کهیر وعوامل ایجاد آن 

 

 

کهیر

 

کهیر چیست؟
کَهیر (به انگلیسی: urticaria) واکنش آلرژی ک حاد یا مزمن است که معمولاً بر اثر واکنش بدن در برابر مواد هیستامینی یا ترکیباتی نزدیک به هیستامین پدید می‌آید.
عارضه پوستی کهیر، به صورت دانه‌های کوچک صورتی‌رنگ یا به شکل برجستگی‌های وسیعتر و گاهی به صورت تاول تظاهر کرده و با خارش شدید همراه است.

کهیر بیماریی گذرا و کوتاه مدت است. هر ضایعه کهیر بعد از چند دقیقه تا چند ساعت بدون باقی گذاشتن اثر از بین می رود و سپس ضایعات جدید در محل های قبلی یا محل های جدید به وجود می آید. اندازه ضایعات کهیر از کوچکی یک عدس تا بزرگی یک بشقاب متغیر است. ممکن است ضایعات به هم پیوسته باشد و نواحی وسیعی از پوست را بپوشاند. معمولاً خارش شدید وجود دارد، ولی ممکن است سوزش یا به ندرت درد نیز وجود داشته باشد.

کهیر به طور کلی بسیار شایع است و حدود 20 - 10 درصد افراد حداقل یک بار در طول عمر مبتلا به کهیر می شوند. کهیر به طور معمول ظرف چند روز تا چند هفته بهبود می یابد، ولی در مواردی هم ممکن است سال ها و حتی دهه ها به طول انجامد و مرتباً حملات آن تکرار شود.
چنانچه کهیر در نواحی خاصی مثل پلک ها و لب ها بروز کند، سبب تورم می شود که ممکن است باعث نگرانی بیمار شود، ولی این تورم ظرف 12 تا 24 ساعت برطرف می شود. ولی اگر بیمار دچار مشکل تنفسی یا بلع شود، باید به طور اورژانس تحت درمان قرار گیرد.

 

علت کهیر
تراوش مایع پلاسمای خون از درون رگ‌ها به فضای میان‌بافتی در پوست باعث کهیر زدن می‌شود . یک عامل شیمیایی که هیستامین نامیده می‌شود از یاخته‌های ویژه‌ای در پوست بنام ماست‌سل‌ها که در پیرامون رگ‌ها قرار دارند ترشح می‌شود و باعث گشاد شدن رگ‌ها و باز شدن فضاهای میان‌یاخته‌ای در آن‌ها و به‌دنبال آن خروج مایع از درون رگ‌ها می‌شود

موادی از قبیل آجیل، شکلات، ماهی، گوجه فرنگی ، تخم مرغ، توت فرنگی ، شیر و افزودنی‌های غذایی و میوه‌های تازه به‌ویژه مرکبات و داروها یی از قبیل پادزیست‌ها (آنتی‌بیوتیک‌ها) مانند پنی‌سیلین، مسکن‌ها مثل آسپیرین، کدئین، ایندومتاسین، خواب‌آورها، ویتامین‌ها و تقریباً هر نوع دارویی می‌تواند ایجاد کهیر کند. مصرف مداوم آسپیرین می‌تواند ایجاد کهیر مزمن بکند.

حلزون، ماهی، آجیل، تخم مرغ و شیر از شایعترین حساسیت‌زاها هستند که خوردن آن‌ها می‌تواند باعث پدید آمدن کهیر بشود.
مصرف برخی از داروها نیز می تواند سبب بروز کهیر شود. برخی از این داروها عبارت اند از: آنتی بیوتیک ها، مسکن ها، آرام بخش ها و خواب آورها، مکمل های غذایی ، آنتی اسیدها . ویتامین ها و قطره های چشمی و ملیّن ها و شیاف ها نیز ایجاد کهیر می کنند.

در صورت ابتلا به کهیر، باید تمامی داروها ی مصرف شده، حتی در هفته های اخیر را به پزشک اطلاع داد تا در تعیین علت، راهنما باشد.

بعضی از عفونت ها از قبیل سرماخوردگی و عفونت های گلو در کودکان می توانند سبب بروز کهیر شوند، ولی برخی عفونت های مزمن و گاه عفونت هایی به شکل سینوزیت یا برخی آبسه ها نیز به عنوان علت ایجاد کهیر مهم هستند.

برخی از عوامل فیزیکی مثل نور خورشید، سرما، فشار، ارتعاشات شدید، تعریق، ورزش و تماس با آب می تواند در بعضی افراد سبب بروز کهیر شود.
در کهیر ناشی از آفتاب، ضایعات در محل هایی که در معرض تابش آفتاب هستند بروز می کنند و ظرف چند ساعت برطرف می شوند.
کهیرهای ناشی از سرما در عضوی که در معرض سرما بوده پیدا می شود.
تعریق در افراد جوان باعث کهیرهای کوچک خارش دار می شود که معمولاً به دنبال ورزش یا اضطراب بروز می کند و ظرف 15 - 10 دقیقه برطرف می گردد. گاه در بعضی افراد، خارانیدن شدید پوست یا تحت فشار قرار گرفتن آن باعث بروز کهیر می شود. تماس با آب صرف نظر از این که سرد یا گرم باشد، از علل دیگر کهیرهای فیزیکی هستند.

 

انواع کهیر
کهیر به دو نوع حاد و مزمن طبقه بندی می شود.

کهیر حاد
کهیرهایی که کمتر از 6 هفته از ایجاد آنها می گذرد، تحت عنوان «کهیر حاد» طبقه بندی می شوند. در این نوع کهیر علت معمولاً تشخیص داده می شود. شایع ترین علل کهیر حاد غذاها ، داروها و عفونت ها هستند. نیش حشرات نیز می تواند سبب بروز کهیر شود.

 

کهیر مزمن
کهیرهایی که بیش از 6 هفته از بروز آنها می گذرد، «کهیر مزمن» نامیده می شوند. تعیین علت این نوع کهیر، اغلب بسیار مشکل است و در تعداد کمی از بیماران می توان علت را تشخیص داد. پزشک برای تعیین علت کهیر، باید سؤالات زیادی از بیمار بپرسد و معاینات متعددی را انجام دهد، ولی با وجود بررسی های زیاد در بیش از دو سوم این بیماران نمی توان علت کهیر را پیدا کرد.

 

درمان کهیر
بهترین درمان کهیر، تعیین علت و حذف آن است. شخصی که دچار کهیر شده قبل از هر چیز باید از خوراکی های و مواد ایجاد کننده حساسیت خودداری کند تا بدن تقویت شود و آنتی کور لازم را بسازد و دیگر بدن عکس العملی نشان ندهد.
اما این امر بخصوص در کهیر مزمن اغلب میسر نیست، ولی در مواردی که عللی از قبیل عفونت، غذا، دارو یا عوامل فیزیکی عامل کهیر باشند، با حذف آن عامل کهیر نیز درمان می شود.
در بسیاری از موارد پس از معاینات کامل بیمار، لازم است که آزمایش های تکمیلی انجام شود تا در صورت امکان علت کهیر تعیین شود، که البته همیشه این توفیق حاصل نمی شود.

چنانچه علت پیدا شود، درمان طبعاً باعث حذف کهیر خواهد شد. ولی در مواردی که علت پیدا نشود، کهیر به طور علامتی درمان می شود که داروها ی آنتی هیستامین در رأس درمان های کهیر هستند. آنتی هیستامین ها در صورتی از بروز کهیر جلوگیری می کنند که به طور منظم مصرف شوند و مصرف آنها صرفاً در زمان پیدایش کهیر تأثیر خیلی زیادی ندارد.
البته در مورد مصرف آنتی هیستامین ها، عوارض آنها (از قبیل ایجاد حالت خواب آلو دگی) را باید در نظر داشت و در افراد سالخورده که دچار احتباس ادراری هستند یا بعضی داروها ی آرام بخش مصرف می کنند، باید مصرف آنها با احتیاط صورت گیرد.

همچنین در زمان حاملگی، بسیاری از داروها ازجمله آنتی هیستامین ها دارای عوارضی هستند که باید مورد توجه باشند.
از تداخل اثر داروها نیز نباید غافل بود و بیماران بایستی داروها ی دیگری را که به علل دیگر مصرف می نمایند، به پزشک یادآوری کنند، چون داروها هم به عنوان عامل کهیر و هم به عنوان تأثیر متقابل روی داروها ی آنتی هیستامین مهم هستند.

گهگاه در کهیرهای مقاوم، پزشک ممکن است چند نوع آنتی هیستامین را باهم یا به طور متناوب تجویز کند. در موارد حاد و شدید، به ویژه مواردی که مشکل تنفسی بروز نماید، مراجعه به اورژانس و تجویز «اپی نفرین» یا «کورتیکواستروئید» تزریقی با صلاحدید پزشک معالج، صورت می گیرد.

 

الف-موضعی (به صورت ضماد،پماد،شستشو دهنده )
1-شستشوی بدن با ماست و سدر وشاهتره.
2-دود کردن اسفند حساسیت را از بین می برد.
3-مالیدن آب کلم پیچ یا برگ آن بر روی پوست.
4-قرار دادن مخلوط مغز موز با سرکه و آب لیمو (چند بار در شبانه روز).
5-مالیدن له شدن تره یا آب آن بر پوست.
6-له شده پخته شلغم روی پوست.
7-له شده سیر روی جوشها

تذکر: این مورد با احتیاط کامل اجرا شود چون ممکن است مقدار زیاد سیر باعث تاول شود.می توانید از خاکستر سیر استفاده کنید چون داروی جوش ها می باشد.
8-مالیدن شاهتره روی پوست
9-له شده پنیرک و گزنه .

این روشها کهیر را تسکین می دهد وبه طور موقت و در مواقع اضطراری مفید هستند.

 

ب-خوراکی
1-خوردن آب انگور در درمان کهیر اثری قطعی و بسیار خوب دارد.(می توانید 100گرم از آن را در مقداری آب ریخته و هر سه ساعت یک بار میل کنید)

2-آب نارنج،آب لیمو ،آب غوره، هر کدام 100 گرم مخلوط کرده میل کنید،کهیر ها ظاهر شده و به مرور و به طور کامل از بین می روند.

3-کاهو،گشنیز، چغندر (لبو)،برگ چغندر ،ماست،آب لیمو ،شاه تره، خرفه ، خیار ،هندوانه،لعاب اسفرزه، خاکشیر ،بسیار مفید هستند.

4-برای دفع سموم معده و روده و صاف نمودن خون از آشهای ساده و ترش استفاده کنید مانند:تمر هندی،آب شاهتره یا عرق آن ،آب نارنج ،آبغوره، آب لیمو ،گشنیز، برگ چغندر .

 

5-خوردن این غذاها و خوراکیها هم توصیه می شود:
ماست(با کمی نعنا)، خیار (با کمی نمک)،هندوانه(با کمی شکر)، خاکشیر ،قُدّومِه شیرازی(دانه ریز قرمز)، خرفه ،شاه تره،عرق کاسنی ، کاهو، آلبالو، عناب ، گیلاس، آب زرشک، آب ترب، گل گاوزبان .

علل ایجاد کهیر در بدن

درمان کهیر

بیمار)

آقای 25ساله‌ای هستم که از حدود دو هفته پیش دچار ضایعات پوستی و لکه‌های قرمز رنگ به ‌همراه خارش شدید در ناحیه ی تنه‌، ران‌ها و صورت به ویژه در اطراف چشم‌ها شده‌ام. البته در مدت این دو هفته چندین بار این علایم فروکش کرده و دوباره در نواحی جدید ظاهر شده‌اند. لازم به ذکر است تورم اطراف چشم‌هایم در حدود چند سال قبل هم اتفاق افتاده بود. با مراجعه به پزشک برایم تشخیص کهیر را دادند و مداوا را ادامه می‌‌دهم. ولی این موضوع باعث نگرانی من شده است. لطفاً مرا راهنمایی کنید.

پاسخگوی سئوالات زیر آقای دکتر رضا محمود رباطی، متخصص بیماری‌های پوست و مو می باشد.

1- کهیر چیست؟

کهیر یک بیماری پوستی است که با خارش شدید همراه می‌ باشد. در بیماری کهیر لکه‌ ها و نقطه‌های قرمز رنگ و برجسته در قسمت‌های مختلف بدن ظاهر می ‌شود. معمولاً ضایعات فوق در عرض کم‌ تر از 24 ساعت فروکش می ‌کنند، ولی ممکن است در سایر قسمت‌ها دوباره بروز نمایند.

2- عوامل زمینه‌ ساز کهیر کدام است؟ آیا در این بیماری وراثت هم نقش دارد؟

مهم ‌ترین علت زمینه‌ای بیماری کهیر، آزاد شدن ماده‌ای میانجی به نام هیستامین از سلول‌های خون ی و بافت همبند می ‌باشد که سبب بروز خارش و ایجاد ضایعات پوستی در این بیماری می ‌گردد و عوامل محیطی مختلف و حتی برخی عوامل وراثتی و عملکرد سیستم‌های داخلی ممکن است در تسهیل و آزاد سازی این ماده (هیستامین) و بروز ضایعات تأثیر داشته باشند.

3- بیماری کهیر به چند نوع خود را نشان می ‌دهد؟

هر یک از ضایعات کهیری معمولاً در مدت کم ‌تر از 24 ساعت فروکش می ‌کنند، ولی بر اساس مدت زمان بروز، بیماری کهیر را می ‌توان به انواع حاد و مزمن تقسیم نمود. در مواردی که بیماری کم ‌تر از شش هفته تداوم داشته باشد کهیر حاد و چنان که بیش ‌تر از مدت شش ماه طول بکشد کهیر مزمن ا طلاق می ‌شود. برخی از انواع کهیرهای مزمن در اثر عوامل فیزیکی و تماس‌های بدنی و تعریق و سرما ایجاد می ‌شوند.

مهم ‌ترین علت زمینه‌ای بیماری کهیر، آزاد شدن ماده‌ای میانجی به نام هیستامین از سلول‌های خون ی و بافت همبند می ‌باشد که سبب بروز خارش و ایجاد ضایعات پوستی در این بیماری می ‌گردد.

4- علل ایجاد کننده ی بیماری کهیر کدام است؟

به طور معمول در اکثر موارد علت زمینه‌ای خاصی وجود ندارد، ولی برخی عوامل، ارتباط قابل ملاحظه‌ای با بروز کهیر دارند که از جمله می ‌توان عوامل زیر را نام برد:

الف- غذا و نوع تغذیه : مواد غذایی مانند گوجه ‌فرنگی ،  موز  ، توت ‌فرنگی ، کیوی ، بادمجان ، تخم‌مرغ  و هم‌ چنین برخی از تنقلات به ویژه آجیل ‌  (مانند  بادام ‌زمینی  ) و شکلات  و در برخی افراد لبنیات مانند شیر  و افزودنی‌های صنعتی به غذاها ، غذاها ی دارای مواد نگه دارنده  (مانند کنسروها، سوسیس‌ها، کالباس، مایونز و...)، غذاها ی با رنگ‌ های افزودنی، نوشابه‌ها ، بستنی،  آدامس   و هم ‌چنین بعضی از غذاها ی دریایی مانند ماهی   و میگو  ، از جمله موادی هستند که می‌ توانند زمینه ‌ساز بروز کهیر باشند.

ولی لازم به توضیح است که به ‌طور قطع در همه ی بیماران این مواد غذایی زمینه ‌ساز بروز کهیر نمی ‌باشد.

ب: داروها : برخی داروها مثل آنتی‌بیوتیک ‌ها (مانند پنی‌سیلین)، برخی از داروها ی مسکن، داروها ی ضدالتهاب مانند آسپرین، برخی از داروها ی آرام بخش و خواب‌آور می ‌توانند زمینه ‌ساز بروز کهیر باشند. لازم به ذکر است به طور قطع در همه ی افراد این داروها باعث بروز کهیر نمی‌ شوند.

ج: عوامل عفونی: برخی عفونت‌های تنفسی به ویژه در کودکان ، برخی از عفونت‌های باکتریایی و میکروبی و قارچی‌ با بروز حملات کهیر همراه هستند.

د: عوامل دیگر: از عوامل دیگر می ‌توان به نیش حشرات، برخی محرک های فیزیکی مانند فشار و گرما و نور خورشید اشاره کرد.

کهیر چیست

5-علایم بیماری کهیر کدام است؟

مهم ‌ترین علامت بیماری که به طور عمده باعث توجه بیماران و ناراحتی آن‌ها می ‌شود، خارش شدید می ‌باشد که با نشانه ‌های دیگری نیز همراه است.

این نشانه ‌های همراه شامل لکه ‌ها و دانه ‌های برجسته ی پوستی به صورت پررنگ، صورتی یا قرمز با اندازه و اشکال متفاوت هستند که در نقاط مختلف بدن مشاهده می ‌شوند.

هر یک از این ضایعات به طور معمول در عرض کم ‌تر از 24 ساعت فروکش می ‌کنند، ولی ممکن است ضایعات جدید در سایر نقاط بدن ایجاد شوند.

البته نکته ی قابل توجه این است که بهبودی ضایعات کهیری هیچ گونه جوشگاه یا تغییر رنگ پوستی را همراه ندارد.

اندازه ی کهیر گاهی در حد بسیار کوچک و چند میلی ‌متری و در مواردی به صورت ضایعات بزرگ در حد سانتی ‌متر مشاهده می ‌شود. به ‌طور معمول ضایعات کهیری همراه ترشح، دلمه و پوسته ‌ریزی نمی ‌باشد و در موارد اندکی ممکن است نمای ضایعه به صورت تاول دیده شود.

ابربرچسب : داروی آرام بخش ، آرام بخش ، آرام بخشها ی طبیعی ، قرص آرام بخش

درمان کهیر پوستی , ایا دگزامتازون برای کهیر پوست خوب است