معرفی بنه یا پسته کوهی - بنه کوهی یا کلخنگ

پسته کوهی

بنه یا پسته کوهی یک گیاه دارویی و بسیار خوشمزه می باشد نوع خام بنه ترش است و نیازی به شکستن آن نیست اما با رسیدن این میوه پوسته آن سفت می شود و برای خوردن باید آن را شکست و خورد. طعم آن بسیار خوشمزه می باشد ما امروز در سایت پزشکی دکتر سلام قصد داریم شما را با این میوه بیشتر آشنا کنیم به همین منظور تعدادی عکس و اطلاعاتی در رابطه با بنه را برای شما تهیه کرده ایم

 

بنه کوهی یا کلخنگ

پسته کوهی یا بنه

طرز تهیه ماست و بنه و جاشیر

بَنِه یا پسته کوهی (نام علمی:Pistacia atlantica)، (به گویش محلی لارستانی و بستکی: بُّـه ؛ کردی: بەن یا دارقەزوان یا دارەوەن یا گیابەند)، درختی از سرده Pistacia است که واریته های مختلفی از آن وجود دارد.

 

از این درخت سه واریته در ایران می روید:

کسور یا بنه کابلی (cabulica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، افغانستان، جنوب استرالیا و پاکستان می روید.

این واریته در ایران در استان های کهگیلویه و بویراحمد، کرمان (شاه کوه، کوه جبال بارز) و سیستان و بلوچستان (۱۳ کیلومتری جنوب غرب نصرت آباد، کوه تفتان) می روید.

بنه کردستانی، کُلخنک یا سقز (kurdica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، سوریه، آناتولی، شمال عراق و ارمنستان می روید.

این واریته در ایران در استان های کردستان، کرمانشاه، خوزستان، کرمان، فارس، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان می روید.

بنه ، چاتلانقوش (mutica): این واریته در جهان در ایران، ترکیه، آناتولی و قفقاز می روید.

این واریته در ایران در استان های گیلان، آذربایجان، همدان، کردستان، کرمانشاه، مرکزی، کرمان، کرمان، فارس، لرستان، تهران، خراسان و سیستان و بلوچستان می روید.

 

ویژگی ها

ارتفاعش تا ۷ یا ۹ متر نیز رسیده است در بعضی از مناطق کوهستانی مانند کردستان ایران به میوه آن «قزوان» می گویند که برای خوشبو کردن دوغ و روغن حیوانی و همچنین در درست کردن ترشی استفاده می کنند. درخت بنه منبع تولید شیره سقز است. سقز که در گویش کردی منطقه بانه به آن (بنِشت) گفته می شود صمغی به رنگ سبز خیلی روشن، غلیظ و بسیار چسبنده است که استفاده دارویی فراوان داشته و به عنوان یک ملین قوی در درمان یبوست و درمان ناراحتی های گوارشی استفاده می شود. ۲۵ درصد از شیره سقز حاوی روغن پرارزش و صنعتی تربانتین است که کاربردهای فراوانی در صنعت دارد. علاوه بر این از شیره سقز در تهیه آدامس ، عطر، خوشبوکننده ها، حشره کش ها و در صنعت داروسازی در تهیه نرم کننده ها و ضد عفونی کننده ها استفاده می شود. علاوه بر این در صنعت پلاستیک سازی، تهیه واکس کفش و چرم و صنعت چاپ مورد استفاده قرار می گیرد. بعلت نبود صنایع تبدیلی مناسب، اکثر سقز تولیدی در ایران به خارج از کشور صادر گردیده و به عنوان مواد پایه بسیاری از صنایع فوق الذکر بکار برده می شود. اگر چه آمار دقیقی از تعداد درختان بنه در بانه موجود نیست اما تعداد آنها بین ۱۰ تا ۲۰ هزار اصله تخمین زده شده است. به طور متوسط از هر درخت ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ گرم سقز بدست می آید که در شرایط مناسب و سالهای پرباران این مقدار بیشتر هم می شود. در بانه درخت بنه اغلب بصورت توده های مخلوط با درختان بلوط در روستاهای کانی سور، سیاحومه، دارینه، باشوان، بنه ژاژ، همزلان، ویسک، رشکی، خجک و … مشاهده می شود.

 

میوه این درخت هم زمان با رسیدن خرما «زامردان» میوه اش می رسد و قابل مصرف است. نوع نارس این میوه که به صورت خام و بدون نیاز به شکستن پوسته (قبل از سخت شدن پوسته) خورده می شود، بنه چه یا به گویش محلی در منطقه سروستان بنه شه خوانده می شود. به گویش محلی درمنطقه نی ریز نیز به بنه شک خوانده می شود میوه درخت بنـِه ریز و مُدَوَر «گِرد» و کروی مانند و به رنگ سبز تیره است، و به نام برکُو معروف است. البته نوع دیگر نیز هست که کمی ریزتر است و به نام «کِهُن» معروف است. مغز میوه بنه به پسته شبیه ولی بسیار کوچک تر است. به دلیل سخت بودن پوست دانه آن، در شرایط عادی نمی توان با کاشت آن نهال تولید کرد بلکه دانه آن پس از چند سال ماندن در محیط و سایش پوسته یا ترک خوردن در یخبندان در بهار جوانه می زند. میوه اش ترش مزه و برنگ سبز تیره است.

در هرمزگان و حوالیِ بندرعباس آنرا «کَسودَنگ» Kasoudang و در بوشهر «کُلخُونگ» Kolkhong می نامند. در ایلام آنرا قولەنگ و در کردستان قەزوان می نامند.

در کشورِ ترکیه آنرا «مِلَنجیک» Melengic می نامند – به صورتِ تجاری بسته بندی شده، به فروش می رسد و به کشورهایِ دیگر صادر می شود.

در مناطقی از ایران مغز میوه بنه رسیده را در پس از آسیاب یا له کردن در آب جوش ریخته و غذایی به نام آب بنه با آن درست می کنند. در استان کرمان به این غذا «قاتق بنه » گفته می شود. بنه از حبوبات بسیار گرم محسوب می شود و به خاطر روغنی بودن، این دانه چربی و البته انرژی بسیاری در خود دارد.

خاصیت پسته وحشی , خواص بنه برای دیابت