حجامت چیست و چه نقشی در طب سنتی دارد؟

 

حجامت

 

حجامت چیست و چه نقشی در طب سنتی دارد؟

حجامت اصطلاحا به روشی ازخونگیری اطلاق می شودكه جهت درمان بعضی ازبیماریها بكار می رود ودارای سابقه تاریخی هفت هزارساله می باشد.

حجامت به عنوان یك سنت الهی درروایات وسیره پیامبران وائمه اطهار(ع) مطرح گردیده وجزءاحكام امضائی اسلام است ودرطب سنتی به عنوان ركن درمان به حساب می آید به زبان علمی ازحجامت به (scarification؛wetcuppinq؛bloodiettinq؛drycuppinq )تعبیر می شود كه البته باتوجه به مفاهیمی كه ازدیدگاه اسلام به دست می آید واژه های نامبرده كامل نیستند.

 

روش انجام حجامت چگونه است ؟

پس ازمعاینه و اخذ شرح حال ازبیمارموضعی كه برای حجامت تعیین شده است ضدعفونی  گشته سپس بالیوان حجامت كه بصورت یكبارمصرف ساخته شده به مدت چنددقیقه بادكش می شود بعدازایجادانبساط چندخراش سطحی ایجادمی گردد آنگاه به تناسب وضعیت جسمی ؛بالینی وعروقی بیماردرسه الی پنج مرحله ازوی خون گرفته می شود.این عملیات مجموعادرمدت حدود 20 دقیقه انجام می شود كه خون گرفنه شده حداكثر به  50تا70 سی سی بالغ می گردد.درحجامت خشك مرحله خونگیری انجام نمی شود.

 

حجامت تاچه حدجنبه علمی دارد؟

تلاش علمی برای توجیه حجامت درجهان شروع شده است وتالیفاتی نیزدراین زمینه منتشر گردیده است ((حجامت یك روش درمانی آزموده ))حاصل پژوهشی است كه آقای دكتریوهان آبله دركشورآلمان انجام داده است .

 

برخی ازمتخصصین آمریكایی نیزتحقیقاتی در زمینه حجامت منتشر ساخته اند ویكی ازكلینیك های مجهز پژوهشی پیرامون حجامت درآمریكا تاسیس گردیده ودرحال بررسی علمی روی حجامت می باشد دربرخی ازكشورهای آسیایی نیز اثردرمانی حجامت می باشد.دربرخی ازكشورهای آسیایی نیز اثرحجامت برروی بیماریهای خاص موردمطالعه قرارگرفته است وگزارش آن منتشر گردیده است .

 

دردانشگاه شهید بهشتی هم درسالهای 71-72چندطرح پژوهشی پیرامون حجامت اجراگردیده است ازآن جمله ((مقایسه خون ورید و خون حجامت ازنظر فاكتورهای بیوشیمیایی ))؛((مقایسه مواضع حجامت بامسیرمریدیان های طب سوزنی ))؛((بررسی تاثیر حجامت بربیماریهای عصبی سردردهای میگرنی))؛به صورت پایان نامه دكتری می باشد.

 

حجامت تاچه حدارزش درمانی دارد؟

درمنابع طب اسلام وطب سنتی حجامت به عنوان یكی ازاركان مهم درمان ذكرگردیده است وبیماری های گوناگون رادرمان می كند و به صورت اختصاصی درمنابع طب اسلامی به شكل پیشگیرانه درمان همه بیماریها شمرده شده است ودرموردبیماریهای خاص درمان تمامی بیماریهای ناشی ازغلبه خون گفته شده است .بوعلی سینااعتقادداردصفراوسودانیزازطریق حجامت قابل دفع است.

 

آیاهمه پزشكان حجامت رابه بیماران توصیه می كنند ؟

خیر-اطلاعات پیرامون حجامت درجامعه پزشكی محدوداست .به طوركلی دردانشكده های پزشكی ایران موضوع حجامت تدریس نمی شود.فقط دربعضی ازدانشگاههای آمریكا؛انگلیس ؛آلمان ؛وچین موضوع حجامت به شكل كلاسیك تدریس می شود.طبیعی است كه وقتی پزشكان ما ازویژگی های درمانی حجامت بی اطلاع هستند همه اقدام به این عمل نمی كنند.ازسوی دیگراطلاعاتی كه مطرح گردیده است بسیارجدیداست وبیش ازپنج هزارسال ازعمرآن نمی گذرد.پزشكانی كه درایران بااین موضوع آشناهستندبه هزارنفرنمی رسند.

 

حجامت

 

حجامت دردرمان چه بیماریهای بكارمی رود؟

حجامت درموردبیمارهای هایپرلیپیدمی (چربی خون بالا)؛دیابت غیروابسته به انسولین ؛دردهای عضلانی ؛سردردهای عصبی ؛ومیگرنی ؛بیماریهای پوستی شامل آكنه ؛پسوریازیس ؛آلرژی های دارویی ؛غذایی ؛فصلی ؛اعتیادبه مواد مخدر؛بیماریهای انسدادی عروق كرونر؛عوارض بعدازیائسگی (منوپوز)دردهای قاعدگی درزنان ودوشیزگان (دیسمونوره)وبرخی بیماریهای عفونی ؛هورمونی وغددكاربردارد.

 

آیااستفاده ازفوایدحجامت تنهابرای درمان بیماریهاست ؟

بیشترین كاربرد انواع حجامت دربعدازبیماریهاست وبامكانیسم مختلفی ازجمله تنظیم سیستم ایمنی موجب پیشگیری ازبیماریها می گردد و بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت كه كاربردحجامت فقط برای درمان بیماریها نیست .

 

حجامت نسبت به سایرروشهای درمانی متداول چه مزیتهایی دارد؟

بطوركلی حجامت یك روش درمانی بدون عوارض جانبی است واگربه صورت تخصصی ازآن استفاده شود برتری های فراونی نسبت به روشهای درمانی جاری مانند مصرف داروهای شیمیایی وجراحی دارد.مزیتهای درمان باحجامت می توان بطورخلاصه بدین شرح بیان كرد:

 

1-حجامت یك روش درمانی بدون عوارض جانبی است .

2-حجامت برای تمامی سنین (به جزچهارماه اول زندگی )كاربرددارد.

3-حجامت باحداقل توان فنی وتجهیزات اجرایی می تواند بیماریهای سخت ومزمن رادرمان كند.

4-حجامت هیچگونه وابستگی فنی ؛علمی وابزاری به خارج ازكشورندارد.

5-حجامت یك رفتاردرمانی سرپایی است ونیازی به تجهیزات بیمارستانی ندارد.

6-درحجامت فاكتورهای مداخله گروجودنداردویك رفتاركامل موجب درمان می شود.

7-حجامت یك دستوردینی است توان جلب تاثیرات روانی درآن بالاست وازاین طریق علاوه برافزایش سطح درمان پذیری موجب تقویت فرهنگ واعتقادات مذهبی وارتباطانسان باخدامی شود.

 

درموردچه افرادی نبایدحجامت كرد؟

حجامت پیشگیرانه خطرافرین نیست وبه منظورپیشگیری ازبیماریها می توان هرسال حداقل درفصل بهار حجامت كردوحداقل فاصله زمانی برای حجامت ازیك ماه شروع می شود تاسن روزفاصله یعنی چهل ساله چهل روزیك بار؛پنجاه ساله وپنجاه روزیكبارو...ولی حجامت درمانی اگرتوسط افرادغیر مطلع انجام شودممكن است موجب درمان نگردیده ویااشكالاتی راپدید آورد.درموردافرادزیرنبایدحجامت كرد:

1-افرادی كه باتعریف طب اسلامی وطب سنتی دچارغلبه شدیدبلغم هستند.

2-كودكان ازبدوتولدتاچهارماهگی

3-زنان باردارتا ماه چهارم بارداری

4-زنان درمدت ایام عادت ماهیانه

5-افراددارای كمبودپلاكت خون

6-افرادی كه دچارفشارخون مقطعی بالاهستند(دراین افرادابتداباید بااستفاده ازحجامت گرم وخشك به طریق مخصوص فشارخون راكاهش داده وسپس اقدام به حجامت كرد)

حجامت چیست ؟ خواص ،فواید،و عوارض آن

حجامت چیست؟ منشا آن کجاست؟

 

حجامت-در این مطلب سعی میشود در مورد فواید حجامت ،خواص حجامت و عوارض حجامت بحث شود.حجامت روشی از طب سنتی است که لیوان هایی را روی پوست قرار میدهند.این لیوانها کار مکش را انجام میدهد.جنس این لیوانها میتواند متفاوت باشد.شیشه ای،پلاستیکی،بامبو و … حجامت کنندگان اعتقاد دارند مکش لیوانها باعث حرکت خون میشود و همین برای درمان بسیاری از بیماریها مفید است. منشا حجامت برمیگردد به مصر باستان و خاورمیانه ( البته بعضیها معتقدند حجامت از ایران است ولی هیچ سند و مدرک حتی ضعیفی هم برای اثبات این ادعا وجود ندارد.بهتر است واقع بین باشیم).یکی از قدیمیترین کتابهای پزشکی جهان the Ebers Papyrus است که انجام حجامت در مصر باستان را در 1500 سال قبل از میلاد مسیح توصیف میکند.

آیا حجامت برای سلامتی بدن مفید است؟

به طور عمومی ، در جامعه ی پزشکی غرب ، خیلیها هنوز نسبت به تاثیر حجامت بر درمان بیماریها مشکوکند.هیچ شاهد یا گواهی مبنی بر شفابخش بودن حجامت برای سرطانها وجود ندارد.همچنین هیچ کدام از گزارشهایی که از حجامت از جامعه ی پزشکی امریکا منتشر شده مبنای علمی ندارند. اما گزارشی که در سال 2012 در ژورنال PLoS ONE منتشر شد گفته بود حجامت ممکن است اثر تسکینی داشته باشد.دانشمندان استرالیایی و چینی 125 تحقیق درمورد حجامت بین سالهای 1992 تا 2010 انجام دادند و فقط متقاعد شدند که حجامت فقط در کنار روشهای درمانی دیگر مثل طب سوزنی چینی و مدیکیشن میتواند برای درمان بیماریهایی نظیر آکنه،فلج صورت،هرپس،سفت شدن گردن موثر باشد.البته این محققان اذعان کردند که نتایج آنها زیاد دقیق نیست و نیاز به انجام مطالعات بیشتر میباشد.

انواع حجامت

دو روش حجامت وجود دارد: 1.حجامت خشک (فقط مکش) 2.حجامت تر ( ترکیب مکش و خونگیری ) در هر دو روش ابتدا ماده ای آتش زا مثل الکل،نفت،کاغذ و … را درون لیوان میگذارند/میمالند سپس آن را آتش میزنند و بلافاصله روی پوست قرار میدهند.وقتی آن را روی پوست قرار میدهند به علت کمبود اکسیژن آتش خاموش میشود و حجم هوای حفره لیوان کم میشود و همین باعث مکش پوست میشود. در روشهای جدیدتر در کنار لیوان پمپی قرار دارد که هوای درون لیوان را میکشد و باعث مکش پوست میشود. در روش حجامت تر ، علاوه بر لیوان اصلی یک لیوان دیگر در کنار شخص قرار دارد.بعد از 10 دقیقه مکش، حجامت کننده با تیغهای مخصوصی خراشهایی در جای مکش ایجاد میکند و سپس لیوان دوم را میگذارد تا خون بیشتری مکش شود.بعد از حجامت تر ، جای حجامت با آنتی بیوتیک آغشته میشود و بعد بانداژ میشود.جای حجامت بعد از 10 روز کاملا بهبود میابد. حامیان حجامت معتقدند ، حجامت تر باعث خروج مواد سمی از بدن میشود. حجامت خشک حجامت تر که خون هم مکش میشود

فواید حجامت

جامعه ی حجامت انگلستان معتقد است حجامت بیماریهای مختلفی را میتواند درمان کند.همانطور که در بالا اشاره شد این با یافته های علمی اثبات نشده ولی جامعه ی حجامت انگلستان معتقد است حجامت برای موارد زیر مفید است : 1.اختلالات خونی نظیر هموفیلی و کم خونی 2.بیماریهای روماتوئید مثل آرتریت و فیبروملاژیا 3.نازایی و بیماریهای زنان 4.بیماریهای پوستی مثل اگزما و آکنه 5.فشار خون زیاد 6.میگرن 7.افسردگی 8.بیماریهای ریوی مثل آسم و آلرژی 9.واریس حامیان حجامت همچنین معتقدند که برای کاهش درد و اختلالات روانی هم موثر است.

اثرات جانبی و عوارض حجامت

حجامت بی خطر به نظر میرسد ولی عوارض زیر گزارش شده است: 1.سوختگی 2.عفونت پوست

چه کسانی نباید حجامت کنند؟

طبق گفته ی جامعه حجامت بریتانیا افراد زیر باید از حجامت کردن بپرهیزند: 1.زنان حامله 2.افرادی که سرطان متاستاتیک دارند(چون سرطان به جاهای دیگر بدنشان ممکن است منتقل شود) 3.افرادی که مشکل اسپاسم عضلانی و شکستگی استخوان دارند. همچنین حجامت نباید در قسمتهایی از بدن انجام شود شامل : 1.ترومبوز عمقی عروق DVT 2.حجامت تر در جایگاه شریانها 3.حجامت تر در جایگاه اعصاب همچنین طبق گزارش جامعه ی سرطان امریکا ، افرادی که سرطان دارند باید از هرگونه انجام طب سنتی بپرهیزند.