خواص سورنجان - عکس از قولنجان وسولنجان
سلامت - طب سنتی - خواص سورنجان
دشمن سرسختى براى نقرس هستم .
بوییدن گل من بینى را باز مى کند و سر درد را تخفیف مى دهد.
اگر از درد رماتیسم رنج مى برید، فورا به سراغ من بیاید...
در کتابهاى داروسازى قدیم و سنتى ایران ، به ما سورنجان لقب داده اند ما چند نوع پیاز از چند گیاه مختلف هستیم که مهمترین انواع ما که در ایران مى روید گل حسرت و شنبلید است . به نوع فرنگى ما کلشیک مى گویند که گویا در ایران نمى روید...
شنبلید
مرا با شنبلیله که یک نوع سبز ى خورشتى است اشتباه نکنید. من همان شنبلیدى هستم که شعراى با ذوق ایرانى در وصف آن داد سخن داده اند. به من سورنجان مصرى - اصابع مصرى - شقلیل - فرج الارض - و قلب الارض هم گفته اند. در بلوچستان به من سورنجان کرمانى مى گویند.
گل حسرت
در شیراز، مازندران و اطراف تهران به من گل حسرت مى گویند. این نامگذارى یک افسانه ى شاعرانه دارد که مى گویند چون گل من تلخ است ، پرندگان و پروانه ها به آن نزدیک نمى شوند و من در بهار از حسرت دیدار این موجودات زیبا بزودى پژمرده شده و از بین مى روم و در فصل پائیز دوباره به امید دیدار و وصل پرندگان سبز شده ، و چون این بار هم آنها به سراغ من نمى آیند، از غصه دق کرده مى میرم . به من گل حضرتى - خمل و پیاز سگ هم مى گویند.
کلشیک
به نوع فرنگى ما که در ایران دیده نشده است ((کلشیک )) مى گویند، لذا به ماده ى عامله ما در علم پزشکى و داروسازى ((کلشیسین )) خطاب مى کنند.
پیاز ما به اندازه شاه بلوط است و از نظر شکل ظاهرى هم به آن شباهت دارد و اگر فشرده شود، از آن شیرابه اى تلخ بیرون مى آید، ولى چون پیاز خشک شود، این شیرابه نیز غلیظ و خشک مى شود. بوى آن بسیار قوى است ، ولى پس از خشک شدن بى بو مى شود. طعم تلخ آن نیز پس از خشک شدن ملایم مى گردد. در طب جدید به موجب قرار داد بین المللى بروکسل مصرف پیاز ما به علت ناپایدار بودن مقدار ماده ى عامله که کلشیسین نام دارد از کتب داروسازى حذف شده و چون هدف ((زبان خوراکیها)) احیاى درمان سنتى ایران است ، و عقیده دارد که معالجه ى این امراض صعب العلاج با روش سنتى قاطع تر است در این جا لازم مى دانیم که مختصرى راجع به این امراض و روش معالجه آن ها صحبت نماییم تا بار دیگر همگان متوجه مزایاى درمان سنتى ایران بشوند.
رماتیسم
در مقالات گذشته روش درمان سنتى ایران را در معالجه بیماریهاى برص - غانقاریا و چندین بیمارى صعب العلاج را بیان داشتیم ، اکنون با توجه به این که بیمارى سیاتیک - نقرس و روماتیسم در ایران فراوان است و کمتر خانواده اى یافت مى شود که یکى از افراد آن به این امراض مبتلا نباشد، لازم مى دانیم در اینجا مختصرى به این امراض اشاره کنیم .
در طب سنتى ایران رماتیسم را باد مفصل و ورم آنرا مفاصل مى گفتند. در طب جدید عده اى عامل آنرا یک نوع ویروس و یا یکى از میکربهاى عفونى مى دانند. در طب جدید ثابت شده است که میکربها به هنگام رشد و نمو از خود زهرابه اى ترشح مى نمایند که بیشتر متوجه بندها شده ، ورم مفاصل را ایجاد مى نمایند و در حقیقت رماتسیم عارضه ى وجود یک کانون چرکى است که در گذشته به باد تعبیر مى شد. روش طب جدید حمله به کانون چرکى و کشتن میکربها با داروها ى ضد میکرب و تجویز داروها ى کورتونى است . در این طریقه معالجه اگر مرض مزمن نشده باشد، به تدریج برطرف مى شود. ولى عملا مشاهده مى کنیم که این راه معالجه در بسیارى از بیماران نتیجه موثرى ندارد. زیرا اکثر میکربها در برابر داروها ى میکرب کش مقاومت کرده و به آسانى از بین نمى روند، ثانیا زهرابه ى میکربها مدت مدیدى در بدن باقى مانده و به آسانى درد ورم آن از بین نمى رود. ثالثا داروها ى میکرب کش بدن را ضعیف کرده و آنرا براى رشد میکربهاى دیگرى مستعد مى سازد.
در درمان سنتى ایران هدف کشتن میکرب همراه با خنثى کرده زهرابه هاى میکربى و تقویت بیمار است . روش آنها تصفیه ى خون و معده و جبران کمبود عوامل غذایى بود و در نتیجه هم میکرب را مى کشتند و هم زهرابه ها را خنثى مى کردن د و هم کمبود و گرسنگى هاى مخفى را که باعث رشد میکرب مى شد جبران مى نمودید و در نتیجه رماتیسم به سرعت در ظرف چند روز از بین مى رفت و دیگر راه برگشت نداشت . در درمان سنتى ایران رماتیسم را که توام با نقرس بود با آب ترب و آب شلغم معالجه مى کردن د و ده ها روش دیگر هم وجود داشت که ما در این جا تنها به درمان با سورنجان اکتفا مى نماییم و روش هاى دیگر را در خلال صفحات زبان خوراکیها گوشزد خواهیم نمود.
در درمان سنتى ایران درد مفاصل حاد - عرق النساء ((سیاتیک )) صعب العلاج را با نسخه هایى که همراه با سورنجان بود معالجه مى کردن د. و نیز مى توان آن را به تنهایى متعاقب روغن بادام و شیره هاى خنک مثل تخم شبت - تخم گرمک و تخم خربوزه و امثال آنها بدهند، یا مسهلى از سناى مکى - پوست هلیله زرد و نظایر آن ها تجویز نمایند تا شکم روزى سه چهار بار کار کرده ، زهرابه هاى میکربى از بدن خارج شده ، و درد آن آرام و ورم مفاصل تحلیل رود.
خواص دیگر سورنجان
در طب جدید کلشیسین که ماده ى عامله سورنجان است ، بهترین داروى ضد نقرس شناخته شده و داروها ى اختصاصى که براى معالجه این مرض وجود دارد تماما از ترکیبات گل - پیاز و بذر ما مى باشد. در طب جدید و قدیم هر دو ما را مضر معده مى دانند و به همین جهت است که ترکیبات ما را با احتیاط مصرف مى کنند. تجویز فرآورده هاى ما از مقدار کم شروع شده و کم کم زیاد مى شود تا درد و عوارض نقرس از بین برود و چون معمولا خاتمه درد با عوارض معدى هم زمان شروع مى شود، به مجرد تسکین درد استعمال ما را قطع مى نمایند.
در طب سنتى ایران براى معالجه سیاتیک ما را همراه با صبر زرد تجویز مى کردن د. مصرف ما با زنجبیل و فلفل شهوت را زیاد مى کند. ضماد ما با زعفران و تخم مرغ براى تسکین درد استخوان و فرو بردن ورمها مفید است . شیاف سورنجان با پیه جهت افتاده دانه هاى بواسیر نافع است . بوییدن گل ما بینى را باز مى کند و سردرد را آرام مى نماید.
مقدار خوراک ما حداکثر 5/2 گرم است و بیش از این مقدار سمى است . در داروسازى تنتور ما که به تنتور کلشیک معروف است و از حل کردن و خیساندن دانه هاى ما در الکل به نسبت ده درصد بدست مى آید، از این تنتور روزى 30 تا 40 قطره مى دهند و بعد به پنجاه قطره در روز مى رسانند و پس از تسکین درد آنرا قطع مى کنند.
ویرایش و تلخیص:برگزیده ها
عکس از قولنجان وسولنجان , خواص سورنجان