کلاه‌قرمزی + تصاویر کلاه‌قرمزی
کلاه‌قرمزی
اولین حضور : سقائک و شانه‌به‌سر دانا (۱۳۶۰؛ به عنوان یک مورچه)
جغجغه و فرفره (۱۳۷۱؛ در ابتدا به عنوان میهمان و بعد شخصیت اصلی)
ساخته شده توسط : مسعود صادقیان بروجنی (عروسک‌ساز)
مرضیه محبوب (ایجاد تغییرات در عروسک)
ایرج طهماسب و حمید جبلی (پدیدآورندگان)
ایفای نقش توسط : دنیا فنی‌زاده (عروسک‌گردان)
حمید جبلی (صداپیشه)
جنسیت : پسر
ویژگی : بازیگوش، تنبل، مهربان، تنها، نمی‌تواند کلمات را درست تلفظ کند
شغل : شاگردکفاش، آمپول‌زن، معلم رانندگی، دانش‌آموز، همکار مجری
کلاه‌قرمزی نام شخصیت عروسکی ایرانی است که توسط ایرج طهماسب و حمید جبلی خلق شده‌است. فیلم‌های ساخته‌شده براساس این شخصیت از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است. کلاه‌قرمزی با بیش از دو دهه فعالیت در عرصهٔ سینما و تلویزیون از یک عروسک، به پدیده‌ای فرهنگی تبدیل شد که توانست مخاطبان بسیاری در بین نسل‌های گوناگون به خصوص متولدین دهه 60 بیابد.
این شخصیت عروسکی اولین بار در مجموعه‌ای تلویزیونی به نام جغجغه و فرفره ظاهر شد که در ابتدای دههٔ ۱۳۷۰ پخش می‌شد و سپس در سه فیلم سینمایی کلاه قرمزی و پسرخاله (۱۳۷۳)، کلاه قرمزی و سروناز (۱۳۸۱) و کلاه قرمزی و بچه ننه (۱۳۹۱) بازی کرد.
کلاه قرمزی از سال ۱۳۸۸ با همراهی چند عروسک دیگر در قالب جُنگ نوروزی دوباره به تلویزیون راه یافت و در آن سال پرمخاطبترین برنامهٔ نوروزی شد. ویژه‌برنامه‌های نوروزی کلاه‌قرمزی تا امروز ادامه دارد.
همچنین ویژه‌برنامه‌های کلاه‌قرمزی در عیدهایی نظیر فطر و قربان یا دیگر مناسبت‌ها مثل روز مادر و نیمهٔ شعبان هم پخش می‌شوند.
زندگی‌نامه
دو روایت از زندگی کلاه‌قرمزی و نحوهٔ ورودش به برنامه وجود دارد؛ روایت مجموعهٔ تلویزیونی و روایت فیلم کلاه‌قرمزی و پسرخاله. در روایت اول کلاه‌قرمزی شاگردکفاشی است که در یکی از قسمت‌های برنامه به عنوان مهمان در برنامه حضور پیدا کرده بود و کفش‌های آقای مجری را که واکس زده بود برای وی آورده بود.اما او که پسری بازیگوش، پر شروشور اما خوش‌قلب است که بلد نیست درست حرف بزند، به طوری که با صدایی عجیب و با تلفظ اشتباه کلمات مدام آب دهانش را روی صورت آقای مجری (یا به قول خودش آقای مُرجی) می‌ریخت. با سماجت در برنامه می‌ماند و حضورش را در برنامه تثبیت می‌کند.
در روایت دوم کلاه‌قرمزی که در شهرستان زندگی می‌کند کودکی است که از مدرسه اخراج شده و از ادامهٔ تحصیل بازمانده است. پس از این که به چند کار دست می‌زند و در همه‌شان ناموفق است، او که تنها مانده است با دیدن اتفاقی آقای مجری در تلویزیون داخل ویترین یک مغازه و شنیدن حرف‌های محبت‌آمیز از او راهی تهران می‌شود که «همکار مجری» شود. اما آقای مجری او را جدی نمی‌گیرد و طردش می‌کند. او ساعت‌ها و روزها در خیابان‌ها سرگردان می‌شود تا در نهایت با سماجت دل آقای مجری را نرم می‌کند و همکار مجری می‌شود.
تاریخچه
کلاه‌قرمزی در ابتدا یک مورچهٔ عروسکی بود که در سال ۱۳۶۰ از آن در برنامهٔ «سقائک و شانه‌به‌سر دانا» به کارگردانی ایرج طهماسب] استفاده می‌شد و سازندهٔ آن مسعود صادقیان بروجنی بود. صادقیان سابقهٔ ساخت عروسک‌های برنامه‌های هادی و هدی، مدرسهٔ موش‌ها و السون و ولسون را نیز در کارنامهٔ خود دارد.
چند سال بعد از برنامهٔ سقائک و شانه‌به‌سر دانا، در سال ۱۳۷۱ برای ساخت برنامهٔ جغجغه و فرفره این عروسک از آرشیو بیرون کشیده شده و با ایجاد تغییراتی توسط مرضیه محبوب به کلاه‌قرمزی اولیه تبدیل گشت.
کلاه‌قرمزی قرار بود فقط در یکی از قسمت‌های این برنامه و به عنوان مهمان و به عنوان پسری بازیگوش و یک شاگردکفاش حضور داشته باشد که بلد نیست درست حرف بزند، به طوری که با صدایی عجیب و با تلفظ اشتباه کلمات مدام آب دهانش را روی صورت آقای مجری (یا به قول خودش آقای مُرجی) می‌ریخت. او به عنوان مهمان در برنامه حضور پیدا کرده بود و کفش‌های آقای مجری را که واکس زده بود برای او آورده بود، اما به دلیل استقبال بی‌نظیر مخاطبان از همان یک قسمت، تبدیل به عضو ثابت این برنامه شد به طوری که نام برنامه از «جغجغه و فرفره» به «کلاه‌قرمزی و جغجغه و فرفره» تغییر کرد.رفته‌رفته شکل عروسک و صدایش هم تغییر کرد و تبدیل به شخصیت کنونی‌اش شد. آن برنامه در سال بعد به برنامهٔ صندوق پست منتهی شد و شخصیت‌های دیگری هم در آن معرفی شدند. با این وجود، با وجودی که آن برنامه عروسک‌های دیگری مثل گلابی، ژولی‌پولی و... هم داشت ولی این کلاه‌قرمزی پر شروشور اما خوش‌قلب بود که با بازیگوشی‌ها، بدحرف‌زدن‌ها و حتی دروغ‌های معصومانه‌اش توانست به حیات خود ادامه دهد و حتی پایش را به سینما باز کند. کلاه‌قرمزی که مهمان برنامه بود آرام‌آرام صاحب‌خانه شد و پس از تغییر نام برنامه در دوره‌های بعدی‌اش به نام او، از سال ۱۳۸۸ و با شروع دورهٔ جدید بازگشتش به تلویزیون کم‌کم با آوردن همهٔ فک و فامیل‌ها و حتی حیواناتشان از روستا، خانواده‌اش را گسترده‌تر کرد.
بازگشت دوباره
پس از سال‌ها دوری از تلویزیون کلاه‌قرمزی در نوروز سال ۱۳۸۸ در قالب ویژه‌برنامهٔ نوروزی و به همراه عروسک‌های دیگر بار دیگر به صفحهٔ تلویزیون بازگشت و توانست پرمخاطبترین برنامهٔ تلویزیون آن سال شود. پس از آن اما هر سال (به جز سال ۱۳۸۹ که این برنامه ساخته نشد) پخش این برنامهٔ نوروزی با اما و اگرهای فروان همراه می‌شود، برای مثال تابستان سال ۱۳۹۱ ناگهان شایع شد که شخصیت جیگر ممنوع‌التصویر شده است اما این شخصیت عروسکی در نوروز 92 دوباره در تلویزیون نمایش داده شد.
شخصیت هایی دیگری هم ایه این کارتون اضافه شده است. شخصیتی هایی مانند آقای همساده ، فامیل دور ، دختر همساده ، بی بی ، گاوی ، ببعی ، ببخشید ، پسر عمه زا که بعضا محبوبیتشان بیشتر از کلاه قرمزی بوده است.
ویژگی‌های ظاهری
کلاه‌قرمزی پسری هشت-نُه‌ساله با بلوزی به رنگ آبی با راه‌راه‌های سفید افقی است. او کلاهی قرمز به سر دارد و رنگ شلوارش سبز است و چکمه‌هایی به رنگ قرمز به پا دارد. رنگ چشم‌های کلاه‌قرمزی با هم تفاوت دارند. به‌طوری که یکی از چشم‌هایش سبز و دیگری آبی است.
ویژگی‌های شخصیتی
کلاه‌قرمزی پسری است پر شروشور، بازیگوش و تنبل اما خوش‌قلب با دروغ‌هایی معصومانه که در تلفظ درست کلمات مشکل دارد.
جدا از تغییراتی که در طول زمان در عروسک این شخصیت و شکل ظاهری‌اش ایجاد شده، در شخصیت کلاه‌قرمزی هم تغییراتی ایجاد شده است. کلاه‌قرمزی در روزهای اولی که به تلویزیون آمد نه‌تنها نمی‌توانست درست صحبت کند، بلکه حتی وقتی صحبت می‌کرد می‌آمد جلو و خودش را می‌چسباند به سینهٔ آقای مجری و خیره می‌شد به چشم‌های او و در همین حالت هنگام حرف‌زدن آب دهانش را هم ناخواسته به صورت آقای مجری می‌پاشاند و او را مجبور می‌کرد تا مدام از کلاه‌قرمزی فاصله بگیرد. اما به مرور زمان شخصیت او بزرگ می‌شود، حرف‌زدنش کم‌کم مفهوم می‌شود و حتی شلنگ‌تخته‌اندازی‌هایش نیز کم می‌شود.
دنیا فنی‌زاده، عروسک‌گردان این شخصیت که از ابتدا همراه آن بوده در این باره معتقد است کلاه‌قرمزی دههٔ ۱۳۹۰ هنوز همان کلاه‌قرمزی دههٔ ۱۳۷۰ است و تنها خلق و خویش امروزی‌تر شده است. با این وجود او معتقد است که طی ۲۰ سالی که از عمر این شخصیت گذشته کلاه‌قرمزی تفاوت‌های بسیاری کرده. به باور او این شخصیت دیگر بزرگ شده اما خصلت‌های خوب خود را از دست نداده است، بلکه یک سری از اخلاق‌های او که مختص دوران کودکی‌اش بود از دست داده؛ به عنوان مثال دیگر آقای مجری حرف‌های او می‌فهمد و دیگر نیازی به ترجمهٔ حرف‌های او نیست. به باور او کلاه‌قرمزی در این سال‌ها یاد گرفته که درست حرف بزند و بعضی از رفتارهای خود را کنترل کند.
او که هنوز مثل همان روز اول عاشقانه این شخصیت را دوست دارد معتقد است با وجود این ثبات در شخصیت کلاه‌قرمزی، اما بنا به گذشت زمان و تغییر شرایط، با توجه به این که جنس دیالوگ‌های کلاه‌قرمزی روزآمد شده، او نیز در نوع نگاهش به او این تغییر را در نظر دارد زیرا از نظر او خیلی از حرف‌های آن سال‌ها برای کودک امروز ناشناخته است و به همین دلیل دیگر جایی در بیان کلاه‌قرمزی نیز ندارند.
تغییرات عروسک در طول زمان
مرضیه محبوب، طراح عروسک‌های مجموعهٔ کلاه‌قرمزی می‌گوید که از آن‌جا که این عروسک را با دست ساخته و هر کدام از یک تکه اسفنج شکل گرفته‌اند، طبیعی است که در گذر زمان و با بازسازی عروسک دچار تغییر بشوند. او منکر بزرگ‌ترشدن شخصیت کلاه‌قرمزی در طول زمان می‌شود و معتقد است عروسک‌ها هیچ‌وقت نه بزرگ می‌شوند و نه پیر. به عقیدهٔ این عروسک‌ساز یک عروسک اگر کودک خلق شود تا آخر عمر کودک می‌ماند و اگر پیر به دنیا بیاید تا پایان زندگی‌اش پیر خواهد بود. با این حال او معتقد است از آن‌جا که همهٔ احساس و عاطفهٔ سازندهٔ عروسک به همراه این عروسک‌هاست و باری از زندگی‌اش روی دوش آن‌ها قرار گرفته است، شاید کلاه‌قرمزی با وجود ظاهر بدون تغییرش، رشد کرده باشد و شاید سازندگان این شخصیت در آینده او را به سنی برسانند که بخواهد ازدواج کند. با این وجود او تأکید می‌کند که این تخیل ماست که او را تغییر می‌دهد وگرنه فیزیک و ظاهر این عروسک همیشه به همین شکل باقی خواهد ماند.
این عروسک‌ساز در مورد چرایی شباهت بیشتر عروسک‌های جدید برنامه به کلاه‌قرمزی، حتی فامیل دور با آن سر طاس و سبیل، همهٔ آن‌ها را از یک قوم و محله می‌داند که شاید از نظر خونی نسبتی با هم نداشته باشند اما به قول پسرعمه زا آن‌ها از یک ده آمده‌اند؛ ده کلاه‌قرمزی‌آباد.
فیلم‌های سینمایی
کلاه قرمزی و پسرخاله
نوشتار اصلی: کلاه قرمزی و پسرخاله
کلاه قرمزی و پسرخاله اولین فیلم سینمایی ساخته شده براساس شخصیت کلاه قرمزی بود. این فیلم در سال ۱۳۷۳ اکران شد و در عرض حدود سه ماه با قیمت بلیط میانگین ۸۰ تومان توانست در اکران تهران به رقم ۱۷۱ میلیون تومان دست یابد. یعنی با احتساب میانگین بلیط ۵۰۰ تومانی در سال ۱۳۸۱ رقم فروش فیلم کلاه قرمزی و پسرخاله چیزی حدود ۱ میلیارد تومان می‌شود. گفته می‌شود که این فیلم با احتساب تورم، پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما ایران است.
کلاه‌قرمزی و سروناز
نوشتار اصلی: کلاه‌قرمزی و سروناز
کلاه‌قرمزی و سروناز دومین فیلم سینمایی براساس شخصیت کلاه قرمزی بود که در سال ۱۳۸۱ اکران شد. گفته می‌شود که با میانگین بهای بلیط ۵۵۰ تومان موفق شد نزدیک به ۵۵۰ میلیون تومان بفروشد و به پرفروش ترین فیلم سال ۸۱ تبدیل شود.
کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه
نوشتار اصلی: کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه
کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه سومین فیلم سینمایی بر اساس شخصیت کلاه قرمزی است که در ۲۷ مرداد ۱۳۹۱ اکران شد و در دو روز نخست در حالی بود که فقط در ۱۲ سینما در حال اکران بود توانست به فروش ۱۰۲ میلیون تومان دست یابد.
فیلم ضد گلوله که به طور همزمان با این فیلم اکران شد، در ۱۸ سینما در روز نخست، نزدیک به پنج میلیون فروش داشته و بی‌خداحافظی، در ۱۹ سینما، ۹ میلیون تومان در روز اول فروخت. فیلم کلاه قرمزی و بچه ننه در مدت مشابه (روز اول اکران) در ۹ سینمایی که در اختیار داشت ۴۲ میلیون تومان فروش داشت. کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه ۱۱ روز پس از اکران، توانست از مرز ۱ میلیارد فروش بگذرد و این تنها آمار اکران شهر تهران بود و آمار شهرستان‌ها هنوز مشخص نبود. بسیاری از دست اندرکاران سینمای ایران پیش بینی می‌کردند که این فیلم پرفروش‌ترین فیلم سال بشود.
فیلم‌شناسی
برنامه‌های تلویزیونی
* کلاه‌قرمزی و جغجغه و فرفره (۱۳۷۱)
* صندوق پست (۱۳۷۲-۱۳۷۳)
* روز جهانی کودک و تلویزیون (۱۳۷۳)
* کلاه‌قرمزی و آقای مجری (۱۳۸۲)
* کلاه قرمزی ۸۸ (۱۳۸۸)
* کلاه قرمزی ۹۰ (۱۳۹۰)
* کلاه قرمزی ۹۱ (۱۳۹۱)
* کلاه قرمزی ۹۲ (۱۳۹۲)
* کلاه قرمزی ۹۳ (۱۳۹۳)
فیلم‌های سینمایی
* کلاه‌قرمزی و پسرخاله (۱۳۷۳)
* کلاه‌قرمزی و سروناز (۱۳۸۱)
* کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه (۱۳۹۰)
گرد آوری: بخش سرگرمی برگزیده ها
منابع:
wikipedia.org
kolahghermezi.com