پرسیاوشان؛ گیاهی برای درمان سرفه - درمان سرفه خلط دار در طب سنتی
Maidenhair fern
پرسیاوشان از نظر طبّ قدیم ایران، معتدل است. در طب گذشته از گیاه پرسیاوشان در درمان سرفه و علائم سرماخوردگی و ریزش منطقه‌ای مو استفاده می‌شد.
درمان سرفه خلط دار در طب سنتی
پرسیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris گیاهی است علفی، سرخسی و پایا که در مناطق شمالی از جمله مازندران، گیلان و در تهران در مناطق شرق، غرب و جنوب غربی قابل مشاهده است.
این گیاه زیبا و چند ساله معمولاً در نقاط مرطوب، اماکن سایه دار و کم نور می‌روید. این گیاه در نواحی مدیترانه، اروپای مرکزی و جنوبی، آمریکا و ایران رشد می‌کند. برگ‌های آن شبیه برگ گشنیز بده و دارای دم‌برگ های بسیار نازک و دراز، شبیه مو می‌باشد.
پرسیاوشان دارای ریزومی خزنده است که ریشه‌هایی باریک از آن خارج می‌شود. برگ‌های این گیاه استفاده طبّی دارد.
نتایج حاصل از مطالعات گیاه شناسی قومی و یا بومی گیاه پرسیاوشان در منطقه نشان می‌دهد که این گیاه برای درمان سرماخوردگی ، درمان تب و سرفه مفید است.
گیاه پرسیاوشان در گویش مازندرانی به نام‌های سیولنگه واش، گیلکی چاه سیالَک و سیالک، لری پَرِسیووَش و در گویش کردی با نام سیاوخشی قابل شناسایی است.
گیاه پرسیاوشان به فقر مواد آلی و عناصر کم مصرف، مقاومت خوبی را نشان می‌دهد و این گیاه از نظر نیازهای اکولوژیکی بسیار کم توقع است.
نتایج حاصل از مطالعات اتنوبوتانی گیاه پرسیاوشان در مازندران نشان می‌دهد که بیشترین استفاده از این گیاه برای درمان سرماخوردگی ، درمان تب و سرفه و کم‌ترین مورد مصرف آن برای درمان سرخک در اطفال است.
ترکیبات شیمیایی
برگ پرسیاوشان دارای موسیلاژ، قند، اسید گالیک Gallic acid، تانن، اسانس و ماده‌ای تلخ به نام کاپیلارین Capillarine است.
گونه‌های داروئی
1) جوشانده : سه قاشق سوپ‌خوری برگ پرسیاوشان را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید به آرامی به مدت یک ساعت بجوشد. سپس آن را صاف کنید.
مقدار مصرف آن 3 تا 6 فنجان در روز است.
2) شربت سینه : مقدار 100 گرم پرسیاوشان خشک را با یک لیتر آب جوش و نیم کیلو شکر مخلوط کرده و به مدت شش ساعت بگذارید بماند سپس آن را با فشار از صافی بگذرانید و در داخل ظرفی بریزید تا کم کم ته نشین شود و بعد قسمت صاف شده‌ی روی آن را بردارید و با یک کیلو و نیم شکر و 80 گرم دیگر برگ پرسیاوشان مخلوط کرده و بجوشانید تا غلیظ شود.
مقدار مصرف این شربت دو قاشق غذاخوری تا چند بار در روز می‌باشد.
این شربت برای رفع سرفه و برونشیت استفاده می‌شود. ضمناً خلط و سینه را نرم کرده و باعث رفع اخلاط می‌شود.
3) دم کرده: مقدار 20 گرم برگ خشک پرسیاوشان را در یک لیتر آب بریزید و بگذارید به مدت یک ساعت بماند. سپس آن را صاف کنید.
سهراب خوشبین درمان خستگی و بی حالی
خواص طبّی
پرسیاوشان از نظر طبّ قدیم ایران، معتدل است. در طب گذشته از گیاه پرسیاوشان در درمان سرفه و علائم سرماخوردگی و ریزش منطقه‌ای مو استفاده می‌شد.
1- درمان کننده‌ی بیماری‌های ریوی است.
2- اخلاط سینه را نرم کرده و دفع می‌کند.
3- اگر چند قطره از دم کرده‌ی آن را داخل بینی بچکانید، گریپ را از بین برده و بینی را باز می‌کند.
4- صفرا و بلغم را از معده و روده بیرون می‌کند.
5- کرم کش است.
6- ادرارآور است.
7- عادت ماهیانه را باز می‌کند.
8- برای رفع تنگی نفس بچه‌ها بسیار مفید است.
9- اسهال را بر طرف می‌کند.
10- تب بُر است.
11- در معالجه یرقان مؤثر است.
12- سنگ مثانه را دفع می‌کند.
13- برای تقویت مو و رشد موها، برگ تازه‌ی پرسیاوشان را به صورت پماد درآورده و روی سر بمالید یا این که از دم کرده‌ی آن استفاده کنید.
14- عرق آور است.
برای رفع تنگی نفس بچه‌ها بسیار مفید است
15- در درمان برونشیت مؤثر است.16- در هنگام زکام و سرماخوردگی از بخور پرسیاوشان استفاده کنید.
17- اگر پماد و یا دم کرده آن را به سر بمالید شوره سر را بر طرف می‌کند.
18- طحال و کلیه را تقویت می‌کند.
مضر ّات پرسیاوشان
پرسیاوشان گیاهی است کاملاً بی خطر و حتی در طول تاریخ برای کودکان به کار رفته است و هیچ گونه عوارضی ندارد.
فرآوری: مریم مرادیان نیری
منابع:
کتاب گیاهان معجزه گر - نوشته‌ی دکتر سهراب خوشبین
سایت ایسنا - شهره صفاپور، مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی مازندران
منبع:tebyan.net
گردآوری سلامت برگزیده ها,