ورامین؛ شهر دین و تاریخ - مناظر ورامین
برای پایتخت نشینانی که قرار نیست نوروز را با سفرهای دور و طولانی پشت سر بگذارند، ورامین گردی گزینه خوبی است که می تواند آنها را به تجربه ای متفاوت از استان تهران مهمان کند.
ورامین از شهرستان‌های استان تهران است و در منطقه‌ای حاصلخیز و جلگه‌ای واقع شده که از جنوب به دریاچه نمک، از شمال به دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز، از غرب به حسن‌آباد قم و از شرق نیز به گرمسار منتهی می‌شود.
کلاویخو، سفیر پادشاه اسپانیا که در قرن هشتم هجری سفری به ایران داشت از ورامین دیدن کرده و در کتاب خود درباره این شهر می‌نویسد: «ورامین شهر بزرگی است که قسمت اعظمش خالی از سکنه شده، این شهر بسیار پهناور است، برگردا‌گرد آن هیچ دیواری نیست. این شهر در محوطه‌ای واقع است، اینجا مقر آن بزرگ تاتار یعنی داماد تیمور بود. در قرن‌های 5 و 6 هجری، ورامین آباد‌ترین دوران حیات خود را می‌گذرانده....»
معروف ترین بنای ورامین، مسجد جامع این شهر است که در خیابان شهید بهشتی این شهرستان قرار دارد. ایوان ورودی مسجد بسیار مرتفع و وسیع است. شبستان غربی هم بازسازی شده و در داخل طاق نماهای مسجد به خط کوفی عبارت «علی ولی الله» تکرار شده استشهرستان ورامین از نظر بناهای تاریخی و قدیمی بسیار غنی است و در صورت مهیا شدن بسترهای لازم و امکانات گردشگری می‌تواند پذیرای گردشگران و بازدیدکنندگان بسیاری باشد. از جمله آثار مهم تاریخی آن هم می‌توان به قلعه ایرج (وارنای چهارگوش)، مسجد جامع ورامین، نارین قلعه، قصر بهرام، کاروانسرای عین الرشید، میدان کهنه گل، برج علاءالدوله، آب انبار علی‌آباد، آب انبار حصارگلی، یخچال حصار کوچک، یخچال علی‌آباد، پل باقرآباد، کاروانسرای دیرگچین و... اشاره کرد.
مناظر ورامین
این شهرستان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود که در نزدیکی پایتخت قرار دارد از امکان دسترسی و جاده‌های مناسبی هم برخوردار است و از سوی دیگر نزدیکی آن به کویر مرکزی ایران از نظر جغرافیای طبیعی ویژگی‌های منحصربه‌فردی را برای این شهرستان فراهم کرده است.
شهرستان ورامین زیارتگاه های زیادی هم دارد و فرصت خوبی به شما می دهد تا در کنار تفریح و گشت و گذار در این شهر، سری هم به امامزاده های ورامین بزنید. امامزاده جعفر بن موسی کاظم، امامزاده علی، امامزاده یحیی، امامزاده عبدالله، امامزاده زید، امامزاده هادی، امامزاده طاهر و مطهر خیرآباد، امامزاده شاه حسین و... گردشگرپذیرترین امامزاده های این شهر هستند.اما اگر گذارتان به ورامین افتاد، فراموش نکنید که سری هم به بازارهای سنتی این شهر بزنید و مهم‌ترین و با ارزش‌ترین صنایع دستی مردم ورامین را ببینید. ورامینی ها در بافت قالی‌ها و فرش‌های دستی مهارت زیادی دارند و به‌طور معمول این قالی‌ها و فرش‌ها در طرح‌های هندسی تکرار شونده، دارای رنگ‌های قهوه‌ای و قرمز تیره روی زمینه خاکی یا آبی تیره هستند.
مسجد جامع ورامین
معروف ترین بنای ورامین، مسجد جامع این شهر است که در خیابان شهید بهشتی این شهرستان قرار دارد. ایوان ورودی مسجد بسیار مرتفع و وسیع است. شبستان غربی هم بازسازی شده و در داخل طاق نماهای مسجد به خط کوفی عبارت «علی ولی الله» تکرار شده است. در بالای این طاق نماها یک قاب گچی در هر طرف که شامل کتیبه گچبری شده به خط ثلث است، دیده می‌شود.
متن این کتیبه‌ها شامل توضیح مرمت بنا در دوره شاهرخ تیموری است. در زیر گنبد مسجد هم با آجر و گچ کلمات: «الحمدلله، الله و محمد» نوشته شده است. در کاسه داخلی راس گنبد یک شمسه همراه با نقوش ستاره پنج پر به رنگ‌های سبز، سفید، اخرایی و خردلی می بینید و نمای بیرونی گنبد هم آجری و به صورت پلکانی است.
برج علاءالدوله
این بنا در میدان امام ورامین قرار دارد. ورودی آن از ضلع شمالی است و اطراف آن را با سنگ فرش و آجر فرش پوشانده شده است و در فضای داخلی آن توسط اداره ارشاد ورامین گالری انجمن هنرهای تجسمی تاسیس شده است.
گنبد این بنا مخروطی شکل است و یک ایوان ورودی در ضلع جنوبی و یک ایوان ورودی نیز در ضلع شمال غربی دارد. بنا بتازگی مرمت شده و در وضعیت خوبی به سر می‌برد. در ضلع جنوبی کف بنا دریچه‌ای به سمت یک سرداب می‌رود. در سفرنامه دیولافوا در قرن نوزدهم میلادی، دورنمایی از برج و شهر به تصویر کشیده شده است. دمورگان در کتاب خاطرات هیات علمی فرانسه در ایران، طرحی از برج علاءالدوله و فضای اطراف آن ارائه کرده است.
قلعه حصار سرخ
در این منطقه، 3 قلعه نزدیک به هم به نام‌های حصار سرخ یک، دو و سه داریم. قلعه شماره یک در غرب روستای حصار سرخ ورامین و حدود یک کیلومتری روستای علی‌آباد در 15 کیلومتری جنوب شرقی ورامین قرار دارد. در حال حاضر این قلعه به صورت تلی از خاک و سازه‌های نیمه ویران است. روی تپه آثار فراوانی از سفال‌های لعابدار فیروزه‌ای با نقوش سیاه و سفال‌های ساده به رنگ نخودی و قرمز یافت شده است. دورتادور قلعه را زمین‌های کشاورزی فراگرفته و به دلیل آبیاری آنها، پی بنا آسیب کلی دیده و بخشی از آن فروریخته است.
قلعه دوم در جنوب شرقی روستای حصارسرخ قرار دارد. بخش اعظم قلعه از بین رفته ولی در بخش‌هایی از اضلاع شرقی، غربی و شمالی آثار معماری مشهود است. مصالح عمده ساخت قلعه خشت خام است.
قلعه سوم نیز در جنوب شرقی روستا و نزدیک قلعه دوم قرار دارد. قلعه تجره در جنوب روستای تجره واقع در شمال شرقی بخش جواد آباد ورامین، قلعه ایجدانک در 4کیلومتری جنوب شهر ورامین و قلعه آب باریک از دیگر دیدنی‌های ورامین هستند.
کاروانسرای عین الرشید و قصر بهرام
اگر شما هم از علاقه‌مندان تورهای گردشگری کویر و داشتن تجربه‌ای متفاوت و فراموش نشدنی هستید، به شما توصیه می‌کنم حتما از کاروانسرای عین‌الرشید و قصر بهرام که کنار آن قرار دارد، دیدن کنید. کاروانسرای عین الرشید به فاصله 79 کیلومتری ورامین و داخل کویر و در 2 کیلومتری غرب کاروانسرای شاه عباسی قصربهرام واقع شده است. بنا از آجر و دارای پی از لاشه سنگ است. دورتا دور حیاط مرکزی را حجره‌هایی برای اقامت مسافران ساخته‌اند. به دلیل موقعیت خاص بنا در میان بیابان، ساختمان و معماری آن بی شباهت به قلعه نیست. دیواره‌های بنا شامل شش برج و باروهای میان آن است. از این شش برج، دو برج در ضلع غربی مرمت نشده و به همان شکل اولیه باقی مانده‌اند.
بخش گردشگری تبیان
برگرفته از همشهری، جام جم
فیلم های مرتبط:
دیدنی های همدان
مستند پل خواجو(اصفهان)
مستند ایران (قم)
گردآوری ایران شناسی برگزیده ها
,