شنوایی نوزادتان را بسنجید - از کجا بفهمیم نوزادمان ناشنوا نیست؟
می دانیم که فرزند شما بالاترین سرمایه و پر ارزش ترین جزء وجودی شماست و بر کسی پوشیده نیست که کاهش شنوایی نوزاد می تواند رشد و تکامل گفتار ، شخصیت و روابط عاطفی و اجتماعی و به تبع آن آموزش و تحصیل او را شدیدا متاثر سازد، به ویژه اگر اختلال شنوایی در دوران جنین ی و به دلایل ژنتیکی در نوزاد شکل گرفته باشد.
از کجا بفهمیم نوزادمان ناشنوا نیست؟
به همین دلیل است که سن تشخیص کم شنوایی (قبل از 3 ماهگی) و شروع توانبخشی (قبل از 6 ماهگی) از عوامل مهم در بهبود گفتار و زبان در کودکان کم شنواست.
سالانه 600 تا 700 نوزاد ناشنوا در کشور به دنیا می آیند. بهتر است وزارت بهداشت غربالگری شنوایی نوزاد در بدو تولد را اجباری کند.
شش ماهگی زمان طلایی تشخیص کم شنوایی است
از بدو تولد تا شش ماهگی بهترین زمان برای تشخیص ناشنوایی یا کم شنوایی در نوزادان است که باید مورد توجه والدین قرار گیرد.
با توجه به این که از حدود شش ماهگی تا سه سالگی بهترین دوران زبان آموزی کودک به شمار می رود، تشخیص کم شنوایی و شروع درمان، در هوش و قدرت یادگیری کودک ، بسیار موثر است.
چنانچه تشخیص ناتوایی های شنیداری کودک به موقع تشخیص داده نشود ، یادگیری و توان زبان آموزی کودک به نحو چشمگیری کاهش می یابد و این نکته مهمی است که باید از سوی والدین و به خصوص مادر، مورد توجه قرار گیرد.
البته این به این معنا نیست که اگر ، کم شنوایی کودک در زمان های دیرتری تشخیص داده شود دیگر نمی توان کاری کرد، اما نکته مهم این است که تشخیص تا قبل از شش ماهگی ، نتایج مطلوب تری در درمان دارد.
هم اکنون برنامه های شنوایی سنجی و درمان های مناسب برای سنین مختلف در کشورمان وجود دارد، اما هر چقدر این درمان ها در سنین پایین تر شروع شود، قدرت یادگیری فرد بالاتر می رود
در حال حاضر تجهیزات و فناوری های پیشرفته ای وجود دارد که با استفاده از آنها امکان تشخیص کم شنوایی از سنین بسیار پایین وجود دارد تا در صورت تشخیص ، مراحل درمان و توانبخشی در زمان مناسب آغاز شود.
امروزه توانایی در علم شنوایی سنجی به این حد رسیده است که تا شش ماهگی و پایین تر، قابلیت تشخیص کم شنوایی در نوزاد وجود دارد و برنامه های غربالگری نوزادان نیز در همین راستای تشخیص به موقع اجرا می شود.
شنوایی نوزاد را بسنجید
غربالگری شنوایی نوزادان
کم شنوایی در زمره شایع ترین اختلالات مادرزادی است که بدون علائم ظاهری بروز می کند. اختلال شنوایی یک مشکل آرام و پنهان است و کودکان ی که مبتلا به آسیب شنوایی هستند در بدو تولد از نظر ظاهر قابل شناسایی نمی باشند. بنابراین تشخیص آن در ابتدای تولد بدون استفاده از انجام غربالگری شنوایی ممکن نیست.
در صورتی که غربالگری شنوایی در بدو تولد انجام نشود ، تشخیص کم شنوایی ممکن است تا 5/2سالگی به تاخیر افتد و تاخیر در تشخیص کم شنوایی به قابلیت درک گفتار و زبان آسیب می زند و به تبع آن مشکلات تحصیلی ، اجتماعی و شغلی برای این دسته از کم شنوایان به وجود خواهد آمد . به همین دلیل است که سن تشخیص کم شنوایی (قبل از 3 ماهگی) و شروع توانبخشی (قبل از 6 ماهگی) در بهبود رشد گفتار و زبان در کودکان کم شنوا نقش مهمی ایفا می کند.
غربالگری شنوایی توسط ادیولوژیست (کارشناس شنوایی سنجی) انجام می شود. آزمایش بسیار سریع انجام می شود، لذا برای نوزادان ناراحت کننده و دردناک نیست. روند انجام آزمایش به این شکل است که از طریق یک پروب نرم تمیز که در ابتدای مجرای گوش خارجی قرار می گیرد، محرک صوتی به گوش ارسال می شود و زمانی که سلول های گوش داخلی صدا را دریافت می کنند، گسیلی (ECHO) به سمت گوش خارجی تولید می کنند که به وسیله پروب دریافت می شود و شکل موجی آن بر روی دستگاه قابل مشاهده است. این آزمایش OAE نام دارد و مستقیما حلزون گوش داخلی را بررسی می کند، زیرا اکثر مشکلات مادرزادی شنوایی در گوش داخلی ایجاد می شود.
پیشگیری از تولد فرزند کم شنوا
والدین قبل از بچه دار شدن ، می توانند با رعایت موارد زیر، احتمال تولد فرزند کم شنوا یا سخت شنوا را کاهش دهند:
- انجام مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج
- انجام آزمایشات خون ی و بررسی عامل Rh
- مشاوره با پزشک قبل از بارداری در صورت ابتلا به بیماری مزمن یا خاص
- مصرف نکردن دارو ، بدون تجویز پزشک در دوران بارداری
- جلوگیری از ضربات جسمی در دوران بارداری
- مراقبت جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری های مختلف در دوران بارداری
- مبادرت به زدن واکسن سرخجه قبل از بارداری
- عفونت مادر در حین زایمان
- کمبود اکسیژن
عوامل ایجاد کم شنوایی بعد از تولد
عوامل دوران نوزادی ( از تولد تا یک ماهگی ) که خطر ابتلا به کم شنوایی را افزایش می دهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی در خصوص وجود کم شنوایی مادرزادی حسی یا عصبی
- عفونت های دوران نوزادی مانند سیفلیس و سرخجه
- وزن کمتر از 5/1 کیلوگرم نوزاد هنگام تولد
- یرقان یا زردی شدید دوران نوزادی که نیاز به تعویض خون پیش می آید.
- مصرف داروهایی که اثر تخریبی روی شنوایی دارند، مانند آمینو گلیکوزیدها( جنتامایسین، توبرامایسین، کانامایسین و استرپتومایسین، هنگامی که به صورت دوره ای و طولانی مدت مصرف شود)
- مننژیت باکتریایی
- نگهداری نوزاد در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیش از 5 روز
شنوایی نوزاد را بسنجید
عوامل دوران کودکی ( یک ماهگی تا سه سالگی ) که خطر ابتلا به کم شنوایی را افزایش می دهند عبارتند از :
- نگرانی والدین نسبت به تأخیر زبان آموزی و تکلم ، با توجه به سن کودک
- مننژیت باکتریایی و عفونت های مرتبط با کاهش شنوایی
- ضربه به سر که با کاهش هوشیاری کودک یا شکستگی جمجمه همراه باشد.
- مصرف داروهایی که اثر تخریبی بر روی شنوایی دارند مانند آمینو گلیکوزیدها به مدت طولانی
- عفونت های مزمن گوش میانی و تجمع مایع در گوش میانی بیش از 3 ماه
- اختلالات ی مانند شکاف کام که عملکرد شیپور استاش را مختل می کند.
- وجود سابقه کاهش شنوایی دائم یا پیشرونده در فامیل
- بیماری های دوران کودکی مانند اوریون ، مننژیت ، مخملک
- آسیب های دوران کودکی به ویژه شکسستگی جمجمه، برخورد اجسام تیز با سر یا گوش، قرار گرفتن در معرض اصوات بلند و ...
اگر کودک شما دارای یکی از عوامل فوق باشد ، نسبت به ابتلای به کم شنوایی در معرض خطر بیشتری قرار دارد. شما در این رابطه باید با یک متخصص گوش و حلق بینی و یک کارشناس شنوایی سنجی (ادیولوژیست) مشورت نمایید و در صورت تشخیص، باید از کودک شما ارزیابی کامل شنوایی به عمل آید.
استفاده از سمعک مؤثرترین راهکار درمانی برای افراد مبتلا به کم شنوایی است
عوارض ناشی از وجود کم شنوایی دائم
- تأخیر در رشد طبیعی گفتار و زبان
- اختلال در ایجاد ارتباط با دیگران، اختلال عاطفی ، اختلال در تفکر، تاخیر رشد اجتماعی فرهنگی، اختلال در یادگیری و افت تحصیلی
- اختلال در خواندن و نوشتن ، اختلال در حافظ ه شنیداری ، بروز ناتوانی های درکی شنیداری، کاهش ذخیره لغات و ... .
درمان و توانبخشی
پس از ارزیابی شنوایی ، متخصص شنوایی سنجی ، درباره وضعیت شنوایی کودک تان با شما صحبت خواهد کرد. برخی اختلالات شنوایی ، مانند اوتیت گوش میانی و گوش خارجی به وسیله دارو قابل درمان است ، اما برخی دیگر از اختلالات شنوایی ، مانند شنوایی حسی عصبی قابل درمان با دارو نیست و فرد باید در مراحل توانبخشی قرار گیرد .
توانبخشی عبارت است از اجرای مجموعه ای از خدمات پزشکی، اجتماعی ، روانی ، حرفه ای و آموزشی به منظور بازتوانی فرد، تا کارایی فرد به بالاترین حد ممکن برسد و بتواند به طور مستقل در جامعه زندگی کند.
استفاده از سمعک مؤثرترین راهکار درمانی برای اغلب افراد مبتلا به کم شنوایی است.
فرد مبتلا به کم شنوایی نمی تواند هر سمعکی را استفاده نماید ، بلکه برای تجویز سمعک باید به متخصص ادیولوژیست مراجعه کند.
باید به این نکته توجه داشت که تجویز سمعک مناسب در کنار کلاس های تربیت شنوایی نتیجه دلخواه برای پیشرفت و رشد گفتار و زبان کودک را به ارمغان می آورد. البته بهتر است به خاطر داشته باشید که همیشه پیشگیری بهتر است از درمان.
منبع:راس خون
ویرایش و تلخیص:برگزیده ها
,