امامزاده ای به نام یک بازیگر! + عکس - امامزاده ای با گنبد طلایی توک تیر

«اگر کسی بپرسد امامزاده سیتا کجاست اصلاً جوابش را نمی دهم فقط می گویم نمی دانم، این قدر برو بگرد تا پیدایش کنی، ما اینجا یک امامزاده داریم آن هم سید محمد نوربخش.»

وقتی یک دهه پیش، سریال «مسافری از هند» را در جع به جادویی دنبال می کردیم و پا به پای مسلمان شدن نقش اول آن که دختر هندی به نام «سیتا» بود پیش می رفتیم، امامزاده ای در این سریال به تصویر کشیده شد که «سیتا» تحت تأثیر آن مسلمان شد اما در این سریال، بیشتر از هر چیز، شکوه در عین سادگی، معنویت و زیبا یی فضای امامزاده، دل هر بیننده ای را شیفته خود می کرد.

امامزاده ای با گنبد طلایی توک تیر

امامزاده ای ساده با گنبد طلایی مخروطی شکل در میان باغ های سرسبزی چون به شت. اما باورکردنی نبود که این امامزاده در تهران است، در همین نزدیکی و تنها نیم ساعت با تهران فاصله دارد، این را از زائران این امامزاده شنیده بودیم که در مسیر زیارت امامزاده داوود (ع) به صورت کاملاً اتفاقی، چشمشان به گنبد مخروطی و خاص این امامزاده افتاده و چون در سریال «مسافری از هند» هم اشاره ای به نام امامزاده نشده، دهان به دهان چرخیده و نام ش را خوانده اند «سیتا».

 زائر امامزاده می شویم. به سمت غرب تهران که حرکت می کنیم وارد جاده امامزاده داوود (ع) می شویم، 10 کیلومتر را طی می کنیم و به روستای سولقان می رسیم و بعد از عبور از تونل، در مقابل چشم های جستجوگرمان، کم کم باغ ها جلوه گری می کنند و گنبد طلایی امامزاده، هویدا می شود.

اگر از فلش ها و نوشته هایی که روی دیوارها حک شده است برای پیدا کردن امامزاده بخواهیم کمک بگیریم باید به دنبال اسم «امامزاده سید محمد نوربخش» باشیم اما در مسیر جاده، رهگذران، با اسم «سیتا» راحت تر، آدرس می دهند.

به ده سولقان پایین می رسیم و از کنار برج سازی های جدید و رودخانه سیراب ده، عبور می کنیم تا به کوچه ای باریک می رسیم که معروف است به کوچه امامزاده، کوچه پیچ در پیچی که فقط یک نفر در عرض آن می تواند تردد کند. کوچه ختم می شود به بنای امامزاده «سید محمد نوربخش».

درهای بزرگی که به حیاط سرسبز امامزاده یا همان قبرستان قدیمی ده باز می شود و بعد از آن هم تشعشع نورهای طلایی گنبد و سبزی لاله های ضریح که دلمان را با خود می برد. دلمان خوش است به سکوت و سادگی روستا و آرامش و معنویت امامزاده اما از آن سو، ناخوش است از اینکه چرا نام یک بازیگر سریال باید روی امامزاده بماند؟

عده ای از مردم ده سولقان پایین، خاطره خوشی از ساخت سریال «مسافری از هند» ندارند، به طوری که حاج رضای 70 ساله ده می گوید: « آمدند اینجا سریال سیتا را ساختند و حالا هر کسی اینجا را پیدا می کند، حرمت امامزاده را حفظ نمی کند و به جای اسم امامزاده، می گوید امامزاده "سیتا" که ما اصلاً از این حرمت شکنی ها راضی نیستیم.»

 

یکی از کاسب های روستا هم در تأیید این صحبت ها می گوید: «اگر کسی از من بپرسد امامزاده سیتا کجاست اصلاً جوابش را نمی دهم فقط می گویم نمی دانم، این قدر برو بگرد تا پیدایش کنی، ما اینجا یک امامزاده داریم آن هم سید محمد نوربخش.»

خانم 36 ساله ای هم که روبروی امامزاده، یک اتاق خانه اش را تبدیل به مغازه کرده است، از بعضی رفتارهای جوانان گلایه دارد و می گوید: «بعضی ها اصلاً یادشان می رود که اینجا امامزاده است و یک جای مقدس است که احترام دارد، فکر می کنند چون اینجا سریال، بازی کرده اند آنها هم می توانند هر کاری انجام بدهند، بعضی از دخترها و پسرها می آیند و در کوچه امامزاده راه می روند و مثل مسافری از هند می خوانند: از کفر من تا دین تو راهی به جز تردید نیست / دل خوش به فانوسم مکن اینجا مگر خورشید نیست و....»

این طور که محلی ها می گویند امامزاده سید محمد، بعد از پخش سریال مسافری از هند، زائران بسیاری پیدا کرده است و این سریال، تبلیغ خوبی برای معرفی بنای امامزاده بوده اما متأسفانه چون نام ی از امامزاده در سریال برده نشده، مردم خودشان برای امامزاده، اسم گذاشته اند.

خانم خادم این امامزاده به ما می گوید: «تابستان که می شود امامزاده پر می شود از زائرانی که از دور و نزدیک می آیند به ویژه پاکستانی ها که این امامزاده را به خوبی می شناسند.»

او که حداقل 30 سال در این امامزاده خدمت می کند درباره تغییر شکل ضریح امامزاده در طی چندین دهه گذشته به یاد آورد که «از امامزاده سید محمد تنها یک قبر آجری با فاصله 3 آجر از سطح زمین وجود داشته که در طی این سال ها بنای آن ساخته شده و به همت نیکوکاران و اوقاف،کاشی کاری ها و ساخت و سازها انجام شده است. اما امامزاده حتی زمان سریال مسافری از هند هم ضریح نداشته و تنها دور قبر، نرده های چوبی وجود داشته است که طی 4 سال اخیر، ضریح آن نصب شده است.»  

روی دیوار امامزاده، کتی به  ای به خط نستعلیق وجود دارد که روی آن در توصیف امامزاده سید محمد آمده است: «بسم الله له الحمد حضرت مولانا امیر سید محمدنوربخش که نسب شریفش به هفده واسطه به امام العالمین حضرت موسی کاظم علیه السلام می رسد، در سال 795 قمری در قائن پا به عرصه امکان نهاد. در حوزه علمیه علامه کبیر ابن فهد حلی و دیگر شخصیت  های بلند پایه عالم تشیع تلمذ نموده با گذشت اندک زمانی در تمامی علوم متداول آن روز متبحر و فرید زمان خویش گشت و چون سر پرسودا و دل سوز پرورش آرام و قرا نگرفت دست ارادت به عارف کامل مکمل خواجه شهید سید اسحاق ختلانی داده در سیر سلوک نیز به مقصد اقصی رسد و وحید عصر خود به شمار رفت. ریاضات و مجاهدات جهاد با نفس او را از جهاد با کفر وظ لم بازنداشت به همین جهت برای برقراری حکومتی شیعی با ارادتمندان و معتقدان برعلیه شاهرخ میرزا تیموری قیام نمود از آن پس در تبعیدها و زندان ها و سیاهچال های تیموری به سر برد تا در سال 850 با مرگ شاهرخ میرزا به سولقان رحل اقامت افکند و عاقبت در هفدهم ربیع الاول سنة 869 قمری به قاف عزت به پرواز درآمد.»

 

 

گفته می شود که قدمت این بقعه به بیش از 580 سال می رسد. در گذشته های بسیار دور، بقعه به صورت خرا به  ای گود و درون گودی آن فقط چند تکه سنگ بود که در زیر آن تکه سنگ ها چراغی کوچک قرار داده بودند از حدود نیمه اول قاجار، کم کم این خرا به به صورت بارگاهی با درهای چوبی قدیمی و یک گنبد کوچک درآمد.

به دلیل جاری شدن سیل عظیم کوه های امامزاده داوود (ع) به طرف پایین، بارگاه امامزاده، صندوق چوبی درون آن و سایر ملحقاتش از بین رفت و بقعه به صورت یک زمین بیابانی خاکی درآمد که درون آن فقط قبر سید محمد نوربخش وجود داشت. کم کم این زمین بیابانی تبدیل به قبرستان ده شد و در سال 1361 هـ ش، بازسازی و ساخت زیارتگاه را افراد خیری شروع کردند که در حال حاضر هم قبر یکی از این زنان خیر در محوطه داخل امامزاده قرار دارد. عملیات ساخت و سازها نیز در سال 1377 به اتمام رسید.

مساحت بنای بقعه سید محمد 185 متر مربع است و روی یکی از کتی به های امامزاده نیز این گونه نوشته شده است که «بنای آستانه مبارکه به زمان مرجع الدینی الاعلی عروه الوثقی آیت الله العظمی امام خمینی قدس الله روحه آغاز و به ایام زعامت و مرجعیت آیت الله العظمی حاج سید علی آقا خامنه ای مد ظله العالی به اتمام رسید. ربیع المولود 1419 مطابق 1377.»

 

 

یکی از اهالی ده سولقان، وجود امامزاده را عامل رونق ده می داند و می گوید: «این امامزاده چون در یک منطقه خوش آب و هوا در حاشیه تهران قرار دارد بیشتر جوانان به زیارتش می آیند، از وقتی هم که فیلم ها در اینجا ساخته می شود، رفت و آمدهای زوار به ده ما زیاد شده است، راضی هستیم، اما فقط کسانی که فیلم می سازند، اسم امامزاده را هم بگویند، اگر از این فضا استفاده می کنند، حداقل حق امامزاده را هم به جا بیاورند و نگذارند نام ش، عوض شود.»

 

خانم بیده، خادم امامزاده هم که به گفته خودش، ساخت 10 تا 12 فیلم و سریال را در این امامزاده تجر به کرده است، علت عدم اعلام نام اصلی امامزاده در سریال ها را «بکر ماندن» فضای لوکیشن توسط فیلم سازان اعلام می کند.

اما قاسم جعفری که کارگردان سریال مسافری از هند است و تغییر نام امامزاده را سولقانی ها از چشم او می بینند، به ما می گوید: «ما از این امامزاده به عنوان سمبل پاکی استفاده کردیم و مردم اسم "سیتا" را روی آن گذاشته اند، به ما هم اعلام کردند که نام امامزاده را نیاوریم. ما هم از این اتفاقی که افتاده ناراحتیم اما در اختیار ما نبوده و کاری از دست ما برنمی آید.»

وی ادامه می دهد که «این سریال در سال 1380 با 96،5 درصد پربیننده ترین سریال شد و مردم هم علاقمند شدند که فضای امامزاده ای را که در سریال نشان داده شد ببینند، یکی از دلایلی که آنجا رونق گرفت همین بوده است.»

موضوع را با حجت الاسلام علی محمدی، نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف نیز مطرح کردیم که وی هم از مردم منطقه دفاع می کند و می گوید: «حق با جانب افرادی است که در روستاها و اماکنی که امامزادگان قرار دارند است و می توانند ناراحت باشند که چرا امامزادگان با اسامی شان در میان مردم شناخته شده نیستند و به واسطه سریال ها و فیلم هایی که پخش می شود در میان مردم شناخته می شوند.»

وی ادامه می دهد که «این موارد باید توسط تولیدکنندگان فیلم ها و سریال ها مورد توجه قرار گیرد.»

حجت الاسلام محمدی درباره برخی ش به ات درباره امامزاده ها نیز تأکید می کند که «امامزادگان و اماکن مقدسی که مورد توجه سازمان اوقاف است بدون شک مورد تأیید هستند و بقاعی که اوقاف در آنجا سرمایه گذاری می کند و ضریح می گذارد تأیید شده است.»

در این چند ساعتی که به زیارت امامزاده سید محمد نوربخش آمده ایم اکثر زائران، امامزاده را بار اول در تصاویر سریال ها و فیلم ها دیده اند و سندی هستند بر نقش موثر تبلیغات مثبت در معرفی امامزاده ها، اما آنچه بر این امامزاده گذشته است ناخواسته تبدیل به حرمت شکنی در تغییر نام امامزاده در زبان عوام شده است.

مسئله ای که تولیدکنندگان فیلم ها و مسئولان اوقاف می توانند از وقوع موارد مشا به آن، پیشگیری کنند. تنها کافی است نام امامزادگانی که لوکیشن فیلم سازان می شود در فیلم ها اعلام شود تا امامزادگان به نام بازیگران خوانده نشوند.

هوا تاریک شده است و باید با فضای معنوی و آرامش امامزاده «سید محمد نوربخش» خدا حافظ ی کنیم برای ورود به شهر آجر و آهن و دود. توشه راهمان هم می شود شعر روی دیوار بیرون امامزاده.

هر که را افتاد اینجا رهگذر / شاه باشد یا گدای رهگذر / هر چه دارد از تعین های خلق / بایدش بگذاشتن بیرون در

گزارش از الهه رفیعی نژاد

منبع: فارس

,