اهمیت و نقش دوره پیش دبستانی در انضباط فکری - مزایای پیش دبستانی
اهمیت و نقش دوره پیش دبستانی در انضباط فکری
سالهای آغازین زندگی کودک، یکی از مهمترین دورههای رشد او به شمار
میآید و آنچه در این دوران رخ میدهد بهطور اساسی بر رشد بعدی کودک
اثرگذار است. از آنجا که اساس شخصیت فرد در دوره پیشدبستانی شکل میگیرد.
محققان و صاحبنظران ارایه آموزشهای اثر بخش در این دوران را برای رشد
بعدی کودک بسیار مهم میدانند.
مزایای پیش دبستانی
اکثر مطالعات و پژوهشها نشان میدهد محیط خانواده پاسخگوی رشد اجتماعی کودک بعد از چهار سالگی نیست و کودکان در این سن، نیاز به شرکت در فعالیتهای اجتماعی بیشتری دارند و حضور در محیط های پیشدبستانی این امکان را به آنها میدهد تا با کودکان همسن و سال خود ارتباط برقرار کرده و به تدریج مهارتهای اجتماعی لازم را برای برقراری روابط اجتماعی به دست بیاورند.
از طرف دیگر، کودک برای برخورداری کامل از آموزشهای دوره ابتدایی، نیاز به یک انضباط فکری دارد که به طور معمول خانواده قادر به فراهم ساختن آن نیست. حال آنکه در دوره پیشدبستان، مربیان از طریق فعالیتهای مختلف مثل بازی و کارهای دستی به تدریج نظم و انضباط ذهنی لازم را در کودکان ایجاد میکنند. به عنوان مثال، کودک نیاز دارد بتواند برای ساعتی در کلاس درس بماند و توجه خود را معطوف به مطالب آموختنی کند و برای کودکان ی که یکباره از محیط خانواد، به دبستان وارد میشوند مدتها طول میکشد تا خود را با مقررات و انضباط دبستان سازگار کنند و گاه بعضی کودکان به علت نداشتن مهارت و زمینه لازم، برای سازگار شدن با مقرارت و انضباط دبستانی، یا نسبت به محیط دبستان نگرش منفی پیدا کرده و آن محیط را کسل کننده و عذابآور میبینند، یا حالاتی چون گریز از مدرسه و ترس از مدرسه در آنها ایجاد میشود.
در دوره پیشدبستان، مربیان از طریق فعالیتهای مختلف مثل بازی و کارهای دستی به تدریج نظم و انضباط ذهنی لازم را در کودکان ایجاد میکنند
مرحله آموزش پیشدبستانی، همچنین به متخصصان سنجش استعدادها و تواناییهای تحصیلی کودکان اجازه میدهد به موقع تواناییها و ناتواناییهای ذهنی و میزان آمادگی کودکان را برای حضور در آموزشهای دبستانی مورد سنجش قرار دهند و کودکان ی را نیز که از این بابت نیازمند آموزشهای جبرانی هستند، شناسایی کنند. یکی از مشکلات نظام آموزشی کشور نبود سنجش زود هنگام و به موقع در مورد میزان آمادگی کودک برای استفاده از آموزشهای دوره ابتدایی و نیز شناخت توانمندیها و ناتواناییهای تحصیلی است.
پیش دبستانی
از طرف دیگر کودکان خانوادههای محروم، به طور معمول از یک محیط خانوادگی غنی از لحاظ امکانات پرورشی و آموزشی بر خوردار نیستند و در صورت عدم برخورداری از آموزشهای پیشدبستانی قادر به رقابت با کودکان دیگر نخواهند بود. آموزشهای پیشدبستانی موجب میشود کودکان طبقات محروم زمینههای لازم را برای اینکه به طور تقریبی همسطح کوکان طبقات متوسط و مرفه شوند، پیدا میکنند. همچنین کودکان عضو اقلیتهای قومی و زبانی از نظر میزان تسلط بر زبان رسمی کشور، در مقایسه با کودکان دیگر بسیار ضعیفتر هستند و این امر مشکلاتی را در زمینه کسب مهارتهای کلامی برای آنان ایجاد میکند. علاوه بر این، آموزشهای دبستانی در زمینه یادگیری زبان، حساب کردن، خواندن و نوشتن نیاز به پیشزمینههایی دارد که میتوان آنها را در مقطع پیشدبستان به تدریج به کودکان آموزش داد، به طور مثال کار کردن با قلم و کاغذ و نیز توانایی دستهبندی کردن پیشزمینههای لازم به ترتیب برای خواندن، نوشتن و محاسبه کردن به شمار میآید. چند عامل اجتماعی و اقتصادی نیز بر اهمیت و ضرورت آموزش پیش دبستانی میافزاید.
آموزشهای پیشدبستانی موجب میشود کودکان طبقات محروم زمینههای لازم را برای اینکه به طور تقریبی همسطح کوکان طبقات متوسط و مرفه شوند، پیدا میکنند
از جمله شرکت فزاینده زنان در فعالیتهای اجتماعی موجب افزایش درخواست برای آموزشهای پیشدبستانی شده، زیرا زنان شاغل نیازمند وقت آزاد برای پرداختن به شغل و حرفه خود هستند. در گذشته نه چندان دور مادربزرگها وظیفه مراقبت از کودکان پیشدبستانی را در هنگامی که مادران آنها به محل کار خود میرفتند، به عهده داشتند، اما اکنون با توجه به تغییرات اجتماعی، مادربزرگها کمتر این وظیفه را به عهده میگیرند و این امر، منجر به افزایش تقاضا برای استفاده از مهد کودک ها و مراکز پیشدبستانی شده است. کودکان ی که دوره پیشدبستانی را میگذرانند. نسبت به کودکان ی که این دوره را طی نکرده و وارد دوره ابتدایی شدهاند، موفقتر بودهاند.
فعالیت گروهی
پیشدبستان چیست؟
آموزش و پرورش پیشدبستان، برنامههایی است که برای کودکان سه تا شش ساله قبل از ورود آنها به دوره دبستان ارائه میشود. ویژگی مهم این دوره، عبارت است از: کودک محوری، استفاده از بازی و فعالیتهای جسمانی کودک و فراهم ساختن محیطی محرک و برانگیزاننده برای رشد عقلانی، اجتماعی، کلامی، عاطفی و جسمانی کودک. آموزش پیشدبستان، برنامهای کودک محور و منطبق بر بازیها و فعالیتهای کودک است و باید محیطی مناسب جهت رشد هوشی کودک فراهم آورد. در آموزش پیشدبستان، زمینههای ایجاد مهارت خواندن، نوشتن و حساب کردن و همچنین زمینه تجارب مستقیم و دست اول برای کودکان فراهم میشود. اگر چه در این دوره طراحی آموزش و جدولبندی زمانی و نظم در برنامهها هم مورد تاکید قرار میگیرد، اما برنامهها نسبت به نیازهای کودکان انعطافپذیر است. همچنین در برنامههای آموزش پیشدبستانی ایجاد خود انضباطی یعنی انضباطی که از درون خود کودک ناشی میشود مورد تاکید قرار میگیرد.
منبع- خانواده
مریم عطاران
,