پوکی استخوان، علل پوکی استخوان، درمان پوکی استخوان، پیشگیری پوکی استخوان - درمان استوپروز چیست
در این بخش از سایت برگزیده ها شما را با علائم پوکی استخوان، راه های پیشگری و درمان پوکی استخوان آشنا میکنیم ، امیدواریم که مورد توجه شما قرار گیرد.
متاسفانه باید گفت پوکی استخوان قبل از بروز عوارض آن علامتی ندارد.علائم هنگامی ایجاد می شود که شکستگی اتفاق افتاده باشد. درد ناگهانی و شدید درستون فقرات ، می تواند از علائم شکستگی های ستون فقرات باشد. ممکن است شکستگی مهره ، بدون درد اتفاق افتد و به صورت خمیدگی ستون فقرات و کاهش قد بیماردیده شود. اگر چه عکس برداری با اشعه ایکس به تشخیص شکستگی کمک می کند ، ولی برای تشخیص زودرس آن روش مناسبی نیست . پس بهتر است کلیه افرادی که درمعرض خطرپوکی استخوان قرار دارند، قبل از شروع عوارض، مورد ارزیابی قرار گیرند و در صورت مبتلا بودن ، اقدامات پیش گیرانه صورت گیرد.
بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری است. خوشبختانه امروزه برای سنجش تراکم استخوان دستگاه های جدیدی ساخته شده که می تواند با دقت نسبتاً زیادی ، تراکم استخوانی و نسبت آن ، با استخوان سالم و سن مناسب را اندازه گیری کنند. آزمایش سنجش تراکم استخوانی بدون درد است و تنها چند دقیقه طول می کشد، همچنین احتیاج به آمادگی قبلی ندارد و در طی آن دارویی مصرف نمی شود. این سنجش، پزشک را قادرمی سازد تا شدت پوکی استخوان را اندازه گیری کرده ودرنتیجه استحکام استخوان را بسنجد.
بنابراین بهترین روش پیشگیری ازپوکی استخوان وعوارض آن، رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت ورزشی مناسب و دوری ازعوامل کمک کننده در افزایش پوکی استخوان ، مانند استعمال دخانیات (به ویژه تمام موارد ذکر شده تا قبل از سن 35 سالگی) و ارزیابی های لازم برای تعیین میزان تراکم استخوانی است.
جلوگیری از پدیده پوکی استخوان
می توان با روش های بسیار ساده ای خطر پوکی استخوان را کاهش داد:
· با اطلاع از وضعیت استخوان ها به ویژه در خانم ها دردوران نزدیک به یائسگی ، به وسیله مشورت با پزشک، به کار بردن روش تشخیص مناسب و در صورت نیاز تجویز دارو های ویژه می توان از پیشرفت بیماری و عوارض حاصل از آن پیش گیری کرد.
· تغذیه مناسب ، از روشهای موثر برای پیش گیری پوکی استخوان است. غذای انسان باید محتوی پروتئین ، املاح کافی و ویتامین های لازم باشد، تا روند پوکی استخوان کندتر شود.
بهترین منبع کلسیم و پروتئین ، شیر، پنیر، ماست و غذاها ی دریایی به ویژه ماهی است.
کلسیم یکی از اجزای سازنده استخوان است وغذای روزانه هر فرد بالغ ، باید حداقل حاوی 1000 تا1200 میلی گرم کلسیم باشد. البته این مقدار در زنان باردار ، شیرده، یائسه ، افراد مسن و بچه ها بیشتر بوده و بین 1500تا2000 میلی گرم است . همان طور که گفته شد، فرآورده های لبنی مانند شیر، ماست، کشک ، قره قوروت، پنیر از منابع مهم و بسیار خوب کلسیم اند . سایر منابع حاوی کلسیم عبارتند از: سبزی جات برگ سبز ، کلم پیچ، شلغم ، هویج، پرتقال ، انگور ، توت فرنگی ، خرمالو ، زیتون ، جعفری ، اسفناج ، کرفس ، کشمش ، بادام ، پسته ، گردو ، حبوبات و غذاها ی دریایی مانند ماهی به ویژه ماهی تن، کیلکا و ساردین.
در زیر به مقادیر تقریبی کلسیم در بعضی از مواد ذکرشده اشاره می شود:
نوع ماده غذایی مقدار ماده غذایی مقدار کلسیم به میلی گرم
شیر کم چرب یک لیوان 290
ماست کم چرب یک لیوان 415
پنیر 30 گرم 150
کشک 100 گرم 430
پسته 100 گرم 140
ماهی کنسرو شده با روغن 100 گرم 354
ماهی کنسرو شده بدون روغن 100 گرم 437
اسفناج 100 گرم 93
پرتقال یک عدد 56
لوبیا ی خشک خام 100 گرم 144
انجیر خشک 5 عدد 126
پوکی استخوان یکی از مهمترین عوارض کاهش مصرف کلسیم است و در صورت همراهی با عواملی مانند:کمبود ویتامینC، کمبود ویتامین D، درمان با استروئیدها (کورتون)، بی حرکتی و... برشدت آن افزوده می شود. پس بیاییم با رعایت نکات زیر حافظ سلامت ی استخوان ها وجلو گیری از پوکی استخوان خود ، در سن میانسالی و پیری باشیم.
1. هم اکنون که مقدار نیاز روزانه کلسیم خود را می دانید، سعی کنید به میزان لازم از مواد حاوی کلسیم در روز استفاده کنید، تا دچار کمبود میزان کلسیم نشوید. این ذخیره سازی به ویژه در دهه دوم و سوم بسیار پر اهمیت است. در صورتی که نمی توانید مقدارلازم کلسیم را از فرآورده های غذایی طبیعی تهیه کنید ، برای جلوگیری از این بیماری نا خوشایند، سفارش می شود، به مصرف ترکیبات مکمل غذایی موجود در بازار بپردازید.
2. ویتامین D برای سلامت ی استخوان ها وجذب کلسیم لازم وضروری است. بنابراین زمانی را در بیرون از منزل بگذرانید، تا آفتاب بتواند پوست را برای ساختن ویتامین Dتحریک کند.
3. به طور منظم ورزش کنید. استخوان های اطفال با ورزش کردن ، محکم می شوند و رشد طبیعی خواهند داشت. البته افراد بالغ نیز باید تحرک کافی داشته باشند. استراحت و عدم تحرک باعث تحلیل بافت استخوانی می شود. بهترین، مفید ترین و کم خرج ترین ورزش برای انسان های بالغ و به ویژه افراد مسن پیاده روی است. توجه داشته باشید که ورزش های تحمل وزن مثل پیاده روی نقش مهمی در رسوب کلسیم در استخوان ها دارند. ورزش هایی که فشار و تحمل استخوانی ندارند، کمتر از ورزش های تحمل وزن در این مسئله اثر مثبت دارند.
4. ازمصرف مواد افزایش دهنده پوکی استخوان مانند سیگار ، قهوه فراوان و ... خودداری کنید.
5. جایگزینی هورمون های زنانه ، در خانم های یائسه زیر نظر پزشک می تواند مانع پوکی استخوان زودرس شود.
درمان پوکی استخوان
اگر پس از سنجش تراکم استخوان، معلوم شد که مبتلا به پوکی استخوان هستید، با نظر پزشک خود می توانید تحت درمان های زیر قراربگیرید: درمان های متفاوتی هم اکنون برای پوکی استخوان وجود دارد که هر کدام با توجه به شرایط بیمار برای وی انجام می گیرد. از جمله تجویز ترکیبات حاوی کلسیم و ویتامینD، تجویز ترکیبات فلوراید و دارو های کاهنده سرعت پوکی استخوان مانندEtidronale &Alendronale و... که تمام موارد ذکر شده بسیار پر خرج و گران هستند و تنها موارد اول یعنی کلسیم و ویتامینD قابل دسترس تر، کم هزینه تر و برای عموم قابل استفاده تراست.
در نهایت در نظر داشته باشید که تغذیه مناسب سرشار از کلسیم و پروتئین ، فعالیت و دوری ازعدم تحرک و انجام ورزش های مناسب از زمان کودکی و نوجوانی ، بهترین و کم خرج ترین توشه و روش پیشگیری برای جلوگیری از پوکی استخوان است.
توصیه طلایی
مصرف روزانه نیم لیتر شیر 50 درصد نیاز افراد بالغ به پروتئین و 100 درصد نیاز افراد به کلسیم را برآورده می کند.
آزمایشات دیگری که می توانند چگالی استخوان را به طور دقیق اندازه گیری کنند شامل موارد زیر است:
* اولتراسوند
* سی تی اسکن
* و اندازه گیری جذب فوتون های تک
درمان
دارودرمانی
برخی از درمان های دارویی به منظور کمک به کند کردن از دست دهی بافت استخوان و حفظ توده استخوانی وجود دارند که شامل موارد زیر است:
* بیس فسفونات ها
مشابه استروژن، این گروه از داروها از شکستن استخوان جلوگیری کرده، نگهدارنده توده استخوانی هستند و حتی چگالی استخوان در ستون فقرات و لگن را افزایش داده و خطر شکستگی ها را کاهش می دهند. برخی از داروها ی این گروه شامل آلندرونات(fosamax)، ایباندرونات(boniva)، ریزدرونات(actonel) و اسید زولدرونیک(reclast) است.
بیس فسفونات ها به ویژه برای مردان، بزرگسالان جوان و افراد دارای استئوپروز ناشی ازاستروئید مفید هستند. هم چنین به منظور پیشگیری از استئوپروز در افرادی که نیاز به دوره طولانی درمان های استروئیدی برای بیماری های مثل آسم و آرتریت دارند، استفاده می شوند.
عوارض جانبی که می تواند شدید باشد شامل حالت تهوع، درد شکمی، سختی بلع و خطر التهاب مری یا سرطان های مری می باشند. بیس فسفونات هایی که یک بار در هفته یا یک بار در ماه مصرف می شوند مشکلات معدی کمتری ایجاد می کنند. چنان چه قادر به تحمل بیس فسفونات خوراکی نباشید، پزشک می تواند تزریق دوره ای وریدی بیس فسفونات را به شما توصیه کند.
هم چنین عوارض جانبی جدی با مصرف بیس فسفونات ها مثل تحلیل بافت استخوانی فک، ضربان قلب نامنظم و اختلالات بینایی گزارش شده است. در مورد عوارض و فواید این دارو با پزشک خود مشورت کرده و برای جراحی دندان ، دندان پزشک تان را در مورد داروها یی که قبلا استفاده می کردید مطلع کنید.
* رالوکسیفن(evista)
این دارو به گروهی از داروها که تعدیل کننده های انتخابی رسپتور استروژن(SERMs) نامیده می شوند تعلق دارند. Raloxifene همان تاثیرات مفید استروژن بر چگالی استخوان در زنان بعد از یائسگی را بدون برخی خطرات مرتبط با استروژن مثل افزایش خطر سرطان رحم و احتمالا سرطان پستان دارد.
سرخی صورت یکی از عوارض جانبی این دارو است و چنان چه شما سابقه لختگی خون داشته باشید باید از مصرف این دارو اجتناب کنید.
این دارو به طور معمول در مردان توصیه نمی شود، تنها یک مطالعه کوچک نشان داده است که این دارو ممکن است برای حفظ چگالی استخوانی در مردان نیز مفید باشد.
* کلسیتونین
کلسیتونین هورمونی که به وسیله غده تیروئید ساخته می شود، بازجذب استخوان را کاهش داده و از دست دهی بافت استخوانی را کند می کند.
هم چنین از شکستگی های ستون فقرات جلوگیری کرده و حتی ممکن است باعث تسکین دردهای ناشی از تراکم شکستگی ها گردد.
این دارو معمولا به شکل اسپری بینی استفاده می شود و ممکن است در برخی افراد باعث سوزش و ناراحتی بینی گردد، اما هم چنین به فرم داروی تزریقی نیز موجود است.
از آن جا که کلسیتونین به اندازه بیس فسفونات ها قوی نیست، معمولا برای افرادی که قادر به مصرف داروی دیگری نیستند کنار گذاشته می شود.
درمان استوپروز چیست
* تری پاراتید (forteo )
این داروی قوی یک آنالوگ پارا تیروئید هورمون است که برای درمان استئوپروز در زنان بعد از یائسگی و مردان با خطر بالای شکستگی استفاده می شود.
این دارو با تحریک رشد بافت استخوانی نو عمل می کند، در حالی که دیگر داروها از طریق ممانعت از از دست دهی بافت استخوان اثرگذار هستند.
تری پاراتید به صورت یک بار تزریق زیر جلدی در روز در ناحیه شکم یا ران تجویز می شود. اثرات طولانی مدت آن باید مطالعه شود، بنابراین این دارو برای کمتر از 2 سال توصیه شده است.
هورمون درمانی
اگر چه هورمون درمانی می تواند خطر لخته شدن خون ، سرطان رحم ، سرطان پستان و احتمال ناراحتی های قلبی را افزایش دهد با این حال استروژن به خصوص اگر بلافاصله بعد از یائسگی شروع شود، می تواند به حفظ دانسیته استخوانی کمک کند.
به علت نگرانی های موجود در مورد بی خطر بودن این روش و نیز به علت در دسترس بودن درمان های دیگر، معمولا هورمون درمانی اولین انتخاب برای درمان نمی باشد.
درمان فیزیکی
علاوه بر درمان های دارویی و هورمونی، برنامه درمانی فیزیکی به استحکام استخوان ها کمک کرده و با بهبود بخشیدن به وضعیت اندامی، تعادل و قدرت ماهیچه ها، احتمال رخ دادن شکستگی را کاهش می دهد.
بهترین درمان پوکی استخوان , راههای پیشگیری پوکی استخوان