عکس ; قبر زن ثروتمند ایرانی در شهر سوخته - شهر سوخته در ایران

برگزیده ها حتما نام شهر سوخته به گوشت ان خورده ، شهری که قدمتی بالای ۴۶۰۰ سال دارد و همچنان کاوشگران در تلاشند و اطلاعات جدیدی از این شهر کشف می کنند

در تاریخ کاوش های گورستان شهر سوخته در شرق ایران، این دومین بار است که گوری با ١١٢ شیء کشف می شود. در سال ١٣٧۶ کاوشگران به قبر اسکلت مردی حدودا ٣٢ ساله به همراه فرزند ١٠ ساله اش می رسند که در کنارشان ١١٢ شیء دفن شده است، جز این اطلاعات علمی دیگری از آن گور در دسترس نیست، DNA این اسکلت ها برای تحقیقات بیشتر گرفته شده است.

 

به گزارش برگزیده ها اکنون یک بار دیگر در پایان فصل پانزدهم کاوش های شهر سوخته گوری با همین تعداد اثر کشف شد که تنوع آنها باعث شده باستان شناسان آن را رکوردی تازه و کشفی عجیب بنامند.

 

گور یافته شده از نوع سردابه ای است که به افرادی ثروتمند در ۵۰۰۰ سال پیش تعلق داشته است.

 

منصور سیدسجادی، سرپرست کاوش های شهر سوخته می گوید: سه نوع قبر در تمدن شهر سوخته رایج بوده، چاله هایی ساده، گودال های دو قسمتی و سردابه ای ها که رسیدن به آن ها با توجه به استحکام سازه و ماسه ای بودن خاک منطقه، زمان، انرژی و هزینه زیادی صرف می کند.

 

رسیدن به سطحی که اسکلت و اشیاء نذری دفن شده اند گاه تا یک ماه زمان می برد. سجادی می گوید: در این فصل از کاوش گورستان شهر سوخته موفق شدند فقط دو گور سردابه ای که مسقف هستند را پیدا کنند. بیشتر قبرها چاله ای و یا دو قسمتی هستند.

 

گور پس از کاوش در اختیار باستان شناسان و پزشک ژنتیک برای نمونه برداری، تهیه نقشه و عکس قرار می گیرد، محل قرارگیری اشیاء باید به دقت در نقشه مشخص شود، چرا که ارتباط آن ها با یکدیگر برای تفسیر و تعبیر های بعدی مهم است.

شهر سوخته در ایران

برگزیده ها: عکس ; قبر زن ثروتمند ایرانی در شهر سوخته

گور زن ثروتمند ۴۶۰۰ ساله

 

تیم کاوشگر همراه سیدسجادی از هیچ ذره ای نمی گذرند، آن ها خاک را به توبره می کشند، حتی خاک درون ظرف ها دور ریخته نمی شود، نمونه های ارگانیک جمع آوری و بعد از طبقه بندی در اختیار متخصصان قرار می گیرد. سپس مطالعات پالئوپارازیتولوژی یا کرم شناسی باستانی انجام می شود تا به بیماری های رایج در آن دوره دست یابند. براساس همین آزمایش ها بوده که تا کنون دریافته اند امراض پوستی رایج ترین نوع بیماری در تمدن ۵ هزار ساله ی شهر سوخته بوده است. جز خوردگیِ شمار زیادی از اسکلت ها در میان گورهای شهر سوخته که ۲۵ هکتار از محوطه ۱۵۱ هکتاری این شهر را به خود اختصاص داده، کودک زیر دو سال و نوزاد به خاک سپرده شده زیاد کشف شده است.

 

سیدسجادی معتقد است، مطالعات کرم شناسی باستانی ما را به یافته های جدیدی درباره این اجساد می رساند.

 

او می گوید: خاک جمع شده در ناحیه شکم و لگن اسکلت های کاوش شده به دانشگاه بهداشت برای مطالعه تحویل داده می شود، اما ممکن است پروسه نتیجه گیری آن سه سال طول بکشد.

 

سرپرست کاوش شهر سوخته تخمین می زند قدمت گور تازه کشف شده به ۲۶۰۰ پیش از میلاد یعنی حدود ۴۶۰۰ سال پیش برسد.

 

بنابر گمانه های اولیه پزشک ژنتیک که بر سر گور حاضر شده، اسکلت مربوط به زنی حدودا ۴۰ ساله با ۱۵۵ سانتی متر قد است که البته برای یقین بیشتر از لگن آن نمونه برداری می کند. در کنار اسکلت ظرفی شبیه سرمه دان، خمره های رنگین و تکه هایی شبیه پارچه پیدا شده است.

 

ماندگاری پارچه از ۵ هزار سال پیش تاکنون شگفت انگیز است که سیدسجادی علت آن را وجود نمک و املاح زیاد در خاک محوطه شهر سوخته می داند. می گوید: اطلاعات ما از کاوش های این منطقه نشان می دهد در آن دوره تعدادی از اجساد را عریان، برخی را با کفن و تعداد دیگری را با لباس دفن کرده اند. آن ها چند سال پیش اسکلت زنی را در همین گورستان شهر سوخته یافته اند که لباسی منجوق دوزی شده به تن داشته است.

 

پیش از استقرار کاوشگران ایرانی، ۲۲۰ قبر توسط تیم ایتالیایی کشف شده است، گروه ایرانی نیز حدود ۹۰۰ قبر را کاوش کرده اند که سیدسجادی می گوید: «از میان حدود ۱۱۰۰ گور کشف شده بیش از ۷۰ درصد اجساد کفن داشته اند». این کشفی مهم محسوب می شود، آن هم در شرایطی که گفته می شود دفن اجساد با کفن صرفا بعد از اسلام اتفاق افتاده است.

س فال بمپور در گور تازه کشف شده

 

نشانه متمول بودن اسکلت بانوی کشف شده فقط منحصر به تعداد اشیاء همراه آن نیست، بلکه وجود اشیاء عجیبی است که از سرزمین های دور آمده. همراه بانوی ۴۶۰۰ ساله جام هایی س فال ین از تمدنی در جنوب قندهار و ابتدای رود هیرمند در افغانستان و همچنین گلدانی با نقش برجسته که به احتمال زیاد از منطقه «بمپور» در جنوب سیستان و بلوچستان آمده، دفن شده است.

 

به اعتقاد سیدسجادی، عجیب بودن این گور از آن منظر است که ظروف مختلف و متنوعی که تیپیک شهر سوخته نیست همراه این اسکلت دفن شده است.

 

او می گوید: مخلوط بودن اشیاء اتفاق طبیعی نیست که همیشه در قبرها با آن مواجه شویم، در بسیاری از آن ها اشیاء وضعیت کاملا روشنی دارند.

 

برای مشخص شدن تاریخ دقیق اشیاء، ظروف س فال ی شسته و شناسنامه هر یک نصب می شود، شیء بدون شناسنامه از نظر باستان شناسان بی هویت است، حتی اگر زیبا و خاص باشد. هر اثر برای نتیجه گیری دقیق ۱۷ مرحله مستندنگاری را پشت سر می گذارد.

 

گور پس از کاوش و انتقال اشیاء به آزمایشگاه، دوباره با خاک پوشانده می شود، سیدسجادی تاکید می کند که گور با وضعیت کشف شده نباید رها شود، وگرنه از گزند قاچاقچیان در امان نمی ماند، هر چند او می گوید؛ شهر سوخته هیچ وقت گرفتار پدیده قاچاق نشده است، چون اشیاء یافته شده بیشتر س فال است برای قاچاقچی ها چندان جذاب نیست.

 

گورستان شهر سوخته با ۲۵ هکتار که تخمین زده شده دارای ۳۵ تا ۴۰ هزار قبر با ۶۰ هزار اسکلت باشد، به اعتقاد سیدسجادی، بزرگترین گورستان تاریخ پیش از اسلام در ایران باستان به شمار می آید.

 

در این گورستان اسکلتی با بیش از ۶۰ سال سن تا کنون یافت نشده است. برخی گورها انفرادی و بعضی دیگر دارای اجساد بیشتری بوده اند. کاوشگران در شهر سوخته حتی مِهر مادری مدفون شده را نیز کشف کرده اند، اسکلت مادری که فرزندش را در میان بازوان اش حفظ کرده بود.

 

سیدسجادی که نزدیک به ۴۰ سال است در کاوش های شهر سوخته نقش دارد، براساس یافته هایی از گورستان این تمدن معتقد است؛ نور نقش مهمی در آن زمان داشته است. دلیل این ادعا، نحوه ی خاکسپاری اجساد است. گورهای سردابه ای معمولا در جهت طلوع و غروب خورشید باز می شدند و چشم جسد دفن شده در آن سردابه معمولا به سمت در و منتهی به نور بود.

 

آن ها اجسادی را یافته اند که صورت هایشان رو به زمین بوده است، گمان بر این است که آن جسد در شب به خاک سپرده شده است. درباره اجسادی هم که طاق باز دفن شده اند معتقدند، زمان خاکسپاری در روز روشن و یا هنگام ظهر بوده است.

 

در بسیاری از گورها، عودسوزهای آیینه داری یافته شده که فرضیه اعتقاد مردمان شهر سوخته به نور و یا آتش را نزدیک به یقین می کند.

گور زن ثروتمند ۴۶۰۰ ساله

عودسوز آیینه دار منحصربه فرد

ظروف تیپیک شهر سوخته

,