کمبود کلسیم و راه پیشگیری، کلسیم، افزایش کلسیم، جلوگیری از کمبود کلسیم، مواد دارای کلسیم - علایم کمبود کلسیم

 

کلسیم یکی از مواد بسیار ضروری برای بدن است که کمبود آن در بدن مشکلاتی را برای افراد به وجود می آورد. اما کلسیم در چه موادی وجود دارد؟ عوارض کمبود کلسیم کدامند؟ کمبود کلسیم چه علائمی دارد؟ اگر می خواهید پاسخ این سوالات را بیابید و تمام ابهاماتتان در مورد کلسیم برطرف شود، این مقاله را از دست ندهید چون در این مقاله از سایت برگزیده ها به کلسیم چیست،کمبود کلسیم،عوارض کمبود کلسیم،علائم کمبود کلسیم و اینکه کلسیم در چه مواد غذایی وجود دارد می پردازیم. از شما همراهان همیشگی برگزیده ها دعوت می کنیم در ادامه این مقاله ما را همراهی کنید.

 

کمبود کلسیم

جلوگیری از کمبود کلسیم

علائم کمبود کلسیم

 کلسیم از عنصرهای شمیایی جدول تناوبی است. نشانه کوتاه آن Ca و عدد اتمی آن ۲۰ است.

در طبیعت و بدن انسان
طبیعت: به لحاظ فراوانی، کلسیم موجود در پوسته زمین بین کلیه عناصر دارای مقام پنجم و در میان فلزات دارای مقام سوم است. ترکیبات کلسیم ۶۴/۳ ٪ از پوسته زمین را تشکیل می دهد. بلورهای سفید کلسیم، در دمای C˚۸۱۰ ذوب می شوند و فلز کلسیم در آب و اسید محلول بوده و هیدروکسید و نمک تولید می نماید. بدن انسان : این عنصر فراوان ترین ماده کانی موجود در بدن است. بدن انسان تقریباً۱kg کلسیم دارد. البته در افراد مختلف بااستخوان بندی متفاوت این میزان متفاوت است. بیشتر کلسیم دراستخوانها و دندان ها وجود دارد و کمبود آن موجب پوکی استخوان می شود. تنها۱ ٪ آن در بقیه بدن موجود است که همین ۱٪ اعمال زیادی انجام می دهد مثلاً انقباض ماهیچه های ما بسته به وجود کلسیم است.

جذب وانتقال
جذب آن در خون به صورت یون کلسیم واز دیواره روده صورت می گیرد. عامل افزایش جذب کلسیم ویتامین D است، به همین دلیل قرص های مکمل کلسیم معمولاً دارای ویتامین D نیز می باشد. بنابراین اگر منابعی را که دارای این ۲ ماده است مصرف کنید کلسیم موجود در آنها بهتر جذب می شود. در صورتی که در غذا ماده ای به نام اگزالات باشد، جذب کلسیم آن کاهش می یابد و به همین دلیل است که کلسیم اسفناج و چغندر ، به خوبی کلسیم شیر جذب نمی شود. اسید فیتیک موجود درسبوس گندم نیز جذب Ca را کاهش می دهد ولی این مسأله زمانی اثر گذار است که مصرف آن بسیار زیاد باشد، مثل گیاهخواران مطلق. دریافت کلسیم کافی، آثار مثبتی در کاهش فشار خون افراد مبتلا به فشار خون دارد. تنظیم میزان کلسیم بدن، برعهده هورمونهایی است که از غده تیروئید ترشح می شوند.

علایم کمبود کلسیم

افزایش کلسیم

کمبود کلسیم

عملکرد کلسیم در بدن
به طور تقریبی 90 درصد کلسیم موجود در بدن در دندان ها و استخوان ها ذخیره می شود. البته علاوه بر سلامت استخوان ها و دندان ها، بسیاری دیگر از فعالیت های بدن نیز به وجود مقدار کافی کلسیم وابسته است.بنابراین کاملا مشخص است کمبود کلسیم می تواند چه عوارضی ایجاد کند؛ در شرایطی که بدن با کمبود کلسیم روبه رو باشد برای انجام فعالیت های خود کلسیم مورد نظر را از استخوان ها و دندان ها تامین می کند. به همین دلیل هم بتدریج سلامت دندان ها و استخوان ها به خطر می افتد.
البته همان طور که می دانیم، زنان یائسه بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند و به همین دلیل کمبود کلسیم برای آنها خطرناک تر است.
برای سلامت استخوان ها ویتامین D را نیز فراموش نکنید. وجود این ویتامین برای استفاده مناسب کلسیم موجود در بدن مفید و ضروری است. می توانید این ویتامین را از مواد غذایی خاصی مانند ماهی یا محصولاتی که حاوی ویتامین D هستند، مانند شیر و آبمیوه های حاوی این ویتامین، دریافت کنید.
کلسیم فعالیتهای زیادی رادربدن برعهده دارد از جمله:
• ضربان قلب را تنظیم می نماید.
• در تنظیم کار سیستم اعصاب بدن به خصوص درانتقال تحریکات عصبی نقش اساسی دارد.
• کلسیم عامل استحکام استخوان هااست. کلسیم کافی باید در غذای نوجوانان قبل از بلوغ وجودداشته باشد تااستخوانها تراکم مناسبی بیابندو درسالمندی به پوکی استخوان مبتلا نشوند.
• کلسیم برای انقباض عضلات ضروری است و تا کلسیم وجود نداشته باشد حرکت امکان پذیر نیست.
• بی خوابی را کاهش می دهد.
• در متابولیسم آهن بدن مؤثر است.
• کلسیم در یکی از مراحل انعقاد خون دخیل است.

کلسیم

کلسیم

کمبود کلسیم

میزان مناسب کلسیم برای هر فرد
متوسط میزان مناسب کلسیم به میلی گرم
• نوزادان تا سن ۳ سال = ۴۰۰
•  کودکان ۴ تا ۶ سال سن =۷۰۰
•  کودکان ۷ تا ۱۰ سال سن = ۸۰۰
• مردان نوجوان و بالغ = ۱۰۰۰
• زنان نوجوان و بالغ = ۱۰۰۰
• زنان حامله= ۱۳۰۰
• زنان شیرده = ۱۳۰۰
در صورت وجود بیماری های همراه مانند بیماری روماتیسم ی و یا مصرف بعضی از داروها مانند کورتیکواستروئیدها نیاز به کلسیم و ویتامین D افزایش میابد که دوز مورد نیاز باید با نظر پزشک معالج تعیین شود.
مصرف میزان مناسب کلسیم در رژیم روزانه غذایی و همچنین انجام ورزش هایی مانند قدم زدن و دویدن و آئروبیک مخصوصا در سنین جوانی بهترین روش برای افزایش تراکم و استحکام استخوان ها می شود و از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می کند.

عوارض کمبود کلسیم

کمبود کلسیم در کودکان

کلسیم

کلسیم چیست

عوارض کمبود کلسیم در کودکان راشیتیسم، در میانسالاناستئو مالاسی ، و در بزرگسالان استئوپروز است.

این بیماری ها در اثر کمبود ویتامین Dنیز بروز می کند، پساگر می خواهید استخوانهای محکمی داشته باشید بهتر است مراقب مصرف ویتامینD هم باشید. کمبود شدید کلسیم، انقباض شدید عضلات به حالت کزاز را به دنبال دارد که ابتدا به صورت گرفتگی عضلات دیده می شود.

البته این حالت کمتر رخ می دهد و آنچه ما بیشتر از کمبود کلسیم دیده ایم، پوک شدن استخوانها در سنین بالاست که برای جلوگیری از آن باید از نوجوانی به فکر باشیم.

کلسیم از راه پوست هم به هدر می رود فعالیت زیاد در حرارت بالا و تعرق زیاد، دفع پوستی کلسیم را افزایش می دهد .
چرا که در اثر بالا رفتن سن، درد استخوان، راحت شکسته شدن و دیر جوش خوردن استخوانها گریبانگیرمان می شود .

میزان مورد نیاز کلسیم روزانه 800 تا1200میلی گرم است.

برای جلوگیری از ابتلاء به استئوپروز چه باید بکنیم ؟
· دریافت کلسیم، و ویتامینDباید در حد استاندارد باشد.

· نباید سیگار بکشیم.

· نباید قهوه و چای بیش از حد مصرف کنیم.

· نباید دیورتیک ( داروها ی مدر) بیش از حد مصرف کنیم.

· باید بیشتر خود را در معرض خورشید قرار دهیم تا ویتامین Dدر زیر پوستمان تولید شود.

· در هر سنی که هستیم دست از ورزش کردن و فعالیتهای بدنی برنداریم، چراکه کم تحرک ی استخوانها را پوک می کند.

· مصرف کافی منابع ویتامین Dرا فراموش نکنیم.
عوارض کمبود کلسیم در کودکان بیماری راشیتیسم، در میانسالان استئومالاسی، ودر بزرگسالان استئوپروز است. این بیماری ها دراثر کمبود ویتامین D بروز می کنند، پس اگرخواستاراستخوانهای محکمی هستید، بهتر است مراقب مصرف ویتامین D هم باشید. کمبود شدید کلسیم، انقباض شدید عضلات به حالت کزاز را به دنبال دارد که ابتدا به صورت گرفتگی عضلات دیده می شود. البته این حالت کمتر رخ می دهد وآنچه ما بیشتر از کمبود کلسیم دیده ایم، پوک شدن استخوانها در سنین بالا است که برای جلوگیری ازآن بایداز نوجوانی به فکرخود باشیم.
کلسیم از راه پوست هم به هدر می رودو فعالیت زیاد در حرارت بالا و تعرق زیاد، دفع پوستی کلسیم راافزایش می دهد. چرا که دراثر بالا رفتن سن، درد استخوان، راحت شکسته شدن و دیر جوش خوردن استخوان ها گریبان گیرمان می شود. میزان مورد نیاز کلسیم روزانه ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی گرم است.
برای جلوگیری ازابتلاء به استئوپروز، باید دریافت کلسیم و ویتامین D درحداستاندارد باشد. نباید سیگار بکشیم. نباید چای و قهوه بیش از حد مصرف کنیم. نباید دیورتیک ( داروها ی مدر) بیش از حد مصرف کنیم. باید بیشتر خودرادر معرض نور خورشید قرار دهیم تا ویتامین D درزیر پوستمان تولید شود. درهر سنی که هستیم ورزش کنیم، چراکه کم تحرک ی موجب پوکی استخوان ها می شود. مصرف کافی منابع ویتامین D رانیز فراموش نکنیم.

کمبود کلسیم درحاملگی

افزایش کلسیم

علائم کمبود کلسیم

مواد غذایی حاوی کلسیم
وقتی صحبت از مصرف مقدار کافی کلسیم می شود، اغلب مردم به یاد قرص ها و مکمل های کلسیم می افتند. در حالی که باید بدانیم به راحتی می توان با افزودن مقدار کافی مواد غذایی حاوی کلسیم مشکل را برطرف کرد.
با این که همه می دانند شیر یکی از بهترین منابع کلسیم است، اما آیا می دانید ماست 30 تا 40 درصد بیشتر از شیر کلسیم دارد؟ البته علاوه بر شیر و ماست و دیگر محصولات لبنی، سبزی جات سبز رنگ مانند بروکلی و اسفناج نیز حاوی مقدار مناسبی کلسیم است.
بنابراین با افزودن این مواد غذایی به رژیم غذایی خود ـ البته در کنار مصرف شیر ـ می توانید احتمال کمبود کلسیم و در نتیجه ابتلا به بیماری های مختلف را کاهش دهید.

منابع کلسیم
انواع لبنیات غنی ترین و بهترین منبع کلسیم هستند و کلسیم موجود در آنها براحتی جذب می شود. هر لیوان شیر 300 میلی گرم کلسیم دارد که یک سوم ِ نیاز روزانه ما را تأمین می کند.

ماست، پنیر و بستنی هم چون از شیر تهیه می شوند کلسیم قابل توجهی دارند.

ماهی نیز منبع خوبی برای کلسیم است ماهی هایی چون ماهی آزاد، ماهی تن و ساردین مقدار مناسبی کلسیم دارند.

بیشتر سبزی جات سبز رنگ کلسیم زیادی دارند :

روناس ، اسفناج ، کلم، کلم بروکلی ، جعفری . بادام هم کلسیم زیادی دارد که با کشمش و انجیر و خرما ی خشک، میان وعده هایی مناسب و مقوی هستند. جالب است بدانید که گوشت ها و میوه ها کلسیم زیادی ندارند.

برای تأمین کلسیم روزانه ، حداقل 2 لیوان لبنیات لازم دارید به علاوه باید از سبزی جات و حبوباتی که کلسیم قابل توجهی دارند نیز بیشتر استفاده کنید.

منابع کلسیم در پهنه زمین گسترده بوده و در هر یک از سرزمینها بوفور یافت می شود. این عنصر در حیات گیاهی و جانوری دارای نقش حیاتی بوده و در استخوانها و دندان ها و پوسته تخم مرغ، انواع مرجانها و بسیاری از خاکها وجود دارد. همچنین کلرید کلسیم در حدی به گستردگی ۱۵/۰٪ در آب دریا وجود دارد. ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که آهک (اکسید کلسیم) ماده شناخته شده ای است که از قدیم الایام در مورد یونان باستان از آن بعنوان ملات در ساختمانها استفاده می شده است. کلسیم در ترکیب پوسته زمین به مقدار ۳۶۳۰۰ گرم در تن وجود دارد این عنصر به حالت آزاد یافت نمی شود، بلکه به شکل ترکیب های مختلف در کانی ها و به صورت محلول در ساختمان جانوران و گیاهان شرکت می کند. کانی های حائز اهمیت کلسیم عبارتند از: دولومیت، گیبس و آپاتیت.

تهیه واستخراج
در صنعت، فلز کلسیم را می توان از الکترولیز کلسیم کلرید و مخلوط فلوئورید و پتاسیم کلرید تهیه نمود. در این روش، از صفحه های زغالی به عنوان آند و از میله های آهن به عنوان کاتد استفاده می شود. در مقیاسی کوچکتر می توان آهک را با فلز آلومینیوم در خلا احیا نموده و متعاقب آن، عمل را بوسیله منظور بازیافت فلز کلسیم ادامه داد. بعلاوه کلسیم کلرید که عبارت از یک ماده اولیه است را می توان یا بوسیله اثر اسیدکلریدریک پر ماده معدنی کربناته و یا بعنوان ضایعات در فرایند solvay تهیه کرد.

نشانه کلسیم زیاد در بدن و درمان ان در طب سنتی

افزایش کلسیم

علائم کمبود کلسیم

علائم کمبود کلسیم
نشانه هایی وجود دارند که به شما هشدار می دهد باید مصرف کلسیم را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. بنابراین چنانچه دچار درد و گرفتگی عضلات شده اید، دست ها و پاهایتان سوزن سوزن می شود یا بی حس است و با شکستگی های مکرر دست و پا روبه رو هستید، باید مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم را افزایش دهید.البته چنانچه نشانه ها شدیدتر است یا مدت زمانی طولانی ادامه پیدا می کند، مراجعه به پزشک را نیز فراموش نکنید.

راه های تشخیص کمبود کلسیم:
برسی وضعیت ناخن ها
یکی از راحت ترین و در دسترس ترین راه های تشخیص کمبود کلسیم در بدن بررسی و ضعیت ناخن ها است . (نرمی ناخن ها ،کاهش رشد ناخن ها ، گوشه کردن ناخن ها، شکننده بودن ناخن ها)

 نرمی ناخن ها
درصورتی که ناخن ها به ویژه ناخن های دست نرم شده باشند ، ( استحکام طبیعی خود را از دست داده باشند)
علت آن در اکثر موارد ناشی از کمبود کلسیم در بدن می باشد که با مصرف مواد غذایی طبیعی که دارای کلسیم مناسب هستند می توان این عارضه و عوارض دیگر ناشی از این کمبود را در بدن درمان کرد (اسامی مواد خوراکی حاوی کلسیم مناسب در ذیل ذکر خواهد شد)

عدم رشد ناخن
در مواردی که کمبود کلسیم در بدن شدید باشد و مدت نسبتا طولانی ادامه داشته باشند باعث می شود که رشد ناخن ها کند شود و در موارد پیشرفته متوقف گردد. به عبارت دیگر عدم رشد ناخن ها در اکثر موارد ناشی از کمبود شدید کلسیم در بدن می باشد. در بسیاری از مواردی پوسته پوسته شدن اطراف ناخن ها (گوشه کردن ناخن ها) و یا شکستن غیر طبیعی ناخن ها هم ناشی از کمبود کلسیم در بدن می باشد.
رابطه ریزش مو وکمبود کلسیم
ریزش مو علل زیادی دارد ولی یکی از علل نسبتا شایع آن کمبود کلسیم است در افرادی که دچار نرمی ناخن ها همراه با ریزش هستند به احتمال قوی علت ریزش موی آن ها کمبود کلسیم است. زنان باردار یا شیرده که دچار کمبود کلسیم می شوند از جمله عوارضی که در این افراد شایع است ریزش شدید موها است که با جبران کلسیم تا حدود زیادی این مشکل بر طرف خواهد شد.
رابطه کمبود کلسیم و درد های مفصلی
یکی ازعلل شایع افزایش درد های مفصلی به ویژه مفصل زانو کمبود کلسیم می باشد که سبب تشدید بیماری می شود ، کاهش کلسیم در بدن تخریب غضروف های مفصلی به ویژه مفاصل زانو و کمر را شدت می بخشد و جبران کلسیم سبب تسریع در بهبودی بیماری می شود.

علایم کمبود کلسیم در بدن

جلوگیری از کمبود کلسیم

عوارض کمبود کلسیم

درمان کمبود کلسیم با غذاها ی طبیعی
علاوه بر فرآوردهای لبنی مانند شیر ، ماست ، پنیر ، کشک و .... که دارای میزان مناسبی از کلسیم می باشند مواد زیر در حد بالایی دارای کلسیم هستند و می توانند جهت جلوگیری از کمبود این ماده موثر در بدن و حتی جبران کمبود کلسیم در رژیم غذائی روزانه قرار داده شود و جایگزین بسیار مناسبی برای انواع قرص های کلسیم می باشند که علاوه برجبران سریع این ماده موثر در بدن نه تنها عوارض داروها ی شیمیایی را ندارند بلکه خواص متعدد دیگری را برای بدن به همراه دارند

بادام درختی
بادام علاوه داشتن ویتامین B1 ، B2 دارای مقدار زیادی کلسیم و میزان قابل توجه ای فسفر است . به علل زیادی از جمله جذب بالای مواد موجود در بادام در سیستم گوارش و همراه بودن کلسیم و فسفر با هم در بادام مصرف این ماده مغزی علاوه بر آن که سبب تقویت حافظ ه و نیروی بینایی می گردد نقش بسیار موثری در جلو گیری از کمبود کلسیم دارد ، تا آنجا که در افرادی که دچار کمبود کلسیم شده اند اگر به مدت 40 روز روزی 14 عدد بادام خام مصرف کنند تا حدود بسیار زیاد این کمبود جبران خواهدشد که علائم آن در بهبود رشد و نمو ناخن به سرعت نمایان می شود. در خانم های بارداری که نیاز بالایی به کلسیم دارند برای تامین آن بهتر است که علاوه بر مصرف فرآوردهای لبنی و دیگر مواد کلسیم دار روزانه 5 الی 7 عدد بادام خام میل نمایید. تا علاوه بر تامین کلسیم مورد نیاز مادر و جنین ، مصرف بادام سبب افزایش هوش و حافظ ه نوزاد خواهد شد و خواص متعدد دیگری برای مادر جنین دارا می باشد.
مصرف بادام در خانم های شیرده در دوران شیردهی نه تنها باعث می شود که مادر دچار پوکی استخوان ناشی از کمبود کلسیم نشود بلکه با افزایش میزان کلسیم در شیر مادر باعث می شود که رشد نوزادشان در حد عالی ادامه پیدا کند و دچار نرمی استخوان و.... نشود ، میزان مصرف بادام در این مادران حداقل روزی 5 عدد به صورت خام می باشد.

تذکر : لازم به ذکر است در افرادی که دچار ناراحتی گوارشی هستند (ورم و درد معده ) بهتر است مصرف روزانه بادام را در طول روز قرار داده و بادام ها را خوب بجوند.

کنجد
کنجد و انواع فرآوردهای آن همچون ارده ، حلوارده و.... علاوه بر دارابودن ویتامین های F1 ، E ، B ، D ، دارای مقدار زیادی کلسیم و نیز منبع سرشاری از انرژی می باشد ، صد گرم کنجد ، 783 میلی گرم کلسیم دارد که 2.5 برابر کلسیم موجود در یک لیوان شیر می باشد (یک لیوان شیر 300 میلی گرم کلسیم دارد) به علت طبیعت گرمش برای افراد یا طبیعت سرد مناسب است
نکته : از بین سبزی جات به ترتیب جعفری ، کلم پیچ ، اسفناج . و از حبوبات سویا و لوبیا چیتی دارای مقادیر بالای از کلسیم می باشند که با قرار دادن آنها در رژیم غذائی خود تا حدود زیادی سبب پیشگیری از کمبود کلسیم در بدن خواهد شد به ویژه در دورانی که فرد نیاز بالایی به کلسیم دارد همچون دوران کودکی ، بلوغ ، بارداری ، شیردهی و سنین کهولت و....
روش درمان کمبود کلسیم بدن
زهرا صدیق (کارشناس طب سنتی استان کهگیلویه و بویراحمد) ، با اشاره به عوارض کمبود کلسیم در بدن اظهار داشت: از جمله عوارض پا درد ،مور مور شدن استخوان قلم پا ،پوست پوست شدن کناره های ناخن انگشتان همچنین دردهای مفصلی و در نهایت ساییدگی های مفصلی، درد دندان ها و در نهایت از بین رفتن آنها را به همراه دارد.
وی مهمترین مواد کلسیم دار در مناطق زاگرس نشین را  پونه ، کشک و قره قروت معرفی کرد و افزود:  پونه را میتوان همراه با مواد لبنی (ماست و دوغ همانطور که اغلب هم استانی های ما مصرف می کنند) استفاده کرد و همچنین می توان از آن قرص ساخت و مصرف کرد.
صدیق خاطرنشان کرد: علاوه بر مواد غذایی فوق انواع کلم ها حاوی کلسیم هستند که به صورت خام یا بخار پز میتوان استفاده کرد.
وی با بیان اینکه به دلیل کمبود اطلاعات زنان در این زمینه بسیاری از زنان استان کهگیلویه و بویراحمد دانسته یا نادانسته دچار کمبود کلسیم هستند تصریح کرد: اغلب به دلیل استفاده ن کردن این مواد در برنامه غذایی شان و همچنین باروری های مکرر بدون برنامه ریزی بعضی از بانوان از جمله عوامل کمبود کلسیم  در بین این زنان است.
این کارشناس طب سنتی علاوه بر استفاده ن کردن از مواد مغذی کلسیم دار،انگل ها و باکتری ها را از دیگر عوامل کمبود کلسیم عنوان کرد و بیان داشت: عفونت های معده و روده نیز منجر به کمبود کلسیم می شود.
وی یکی از راه های درمان کمبود کلسیم را به این صورت بیان کرد:یک پوسته کامل تخم مرغ (ترجیحا بومی) را آسیاب کرده با یک لیتر آب جوشیده سرد شده ریخته و دو حبه قند و آب یک عدد لیمو ی تازه به آن اضافه می کنیم و دو روز در دمای  معمولی می گذاریم و پس از آن روزی یک قاشق استفاده می کنیم، چنانچه کمبود کلسیم شدید باشد میتوان روزی 2 قاشق استفاده کرد

ماست بخورید تا قوی شوید
آیا می دانید فقط 10 درصد کودکان زیر 12 سال مقدار کافی کلسیم برای رشد و نمو مناسب را دریافت می کنند؟ در حقیقت امروز مردم از مواد حاوی کلسیم بسیار کم استفاده می کنند و به همین دلیل کمبود کلسیم تبدیل به مشکلی اساسی شده است. متخصصان نیز به فکر راهی برای برطرف کردن این مشکل هستند.
بدن ما برای داشتن استخوان های قوی و سالم به مصرف مقدار کافی کلسیم نیاز دارد و کمبود آن موجب بروز مشکلات استخوانی و پوکی استخوان می شود. البته این مشکلات، کیفیت زندگی فرد را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

بنابراین بهترین کار آن است که از همان دوران کودکی به رژیم غذایی مناسب و مصرف مقدار کافی کلسیم اهمیت دهیم و استفاده از مواد غذایی حاوی کلسیم را فراموش نکنیم.
اغلب مردم می دانند شیر منبع خوبی از کلسیم است و به همین دلیل سعی می کنند به مقدار کافی شیر بنوشند. در تبلیغات نیز همیشه از کلسیم موجود در شیر و اهمیت مصرف آن برای تقویت استخوان ها صحبت شده است. اما ما تا چه حد درباره کلسیم اطلاعات داریم؟ آیا شیر تنها و بهترین منبع دریافت کلسیم است؟ آیا تنها نوشیدن مقداری شیر در روز برای سلامت استخوان ها کافی است؟

منبع: wikipedia.org-beytoote.com-islamic-medicine.ir-sobhezagros.ir

کمبود کلسیم چه عوارضی دارد , علاىم کمبود کلسیم در بارداری