با اعضای تیم، یا گروه هنری روابط دوستانه برقرار می کند و به راحتی وارد گروه های مورد علاقه اش می شود.

به کودکان برچسب خجالتی بودن نزنید
هرگز به کودکان برچسب خجالتی، کمرو، بی زبان، یا بی دست و پا نزنید. چون در آن صورت شما به عنوان پدر، مادر یا مربی کودک را با این عنوان به دیگران معرفی می کنید و دیگران به وی با این صفات می نگرند به همین سادگی کودک می پذیرد که کمرو و خجالتی است و با همین صفت رشد می کند. برچسب ها رفتار خجالتی کودک را تقویت می کند و ممکن است در آینده او را به صورت فردی منزوی و تنها درآورد و در زندگی دچار مشکلات زیادی می شود.

بگذارید بچه کمرو در مورد خودش حرف بزند
بچه ها، تا وقتی در جمع، احساس امنیت روحی ـ روانی داشته باشند جرات پیدا نمی کنند خودشان را نشان بدهند. باید به کودک کمرو فرصت حرف زدن بدهید، او را خاطر جمع کنید که شنیدن حرف های او برایتان مهم است. هر قدر کودک اطمینان خاطر بیشتری از جانب جمع یا گروه پیدا کند، راحت تر می تواند حرف بزند و توانمندی های خود را نشان بدهد. برای شنیدن حرف های او صبوری به خرج دهید. هر گونه واکنش منفی پدر، مادر یا مربی می تواند ترمزی باشد برای حرف زدن کودک.

کودکان کمرو را تشویق کنید
کودکان کمرو را برای شرکت کردن در برنامه های اجتماعی مناسب با سن و سال خودشان، تشویق کنید. بهتر است کودک کمرو در کنار کودک جسور و پر جنب و جوش بنشیند. یا با چنان کودکانی همبازی شود. بچه ها با مشاهده رفتار همسالان خودشان، آن رفتارها را تقلید می کنند. همچنین مجموعه ای از کارهای اجتماعی مورد علاقه کودک، برنامه ریزی برای کارهای گروهی و دوست شدن با کودکان جسور و با اعتماد به نفس، به بچه های کمرو کمک می کند تا از حضور در جمع خجالت نکشند.

 

گردآوی: بخش کودکان کودکان

منبع:
مجله خانواده