اگر کودکمان پرسشی درباره امور جنسی پرسید چه کنیم؟
«مامان من چه جوری به دنیا اومدم؟»،« اول کجا بودم؟»، من چه جوری تو شکمت نفس می‌کشیدم؟»، «من چرا توی عروسی تو و بابا نبودم؟» و... اینها سؤالاتي است که کودک شما از یک دوره‌ای به بعد از شما می‌پرسد و شما باید گوش به زنگ باشید و از قبل جواب‌های‌تان را آماده کنید اما بیشتر والدین برای این سؤالات که در دسته سؤال‌های جنسی قرار دارند خودشان را آماده نمی‌کنند و خیلی اوقات در برابر این پرسشها خجالت می‌کشند و می‌خواهند از جواب دادن طفره بروند. آنها اغلب در اولین برخورد می‌خواهند بدانند کودک این اطلاعات را از کجا به‌دست آورده و چه کسی این مسائل را برای او توضیح داده است. مشاورین به شما می‌گویند جواب این پرسشها را چطور بدهید.
معمولا شروع سؤالات جنسی از3تا 5 سالگی است. مسئله جنسی در کودکان 2 معنی دارد که یکی رابطه جنسی و ارتباط با جنس مخالف است و یکی مفهوم لذت‌طلبی است. این نکته را در نظر داشته باشید که تا وقتی کودک در این مورد سؤال نکرده به او درباره مسائل جنسی توضیح ندهید. باید بدانید اگر در مقابل سؤال کودک به او دروغ بگویید یا حرف‌هایی بزنید که با واقعیت منطبق نیست یا به او بگویید «خودت بزرگ می‌شی می‌فهمی» او را دچار مشکل خواهید کرد. آموزش صحیح باعث می‌شود در آینده مسئله جنسی برای کودک موضوع ویژه و قابل توجهی نشود و حس مسئولیت‌پذیری در رفتار جنسی را به او القا خواهد کرد.
اگر کودکی در سنین سه تا پنج سالگی بپرسد « بچه از کجا می آید؟ »، بهتر است به او گفته شود « از شکم مادر ». اگر والدین انتظار کودکی را دارند باید فرزند خود را به موقع از این موضوع آگاه سازند و حتی به او اجازه دهند تا حرکت نوزاد را در شکم مادر لمس کند. کودک ممکن است از مادر بپرسد « بچه چگونه از شکم مادر بیرون می آید؟، مادر در جواب خواهد گفت « زمانی که بچه در داخل رحم به اندازه کافی بزرگ می شود و قادر است در خارج از شکم مادر زندگی کند آنوقت مادر به بیمارستان می رود تا به کمک پزشک بچه از شکم مادر بیرون آورده شود ».
چنانچه کودک سئوال کند « رحم مادر چه اندازه است؟ »، مادر می تواند بگوید « بادکنک را که دیده ای، اگر در آن بدمیم بزرگ می شود و اگر بادش را خالی کنیم کوچک می شود. رحم مادر نیز همچون بادکنک زمانی که بچه در درون آن قرار دارد بزرگ می شود و پس از خروج بچه مجددا کوچک می گردد».
آموزش‌های قبل از 2 سالگی
برخی آموزش‌های جنسی وجود دارد که از تولد تا 2 سالگی است و فارغ از سؤالات کودک است. بچه‌ها از تولد تا 2 سالگی شروع به کشف بدن خود می‌کنند و به بدن‌شان دست می‌زنند بنابراین والدین باید تا قبل از 2سالگی به کودک نام اندامش را بیاموزند و به او یاد دهند که آن را بپوشاند و مواظب باشد کسی به او دست نزند. وقتی والدین نام‌های خاصی برای اندام‌های تناسلی کودک می‌گذارند که این نام‌ها معمولی نیست، تعلیم جنسی که به کودک داده می‌شود می‌تواند با این پیام باشد که «نباید دست بزنی» یا برعکس توجه بیش از اندازه داده باشد که این در مورد مادر و پسرها زیاد دیده می‌شود. در این صورت كودك نسبت به اندام جنسي خود حساس مي‌شود.
آنچه میان روانشناسان در این گونه مسائل اساساً بر آن تاکید می شود، آموزش جنسی کودک بر اساس سن وی و مرحله به مرحله است. آموزش جنسی فرزندان به صورت ناگهانی شروع نمی‌شود، بلکه والدین بایستی از دوران کودکی، این آموزش را آغاز کنند و بدانند که چگونه به تناسب سن فرزند خود به سؤالات جنسی وی پاسخ دهند و این آگاهی بخشی و آموزش فرزند در هر سنی متفاوت است. اگر والدین با برنامه ریزی درست و بلندمدت اطلاعاتی در خصوص بلوغ و مسائل جنسی در اختیار فرزندان خود قرار دهند و آرام و آرام و به تناسب سنشان این اطلاعات را در اختیار وی قرار دهند، از بروز بسیاری از مشکلات رفتاری و اختلالات جنسی در فرزندانشان جلوگیری خواهند کرد.
به عنوان مثال ممکن است والدین، کودک ۲ یا ۳ ساله ای داشته باشند که مراقبت های خاص خود را لازم دارد. کودک در این سن متوجه بدن خود و تفاوت های جنسیتی می شود و این توجه باعث می شود که کودک راجع به بدن خود کنجکاوی هایی داشته باشد. والدین بایستی مراقب کنجکاوی های بیش از حد او باشند. گاهی کودک سؤالاتی درباره نحوه متولد شدن خود می پرسد که پاسخ والدین نباید بیشتر از نیاز کودک و آنچه که می داند باشد و برای پاسخ دهی به سؤال او، ابتدا باید دانست که این سؤال چرا و چگونه در ذهن کودک شکل گرفته است و کودک چه اطلاعاتی در این زمینه دارد، سپس براساس دانسته های کودک به او جواب می‌دهیم.
در 3 تا 5 سالگی این‌طور پاسخ دهید
بین 3 تا 5 سالگی سؤالات مشخص است. سؤالاتی ازقبیل اینکه «بچه از کجا می‌آيد؟» جواب درست این است که بگویید «از شکم مادر.» وقتی مادری باردار است و انتظار فرزند دوم را می‌کشد بهتر است به کودک خود اجازه دهد شکم او را لمس کند. وقتی می‌پرسد «چطور بیرون میاد؟» توضیح دهید «در شکم مامان چیزی مثل بادکنک هست که وقتی بچه میاد توش می‌تونه بزرگ شه و وقتی بزرگ شد و تونست بیرون زندگی کنه مامان و بابا میرن بیمارستان و با کمک دکتر اونو بیرون میارن.» یادتان باشد سؤال را بی‌پاسخ نگذارید. اگر می‌خواهید درست پاسخ دهید از او بپرسید «چی شد اینو پرسیدی؟» وقتی کودک پاسخ می‌دهد شما می‌توانید حدس بزنید که درک کودک از موضوع چقدر است و با توجه به آن پاسخ دهید.
بعد از 5 سالگی این‌طور پاسخ دهید
بعد از 5 سالگی بچه‌ها درباره رابطه جنسی سؤال می‌کنند. کتاب‌ها و آموزش‌هایی در این‌باره وجود دارند. وقتی کودک این را می‌پرسد صورت‌بندی جنس نر و ماده را به او توضیح دهید. در ابتدا لقاح گل‌ها را برایش توضیح دهید. این یک توضیح شروعی است که بعد به جانوران و ارتباط می‌رسد. «پدر با کمک خانم دکتر سلولی را در شکم مادر می‌کارد و وقتی این دانه در شکم مادر بزرگ شد، تبدیل به بچه می‌شود.» این برای کودک کشف خارق‌العاده‌ای محسوب می‌شود. توجه داشته باشيد اگر سؤال جواب داده نشود او سراغ همسالان خود می‌رود و طبیعی است که اطلاعات نادرستی دریافت می‌کند.
اگر کودک یا نوجوان پرسشی درباره امور جنسی مطرح می کند، باید تا جایی که امکان دارد به پرسش او در حد خواسته شده پاسخ گفته شود. پاسخ باید بدون احساس شرم، ناراحتی، گناه، ساده در حد سن و درک کودک یا نوجوان و در عین حال خلاصه و صادقانه ارائه گردد. زیرا آنها دوست دارند واقعیت را بشنوند. پاسخها همچنین باید در حد پرسشهای کودک و نوجوان باشد و فراتر از پرسشها پاسخی داده نشود. زیرا موجب خستگی و سردرگمی کودک و نوجوان خواهد گردید. والدین از همان ابتدا باید سعی کنند هنگام بحث درباره اعضای مختلف بدن از لغات صحیح و علمی آنها استفاده کنند و از کاربرد لغات بی معنی و کنایات جدا اجتناب ورزند.
سئوال دیگری که معمولا کودک پیش دبستانی از والدین می پرسد این است که « بچه چگونه به وجود می آید؟ »، والدین در پاسخگویی به این سئوال باید قدرت درک کودک را در نظر گیرند و جوابی ارائه دهند که به خوبی برای کودک قابل فهم باشد. در غیر اینصورت، جواب به جای آنکه آموزنده باشد گمراه کننده خواهد بود. مثلا بچه های خردسال بهتر است از طریق بازی و داستانها متوجه شوند که مثلا یک پرنده چگونه به وجود می آید. برای کودکان در سنین بالاتر می توان ازدواج پرمحبت و زندگی مشترک پدر و مادر و سپس تشکیل جنین را به طوری که قابل درک باشد توضیح داد. اگر جوابهایی ارائه شده با واقعیت و میزان درک و فهم کودک هماهنگ باشد، حس کنجکاوی او را ارضاء خواهد کرد.
گردآوی:بخش کودکان برگزیده ها
منابع:
مجله سیب سبز
نی نی سایت