مشکلات شایع تغذیه ای در دوران بارداری - درمان سنگینی معده در دوران بارداری

مشکلات شایع تغذیه ای در دوران بارداری

 

1ـ حالت تهوع
 
در سه ماه اول بارداری حالت تهوع و استفراغ به خصوص در هنگام صبح شایعتراست. استفراغ و تهوع شدید در اوایل بارداری موجب کمبود انرژی و پروتئین می شود و کمبود املاح و ویتامینها را به دنبال دارد.

درمان سنگینی معده در دوران بارداری

توصیه هایی برطرف کردن حالت تهوع دوران بارداری :
*تازه نگه داشتن هوای اتاق
*جلوگیری از ایجاد هر نوع بو(حتی بوی غذا)
*خوردن غذاهای سرد
*آهسته از رختخواب بلند شدن و 20 تا 30 دقیقه دراز کشیدن قبل از بلند شدن از تختخواب
*گذاشتن کمی نان خشک یا بیسکویت دردهان قبل از بلند شدن
*مصرف کردن شش وعده غذا به جای سه وعده غذا و کم کردن حجم غذا در هر وعده و پرهیز از گرسنه ماندن
*عدم مصرف حجم زیاد مایعات و مصرف مایعات در بین وعده های اصلی
*پرهیز از غذاهای پرچرب، ادویه دار و غذاهای نفخ آور
*غذاهایی مثل آب میوه، کمی نوشابه گاز دار، دوغ، لواشک آلو یا آلبالو، نان خشک و آب لیمو به برطرف شدن حالت تهوع کمک می کند.
*تجویز برخی دارو توسط پزشک که رایج ترین این داروها ویتامین B6 است.

2 ـ ترش کردن یا سوزش معده :
 
این حالت در دوران بارداری بیشتر بعد از صرف غذا به وجود می آید. به علت افزایش حجم رحم به معده فشارآمده و در نتیجه مقادیری از اسید معده به همراه مواد غذایی از معده وارد مری می شود.
* راه حل مناسب برای برطرف کردن سوزش معده ، افزایش تعداد وعده های غذا به 4 یا 6 بار در روز و کم کردن حجم وعده های غذایی، پوشیدن لباسهای گشاد و آهسته جویدن غذا می باشد.
*زنان باردار پس از صرف غذا نباید دراز بکشند و بهتراست از خوابیدن به پشت بپرهیزند و موقع استراحت از بالشهای بزرگ زیر سرخود استفاده کنند.

3 ـ یبوست و بواسیر:
 
مشکلات دفعی معمولاً در اواخر دوران بارداری مشاهده می شود و بیشتر به علت کاهش فعالیت فیزیکی و بزرگ شدن رحم و جنین که باعث فشار روی رگها و روده بزرگ می شود ایجاد می گردد و اغلب موجب خون ریزی از مقعد می گردد.
برای پیشگیری از یبوست :
* میوه ها و سبزی ها را بیشتر مصرف کنید.
* از نان سبوس دار بیشتر استفاده کنید.
* فعالیت بدنی خود را با اجازه پزشک افزایش دهید ( پیاده روی بهترین ورزش برای زن باردار است ).
*استراحت و خواب کافی داشته باشید.
* مقدار مصرف مایعات را افزایش دهید.

4 ـ دیابت بارداری :
 
این نوع دیابت به طور معمول بعد از هفته بیستم بارداری اتفاق می افتد و معمولاً از هر صد نفر خانم 5 تا 10 نفر به آن مبتلا می شوند. درعین حالی که علایم این عارضه به بیماری قند معمولی شبیه است (مانند وجود قند در ادرار و افزایش قند خون ) ولی قند خون در بیماری قند دوران بارداری به اندازه دیابت معمولی نمی رسد.
نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت دوران بارداری بیشتر در معرض خطر مرگ و میر جنین ی و تولد نارس می باشند و اگر بارداری به طورکامل طی شود، کودکان دارای وزن زیاد و درشت می باشند. این مادران در معرض خطر دیابت نوع دو درآینده می باشند.
برای شناسایی زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری باید بین هفته های 24 تا 28 حاملگی برای کلیه زنان باردار آزمایش قند خون انجام شود.

برای کنترل این نوع دیابت می توان :
 
1 ـ با تنظیم رژیم غذایی کالری دریافتی را کنترل کرده و برای جلوگیری از افزایش قند، قندهای ساده را از رژیم غذایی حذف کرد.
2 ـ تمرینهای ملایم ورزشی را انجام داد تا نیاز کمتری به انسولین درمانی باشد.

نکات مهم در تغذیه دوران بارداری :
 
*در سراسر بارداری باید از عواملی که ممکن است روی جنین اثرات نامطلوب بگذارد پرهیزکنید. کشیدن سیگار و حتی قرار گرفتن در معرض دود سیگار ، استفاده از داروهای بدون تجویز پزشک و مصرف یکسری داروهای گیاهی در این دوران می تواند اثرات نامطلوبی داشته باشد.
* از تماس مستقیم دست با گوشت خام و مصرف گوشت نیم پز خودداری کنید. اینکارخطر ابتلا به ترکسوپلاسموز را افزایش می دهد که برای جنین بسیار مضر است.
*میوه ها و سبزی جات خام را قبل از مصرف به خوبی ضدعفونی کنید.
*قهوه و شکلات مایع به دلیل داشتن کافئین بالا نباید بیش از 2 فنجان در روز مصرف شود.
*محدودیت نمک برای کنترل ادم زنان باردار توصیه نمی شود و مصرف نمک به میزان 5 تا 6 گرم (یک قاشق مرباخوری) در روز متعادل است.
*بهتراست از خوردن کنسروها، آبمیوه های پاکتی، سوسیس ـ کالباس و سوپ های آماده خودداری کنید. این محصولات به دلیل داشتن انواع نگهدارنده، رنگ ها و شیرین کننده ها اثرات نامطلوبی دارند.
*در رژیم غذایی زن باردار باید قد، وزن، سن، فعالیت جسمی، سلامت ی و درگیریهای روحی و روانی زن باردار در نظر گرفته شود.
*رساندن وعده های غذایی به 4 تا 6نوبت در روز و کم کردن حجم غذا در هر وعده، در ساعات معین غذا خوردن، آهسته خوردن و جویدن کامل غذا، استراحت کردن چند ذقیقه قبل و بعد از مصرف غذا، عدم استعمال دخانیات و عدم نوشیدن مشروبات الکلی توصیه می شود.
*نخوردن غذاهای سنگین و چرب و غذاهای ناسازگار با مزاج ، خواب کافی در شب و مراجعه منظم به دندانپزشک از سوء هاضمه تا حد زیادی می کاهد.
*مصرف غلات سبوس دار و غلات همراه با حبوبات مثل عدس پلو مفیدتر است. مقدار مناسب مایعات در این دوران 6 تا 8 لیوان در روز می باشد.
*چنانچه خانمهای باردار در طول بارداری و به خصوص در سه ماهه آخر به اندازه کافی وزن اضافه نکرده باشند، می توانند از نان، برنج، ماکارونی و سیب زمینی بیشتری استفاده کنند. خانمهای باردار باید توجه داشته باشند که افزایش ناگهانی وزن خطرناک است و به محض مشاهده افزایش وزن ناگهانی یا ورم دست و صورت به پزشک مراجعه کنند.
*رژیم لاغری در دوران بارداری توصیه نمی شود و بهتراست قبل از بارداری وزن را به حد طبیعی برسانند.
*استفاده از غذاهایی که باعث نفخ می شوند، برای زنان باردار مناسب نیست.
*زنان باردار باید سه ماه قبل از بارداری یا به محض اطلاع از بارداری یک روز در میان از یک عدد قرص اسیدفولیک که برای رشد سیستم عصبی جنین ضروری است مصرف کنند و اینکار را تا پایان ماه چهارم ادامه دهند. بعد از ماه چهارم مصرف مکمل ها طبق دستور پزشک ادامه خواهد یافت.
*در صورتیکه ازشروع ماه پنجم قرص های مولتی ویتامین مصرف نشود، بایستی مصرف اسید فولیک همچنان تا پایان بارداری ادامه یابد.
* کلیه زنان بارداراز پایان ماه چهارم بارداری تا سه ماه بعد از زایمان روزانه یک عدد قرص آهن مصرف کنند.
* مادران باردار باید مکمل های تجویز شده را به صورت مرتب مصرف کنند.
بهتر است مکمل آهن در فواصل وعده های غذایی مصرف شده و از مصرف آن به همراه شیر، چای و قهوه خودداری گردد. مصرف مکمل ها به خصوص مکمل آهن ممکن است باعث عوارضی مثل حالت تهوع، یبوست و سوزش سر دل شود ولی این عوارض گذرا بوده و به دلیل اهمیت سلامت ی جنین نباید مصرف مکمل ها را قطع کرد. اگر حالت تهوع شدید است می توان مکمل آهن را همراه غذا نیز مصرف کرد. مکمل اسید فولیک نیز همراه غذا بهتر جذب می شود.

قابل توجه زنان باردار:
 
اگر یک یا چند مورد زیر را در خود مشاهده کردید، در معرض خطر سوء تغذیه هستید و نیاز به مراقبت ویژه داشته و باید تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرید:
*کم بودن وزن قبل از حاملگی
*کم بودن میزان افزایش وزن در دوران بارداری
*کوتاهی قد کمتر از 145 سانتیمتر در دوران بارداری
*سابقه تولد نوزاد کم وزن
*حاملگی قبل از 18 سالگی و بعد از 35 سالگی
*حاملگی های مکرر، خصوصاً با فاصله کم
*ابتلا به بیماری های مزمن نظیر بیماری های قلبی، کلیوی، دیابت و فشار خون
*ابتلا به بیماری های مختلف نظیر مالاریا و سل
*عدم برخورداری از خدمات و مراقبت دوران بارداری
*فعالیت بدنی زیاد مثل کار سخت در مزرعه و ایستادن طولانی در محیط کار
*به طورکلی زنان باردار باید از بدو بارداری تا هفته 30-28 بارداری باید به طور ماهانه به پزشک مراجعه کنند. هفته 36-30 هر دو هفته یکبار و از هفته 36 به بعد هفته ای یکبار فشار خون ، وزن، آزمایش ادرار، ضربان قلب، جنین و ورم باید کنترل شده و آموزش تغذیه نیز داده شود.

منبع:راس خون
ویرایش و تلخیص:برگزیده ها

مشکل اسهال ومشکل مقعد در دوران بارداری , مشکلات معده در بارداری