استفاده از هورمون رشد خوب یا بد، رشد، هورمون رشد، رشد کودک، رشد کردن - مصرف طولانی مدت از امپول نوردیلیت باعث چه بیماری می شود

استفاده از هورمون رشد قد خوب یا بد

کوتاه قدی تا چه میزان نقص محسوب می شود. همچنین اگر تبعیض در جامعه نسبت به کوتاه قدان اعمال می شود. باید برداشته شود و از برخورد ناصحیح و تبعیض آمیز با کوتاه قدان جلوگیری شود. این بهتر از تجویز دارویی است که ممکن است اثرات جانبی داشته باشد. در خاتمه باید اشاره کرد که با توجه به فواید هورمون رشد استفاده از این ماده تنها در مواقع لزوم توصیه می شود....

مصرف طولانی مدت از امپول نوردیلیت باعث چه بیماری می شود , تزریق هورمون رشد در بزرگسالان , هورمون رشد

مصرف طولانی مدت از امپول نوردیلیت باعث چه بیماری می شود

مقدمه:
هورمون رشد یکی از هورمون های طبیعی است که اختلال در تولید آن به ویژه در اوایل رشد و دوران کودکی منجر به نارسایی هایی در رشد اندام های بدن مانند کوتاهی قد می شود. این هورمون نه تنها می تواند نقایص رشد را برطرف کند بلکه فواید دیگری نیز برای این هورمون مانند افزایش قطر عضلات، کاهش چین و چروک و غیره نیز ذکر گردیده است.
تولید این هورمون به صورت تجاری و به عنون دارو از قدیم الایام در دستور کار محققان بوده است.
هورمون رشد طبیعی اگرچه خاصیت اولیه خود را حفظ نموده است و به نظر می رسد که کاربرد مؤثرتری داشته باشد ولی تولید آن با مشکلاتی روبه رو بوده است که می توان به آلو دگی آن به پریون و یا دیگر موارد اشاره نمود. با توجه به گسترش روش های مهندسی ژنتیک امکان تولید آن به روش کلونینگ در باکتری فراهم شده و هورمون رشد نوترکیب با این روش تولید گردیده است. در این مقاله به مسائل اخلاقی استفاده از هورمون رشد نوترکیب همچنین غلظت مناسب این هورمون برای درمان، مفهوم کوتاه قدی در کودکان و شرایط صحت استفاده از این دارو پرداخته شده است.

هورمون رشد چیست؟
هورمون رشد (Growth Hormone) یک هورمون پلی پپتیدی است که تحت شرایط جسمانی معمولی، به وسیله غده هیپوفیز قدامی ترشح می شود. ترشح هورمون رشد به وسیله غده هیپوفیز، تحت تأثیر غده هیپوتالاموس است که با ترشح «هورمون آزاد کننده هورمون رشد (Growth Hormone Releasing Hormone) سبب شروع ترشح هورمون رشد از غده هیپوفیز می شود. همچنین غده هیپوتالاموس با ترشح سوماتوستاتین (Somatostatin) از ترشح هورمون رشد ممانعت به عمل می آورد. طول عمر هورمون رشد در خون بسیار کوتاه است و هورمون رشد در این مدت کوتاه موفق می شود تا به کبد و بسیاری از سلولهای دیگر برسد هورمون رشد با تولید IGF-1 اثرات مثبت خود را ایجاد می کند.
IGF-1 سبب تکثیر کندر وسیت ها (سلول های غضروفی) و نهایتا رشد استخوان می شود. همچنین تأثیر جسمی بر رشد عضلات دارد. البته هورمون رشد به طور مستقیم نیز بر روی سلول های چربی یا آدیپوسیت ها اثر می گذارد به این صورت که در تجزیه تری گلیسرید و ممانعت از تجمع لیپیدها در این سلول ها نقش ایفا می کند.

فواید هورمون رشد
براساس تحقیقات صورت گرفته فواید هورمون رشد عبارت اند از: افزایش نیرو، افزایش قطر عضلات، کاهش چین و چروک ، بهبود بخشیدن قابلیت ارتجاع و بافت پوست، تقویت دستگاه قلبی عروقی، تقویت دستگاه ایمنی، کاهش چربی و کمک به کاهش وزن ، جلوگیری از سفید شدن رنگ مو ها، ایجاد احساس خوب بودن، تقویت حواس مانند حس بینایی، کاهش فشار خون و کلسترول و تقویت تمایلات جنسی . لذا کمبود هورمون رشد یا فقدان گیرنده هایی برای این هورمون سبب کاهش رشد بدن یا کوتولگی (dwarfism) می شود. البته افزایش ترشح هورمون رشد نیز سبب ایجاد بیماری هایی می شود که بسته به سن متفاوت اند. غول پیکری (Gigantism) در اثر افزایش ترشح هورمون رشد در زمان نوجوانی است؛ در صورتی که افزایش هورمون رشد در بزرگسالان سبب آکرومگالی (Acromegaly) می شود.

تولید هورمون رشد
هورمون رشد را به دو طریق تولید می کنند:
1- استخراج از جسد: قبل از توسعه فنون مهندسی ژنتیک و کاربرد فنون نوترکیبی ژنتیکی در تولید محصولات و فرآورده های مختلف، هورمون رشد از جسد استخراج می شد و بیشتر در درمان کودکان ی که رشد کندی داشتند کاربرد داشت. بیش از 27000 کودک در سراسر دنیا به وسیله این نوع هورمون مورد معالجه قرار گرفتند ولی به علت کمبود این هورمون معالجه به طورکامل نمی توانست صورت بگیرد و باید مقدار کمتری به کار برده می شود و لذا رشد کودک به کندی می گرایید. یکی دیگر از معایب ا ستفاده از این نوع هورمون رشد که سبب شد از سال 1985 در آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی کاربرد آن ممنوع شود پیدایش بیماری کروتزفلذجاکوب (GJD) بود. بیماری GJD سلول های عصبی ومغزی را آلو ده می سازد.
لذا در مرحله استخراج هورمون رشد از غده هیپوفیز این هورمون نیز ممکن است آلو ده به عامل بیماری GJD (که پریون نام دارد و ساختمان آن پروتئین ی است) شود. به همین دلیل امروزه هورمون رشد نوترکیب برای معالجه استفاده می شود.

2- استفاده از محرک ها (Stimulants): محققانی مانند Sandy Shaw و Durk Pearson که بر روی افزایش طول عمر کار می کردن د پی بردند که می توان به وسیله اسیدها ی آمینه مشخصی، غده هیپوفیز را در جهت تولید هورمون رشد تحریک کرد. با استفاده از این روش، دیگر لازم نیست که هورمون رشد را چه به طریق تزریقی چه خوراکی وارد بدن کرد بلکه این مواد به صورت کپسول های خوراکی مورد استفاده قرار می گیرند.
از معایب این روش این است که اسیدها ی آمینه ای که به عنوان محرک استفاده می شوند در معده به وسیله مواد صفراوی تجزیه می گردند. لذا زمانی که این اسیدها وارد جریان خون می شوند تغییر شکل می یابند و یا اثر اولیه را از دست می دهند. بعضی از هورمون های رشد را می توان با افشانه به زیر زبان زد تا بدون این که به معده برود از طریق زبان جذب شود. ولی این محرک ها را نمی توان به این طریق استفاده کرد زیرا ملکول اسید آمینه مورد نظر آن قدر بزرگ اند که قابل جذب شدن نیستند.

مسائل اخلاقی در استفاده از هورمون رشد نوترکیب
استفاده از میکروارگانیزم های تغییر یافته از طریق مهندسی ژنتیک شده (Genetically Engineered Microorganisms) به طور کلی مشکلاتی را در بر دارد که حتی این مشکلات در مورد میکروارگانیزم هایی که تنها در محیط بسته مانند فرمانتورها مورد استفاده قرار می گیرند و به محیط خارج آزاد نمی شوند نیز صادق است. یکی از این مشکلات احتمال نشت این میکروارگانیزم ها به خارج از محیط آزمایشگاه است. عوامل متعددی در این زمینه ممکن است نقش داشته باشند مانند عدم توجه محقق یا مسئولان آزمایشگاه در دفع مواد زاید فاضلاب شهری از طریق سینک های آزمایشگاهی، سیستم تهویه نامناسب و عدم تفکیک وسایل آزمایشگاهی و محل کار با میکروارگانیزم تغییر یافته از طریق مهندسی ژنتیک. بنابراین یک جنبه از مسائل اخلاقی در ارتباط با تولید این گونه میکروارگانیزم مربوط به ساخت میکروارگانیزم و مسائل مربوط به GMO است و جنبه دیگر مرتبط با اثراتی که محصول تولید شده در بر خواهد شد.

علاوه بر مسائلی که هنگام آزادسازی این نوع میکروارگانیزم در محیط به وجود می آید مسائل دیگری نیز باید مورد توجه قرار بگیرد مانند احتمال وجود خود میکروارگانیزم در محصول تولید شده. به عبارت دیگر اگر فرآیند خالص سازی محصول به طریق صحیحی صورت نگیرد ممکن است میکروارگانیزم نیز در داخل محصولی که به صورت تجاری به بازار عرضه می شود وجود داشته باشد که البته این احتمال بسیار کم است.

ولی حتی در احتمال بسیار کم نیز وجود میکروارگانیزم تغییر یافته از طریق مهندسی ژنتیک در محصول تولید شده خطرات زیادی را به دنبال خواهد داشت که یکی از این مسائل انتقال ژن از میکروارگانیزم به موجودات زنده دیگر است مانند میکروارگانیزم هایی که به عنوان فلور طبیعی در بدن وجود دارند.

چه بسا انتقال ژن کلون شده به میکروارگانیزم طبیعی بدن سبب ایجاد میکروارگانیزم بیماری زا و خطرناکی شود که عواقب بعدی را در بدن به دنبال خواهد داشت. از دیگر مشکلاتی که ممکن است در اثر انتقال ژن از میکروارگانیسم مزبور در بدن به وجود آید ایجاد جهش در بدن است که بعضی از این جهش ها ممکن است خطرناک باشد و منجر به بیماری های خطرناکی مانند سرطان شود. لذا باید در مورد کاربرد این گونه میکروارگانیزم ها احتیاط ها و توصیه های معینی انجام گیرد تا از بخش میکروارگانیزم کاملا اطمینان حاصل شود.

خطرات درمان با هورمون رشد نوترکیب (rGH therapy)
استفاده از هورمون رشد نوترکیب در کوتاه مدت اثرات جانبی کمی دارد ولی خطرات احتمالی این هورمون در بلند مدت هنوز شناخته نشده است. یکی از این مسائل تولید آنتی بادی علیه این هورمون است که البته میزان آن 10 درصد یا کمتر می باشد و این مقدار آنتی بادی تاکنون اثر کلینیکی خاصی نداشته است.

یکی از خطراتی که ممکن است درمان بلند مدت با rGH به وجود آورد ایجاد آ سیب جسمی یا ذهنی است که در اثر تزریق بلند مدت هورمون رشد ایجاد می شود. همچنین یک تحقیق نشان داده است که کودکان بیماری که برای درمان از هورمون رشد استفاده کرده اند به طور غیرمعمول لاغر و دارای عضلات نامناسب شده اند که این حالت به علت افزایش سوخت وساز سلولی بوده است.

بعضی از محققان معتقدند که از لحاظ تئوری، بین هورمون رشد نوترکیب و ایجاد سرطان رابطه ای وجود دارد به این صورت که هورمون رشد نوترکیب سبب افزایش سنتز rGF توسط کبد می شود که این ماده ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. همچنین گزارش هایی مربوط به افزایش خطر ابتلا به بیماری هایی نظیر سرطان خون ، لنفوما و تومور در بیمارانی که از rGF به همراه شیمی درمانی و پرتودرمانی استفاده می کنند وجود دارد.

مسائل اخلاقی در درمان نقص کودکان با استفاده از هورمون رشد نوترکیب
یکی از کاربردهای مهم هورمون رشد نوترکیب برطرف کردن مشکلات ایجاد شده در کودکان است. به عنوان مثال می توان به کوتاهی قد اشاره کرد. لذا کودکان یکی از مهمترین استفاده کنندگان هورمون رشد نوترکیب اند. یکی از ملاحظات در مورد استفاده از هورمون رشد در درمان کودکان ، غلظت یا مقدار هورمون رشد به کار برده شده است که آیا غلظت به کار برده شده کافی یا ناکافی است.

از مشکلات دیگر که نمی توان به آن پاسخ صریح نیز داد این است که آیا غلظت به کار برده شده از هورمون رشد سبب می شود که کودک به رشد کافی در هنگام بلوغ برسد یا خیر. و یا رشدی که کودک در اثر هورمون رشد به دست می آورد آیا مشکل اجتماعی او را برطرف می کند یا خیر.

از مشکلات دیگر، هزینه سنگین استفاده از این دارو (هورمون رشد نوترکیب) است زیرا کودک باید در هفته، سه الی چهار بار از این دارو استفاده کند. بنابراین خانواده او باید هزینه گزافی را تحمل کنند. در این حالت باید این مورد را در نظر داشت که آیا کوتاه قدی یک نقص است یا یک بیماری. بسیاری از خانواده ها تمایل دارند که فرزندانی بلند قد داشته باشند با این تصور که بلندی قد در جامعه یک مزیت محسوب می شود و سبب موفقیت و مقبولیت فرد می گردد.

از این رو سعی می کنند که فرزندان خود را با دارو درمان مورد درمان قرار بدهند. بنابراین باید این موضوع مورد توجه قرار بگیرد که چه میزان نقص در کودک به عنوان بیماری محسوب می شود. به عنوان مثال، کوتاه قدی تا چه میزان نقص محسوب می شود. همچنین اگر تبعیض در جامعه نسبت به کوتاه قدان اعمال می شود. باید برداشته شود و از برخورد ناصحیح و تبعیض آمیز با کوتاه قدان جلوگیری شود. این بهتر از تجویز دارویی است که ممکن است اثرات جانبی داشته باشد. در خاتمه باید اشاره کرد که با توجه به فواید هورمون رشد استفاده از این ماده تنها در مواقع لزوم توصیه می شود.

البته باید توجه داشت که غلظت مناسب از این دارو و میزان مناسب از این داروها به کار برده شود و آن هم برای درمان افرادی که واقعا به آن احتیاج دارند.
منبع: فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری

تزریق هورمون رشد در بزرگسالان , هورمون رشد